Είχα ακούσει για το The Carton πριν το ταξίδι μου στο Λίβανο. Ένα γαστρονομικό περιοδικό με βάση την Βηρυτό που παρουσιάζει το φαγητό της Μέσης Ανατολής με λαχταριστό τρόπο και πολύ ενδιαφέρον, μέσα από ρεπορτάζ, πληθωρικό φωτογραφικό υλικό, σχέδια από ταλαντούχους γραφίστες και καλλιτέχνες και πολλές ανθρώπινες ιστορίες. Το The Carton κυκλοφορεί δύο φορές τον χρόνο σε έντυπη μορφή στα αγγλικά και το κάθε τεύχος που είναι αφιερωμένο σε ένα συγκεκριμένο θέμα έχει αξία συλλεκτική. Το τελευταίο τεύχος έχει θέμα το Shawarma - τον αραβικό γύρο. Αν ξεκινήσεις να το διαβάζεις δεν μπορείς να σταματήσεις. Σε προηγούμενα τεύχη είχε αφιέρωμα στο αυγό, στο αραβικό παγωτό Booza, στις υπολουλτούρες της Μέσης Ανατολής, στο κρεοπωλείο, στην ντομάτα. Πριν πάω στον Λίβανο έστειλα email στο περιοδικό και η απάντηση ήταν άμεση. Κανονίσαμε να συναντηθούμε στα Souks (εμπορικό κέντρο) της Βηρυτου με την Jade George συνιδρύτρια του περιοδικού, την ημέρα που έφτασα, Δευτέρα. Καθίσαμε για καφέ και η Jade μου αφηγήθηκε την ιστορία πίσω από το The Carton.
«Πάντα ασχολούμουν με το φαγητό, τις εκδόσεις, τις τέχνες και την επιστήμη. Για μερικά χρόνια δούλεψα σε εκδόσεις που είχαν να κάνουν με το φαγητό και το 2011 ένιωσα την ανάγκη να δημιουργήσω μία έκδοση που θα εισχωρεί σε όλες τις πτυχές της κουλτούρας της μέσης Ανατολής. Το φαγητό θα ήταν η δίοδος. Δεν υπήρχε κανένα αντίστοιχο περιοδικό όταν ξεκινάγαμε (ειδικά περιοδικό υψηλής ποιότητας και από θέμα περιεχομένου αλλά και σχεδιασμού). Με αυτό στο μυαλό μας ξεκινήσαμε αποφασισμένοι και σίγουροι το The Carton»
Το φαγητό για μας δεν είναι μόνο μία απλή περιγραφή στο The Carton ψάχνουμε να βρούμε τι υποδηλώνει το φαγητό, τι σημαίνει και πώς συνδέεται με τους ανθρώπους.
— Πώς καταφέρατε να κάνετε ένα τόσο ιδιαίτερο περιοδικό;
To The Carton είναι κάτι παραπάνω από ένα ιδιαίτερο περιοδικό και νιώθουμε ότι η ύπαρξή του είναι πολύ σημαντική. Το περιοδικό φέρνει ανθρώπους από όλον τον κόσμο και τους επιτρέπει να εμβαθύνουν σε θέματα πολύ συγκεκριμένα που σε άλλη περίπτωση δεν θα μπορούσαν να ασχοληθούν με αυτά. Με το περιοδικό μας συνεργάζονται πάνω από 180 δημιουργικοί επαγγελματίες. Νέοι αλλά και καταξιωμένοι όλοι έχουν προσφέρει σημαντική δουλειά στις 13 κυκλοφορίες που έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Το πρότζεκτ μεγαλώνει συνέχεια και αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι οι άνθρωποι, αυτοί το δημιουργούν.
— Πώς επιλέγετε το θέμα του κάθε τεύχους;
Ερευνούμε πάρα πολύ το κάθε θέμα πριν καταλήξουμε το ποιο. Μερικές φορές είναι μια ιδέα που την παίρνουμε από το αρχείο ιδεών της εταιρείας μας Art And Then Some είναι ένα εργοστάσιο ιδεών έτσι και αλλιώς το έχουμε αναπτύξει αρκετά. Μπορεί να σκεφτόμαστε ένα ή δύο που νιώθουμε ότι χρειάζονται εξερεύνηση και τελικά καταλήγουμε να επιλέγουμε κάτι τελείως διαφορετικό. Θα έχεις παρατηρήσει ότι τα θέματα μας είναι πολύ συγκεκριμένα. Το όγδοο τεύχος για παράδειγμα λεγόταν "mulled" και εστιάζει στην ζυθοποιεία και στην απόσταξη στην Μέση Ανατολή. Και σε κάποια άλλα τεύχη τα θέματα είναι λίγο πιο γενικά.
— Ποιο είναι το αγαπημένο σου τεύχος μέχρι τώρα;
Μαθαίνουμε από κάθε τεύχος και από κάθε διαδικασία. Είναι δύσκολο να διαλέξω ένα εκ των πραγμάτων. Κάθε τεύχος δημιουργείται επειδή πραγματικά υπάρχει η ανάγκη να δημιουργηθεί. Η ομάδα που στήνεται κάθε φορά για να δουλέψει είναι από μόνος του ένας λόγος γιορτής και έμπνευσης.
— Το τελευταίο τεύχος ήταν για το "shawarma", πώς προέκυψε αυτό;
Στους αναγνώστες αρέσουν πολύ τα στοχευμένα θέματα. Είναι εύκολο για όλους να τα καταλάβουν και είναι επίσης εύκολο να γράψεις για αυτά. Δουλέψαμε πάνω στο θέμα shawarma στο Ντουμπάι και προέκυψε μετά από μία έρευνα που κάναμε. Αποφασίσαμε να το επιλέξουμε σαν ένα ξεχωριστό θέμα για το τεύχος και να το ερευνήσουμε σε βάθος. Ήταν ένα συναρπαστικό τεύχος και η έρευνα για το shawarma δεν έχει σταματήσει ακόμη. Έχουμε μαζέψει τόσο πολύ υλικό που δεν δημοσιεύθηκε που σκεφτόμαστε να βγάλουμε και ένα ακόμη τεύχος μέσα στο 2016. Όσο περισσότερο δουλεύω με το φαγητό τόσο πιο πολύ συνειδητοποιώ πόσο υποκειμενικό είναι. Κάθε shawarma σημαίνει κάτι διαφορετικό και δεν υπάρχει αυτό που λέμε το τέλειο shawarma. Έτσι και αλλιώς το τέλειο είναι τελείως διαφορετικό για τον καθένα.
— Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φαγητού της Μέσης Ανατολής;
Δεν ξέρω αν το έχεις παρατηρήσει και εσύ κάποια από τα πιάτα των χωρών της Μέσης Ανατολής είναι πολύ παρόμοια μεταξύ τους. Ακόμη και σε σύγκριση με το ελληνικό φαγητό μοιάζουν πολύ. Το ελληνικό με το λιβανέζικο φαγητό είναι πολύ παρόμοιο. Αλλά από την άλλη αν απλά περπατήσεις στους δρόμους του Λιβάνου θα συναντήσεις φαγητό που είναι εντελώς διαφορετικό το ένα με το άλλο. Υπάρχει τεράστια ποικιλία. Το φαγητό για μας δεν είναι μόνο μία απλή περιγραφή στο The Carton ψάχνουμε να βρούμε τι υποδηλώνει το φαγητό, τι σημαίνει και πως συνδέεται με τους ανθρώπους.
— Ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;
Mdardara bi burghul (φακές με πλιγούρι και γιαούρτι).
— Ποια είναι τα πιο ωραία μέρη για να φάει κάποιος στην Βηρυτό;
CafeSho, Tawlet, Motto, Ichkhanian, Mikhael, Casablanca, Wunderbar.
— Τι σου αρέσει να κάνεις στην Βηρυτό όταν δεν δουλεύεις;
Μου αρέσει να κάθομαι να πίνω καφέ και να παρατηρώ τα πάντα γύρω μου όπως τώρα. Αλλά μου αρέσει επίσης να φεύγω από την πόλη γιατί με κάνει να την βλέπώ πάντα με φρέσκο μάτι και να ην ξεχνάω πόσο όμορφα είναι.
H πιο ενδιαφέρουσα ιστορία που έχουν δημοσιεύσει στο The Carton σύμφωνα με τον Jade είναι η "Eating Picon in Prison". Μία ιστορία για το τι πραγματικά τρώνε στις γυναικείες φυλακές του Λιβάνου, από το τεύχος N.3 Tomato, tomato.
Τρώγοντας Picon (τυράκια τύπου La Vache Qui Rit) στην Φυλακή
Είμαι σε ένα δωμάτιο με 52 γυναίκες, 39 Φιλιππινέζες και 12 Αραβικής καταγωγής και εγώ. Μία κοπέλα από το Μαρόκο μόλις μου πρότεινε το μισό ενός σάντουιτς με μορταδέλα, της είχε ξεμείνει από το μεσημεριανό της. Μου φάνηκε το πιο νόστιμο πράγμα του κόσμου εκείνη την στιγμή. Βρίσκομαι στην φυλακή Adlieh, στην Βηρυτό το τελευταίο 45λεπτο αλλά έχω να φάω εδώ και οχτώ ώρες από τότε που με συνέλαβαν.
Η μορταδέλα έχει πολύ ωραία γεύση, μου θυμίζει μοσχάρι angus. Λίγες ώρες αργότερα έρχεται το δείπνο. Δεν ξέρω τι να περιμένω. Μία γυναίκα έρχεται με ένα φθαρμένο ξύλινο καλάθι γεμάτο με βραστές πατάτες και δίνει σε όλες από μία. Παρατηρώ ότι όλες προσπαθούν να προσποιηθούν ότι είναι το δείπνο τους. Μία σαραντάρα Σύρια στέκεται δίπλα μου - διανύει τις τελευταίες μέρες της πενταετούς ποινής της και ανυπομονεί να δει τον μεγάλο της γιο που είναι τώρα 16 – λιώνει την πατάτα πάνω σε μια φέτα ψωμί (που φύλαξε από το μεσημέρι), ρίχνει λίγο αλάτι και δύο μαύρες ελιές (που κρατάει φυλαγμένες σε μια πλαστική σακούλα) και φτιάχνει ένα σάντουιτς. Μία Φιλιππινέζα οικιακή βοηθός που την συνέλαβαν επειδή ήθελε να ξεφύγει από το τελευταίο σπίτι στο οποίο δούλευε τρώει την πατάτα σαν μήλο. Πολλές γυναίκες παρότι πεινασμένες χώνουν τις πατάτες κάτω από τα στρώματά τους για να τις φάνε αργότερα.
Κάποιες από αυτές τις γυναίκες βρίσκονται στην φυλακή περισσότερο από έξι μήνες και αυτούς τους έξι μήνες τρώνε καθημερινά για βραδινό μία πατάτα. Για πρωινό τους φέρνουν ένα κομμάτι λιβανέζικο ψωμί (λάμπνε) που συνήθως έχει τρίχες μέσα, για μεσημεριανό το σάντουιτς με μορταδέλα και ένα πορτοκάλι κομμένο στα δύο με την φλούδα. Όταν το ξεφλουδίζεις νιώθεις την αίσθηση της καθαριότητας. Πολλές γυναίκες διαμαρτύρονται για προβλήματα δυσκοιλιότητας πράγμα λογικό γιατί δεν περπατάνε σχεδόν καθόλου δεν υπάρχει χώρος.
Δεν υπάρχει κάτι να κάνεις εκτός από το να ξαπλώνει ή να κάθεσαι σε ένα στρώμα αφρού. Τα στρώματα είναι ριγμένα κατά μήκος τους κελιού. Εγώ και οι άλλες δώδεκα γυναίκες αραβικής καταγωγής μοιραζόμαστε τέσσερα μονά στρώματα. Οι μέρες σέρνονται. Η φυλακή Adlieh είναι υπόγεια και θυμίζει υπόγειο πάρκινγκ που έχει μετατραπεί σε φυλακή. Δεν έχει παράθυρα και μία λάμπα φθορίου παραμένει αναμμένη αναμμένη μέρα-νύχτα. Το πρωινό, το μεσημεριανό και το δείπνο είναι μόνος τρόπος για να καταλάβουμε ποια ώρα της μέρα είναι. Τρώω την πατάτα μου όσο πιο αργά γίνεται, απλά για να περάσει η ώρα.
Το πρωί ένας αδύνατος άντρας από το Νεπάλ, περνάει έξω από το κελί με ένα δίσκο στα χέρια που έχει χάρτινες κούπες με τσάι ή nescafe, μπορείς να αγοράσεις ένα αν έχεις λεφτά LL500 (0,30 ευρώ), αν έχεις λεφτά. Τα περισσότερα κορίτσια από τις Φιλιππίνες δεν έχουν. Περνάει επίσης και ένας μυώδης μαύρος άντρας που σέρνει ένα καρότσι. Αυτό είναι το «σουπερμάρκετ». Δεν είχα μαζί μου ούτε χαρτομάντιλα ούτε σαμπουάν, ούτε σαπούνι. Ένιωθα πολύ βρώμικη. Με ενημέρωσαν ότι μπορώ να τα αγοράσω από αυτόν. Το σουπερμάρκετ πουλάει επίσης και λίγα σνακ: Pepsi, Halls, Picon (τυράκια τύπου La Vache Qui Rit). Οι μάρκες μοιάζουν σαν μυθικά πλάσματα από τον κόσμο που βρίσκεται από πάνω μας. Αν δεν έχεις λεφτά ελπίζει ότι όλο και κάποιος μπορεί να σου δώσει κάτι. Αλλά κανείς δεν είναι πρόθυμος να μοιράζεται στην φυλακή. Το σαμπουάν και το φαγητό είναι σημαντικά όπλα ανταλλαγής και για κάποια λόγο τα τυράκια Picon έχουν την μεγαλύτερη αξία από όλα. Μέσα στα λίγα τετραγωνικά μέτρα, οι καυγάδες μεταξύ των 52 γυναικών είναι πολύ συχνό φαινόμενο, σχεδόν κάθε μία ώρα. Λίγο αργότερα καταφέρνω να ανοίξω κρυφά την τσάντα με τα λίγα καλλυντικά (τα καλλυντικά απαγορεύονται για αυτό και έχουν μεγάλη αξία, λίγη κρέμα NIVEA είναι σαν σκόνη χρυσού) και ανταλλάσσω ένα βερνίκι νυχιών με λίγο τυρί Picon και ένα παράξενο μασάζ χεριών.
σχόλια