Το δάσος του Αμαζονίου, βασική πηγή ανάσας για τον πλανήτη, με κομβικό ρόλο στην εξισορρόπηση του παγκόσμιου κλίματος και κατά της υπερθέρμανσης γης γης, πλήττεται μαζί με την ανθρωπότητα από την πανδημία κορωνοϊού.
Η αποψίλωση εκτοξεύτηκε κατά 55% το πρώτο τετράμηνο του 2020, σε σχέση με την ίδια περίοδο του περασμένου χρόνου, καθώς οι άνθρωποι εκμεταλλεύτηκαν τη συγκυρία για να πραγματοποιήσουν παράνομες εκκαθαρίσεις.
Η αποδάσωση, οι παράνομες εξορύξεις, οι φωτιές και η εκποίηση γης βρίσκονται ήδη σε υψηλό 11ετίας και οι επιστήμονες προειδοποιούν πως πλησιάζουμε ραγδαία το σημείο της μη επιστροφής, όταν ο Αμαζόνιος δεν θα μπορεί πλέον να λειτουργήσει όπως πρέπει.
Το μεγαλύτερο τροπικό δάσος στον κόσμο, μοναδική πηγή ζωής για εννέα χώρες, φιλοξενεί 33 εκατομμύρια ανθρώπους και χιλιάδες είδη χλωρίδας και πανίδας.
Από τη στιγμή που ο κορωνοϊός έφτασε στη Βραζιλία, τον περασμένο Μάρτιο, η πολιτεία Αμαζόνας είναι αυτή όπου καταγράφονται τα μεγαλύτερα ποσοστά εξάπλωσης του ιού - και παρότι η μεγαλύτερη πολιτεία της χώρας, διαθέτει ένα από τα πιο υποχρηματοδοτούμενα συστήματα υγείας.
Όπως και αλλού, επιβλήθηκαν περιορισμοί στα ταξίδια και κανόνες στην κίνηση των πολιτών, για την ανάσχεση της διασποράς του ιού.
Ωστόσο, τώρα που λόγω παγκόσμιας κρίσης οι φορείς και οι οργανώσεις που δρούσαν για την προστασία του δάσους, αποσύρθηκαν, παράγοντες της παράνομης υλοτομίας και εξορύξεων βρήκαν την ευκαιρία να στοχοποιήσουν αυτές τις περιοχές, όπως εξηγεί ο Τζόναθαν Μαζάουερ της Survival International (μιας οργάνωσης που συστάθηκε το 1969 για τα δικαιώματα των φυλών και των αυτοχθόνων πληθυσμών).
Τον Απρίλιο, ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων αυξανόταν και οι πολιτείες υιοθετούσαν έκτακτα μέτρα καραντίνας, η αποδάσωση εκτοξεύτηκε κατά 64%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019, σύμφωνα με δορυφορικά δεδομάνα από την διαστημική υπηρεσία έρευνας ΙΝΡΕ.
Πέρυσι, καταστροφικές πυρκαγιές αποτέφρωσαν μια τεράστια ζώνη δάσους. Και δεδομένου του ότι η περίοδος των πυρκαγιών στη Βραζιλία κορυφώνεται από τον Ιούλιο και μετά, πολλοί εκφράζουν φόβους πως αυτή η κορύφωση θα συμπέσει με την κορύφωση της κρίσης του κορωνοϊού.
Οι αρχές της Βραζιλίας αναπτύσσουν δυνάμεις στην πολιτεία της Αμαζόνας για την προστασία του δάσους, την αποτροπή της παράνομης αποψίλωσης και τον έλεγχο των πυρκαγιών. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι όσοι επικρίνουν τη ρητορική και τις πολιτικές τής κυβέρνηση Μπολσονάρου, λέγοντας πως στην πραγματικότητα ενθαρρύνει τις παράνομες εξορύξεις και την υλοτομία.
«Το να μιλάμε μόνο για αποδάσωση όταν αναφερόμαστε στην απώλεια του Αμαζονίου, είναι αυτό που εγώ αποκαλώ 'το μεγάλο πράσινο ψέμα'» εξηγεί ο επιστήμονας κλίματος, Αντόνιο Ντονάτο Νόμπρε, συμπληρώνοντας πως «η καταστροφή του δάσους είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτό το 20% που αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης».
Για να έχει κάποιος μια πληρέστερη εικόνα της έκτασης της καταστροφής, είναι απαραίτητο να υπολογίσει το βαθμό της υποβάθμισης που προκύπτει από το συνδυασμό των πιέσεων σε κάθε τμήμα του δάσους -όπως φωτιές, υλοτομία ή λαθροθηρία- και εμποδίζει το οικοσύστημα να λειτουργήσει κανονικά, εξηγεί ο Νόμπρε.
Ακόμα κι αν μία περιοχή δεν χάσει όλα της τα δέντρα και τη βλάστηση, η υποβάθμισή της συμβάλλει στη συνολική εικόνα απώλειας ενός οικοσυστήματος, απολύτως απαραίτητου για τη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Με πληροφορίες από BBC