Ο καρδιοχειρουργός Γιώργος Σαρρής ανήκει στους γιατρούς που πρωτοστατούν διεθνώς δημιουργώντας ένα πιστό τρισδιάστατο μοντέλο καρδιάς. Το «Heart Print Project» είναι μια επαναστατική τεχνική και αφορά την προεγχειρητική διάγνωση κρυφών και σοβαρών προβλημάτων καρδιάς, καθώς αποτυπώνονται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή τα ακριβή διαγνωστικά δεδομένα. «Με αυτή την τεχνική έχουμε πετύχει να μελετούμε και να εντοπίζουμε, τόσο στο περίβλημα, αλλά κυρίως στο εσωτερικό της καρδιάς, τις ανατομικές λεπτομέρειες και σημεία, που χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση», επισημαίνει. Πριν λίγο χρονικό διάστημα συμμετείχε με το συγκεκριμένο πρωτοπόρο project στον διαγωνισμό Ιατρικής Καινοτομίας American Medical AssociationInnovation Challenge, γιατρών, υγειονομικών, κοινού και ήρθε πρώτος ανάμεσα σε 177 υποψηφιότητες της πρώτης φάσης ψηφοφορίας.Το «Heart Print Project» είναι μια επαναστατική τεχνική και αφορά την προεγχειρητική διάγνωση κρυφών και σοβαρών προβλημάτων καρδιάς, καθώς αποτυπώνονται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή τα ακριβή διαγνωστικά δεδομένα.
Σήμερα ο Δρ Γιώργος Σαρρής είναι διευθυντής του «Αθηναϊκού Καρδιοχειρουργικού και Παιδοκαρδιοχειρουργικού Ινστιτούτου» και διευθυντής της παιδοκαρδιοχειρουργικής Κλινικής του «Ιασώ». Τον συναντώ στο προσωπικό του γραφείο ένα ηλιόλουστο μεσημέρι. Γύρω μου τοποθετημένα βιβλία ιατρικής, διεθνή βραβεία και φωτογραφίες με πρόσωπα που ξεχωρίζουν στο τομέα της ιατρικής επιστήμης. Στο διπλανό δωμάτιο προβάλει ο τρισδιάστατος εκτυπωτής και τα μοντέλα καρδιάς. Γεννημένος στην Αθήνα, με καταγωγή από την Κάρπαθο και μια πορεία που στη διεθνή καρδιοχειρουργική κοινότητα περιέχει πολλούς σημαντικούς σταθμούς όπως το Harvard, το MIT, το Stanford, καθώς και το «Cleveland Clinic Foundation».
Το «Heart Print Project» είναι μια επαναστατική τεχνική και αφορά την προεγχειρητική διάγνωση κρυφών και σοβαρών προβλημάτων καρδιάς, καθώς αποτυπώνονται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή τα ακριβή διαγνωστικά δεδομένα.
Το 1997 είναι το έτος που αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα. «Υπάρχει μια ανίκητη ασθένεια και αυτή ονομάζεται 'χρόνια Ελλαδίαση'», σχολιάζει όταν τον ρωτώ γιατί αποφάσισε να εγκαταλείψει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά την διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα οργανώνει από το μηδέν παιδοκαρδιοχειρουργικά τμήματα στο «Ωνάσειο», το «Μητέρα» και από το 2013 στο «Ιασώ», ενώ όπως παραδέχεται μετρά συνολικά πάνω από 8.000 περιστατικά εγχειρίσεων, κυρίως σε παιδιά.
Όση ώρα συζητάμε χρησιμοποιεί συνεχώς τα χέρια του με τρόπο επεξηγηματικό και περιγραφικό. Τον ρωτώ πότε αποφάσισε να κάνει πράξη την ιδέα του «Heart Print Project». «Κάποια χρόνια πριν, μου έφεραν στο ιατρείο ένα μικρό παιδάκι που είχε ήδη χειρουργηθεί για ένα εκ γενετής καρδιακό πρόβλημα. Η εγχείριση είχε πραγματοποιηθεί σε ένα μεγάλο νοσοκομείο του εξωτερικού και από έναν κορυφαίο ιατρό. Όταν λοιπόν άνοιξαν την καρδιά, ο γιατρός διαπίστωσε ότι η πραγματικότητα ήταν τελείως διαφορετική από αυτή που είχε δει στις απεικονιστικές εικόνες. Ευρισκόμενος προ απροόπτου και πιεζόμενος από τον χρόνο σκεφτόταν πως θα μπορούσε να δώσει μια λύση ώστε να πράξει το σωστό. Ξέρετε σε μια εγχείριση καρδιάς δεν έχεις άπλετο χρόνο, αφού η καρδιά σταματά και δεν τρέφεται, επομένως ακόμα και το λεπτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Τελικά ήταν μια εγχείριση που δεν πέτυχε τίποτα. Τότε, αποφάσισα να σχεδιάζω τι μπορεί να ήταν αυτό που προέκυπτε ως πρόβλημα και στην συνέχεια με την άνεση χρόνου να φτιάχναμε ένα 'τούνελ', δηλαδή την 'λύση'. Μετά από λίγο καιρό και σε δεύτερο χρόνο χειρουργήσαμε το παιδάκι και φυσικά η επέμβαση ήταν επιτυχής. Όπως αντιλαμβάνεστε, με το περιστατικό αυτό συνειδητοποιήσαμε ότι πολλές φορές στις επεμβάσεις πας με την λογική «βλέποντας και κάνοντας» που μπορεί αρκετές φορές να είναι μια απαραίτητη τεχνική, αλλά δεν είναι ούτε η ιδεώδης ούτε η επιθυμητή, ιδίως όταν έχεις ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Όταν διαθέτεις τριάντα λεπτά για να κάνεις ό,τι είναι να κάνεις, δεν έχεις ούτε καν το περιθώριο των πέντε λεπτών για να σκεφθείς τι θα πράξεις. Πάνω εκεί γεννήθηκε η ιδέα του project», τονίζει. «Ειδικά εμείς που χειρουργούμε παιδάκια είναι πολύ πιο δύσκολη η δουλειά μας σε σχέση με τις επεμβάσεις καρδιάς των ενηλίκων. Είναι διαφορετικό να προκύψει το πρόβλημα στην πορεία από μια καρδιά που κατασκευάστηκε σωστά και διαφορετικό να υπάρχει το πρόβλημα εκ γενετής. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες που ακούτε συχνά είναι -για να το πούμε περιγραφικά- κατασκευαστικά προβλήματα της καρδιάς που προέκυψαν από την γέννηση του παιδιού. Πρόκειται, δηλαδή, για πρόβλημα που δημιουργείται κατά την διάρκεια της ανάπτυξης της καρδιάς του εμβρύου. Αναλογιστείτε, πως αναπτύσσεται ο οργανισμός. Από ένα κύτταρο που στην συνέχεια πολλαπλασιάζεται. Στη συνέχεια, κάποια κύτταρα αλλάζουν μορφοποίηση και γίνονται μάτια, στομάχι ή καρδιά. Επομένως, συμβαίνουν χιλιάδες αλλαγές που πιθανόν ανάμεσα σε αυτές να γίνει ένα τυχαίο λάθος. Βέβαια, το εντυπωσιακό είναι πόσες λίγες είναι οι περιπτώσεις που μπορεί η καρδιά να βγει ατελής. Άρα, στις εξετάσεις δεν μπορείς να έχεις πλήρη αντίληψη της κατάστασης και εκεί είναι που έρχεται η τεχνική μας ώστε να μπορούμε να έχουμε το αντικείμενο, να το περιεργαστούμε όπως εμείς θέλουμε, να το δούμε με άνεση χρόνου, προκειμένου να γνωρίζουμε πως θα αντιδράσουμε σε ανάλογες πραγματικές περιπτώσεις», συμπληρώνει.
Οι καρδιοχειρουργοί έχουν πολλές ομοιότητες με τους πιλότους της πολεμικής αεροπορίας», θα πει και θα εξηγήσει τι ακριβώς εννοεί. «Στις δικές μας περιπτώσεις που συναντάμε πολλά σπάνια προβλήματα χτίζεις με το χρόνο εμπειρία. Αυτό συμβαίνει διότι αναγκάζεσαι να βιώσεις πολλές παραστάσεις με αποτέλεσμα να διαθέτεις πιο πολλές λύσεις σε απρόβλεπτα περιστατικά. Όπως και οι πιλότοι όπου η δραστηριότητα είναι επικίνδυνη, τα περιθώρια σφάλματος ελάχιστα, άρα η καλύτερη δυνατή προετοιμασία είναι το κλειδί για την μεγιστοποίηση της επιτυχίας».
Στη συνέχεια αναφέρεται στον σπουδαίο Norman Shumway που είχε την τύχη να τον έχει δάσκαλο. Μου δείχνει μια φωτογραφία, στην οποία πραγματοποιούν μια εγχείριση μαζί. Ο Shumway θεωρείται πρωτοπόρος της χειρουργικής επέμβασης καρδιών στο Πανεπιστήμιο του Stanford και έγινε διάσημος ως ο πρώτος γιατρός που πραγματοποίησε επιτυχώς ανοικτή μεταμόσχευση καρδιών. Τι έχει να θυμάται από αυτόν; «Κάποτε είχε πει μια φράση που δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι 'η σωστή κρίση έρχεται από την εμπειρία, αλλά η εμπειρία προέρχεται από την λανθασμένη κρίση'.
Ποια είναι η πιο δύσκολη περίπτωση που έχει συναντήσει στην πορεία του; «Οι περιπτώσεις που θυμάσαι πιο έντονα είναι δυστυχώς οι προβληματικές, παρόλο που μπορεί να έχεις προχωρήσει σε χιλιάδες επιτυχημένες επεμβάσεις. Αν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια ήταν πριν μερικά χρόνια, που βρισκόμουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο «Cleveland Clinic Foundation», το μεγαλύτερο καρδιοχειρουργικό κέντρο της Αμερικής. Ένα βράδυ παρουσιάστηκε ένα περιστατικό μιας δωρεάς οργάνων για ένα παιδάκι, το οποίο θα σωζόταν μόνο αν έκανε συνδυασμένη μεταμόσχευση καρδιάς και πνευμόνων. Τότε ήμουν σχετικά νέος, ο διευθυντής μου έλειπε και έπρεπε να βουτήξω στα βαθιά, διότι μιλάμε για μια σπάνια δωρεά και αρκετά δύσκολη επέμβαση που δεν είχα ξανακάνει ποτέ. Ευτυχώς, όλα πήγαν καλά και μετά από κάποια χρόνια που επισκέφθηκα ξανά την «Cleveland Clinic» μου έφεραν να δω το παιδί που ήταν μια χαρά και ήδη πήγαινε στο Γυμνάσιο», αφηγείται.
Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην ιδιωτική υγεία; «Πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική υγεία. Είναι αδιάφορο αν μιλάμε για ένα ιδιωτικό ή δημόσιο νοσοκομείο, αυτά είναι σαχλαμάρες και ιδεοληψίες. Αυτό που έχει σημασία είναι να εξασφαλίζεις την ποιότητα της προσφερόμενης υπηρεσίας σε συνδυασμό με το κόστος της υπηρεσίας αυτής. Οποιαδήποτε ιατρική υπηρεσία δεν είναι δωρεάν, όλα έχουν κόστος. Το θέμα είναι με ποιον τρόπο καλύπτεται και ποιος το πληρώνει αυτό το κόστος. Ακούμε πολλές φορές την πολιτεία να λέει ιδεοληπτικά ότι στηρίζει το δημόσιο νοσοκομείο. Μα, όλοι στηρίζουμε το δημόσιο νοσοκομείο. Το ζήτημα είναι ότι θα πρέπει να δουλεύει τέλεια, ώστε να μην ξοδεύουμε χρήματα στα ιδιωτικά νοσοκομεία γιατί ας αναλογιστούμε ότι ούτε η δημόσια υγεία είναι δωρεάν, αφού την χρυσοπληρώνουμε. Πάντως, όταν αναφερόμαστε σε θέματα υγείας πρέπει οι απαιτήσεις να είναι υψηλές. Όλα πρέπει να μετρώνται και να αξιολογούνται. Χωρίς αξιολόγηση, δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα. Η επιστήμη μας λέει τι μπορούμε να κάνουμε, οι οδηγίες μας λένε τι πρέπει να κάνουμε αλλά μόνο οι μετρήσεις μας λένε τι πραγματικά κάνουμε», υποστηρίζει.
Ποια θα ήταν μια χρήσιμη συμβουλή που θα ήθελε να μοιραστεί; «Ο κάθε ασθενής ή οικογένεια του να αναζητεί που θα βρει την καλύτερη λύση στο πρόβλημα του, διότι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η χώρα δεν διασφαλίζει την ποιότητα της υγείας όπως θα έπρεπε». Πηγαίνουμε προς την αίθουσα που είναι τοποθετημένος ο τρισδιάστατος εκτυπωτής. Αναλύει και επεξηγεί περιπτώσεις καρδιακών προβλημάτων από τα 'μοντέλα καρδιάς' που κρατά στα χέρια του. Σκέφτομαι ότι καθημερινά έρχεται τόσο κοντά σε επαφή με την πορεία ή το τέλος της ανθρώπινης ζωής. Τι του έχει μάθει η ζωή; «Η ζωή είναι ένα δώρο και ένα ανεκτίμητο αγαθό. Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πάντα ότι αυτό το αγαθό έχει για όλους περιορισμένη διάρκεια. Επομένως, πρέπει να δρούμε αναλόγως, αφού η ζωή δεν είναι για πάντα», καταλήγει.
σχόλια