Από την δημοσιογράφο, και κάτοικο της Β. Κορέας, Φραγκίσκα Μεγαλούδη
Η τέχνη του σινεμά στη Βόρεια Κορέα
Ο Λένιν κάποτε είχε γράψει ότι “ο κινηματογράφος είναι η πιο σημαντική τέχνη”, κάτι το οποίο μάλλον πίστευε ευλαβικά και ο πρώτος ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Κιμ Ιλ Σουνγκ. Όταν την εξουσία ανέλαβε ο γιος του Κιμ Γιονγκ Ιλ, ο κινηματογράφος -και όλη η προπαγάνδα που τον χαρακτήριζε-πέρασε σε άλλο επίπεδο.
Ο αποθανών ηγέτης ήταν γνωστός για το πάθος του με τον κινηματογράφο. Η προσωπική του συλλογή από ταινίες του Χόλιγουντ ξεπερνούσε τις 20,000, ενώ είχε μια ιδιαίτερη αδυναμία στις ταινίες τρόμου και κατασκοπείας. Ο Κιμ Γιονγκ Ιλ είχε γράψει και δεκάδες εγχειρίδια σχετικά με την τέχνη του κινηματογράφου και φυσικά είχε σκηνοθετήσει και πολλά δικά του φιλμ. Λέγεται μάλιστα ότι τελευταία του επιθυμία, ήταν όταν θα πέθαινε, στην πομπή της κηδείας του οι άντρες της φρουράς του να παραταχθούν όπως στην ταινία JFK του Oliver Stone.
Σύμφωνα με μια συνέντευξη που έδωσε στην Guardian το 2003 ο διάσημος σκηνοθέτης, Σιν Σαν-Ογκ, ο βορειοκορεάτης ηγέτης -αποκομμένος καθώς ήταν από τον υπόλοιπο κόσμο-προσπαθούσε να καταλάβει τον καπιταλισμό μέσα από τις αμερικάνικες ταινίες-τις οποίες συχνά θεωρούσε πιστή απεικόνιση της πραγματικότητας.
Ο Σιν Σαν Ογκ, ένας απο τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της Νοτιάς Κορέας, είχε απαχθεί το 1978 και μέχρι το 1986 που διέφυγε απο την Πιονγκγιανγκ είχε γυρίσει επτά ταινίες, με πιο γνωστή το Pulgasari, μια εκδοχή του γνωστού Godzilla.
Όπως ήταν αναμενόμενο η Πιονγκγιανγκ έχει δεκάδες κινηματογράφους -τον περασμένο Σεπτέμβριο εγκαινιάστηκε και η πρώτη 3D αίθουσα- ενώ ένας κινηματογράφος υπάρχει σχεδόν σε κάθε πόλη και κωμόπολη της Βόρειας Κορέας.
Το Διεθνες Φεστιβάλ Κινηματογράφου λαμβάνει χώρα κάθε δύο χρόνια στην πρωτεύουσα με συμμετοχές απο 46 χώρες- ενώ το 2004 προβλήθηκε και η ταινία Bend it like Beckham -η οποία μάλιστα πήρε και το βραβείο μουσικής.
Το 2012 γυρίστηκε και η πρώτη διεθνής ταινία, το Comrade Kim goes flying μια συμπαραγωγή Βόρειας Κορέας, Βρετανίας και Βελγίου, η οποία έχει προβληθεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ. Αν και πρόκειται για μια ρομαντική και αφελή ιστορία (μάλιστα λογοκρίθηκε και το μοναδικό φιλί της ταινίας και έτσι δεν θα το δείτε), το ενδιαφέρον της έγκειται στο ότι η κεντρική ηρωίδα είναι μια νεαρή κοπέλα που ονειρεύεται να γίνει ακροβάτης και η ταινία δεν έχει ηχηρά μηνύματα προπαγάνδας.
Μπορείτε να δείτε το trailer της ταινίας
Έγραψα όλη αυτή την εισαγωγή με αφορμή την επίσκεψη μου στο μεγαλύτερο στούντιο εξωτερικών γυρισμάτων της χώρας, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα Πιονγκγιανγκ. Η επίσκεψη οργανώθηκε από την Πρεσβεία της Μεγάλης Βρετανίας και έτσι είχαμε αρκετό χρόνο να περιηγηθούμε, να φωτογραφήσουμε και να μάθουμε πολλές λεπτομέρειες για την εγχώρια βιομηχανία κινηματογράφου.
Το στούντιο έχει έκταση -κρατηθείτε- 500,000 τ.μ. και είναι το μεγαλύτερο από τα πέντε φιλμ στούντιο της χώρας. Μάλιστα όπως μας πληροφορησαν ο Κιμ Γιονγκ Ιλ είχε επισκεφθεί το χώρο 596 φορές (προφανώς τις μετρούσαν…).
Στα χιλιάδες αυτά τετραγωνικά μέτρα υπάρχει δάσος, ποταμός, σιδηρογραμμές με αληθινό τρένο ενώ είναι χωρισμένο σε θεματικές ενότητες: Ανατολική Κίνα του 1930, Χωριό της Βόρειας Κορέας πριν τον πόλεμο, Ιαπωνία του 1950, Νότια Κορέα του 1950, Ευρώπη.
Στο στούντιο γυρίζονται περίπου 30 ταινίες το χρόνο ενώ συνολικά η ετήσια παραγωγή της χώρας φτάνει τις 100 ταινίες. Το μοναδικό πρόβλημα, όπως μας πληροφόρησε ο συνοδός μας, είναι να βρεθούν ξένοι κομπάρσοι και ηθοποιοί να παίξουν τους βοηθητικούς ρόλους (αμερικανών, κατασκόπων ευρωπαίων…)
Η πιο διάσημη βορειοκορεάτικη ταινία, η οποία είχε βραβευτεί στο διεθνές φεστιβάλ του Karlovy Var το 1972, είναι το Flower Girl, η ιστορία μιας νεαρής κοπέλας που μαζεύει λουλούδια για να ζήσει, στη δεκαετία του 1930, όταν η Βόρεια Κορέα βρισκόταν υπό ιαπωνική κατοχή. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, η Hong Yong Hwi είναι σήμερα η μεγαλύτερη σταρ της χώρας ενώ η μορφή της υπάρχει στο χαρτονόμισμα του ενός γουόν.
Η ιστορία βασίζεται σε μια γνωστή όπερα την οποία έγραψε, ποιός άλλος, ο Κιμ Ιλ Σουνγκ φυσικά… Οποιος θέλει να δει την ταινία με αγγλικούς υπότιτλους μπορεί! Να τη:
Οι ταινίες της Βόρειας Κορέας είναι δύσκολο να αξιολογηθούν.
Καθώς ο κύριος σκοπός τους είναι να προάγουν την επικρατούσα ιδεολογία, να εκπαιδεύσουν αλλά και να εξάρουν την γενναιότητα και τις αρετές των βορειοκορεατών, συχνά μοιάζουν να βρίσκονται σε μια παράλληλη πραγματικότητα.
Και ενώ μερικές, όπως το Flower Girl είναι καλλιτεχνικά άρτιες ή άλλες οπως το Wish (2011) κάνουν κάπως πιο σοβαρή δουλειά στην ανάλυση των χαρακτήρων, οι περισσότερες μοιάζουν να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, ελάχιστα είναι αυτά που θα μπορούσε κάποιος να γράψει εάν ήθελε να αναλύσει τις βορειοκορεατικες ταινίες.
Όποιος επιθυμεί να δει βορειοκορεάτικες ταινίες με αγγλικούς υπότιτλους, δεν έχει πάρα να επισκεφθεί την σελίδα στο You tube του DPRK music channel, το οποίο κάθε εβδομάδα ανεβάζει και μια νέα ταινία.
Καλή διασκέδαση!
σχόλια