Τα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων διερευνώνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και την Βρετανία πλέον, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Τα τελευταία νέα κρούσματα αναφέρθηκαν στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σουηδία και την Αυστραλία, μετά την επιβεβαίωση κρουσμάτων στις ΗΠΑ, την Ισπανία και την Πορτογαλία την Τετάρτη, καθώς και την έρευνα για 13 ύποπτες περιπτώσεις στον Καναδά.
Η ευλογιά των πιθήκων είναι πιο κοινή σε απομακρυσμένες περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Οι περιπτώσεις της νόσου εκτός της περιοχής συχνά συνδέονται με ταξίδια εκεί.
Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που είναι συνήθως ήπια και από την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν σε λίγες εβδομάδες.
Ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων και ο κίνδυνος για το ευρύτερο κοινό λέγεται ότι είναι πολύ χαμηλός.
Το πρώτο κρούσμα της νόσου στη Βρετανία αναφέρθηκε στις 7 Μαΐου. Ο ασθενής είχε ταξιδέψει πρόσφατα στη Νιγηρία, όπου πιστεύεται ότι μολύνθηκε από τον ιό πριν ταξιδέψει στην Αγγλία, ανέφερε η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Υπάρχουν τώρα εννέα επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα. Η πηγή αυτών των λοιμώξεων δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, αλλά τα κρούσματα φαίνεται να έχουν «εκτεθεί τοπικά», λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Η Αυστραλία ανέφερε την Παρασκευή το πρώτο της ύποπτο κρούσμα, σε έναν άνδρα που αρρώστησε μετά την επιστροφή του από το ταξίδι στην Ευρώπη.
Στην Ευρώπη, ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα αναφέρθηκε στη Σουηδία την Πέμπτη, καθώς και ένα στην Ιταλία και ένα ύποπτο κρούσμα στη Γαλλία. Οι σουηδικές αρχές δήλωσαν ότι δεν είναι σίγουροι πώς το άτομο είχε προσβληθεί από τον ιό, ενώ τα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι το άτομο στην Ιταλία είχε πρόσφατα επιστρέψει από τα Κανάρια Νησιά.
Πέντε επιβεβαιωμένα κρούσματα αναφέρθηκαν επίσης στην Πορτογαλία την Τετάρτη, καθώς και επτά στην Ισπανία.
Αν και κανένα εμβόλιο δεν έχει εγκριθεί για την ευλογιά των πιθήκων στην Ευρώπη, οι ισπανικές υγειονομικές αρχές φέρεται να έχουν αγοράσει χιλιάδες εμβόλια ευλογιάς για να αντιμετωπίσουν την επιδημία, σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα El País.
Στη Βόρεια Αμερική, οι υγειονομικές αρχές Μασαχουσέτη επιβεβαίωσαν επίσης ότι ένας άνδρας έχει μολυνθεί από ευλογιά των πιθήκων.
Πρόσφατα είχε ταξιδέψει στον Καναδά, όπου τα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι διερευνώνται 13 ύποπτα κρούσματα του ιού.
Σύμφωνα με υγειονομικούς αξιωματούχους, ο άνδρας έχει νοσηλευτεί, είναι σε «καλή κατάσταση» και «δεν ενέχει κανένα κίνδυνο για το κοινό».
Πόσο συχνή είναι η ευλογιά των πιθήκων;
Η ευλογιά των πιθήκων προκαλείται από τον ιό της ασθένειας, μέλος της ίδιας οικογένειας ιών με την ευλογιά, αν και είναι πολύ λιγότερο σοβαρή και οι ειδικοί λένε ότι οι πιθανότητες μόλυνσης είναι μικρές.
Εμφανίζεται κυρίως σε απομακρυσμένες περιοχές των χωρών της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής, κοντά σε τροπικά δάση.
Υπάρχουν δύο κύρια στελέχη του ιού - η Δυτική Αφρική και η Κεντρική Αφρική.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκεφάλους, πρηξίματα, πόνους στην πλάτη, μυϊκούς πόνους και γενική ατονία.
Μόλις πέσει ο πυρετός, μπορεί να αναπτυχθεί εξάνθημα, που συχνά ξεκινά από το πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος, συνηθέστερα στις παλάμες των χεριών και στα πέλματα των ποδιών.
Το εξάνθημα, που μπορεί να είναι εξαιρετική φαγούρα, αλλάζει και περνά από διαφορετικά στάδια πριν τελικά σχηματίσει μία φουσκάλα, η οποία αργότερα πέφτει, ενώ ενδέχεται να προκληθούν στον ασθενή ουλές.
Η μόλυνση συνήθως υποχωρεί από μόνη της και διαρκεί από 14 έως 21 ημέρες.
Πώς κολλάει;
Η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί όταν κάποιος βρίσκεται σε στενή επαφή με ένα μολυσμένο άτομο. Ο ιός μπορεί να εισέλθει στο σώμα μέσω πληγής στο δέρμα, μέσω της αναπνευστικής οδού ή μέσω των ματιών, της μύτης ή του στόματος.
Δεν έχει περιγραφεί στο παρελθόν ως σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη, αλλά μπορεί να μεταδοθεί με άμεση επαφή κατά τη διάρκεια του σεξ.
Μπορεί επίσης να μεταδοθεί με επαφή με μολυσμένα ζώα όπως μαϊμούδες, αρουραίοι και σκίουροι ή από αντικείμενα μολυσμένα από ιούς, όπως κλινοσκεπάσματα και ρούχα.
Πόσο επικίνδυνη είναι;
Οι περισσότερες περιπτώσεις του ιού είναι ήπιες, μερικές φορές μοιάζουν με ανεμοβλογιά και υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Ωστόσο, η ευλογιά των πιθήκων μπορεί μερικές φορές να είναι πιο σοβαρή ενώ στην δυτική Αφρική έχουν καταγραφεί και θάνατοι.
Πόσο συχνές είναι οι εστίες μόλυνσης;
Ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε αιχμάλωτο πίθηκο και από το 1970 έχουν αναφερθεί σποραδικά κρούσματα σε 10 αφρικανικές χώρες.
Το 2003 σημειώθηκε επιδημία στις ΗΠΑ, την πρώτη φορά που η ασθένεια εμφανίστηκε εκτός Αφρικής. Οι ασθενείς κόλλησαν την ασθένεια από στενή επαφή με τρωκτικά, που είχαν μολυνθεί από κάποια μικρά θηλαστικά, τα οποία με τη σειρά τους είχαν εισαχθεί στη χώρα. Συνολικά αναφέρθηκαν 81 κρούσματα, αλλά κανένα δεν οδήγησε σε θάνατο.
Το 2017, η Νιγηρία γνώρισε το μεγαλύτερο καταγεγραμμένο ξέσπασμα του ιού, περίπου 40 χρόνια αφότου η χώρα είχε τα τελευταία επιβεβαιωμένα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων. Υπήρχαν 172 ύποπτα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων και το 75% των θυμάτων ήταν άνδρες ηλικίας μεταξύ 21 και 40 ετών.
Ποια είναι η θεραπεία;
Δεν υπάρχει θεραπεία για την ευλογιά των πιθήκων, αλλά τα κρούσματα μπορούν να ελεγχθούν με την πρόληψη των λοιμώξεων.
Ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς έχει αποδειχθεί ότι είναι 85% αποτελεσματικός στην πρόληψη της ασθένειας και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται μερικές φορές.
Πρέπει να ανησυχεί το κοινό;
Οι ειδικοί λένε ότι δεν βρισκόμαστε στο χείλος μιας επιδημίας και ο κίνδυνος για το κοινό είναι χαμηλός.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι εξετάζει προσεκτικά το γεγονός πως κάποια από τα κρούσματα στη Βρετανία φαίνεται να μεταδόθηκαν μέσα στην κοινότητα των ομοφυλόφιλων.
«Παρατηρούμε μεταδόσεις μεταξύ ανδρών που είχαν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες κάτι που μια νέα πληροφορία την οποία πρέπει να εξετάσουμε σωστά ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τη δυναμική» της μετάδοσης, δήλωσε ο Ιμπραϊμά Σοσέ Φαλ, αναπληρωτής γενικός διευθυντής αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων στον ΠΟΥ.
Όμως «οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού μπορεί να μεταδώσει την ευλογιά των πιθήκων», υπογράμμισαν στις ΗΠΑ τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC).
Ο Γκίκας Μαγιορκίνης από την πλευρά του κάλεσε σε επαγρύπνηση για την ευλογιά των πιθήκων.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Επιδημιολογίας, και μετά τον εντοπισμό κρουσμάτων σε Πορτογαλία και Ισπανία, υπάρχουν τρία επιδημιολογικά σημεία που χρήζουν προσοχής.
Σε ανάρτησή του αναφέρει χαρακτηριστικά πως:
Όσον αφορά την εξάπλωση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έχουμε τουλάχιστον 3 επιδημιολογικά ενδιαφέροντα σημεία:
1) τα στοιχεία συγκλίνουν στην παρατεταμένη μετάδοση μεταξύ ανθρώπων και όχι ανθρώπων από μολυσμένα ζώα (όπως βλέπαμε στον παρελθόν)
2) πρώτη φορά στα ιστορικά βλέπουμε εξάπλωση σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες
3) τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, συνεπώς σίγουρα υπάρχουν αδιάγνωστοι (ασυμπτωματικοί;) φορείς της νόσου.
Όπως επισημαίνει δε, «Σε κάθε περίπτωση δεν είναι μία επιδημική έξαρση όπως αυτές που γνωρίζαμε για αυτόν τον ιό και έχουμε συνηθίσει, και συνεπώς είναι σημαντικό να σκεφτούμε out of the box, καθώς υπάρχει η πιθανότητα να βλέπουμε μία σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς του ιού, ως αποτέλεσμα και της μειωμένης ανοσίας από το εμβόλιο της ευλογιάς.
»Χωρίς να πιστεύω ότι υπάρχει άμεσα λόγος ανησυχίας, θα έλεγα ότι τα στοιχεία δείχνουν ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνιση.»
Ο Jonathan Ball, καθηγητής μοριακής ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, δήλωσε πως «Το γεγονός ότι μόνο μία από τις 50 επαφές του αρχικού ασθενούς που είχε μολυνθεί από την ευλογιά των πιθήκων έχει μολυνθεί, δείχνει πόσο κακώς μολυσματικός είναι ο ιός.
«Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας επιδημίας».
Ο δρ. Nick Phin, αναπληρωτής διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Λοιμώξεων στη Δημόσια Υγεία της Αγγλίας (PHE), πρόσθεσε πως «Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η ευλογιά των πιθήκων δεν εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων και ο συνολικός κίνδυνος για το ευρύ κοινό είναι πολύ χαμηλός».
Με πληροφορίες του BBC/CNN/WHO/ Livescience
