Σπάνια τα παιδιά των Δυτικών Συνοικιών έχουν τέτοιες μεγάλες ευκαιρίες. Οι υποβαθμισμένες γειτονιές της πόλης υπήρξαν ξεχασμένες για υπερβολικά πολύ καιρό, όμως όπως μας λέει ο Γιώργος Ψωμιάδης, μέλος στην ομάδα του εκπαιδευτικού σωματείου eduACT και υπεύθυνος επικοινωνίας του πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να το αλλάξουν.
Πρόσφατα, όπως μας αφηγείται και στη συνέχεια ο κύριος Ψωμιάδης, πέντε παιδιά ταξίδεψαν στο Arctic Camp της Νορβηγίας, για να εξερευνήσουν τους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και του φυσικού περιβάλλοντος. Ακολουθεί το χρονικό, καθώς και οι εντυπώσεις των παιδιών όταν επέστρεψαν απ' τη Νορβηγία.
«Τα τελευταία 25 χρόνια έχει έρθει πολλή νεολαία στον Εύοσμο, είναι νέοι άνθρωποι με καινούρια μυαλά με καινούριες ιδέες που πρέπει να τις αξιοποιήσουν. Υπάρχει νεολαία και όπου υπάρχει νεολαία υπάρχουν δυνατότητες.»
Αυτά είναι τα λόγια ενός γονέα. Στο υπόγειο μιας εκκλησίας, κάπου στον Εύοσμο. Έχουμε αποτραβηχτεί από το πλήθος και τον ακούω να μοιράζεται τις σκέψεις του μπροστά στο μαγνητόφωνο. Το βλέμμα του όμως δεν είναι σε εμένα, κοιτάζει διαρκώς το παιδί του που συνομιλεί μέσα στο υπόγειο της εκκλησίας των Τριών ιεραρχών- στη δική τους πνευματική κιβωτό με τα υπόλοιπα παιδιά. Πρόκειται για τον Γιώργο, τον Ιορδάνη, τον Δημήτρη, τον Νικήτα, και τον Παύλο. Τα πέντε παιδιά που ταξίδεψαν με υποτροφία μέσω της eduACT στις 3 Αυγούστου στο Arctic Camp της Νορβηγίας, για να εξερευνήσουν τους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και του φυσικού περιβάλλοντος.
Αυτό που με κέρδισε περισσότερο ήταν κυρίως το φυσικό περιβάλλον, το ότι δεν νύχτωνε εκείνες τις ημέρες καθώς και τα γραφικά τοπία και η πυκνή βλάστησή. Η ευκαιρία να συνεργαστώ με άλλα άτομα με διαφορετικές κουλτούρες μου φάνηκε καταπληκτική και μοναδική καθώς μου άνοιξε τους ορίζοντες.
Το εντυπωσιακό αυτό πρόγραμμα διοργανώνεται από τον φιλεκπαιδευτικό οργανισμό eduACT, Δράση για την Εκπαίδευση, τελεί υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, όπως την καθορίζει η ευαισθησία του Μητροπολίτη κ. Βαρνάβα σε θέματα παιδείας που αφορούν τα παιδιά των δυτικών συνοικιών. Πρόκειται για μια διαρκή προσπάθεια πνευματικής αναβάθμισης περιοχών που τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως ακριβώς θα έπρεπε. Μια απόπειρα καλλιέργειας και αξιοποίησης των ταλέντων που φέρουν τα νέα παιδιά του τόπου. Η προσπάθεια εκτείνεται και σε όλη την Θεσσαλονίκη, με συνολικά 12 μαθητές που ξεχώρισαν, από το Ανατόλια, το Δελασάλ, και την Μητρόπολη Νεαπόλεως, να ταξιδεύουν από τις 3 μέχρι τις 10 Αυγούστου στον Αρκτικό κύκλο για μια εμπειρία ζωής.
Οι γονείς των παιδιών, αυτοί που έχουν να σηκώσουν το βάρος της καλλιέργειας τους, στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλον, παρατηρώντας τα παιδιά τους, τους μικρούς επιστήμονες. Τους πλησιάζω και μοιράζονται μαζί μου προσδοκίες για το πρόγραμμα και τις σκέψεις τους για την σημερινή κατάσταση:
«Είναι σπουδαίο για να ανοίξουν οι ορίζοντες των παιδιών, να συνεργαστούν μέσα στα πλαίσια της ομαδικότητας, να συναντήσουν διαφορετικές νοοτροπίες από παιδιά του εξωτερικού ανταλλάσσοντας απόψεις και μαθαίνοντας την κουλτούρα άλλων λαών, και ζούμε σε μια κοινωνία που κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό.»
«Σίγουρα τα παιδιά δεν μπορούνε από μόνα τους να ξέρουν το τι θα κάνουν ή το τι θα γίνουν, αυτό που θα γίνει τώρα είναι μια ευκαιρία για να αντιληφθούν την κλίση τους. Επειδή είναι πάρα πολύ δύσκολο για ένα παιδί στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών να πάρει αποφάσεις, η απόφαση θα ‘ρθει μέσα από τα ερεθίσματα. Ήδη ένα ενδιαφέρον προέκυψε μέσα από την ρομποτική, θα υπάρξει σίγουρα και συνέχεια.»
«Και ναι, στα δικά μας τους δόθηκε η ευκαιρία μέσω ενός τέτοιου προγράμματος, είναι όμως κάτι που θα έπρεπε να γίνεται από τα σχολεία, όπως στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.»
Και όσο μιλάνε σκέφτομαι ότι έχουν δίκιο. Αλήθεια, πόσα παιδιά μπορούν να έχουν μια τέτοια ευκαιρία για να ανακαλύψουν τα ταλέντα τους; Το σκαλοπάτι αυτό θα έπρεπε να αυτονόητο και ήδη ενσωματωμένο στην εκπαίδευση σε ακόμη μεγαλύτερη κλίμακα.
Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Νεαπολεως και Σταυρουπολεως κ.Βαρναβας είναι από τους σημαντικότερους αρωγούς στο εκπαιδευτικό «ταξίδι» της ρομποτικής που ξεκινάει από εκκλησίες της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Επεκτείνοντας το έργο της, η Μητρόπολη οργανώνει από το 2013 μέχρι και σήμερα δωρεάν επιμόρφωση στην ρομποτική, με την κατασκήνωση της να τρέχει αυτή την περίοδο:
«Η Δυτική Θεσσαλονίκη είναι περιοχή δύσκολη αλλά και ευλογημένη» λέει. «Εγκαταλελειμμένη από την εξουσία και την πόλη αλλά με δυναμική. Ο νεότερος πληθυσμός της χώρας βρίσκεται στον εύοσμο και την δυτική Θεσσαλονίκη. Η εκκλησιά, που αγωνιά και προσεύχεται για τα παιδιά, μέσα στα πλαίσια της ποιμαντικής ευθύνης ξεκίνησε αυτό το πρόγραμμα για να δώσει ίσες ευκαιρίες στα παιδιά μας. Δεν αναζητά ταλέντα αλλά γνωρίζει την μοναδικότητα του ανθρώπου και μαθαίνει σε όλους τις δωρεές και τα τάλαντα που μας δίνει η χάρη του θεού. Χαίρομαι που τα παιδιά μπορούν να ταξιδέψουν, να μετέχουν και να πάρουν καινούριες εύκαιρες, να γνωρίσουν εμπειρίες. Στις κατακόμβες των εκκλησιών αγωνίζονται αντιστέκονται κ αυτό αποτελεί μεγάλη χαρά και ευλογιά.»
Όταν τον ρώτησα για το αν βλέπει να καρποφορεί το έργο της Μητρόπολης μου απάντησε περήφανα:
«Εκ των καρπών και του αποτελέσματος της όλης προσπάθειας-στην καρδιά της κρίσης-μετά από κάποια χρόνια βλέπουμε η προσπάθεια αυτή να αποδίδει καρπούς. Πιο συγκεκριμένα, το βλέπεις να συμβαίνει στην πιο εγκαταλελειμμένη περιοχή της πόλης μας. Τα παιδιά Ρομά συμμετείχαν στο πρόγραμμα αυτό –παιδιά της ενορίας αγίου Νεκταρίου- και διακρίθηκαν με προσωπική επιτυχία πηγαίνοντας στο Σεντ Λούις της Αμερικής. Φέτος ως επιβράβευση της προσπάθειας τους αυτής, προσεκλήθησαν στο υπουργείο εξωτερικών στην Ουάσιγκτον. Συνολικά το πρόγραμμα εκτελέστηκε κ υπήρχαν πολύ καλά αποτελέσματα τα οποία μας κάνουν να αισθανόμαστε περήφανοι.»
Tα παιδιά που έζησαν την μοναδική αυτή εμπειρία στον Αρκτικό κύκλο, που γνώρισαν το φυσικό περιβάλλον σε όλο του το μεγαλείο και εξερεύνησαν τις πτυχές του, μου μίλησαν για τις αξέχαστες στιγμές που περάσανε.
«Το arctic camp ήταν μια μοναδική εμπειρία. Είχα την ευκαιρία να εξερευνήσω τα μέρη της Νορβηγίας και τον πολιτισμό της, να γνωρίσω άτομα από διαφορετικές χώρες και να πάρω καινούριες γνώσεις. Πιστεύω πως στους περισσότερους έκανε μεγάλη εντύπωση η φύση ιδιαίτερα τις πρώτες τέσσερις μέρες τις οποίες περάσαμε στο νησί Arnøy, γιατί ήμασταν πιο κοντά σε φυσικό περιβάλλον. Τα σπιτάκια ήταν δίπλα στη θάλασσα και τα βράδια μαζευόμασταν γύρω από την φωτιά ή κάναμε βόλτες στο νησί. Επιπλέον η περισσότερες δραστηριότητες είχαν να κάνουν με φύση και με το φυσικό περιβάλλον της Νορβηγίας. Δραστηριότητες όπως κανό στη λίμνη, πεζοπορία σε παγετώνα, περπάτημα σε σπηλιά.
Κάναμε πολλές γνωριμίες με παιδιά από Ταϊλάνδη, Νορβηγία, Ιταλία. Τα παιδιά ήταν πολύ φιλικά και αστεία, γίναμε γρήγορα φίλοι και κάναμε παρέα όλο το διάστημα στο camp.»
«Πιστεύω πως όλοι κερδίσαμε κάτι από το camp, άλλος φιλίες, άλλος γνώσεις... Άλλωστε αυτός ήταν ο στόχος: να κερδίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα.»
«Ήταν μια από τις πιο όμορφες και αξέχαστες εμπειρίες της ζωής μου. Στη Νορβηγία αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν ότι ακόμα και αν ήταν Αύγουστος υπήρχε χιόνι και έτσι σκαρφαλώσαμε πάνω στο παγόβουνο! Αυτό που με κέρδισε περισσότερο κατά την γνώμη μου ήταν κυρίως το φυσικό περιβάλλον εκείνου του μέρους, συγκεκριμένα το ότι δεν νύχτωνε εκείνες τις ημέρες καθώς και τα γραφικά τοπία και η πυκνή βλάστησή. Η ευκαιρία να συνεργαστώ με άλλα άτομα με διαφορετικές κουλτούρες μου φάνηκε καταπληκτική και μοναδική καθώς μου άνοιξε τους ορίζοντες. Η επικοινωνία μας ήταν πολύ καλή καθώς και η συνεργασία μας κύλησε με χαρά, προθυμία και αλληλοβοήθεια, ήταν πραγματικά κάτι το ξεχωριστό!»
Τελειώνοντας, ο Ιορδάνης, ένας από τους μαθητές που τους δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το μοναδικό αυτό ταξίδι, απέδωσε με μια φράση το νόημα της όλης προσπάθειας:
«Γυρνώντας από το arctic camp πιστεύω ότι εξελίχθηκα σε έναν τελείως διαφορετικό και πιο ώριμο άνθρωπο με περισσότερες γνώσεις, εμπειρίες και αναμνήσεις.»
Αφού καθίσαμε μέσα στην εκκλησία, ο Πατέρας Γεράσιμος Τσουλπάκης, προϊστάμενος του Ιερού Ναού Τριών Ιεραρχών Ευόσμου και Διευθυντής του Πνευματικού Κέντρου «ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΑ», μου μίλησε για τον πνευματικό αγώνα που λαμβάνει χώρα στην περιοχή: «Η ενορία μας τιμάται στην μνήμη των Τριών Ιεραρχών. Και οι Τρεις ιεράρχες ήταν πρωτοπόροι. Εάν ζούσανε θα στέλνανε το μήνυμα τους με δορυφόρο. Θα κοιτούσαν διαρκώς μπροστά. Βασιζόμαστε στην δυνατότητα που δίνουμε στα παιδιά να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους, αυτό κάνει η ενορία μας. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η ενορία μας έχει συνεργάτες που στηρίζουν την προσπάθεια, διαφορετικά δεν θα γινόταν. Όλα γίνονται για την χαρά των παιδιών, που έρχονται με φοβερή διάθεση στο μέρος αυτό. Τα παιδιά μέσα από την ρομποτική και την τεχνολογία, από όλα αυτά που έχω δει εδώ, έχουν κέρδος και μάλιστα μεγάλο, ακόμη και πέρα από την τεχνολογία. Μαθαίνουν να συνεργάζονται και να είναι συνεπή διευρύνοντας τους ορίζοντες τους.»
Όταν τον ρωτάω για τον Εύοσμο, για μια περιοχή της οποίας οι υποδομές δεν είναι και οι καλύτερες δυνατές, η πυγμή του ενισχύεται: «Ο Εύοσμος είναι η περιοχή με τον πιο νέο πληθυσμό σε όλη την Ελλάδα. Το ότι υπάρχει νέος κόσμος πρέπει να αξιοποιηθεί από την ενορία. Υπάρχει μεγάλη δυνατότητα, είναι πεδίο δόξης λαμπρόν. Και για την πολιτεία εάν θέλει αν στηρίξει και για την εκκλησία. Τα παιδιά είναι καλά, το τάλαντο αυτό όμως πρέπει να αξιοποιηθεί, εμείς είμαστε ένα σκαλοπάτι.»
Και καθώς η κουβέντα κοντεύει να τελειώσει πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτομαι το κρίμα για τις δυνατότητες αυτού του τόπου, αυτής της κοινωνίας. Το κρίμα για ταλέντα που περιμένουν να αξιοποιηθούν και που συνεχώς αναστέλλονται. Αν έχουμε ένα χρέος αυτό είναι να γίνουμε το «σκαλοπάτι» που θα κάνει τα νέα παιδιά φορείς της αλλαγής.
Ο πάτερ Γεράσιμος σηκώνεται, με κοιτάζει έντονα στα μάτια και πριν φύγει μου λέει:
«Το παιδί πρέπει να το πας μέχρι το ποτάμι, δεν μπορείς να το αναγκάσεις να πιει νερό, όμως οφείλεις να το καθοδηγήσεις.»
