ΤΑΒΥΑ [ΕΤΥΜΟΛ. < τουρκ. tabya]
Τάμπια ή ντάμπια που σημαίνει οχύρωμα, προμαχώνας.
Το φετινό Φθινόπωρο ένας καινούριος -και μάλλον ο εντυπωσιακότερος μέχρι σήμερα - πολυχώρος ψυχαγωγίας και πολιτισμού άνοιξε τις πόρτες του στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, δίνοντας ξανά ζωή σε ένα από τα πιο εμβληματικά διατηρητέα κτίρια της πόλης και ανοίγοντας διάλογο με την κοινότητα των νέων καλλιτεχνών της.
Πρόκειται για έναν καλλιτεχνικό χώρο που λειτουργεί ταυτόχρονα ως δισκοπωλείο, βιβλιοθήκη και καφέ μπαρ, και στεγάζεται στην θεαματικά ανακαινισμένη αιωνόβια Οικία Δούμπλα.
Ο λόγος για το Tabya, έναν πρότυπο καλλιτεχνικό χώρο που λειτουργεί ταυτόχρονα ως δισκοπωλείο, βιβλιοθήκη, και καφέ μπαρ, και στεγάζεται στην θεαματικά ανακαινισμένη αιωνόβια Οικία Δούμπλα - που είναι κυριολεκτικά χτισμένη πάνω, γύρω, αλλά και από τα ίδια τα χαλάσματα του Βυζαντινού Τείχους της πόλης.
Η ιστορία της Οικίας Δούμπλα
Τάμπια ονομαζόταν η περιοχή κατά μήκος του ανατολικού τείχους της Θεσσαλονίκης, μέρος της οποίας ήταν και ο σημερινός ιστορικός φοιτητοπεζόδρομος της Μελενίκου (προέκταση της Λεωφόρου Χαμιδιέ), ακριβώς απέναντι από το κτίριο της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
Κατά την αποχώρηση των Τούρκων από την πόλη εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ελληνικές οικογένειες, ανάμεσά τους κι αυτή του Κωνσταντίνου Δούμπλα ο οποίος το 1912 έχτισε το σπίτι όπου στεγάζεται σήμερα ο πολυχώρος TABYA με υλικά από τα κατεδαφισθέντα τείχη.
Σταδιακά όλα τα υπόλοιπα νεοκλασικά κτίρια κατεδαφίστηκαν, εκτός από αυτό του Δούμπλα στο οποίο διέμενε η οικογένειά του μέχρι πολύ πρόσφατα.
Ο Δούμπλας ήταν γιατρός της Δημαρχίας και απολύθηκε μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920, επειδή σε μια συγκέντρωση φώναξε:
- Κάτω η τυραννία των βασιλοφρόνων!
"Δεν ήταν η πρώτη του περιπέτεια.
Είκοσι χρόνια νωρίτερα, την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, ανεύθυνοι χωριάτες από την περιοχή της Κολοπάντζας σκότωσαν είκοσι εφτά ντεμπερλήδες εργάτες που δούλευαν στα τουβλοποιεία του Χαρμάνκιοϊ, απέναντι από τις σημερινές εγκαταστάσεις της ESSOPAPAS. Οι τουρκικές αρχές πήγαν στην Κουλιακιά, έπιασαν καμιά ογδονταριά χωριάτες ως υπόπτους για την δολοφονία και τους κλείσανε στα μπουντρούμια του Διοικητηρίου.
Ανάμεσα τους ήταν και ο γιατρός Δούμπλας, που είχε μόλις πάρει το πτυχίο του από το Πανεπιστήμιο των Αθηνών και ασκούσε λαθραία το επάγγελμα του στην περιοχή της Κολοπάντζας.
Ο γιατρός θεωρήθηκε ιδιαίτερα ύποπτος, πρώτον επειδή είχε έρθει από την Αθήνα και δεύτερον επειδή οι τούρκοι καταλάβαιναν καλά τι σήμαινε έλληνας γιατρός στα μέρη του Βάλτου, με τις συνεχείς συγκρούσεις κομιτατζήδων και ελλήνων ανταρτών. Ο γιατρός αποφυλακίστηκε έπειτα από παρέμβαση του διευθυντή του Οικοδομικού Τμήματος των αστυνομικών σταθμών Ιωάννη Κύρου, που με το κύρος του και μερικές χρυσές λίρες απάλλαξε και φυγάδευσε τον γιατρό."
(Κώστας Τομανάς, "Δρόμοι και γειτονιές της Θεσσαλονίκης")
Επί έναν ολόκληρο αιώνα, κι ενώ το τοπίο άλλαζε δραματικά γεμίζοντας με γκρι μπετόν, η οικία Δούμπλα έστεκε επιβλητικά στη ίδια θέση σαν μία γοητευτική "ανωμαλία" στον χωροχρόνο.
Το 2014 οι ιδιοκτήτες του σπιτιού ξεκίνησαν το μεγαλόπνοο σχέδιο της ανακατασκευής του, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Χρήστου Παπά.
"Η ανακαίνιση του κτιρίου ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του διατηρητέου τριώροφου σπιτιού και της προσοχής που έπρεπε να δοθεί σε διάφορα προστατευμένα χαρακτηριστικά του χώρου όπως είναι το βυζαντινό τείχος της αυλής, το αρχαίο πηγάδι, κ.α.", μαθαίνουμε.
Πολυχώρος Tabya- Η νέα εποχή
Τον πολυχώρο TABYA τον δημιούργησε μία παρέα πέντε φίλων. Ο Γιάννης, η Μαίρη, η Ζωή, ο Κώστας, και η Γεωργία μας εξηγούν.
"Σκοπός του εγχειρήματος ήταν να δημιουργήσουμε ένα χώρο τέχνης, ένα δισκοπωλείο και ένα καφέ-μπαρ των οποίων η δράση θα είχε διακριτή θέση μέσα στο σπίτι. Βασική ιδέα, δηλαδή, ήταν η ξεχωριστή λειτουργία του χώρου των εκθέσεων και των εκδηλώσεων, από αυτή του καφέ και του δισκοπωλείου", λέει η Μαίρη.
Η διαμόρφωση του χώρου έγινε από τους ίδιους με αρκετή προσωπική δουλειά, ενώ με την επιμέλεια του χώρου έχει αναλάβει το αρχιτεκτονικό γραφείο mock.
Θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν καλλιτεχνικό και μουσικό χώρο που θα προσφέρει όλες τις απαραίτητες τεχνικές και αισθητικές προδιαγραφές, αλλά θα βρίσκεται έξω από την κλασσική εμπορική σχέση που επικρατεί συνήθως στους χώρους αυτούς.
Όπως μας λένε σκοπός τους εξ αρχής ήταν να διατηρηθεί η ζεστή ατμόσφαιρα του σπιτιού, έτσι σήμερα στο Tabya μπορείς να απολαύσεις τον καφέ σου ή ακόμα και να δουλέψεις με τον υπολογιστή σου σε χώρους που μοιάζουν με "πριβέ" δωμάτια.
"Στους εσωτερικούς χώρους έχουν επιλεχθεί χειροποίητα κυρίως έπιπλα, χωρίς όμως την υπερβολή της vintage αισθητικής που έχει γίνει πλέον "σούπα" και επικρατεί τα τελευταία χρόνια με τρόπο πολλές φορές ασύνδετο και ασυνάρτητο", μου λένε.
Η σπιτική ατμόσφαιρα εφαρμόστηκε και στην κουζίνα. Όλα τα υλικά των κρύων πιάτων, των γλυκών και των χυμών να είναι προσεκτικά επιλεγμένα από παραγωγούς της Κρήτης και της Μακεδονίας, από τους οποίους προμηθεύονται κάθε εβδομάδα σπιτική ρακί, λαχανικά, γραβιέρα, παξιμάδια και άλλα προϊόντα.
Η αυλή του σπιτιού που περικλείεται από τα βυζαντινά τείχη είναι γεμάτη βότανα και φερ φορ ζε τραπεζάκια, ενώ πρωταγωνιστικό ρόλο σε έχει το ενεργό πηγάδι που βρίσκεται στην είσοδό του κτιρίου.
Στον πρώτο όροφο του Tabya λειτουργεί ο εκθεσιακός χώρος που είναι ανοιχτός σε εικαστικές εκθέσεις, εκθέσεις κόμιξ, βιβλιοπαρουσιάσεις, προβολές, bazaar βινυλίων, κύκλους συζητήσεων, σεμινάρια, προβολές και άλλες δραστηριότητες.
"Είμαστε σε συνεχή διάλογο με καλλιτέχνες που θέλουν να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, και ανοιχτοί σε προτάσεις κάθε είδους. Ο καθένας μπορεί απλά να επικοινωνήσει μαζί μας με ένα απλό mail.
Αυτό που θέλαμε – και ελπίζουμε πως πετύχαμε- ήταν να δημιουργήσουμε έναν καλλιτεχνικό και μουσικό χώρο που θα προσφέρει όλες τις απαραίτητες τεχνικές και αισθητικές προδιαγραφές, αλλά θα βρίσκεται έξω από την κλασσική εμπορική σχέση που επικρατεί συνήθως στους χώρους αυτούς.
Προσπαθούμε να ανοίξουμε τις πόρτες του Tabya σε όσο περισσότερο κόσμο μπορεί και θέλει να χρησιμοποιήσει τους χώρους του, με άξονα την ποιοτική στάση όχι μόνο απέναντι στην τέχνη αλλά και στη ζωή."
Αυτές τις μέρες και μέχρι και τις 13 Μαρτίου στην γκαλερί του Tabya φιλοξενείται η ομαδική έκθεση "SUM"-"ΑΘΡΟΙΣΜΑ", με έργα των φοιτητών του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ.
Τέλος, η βιβλιοθήκη του Tabya είναι πλήρως εξοπλισμένη με λογοτεχνικά, ιστορικά, βιβλία τέχνης και εναλλακτικά κόμικς, τα οποία οι επισκέπτες μπορούν να δανειστούν.
Στον ίδιο χώρο μπορεί κανείς να "απομονωθεί" ακούγοντας αλλά και αγοράζοντας βινύλια σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, ενώ στα άμεσα σχέδια των παιδιών είναι και η λειτουργία πωλητήριου βιβλίων ,"εγχείρημα που προϋποθέτει αναζήτηση, χρόνο, κόσμο, και πολύ προσπάθεια" όπως μας εξηγούν.
Σημαντικότατο είναι και το γεγονός ότι το δισκοπωλείο του Tabya είναι άμεσα συσχετιζόμενο με την παρουσίαση της δισκογραφικής δουλειάς τοπικών μπαντών και μουσικών.
Μάλιστα, όλα τα έσοδα των συγκεκριμένων πωλήσεων πηγαίνουν εξολοκλήρου στους δημιουργούς!
Ολόκληρο το φωτορεπορτάζ του LIFO.gr
_________________________________________________
Info: Tabya
καφέ-μπαρ/βιβλία/δισκοπωλείο
Μελενίκου 14Γ (έναντι πλατείας Χημείου)
σχόλια