Τι είναι πιο τρομακτικό, οι άνθρωποι ή τα τέρατα; Αυτή η αντιδιαστολή ανθρώπων-τεράτων είναι ένα από τα κλασικά μοτίβα που συνοδεύει τις ιστορίες φρίκης και τρόμου ανά τα χρόνια. Υπάρχουν αμέτρητα παραδείγματα στην λογοτεχνία και αργότερα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.
Στο Lovecraft Country, μια από τις πιο πολυαναμενόμενες τηλεοπτικές σειρές του καλοκαιριού, που αυτή τη στιγμή προβάλλεται στο HBO και στην Ελλάδα στο Vodafone TV, οι πράξεις των ανθρώπων ξεπερνούν σε αγριότητα και μοχθηρία οτιδήποτε υπερφυσικό παραμονεύει στο σκοτάδι. Όταν το πρώτο τέρας προβάλλεται στην οθόνη ανασηκώνεσαι από την θέση σου και σχεδόν ζητοκραυγάζεις από ενθουσιασμό. Όχι ότι αυτό το γεγονός κάνει την κατάσταση των ηρώων καλύτερη αλλά σου δημιουργεί ένα σπάνιο συναίσθημα ευχαρίστησης επειδή είναι ένας κίνδυνος που μπορεί να αντιμετωπίσουν και άμα είναι τυχεροί να σωθούν. Όσες προσπάθειες όμως και να κάνουν οι πρωταγωνιστές είναι αδύνατο να ξεφύγουν από την πραγματική απειλή που δεσπόζει την οθόνη κι αυτός είναι ο διάχυτος φρικτός ρατσισμός που συναντούν σε κάθε γωνία και δρόμο που διαβαίνουν. Υπάρχει πάντα εκεί, έτοιμος να τους κατασπαράξει και να τους τσακίσει χωρίς λόγο και αιτία.
Το Lovecraft Country διαφέρει από ανάλογες σειρές με θέμα το ρατσισμό, απεικονίζοντας με ποπ και άμεσο τρόπο μια υπαρκτή φρίκη που ξεπερνάει τα όρια της φαντασίας και της μικρής οθόνης χωρίς διδακτισμό και καταγγελτικό ύφος.
Αντλώντας από φιλμ τρόμου όπως η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών του Τζορτζ Ρομέρο αλλά και το πιο πρόσφατο Get Out του Jordan Peele o οποίος εκτελεί χρέη παραγωγού εδώ, το Lovecraft Country διαφέρει από ανάλογες σειρές με θέμα το ρατσισμό, απεικονίζοντας με ποπ και άμεσο τρόπο μια υπαρκτή φρίκη που ξεπερνάει τα όρια της φαντασίας χωρίς διδακτισμό και καταγγελτικό ύφος.
Η υπόθεση τοποθετείται στην Αμερική της δεκαετίας του '50 όταν εφαρμόζονταν ακόμη η νομοθεσία «Τζιμ Κρόου». Η σειρά αφηγείται τις περιπέτειες μιας οικογένειας Αφροαμερικανών που προσπαθεί να επιβιώσει σε αυτό το χρονικό πλαίσιο.
Η συγκεκριμένη νομοθεσία αφορούσε το φυλετικό διαχωρισμό στον δημόσιο χώρο, ψηφίστηκε το 1890 και εφαρμόστηκε κυρίως στις νότιες πολιτείες της Αμερικής. Σκοπός της ήταν να περιορίσει τα δικαιώματα των πρώην σκλάβων, που μόλις είχαν απελευθερωθεί.
Στα μέσα μαζικής μεταφοράς όπως στα τρένα και τα λεωφορεία αναρτήθηκαν επιγραφές όπως «White Only» (Λευκοί μόνο) ή «Colored» (έγχρωμοι) που υπεδείκνυε στους λευκούς και μαύρους πολίτες τον τρόπο που έπρεπε να χρησιμοποιούν το αντίστοιχο μέσο. Οι μαύροι πολίτες είχαν ξεχωριστά σχολεία, νοσοκομεία, εκκλησίες, νεκροταφεία, τουαλέτες, ακόμη και ξενοδοχεία, εστιατόρια και πάρκα οι εγκαταστάσεις των οποίων ήταν συνήθως ποιοτικά κατώτερες από τις αντίστοιχες των λευκών ή βρίσκονταν σε πιο υποβαθμισμένες συνοικίες. Η ταινία του 2018, το Πράσινο Βιβλίο αναφερόταν σε ένα από τα ταξιδιωτικούς οδηγούς που χρησιμοποιούσαν οι μαύροι πολίτες για να κινηθούν με μεγαλύτερη ασφάλεια σε δρόμους, χωριά και πόλεις και να βρουν φιλικά καταλύματα σε μέρη που δεν ήταν ακριβώς καλοδεχούμενοι. Αν κανείς παραβίαζε το νόμο, τιμωρούνταν με πρόστιμο ή φυλάκιση ή ακόμη και θάνατο στις πιο ακραίες περιπτώσεις. Η νομοθεσία καταργήθηκε εντελώς το 1964 και το 1965 με το ψήφισμα του νομοσχεδίου για τα πολιτικά δικαιώματα και το δικαίωμα ψήφου αντίστοιχα.
Όταν ο πατέρας του εξαφανίζεται, ο νεαρός Atticus, βετεράνος στον πόλεμο της Κορέας ξεκινάει ένα οδικό ταξίδι στη Νέα Αγγλία για να αναζητήσει τα ίχνη του παρέα με τον θείο του Τζορτζ ο οποίος είναι ο εκδότης του «The Safe Negro Travel Guide» - ενός πράσινου βιβλίου – και την παιδική του φίλη Laetitia. Κατά την διάρκεια του οδοιπορικού τους έρχονται αντιμέτωποι τόσο με την καθημερινή βία της λευκής Αμερικής όσο και μιας πιο υπόγειας απειλής βγαλμένη απευθείας από τις σελίδες των ιστοριών του φανταστικού που ο Τζορτζ και ο Atticus λατρεύουν να διαβάζουν. Η ανακάλυψη του τι συνέβη στον πατέρα του είναι μόνο η αρχή για τον Atticus που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει δυο σατανικές δυνάμεις, το ίδιο φονικές σε μια Αμερική που μαστίζεται από πολιτική αναταραχή.
Η σειρά που έχει χαρακτήρα ανθολογίας είναι μια ακριβής μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Matt Ruff. Το βιβλίο είναι ένα απολαυστικό meta-ανάγνωσμα που δανείζεται τον σκελετό του από την pulp λογοτεχνία και αφηγείται περιστατικά από την ζωή του Atticus και των κοντινών του προσώπων. Ο Ruff βρίσκει έμπνευση από τον έκδηλο ρατσισμό του πιο διάσημου συγγραφέα κοσμικού τρόμου, H.P. Lovecraft και χτίζει ένα σύμπαν γεμάτο ανθρωπιά και υπαρξιακή αγωνία. Και το βιβλίο και η τηλεοπτική μεταφορά του δεν αποφεύγουν να θέσουν ερωτήματα και για τους προβληματικούς δημιουργούς και το έργο τους. Είναι ειρωνικός και χλευαστικός αν μη τι άλλο ο τρόπος που παρουσιάζουν τους κεντρικούς κακούς, λευκούς και κατάξανθους λες και έχουν βγει από κάποιο γενετικό πείραμα τoυ Τζόζεφ Μένγκελε.
Σε κάνει να αναρωτιέσαι για διάφορα ζητήματα. Προσωπικά, ως έφηβη όταν ανακάλυψα τον Lovecraft, όσα διάβαζα γι' αυτόν στα Ελληνικά, τον περιέγραφαν ως μια περίεργη φιγούρα, το ίδιο παράξενη με τις γκροτέσκες ιστορίες για ακατανόμαστα τέρατα που έγραφε. Δεν γνωρίζω αν υπήρχε περισσότερη πληροφόρηση σχετικά με την ζωή του πέρα από ένα συνομωσιολογικό πλαίσιο, που να εξέταζε δηλαδή το μηδενισμό των ιστοριών του ως αποκύημα της πίστης του στην ανωτερότητα της Άριας φυλής. Μάλιστα ήταν τόσο ανοικτός για τις ρατσιστικές και αντισημιτικές ιδέες του που έγραφε αρκετά συχνά γι' αυτές και μέσα από την τέχνη του. Ας μην αναφέρουμε περισσότερα και για τον θαυμασμό του για τον Χίτλερ. Εξηγούνται, όμως, έτσι πολλές παρερμηνείες σχετικά με το έργο του.
Για να γυρίσουμε στο βασικό θέμα μας, το Lovecraft Country είναι κυρίως μια ιστορία για τα τραύματα του παρελθόντος και πώς αυτά γυρνούν ακόμα και μετά από γενιές να σε στοιχειώσουν, όπως μερικές πληγές που δεν κλείνουν ποτέ όπως αναφέρουν στη Guardian. «Νομίζεις ότι μπορείς να ξεχάσεις το παρελθόν», γράφει στον Atticus, ο πατέρας του. «Δεν μπορείς. Το παρελθόν είναι ένα ζωντανό πράγμα, σου ανήκει, του χρωστάς». Δεν θα μπορούσε να έχει βγει σε πιο καίρια στιγμή στην Αμερικανική ιστορία, την εποχή του κινήματος #blacklivesmatter και της δολοφονίας του Τζορτζ Φλόιντ.
σχόλια