Την επόμενη φορά που θα χρησιμοποιήσετε ως χάρτη αναφοράς την εφαρμογή Google Maps, θυμηθείτε ότι μπορεί και να μην είναι τόσο απόλυτα ακριβής όσο φαντάζεστε. Κι αυτό γιατί η Google μετατοπίζει τα σύνορα ανάμεσα σε χώρες ανάλογα με την χώρα στην οποία βρίσκεστε όταν τα κοιτάτε. Δηλαδή η Google εξατομικεύει τους χάρτες της ανάλογα με το τι προσδοκά ο χρήστης να δει.
"Η μεθοδολογία της [Google] για τον προσδιορισμό των συνόρων και την ονομασία σημαντικών στοιχείων είναι τελείως ανεξέλεγκτη και αποκλίνει από την παραδοσιακή χαρτογραφική πρακτική" γράφει ο Ethan Merel στο Περιοδικό Διεθνικού Δικαίου του Columbia. "Η Google εξατομικεύει τους χάρτες της ώστε να συμβαδίζουν με τις πεποιθήσεις και τους νόμους κάθε μεμονωμένου κράτους, κι έτσι οι χάρτες της δεν απεικονίζουν μία και μοναδική πραγματικότητα αλλά επιβεβαιώνουν υπάρχουσες οπτικές σχετικά με τον κόσμο."
Διαχρονικά οι χαρτογράφοι προσπαθούσαν να καταστήσουν τους χάρτες όσο το δυνατόν πιο ακριβείς. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως και η Google κάνει το ίδιο με την δική της χαρτογραφική πλατφόρμα, αλλά η κλίμακα των εργασιών της δείχνει πως υπάρχουν ρήγματα σε αυτό που θα αποκαλούσαμε αντικειμενικότητα. Παρότι είναι απλό να σχεδιάσει κανείς ένα φυσικό χαρακτηριστικό όπως ένας δρόμος ή ένα όρος ώστε να ικανοποιείται η ανάγκη των χρηστών, τα εδαφικά σύνορα αφορούν περισσότερο την πολιτική παρά την πρακτικότητα.
Η Google εξατομικεύει τους χάρτες της ώστε να συμβαδίζουν με τις πεποιθήσεις και τους νόμους κάθε μεμονωμένου κράτους, κι έτσι οι χάρτες της δεν απεικονίζουν μία και μοναδική πραγματικότητα αλλά επιβεβαιώνουν υπάρχουσες οπτικές σχετικά με τον κόσμο.
Η δημοσίευση του Τerel ξεκινά με την ιστορια του Α' Πολέμου της Google Maps, όταν τον Οκτώβριο του 2010, "Στρατιωτικές δυνάμεις της Νικαράγουας με επικεφαλής τον Διοικητή Edén Pastora διέσχισαν τα σύνορα της Κόστα Ρικα και κατέλαβαν την επί μακρόν αμφισβητούμενη περιοχής κοντά στην Ιsla Calero." Ο λόγος; Η εφαρμογή Google Maps είχε εμφανίσει την περιοχή εντός της Νικαράγουας. Η Google διόρθωσε το λάθος και η Νικαράγουα υπαναχώρησε.
Γνωρίζουμε τον όρο "νόμιμα σύνορα" και εάν το αναλογισθεί κανείς θα δείτε αμέσως ότι οι διάφορες χώρες διαθέτουν τις δικές του ερμηνείες σχετικά με το "νόμιμο" στοιχείο. Το άρθρο του Merel διερευνά αυτή την πτυχή, αλλά το πρακτικό αποτέλεσμα είναι ότι η Google Maps τροποποιεί τα σύνορα ανάλογα με το που βρίσκεται κανείς με την πρόσβαση στο site. Για παράδειγμα, αμφότερες η Κίνα και η Ινδια απαγορεύουν την δημοσίευση χαρτών που δεν αντικατοπτρίζουν τις αντίστοιχες θέσεις τους σχετικά με την αμφισβητούμενη περιοχή Arunachal Pradesh. Το 2009, η Google βρέθηκε σε ταραγμένα ύδατα όταν εμφάνιζε τα σύνορα διαφορετικά ανάλογα με την περιοχή του χρήστη. "Αν κανείς συνδεόταν από την Κίνα," σύμφωνα με τον Scott Neumann στο NPR το 2012, "θα έβλεπε έναν χάρτη όπου οι αμφισβητούμενες περιοχές εμφανίζονται υπό κινεζικό έλεγχο. Στην Ινδία συνέβαινε το αντίθετο."
Επειδή φάινονται να ανταποκρίνονται τόσο πολύ στα εδάφη που απεικονίζουν, οι χάρτες μας ξεγελούν ώστε να τους πιστεύουμε περισσότερο από άλλα μοντέλα. Η κλασική προβολή του Γεράρδου Μέρκατορ, που προβάλλει την υδρόγειο ως επίπεδη επιφάνεια με συγκεκριμένο τρόπο ώστε η Γροιλανδία και η Ανταρκτική να δείχνουν μεγαλύτερες από όλον τον υπόλοιπο κόσμο μαζί, αποδεικνύει κατά πόσον οι χάρτες αποκλίνουν από την πραγματικότητα. Ακόμα και η Ανατολή και η Δύση δεν είναι τόσο αντικειμενικά σημεία του ορίοζντα όσο πιστεύουμε, όπως φαίνεται από αυτό το σχέδιο:
Συγεκριμένα," γράφει ο Merel, "κατά την πλειονότητα των χρόνων στην πρόσφατη ιστορία, οι χάρτες χρησιμοποιούνταν από τα κράτη ώστε να ελέγχουν όσους κατοικούσαν εντός των συνόρων τους." Η αλλαγή των χαρτών συχνά αρκούσε ώστε να επαναχαραχθούν οι πραγματικές συνοριακές γραμμές, χωρίς κάποια πραγματική επιβολή των αλλαγών αυτών. Αν ελέγχεις την περιγραφή, ελέγχεις και το περιγραφόμενο στοιχείο.
Αντί να χρειάζεται λοιπόν να κατακτήσεις και να κρατήσεις εδάφη δια της βίας, κάτι που απαιτούσε είτε να πείσεις είτε να υποτάξεις τους τοπικούς πληθυσσμούς, οι χάρτες επέτρεπαν την νόμιμη ιδιοκτησία των εδαφών ως άλλο αγαθό προς διαπραγμάτευση της παγκόσμιας άρχουσας τάξης.
Τώρα όμως η Google είναι ο διαιτητής των συνόρων. Ένα κράτος μπορεί να επιλέξει την επαναχάραξη των συνόρων του (ιδίως τα εσωτερικά σύνορα), αλλά μέχρι να την υιοθετήσει η Google, τα σύνορα αυτά ισχύουν μόνο θεωρητικά στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Αυτό δίνει απεριόριστη ισχύ σε μία μη κρατική οντότητα, παρότι η Google πιθανά να μην θέλει καν την ευθύνη αυτή.
Για τους περισσότερους από εμάς, που χρησιμοποιούμε την εφαρμογή Google Maps για να βρούμε ένα κοντινό εστιατόριο ή να επιλέξουμε την καλύτερη διαδρομή ώστε να πάμε στην αγαπημένη μας πιτσαρία, αυτό δεν έχει καμία σημασία εκτός κι αν υπάρχει ένοπλη σύρραξη ανάμεσα στο σουβλατζίδικο και την πιτσαρια της γειτονιάς.Αλλά ακόμα κι αν δεν σκοπεύουμε να εισβάλλουμε στην Κόστα Ρίκα ή την Κίνα, η πληροφορία αυτή είναι ένα καλό μάθημα ώστε να μάθουμε να βλέπουμε τα πάντα στο διαδίκτυο, ακόμα και το Google Maps, με μια κριτική διάθεση.
Στοιχεία από το fastcoexist.com
σχόλια