Πριν από μερικές μέρες έξω από το κατάστημα της Malin Henriksson Talcoth στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας υπήρχαν θέσεις στάθμευσης. Τώρα, ο χώρος άλλαξε και έχει πάγκους, τραπέζια για πικνίκ, θέσεις για ποδήλατα και ηλεκτρονικά σκούτερ.
Έτσι κάπως η Σουηδία αλλάζει το αστικό τοπίο. Eργάτες την προηγούμενη εβδομάδα έχτισαν την ξύλινη μονάδα με παγκάκια εκεί που κάποτε υπήρχαν θέσεις για αυτοκίνητα.
Αυτός ο αναδυόμενός δημόσιος χώρος είναι μέρος ενός σουηδικού αστικού πειράματος γνωστού ως «πόλη ενός λεπτού».
Ανάλογα projects εμφανίστηκαν σε όλη τη χώρα ως μέρος ενός κυβερνητικού έργου που ονομάζεται Street Moves, το οποίο στοχεύει στη διερεύνηση του τι συμβαίνει όταν τα αυτοκίνητα απομακρύνονται και πώς κάθε δρόμος στη Σουηδία θα μπορούσε να είναι υγιής, βιώσιμος και ζωντανός έως το 2030.
«Η Σουηδία έχει ήδη στρώσει περίπου 40.000 χλμ δρόμου, το οποίο, αν το σκεφτεί κανείς ως χώρο, είναι κάτι εξαιρετικό, αν ποσοστό αυτού αντικατασταθεί με το project», λέει ο Dan Hill, διευθυντής στρατηγικού σχεδιασμού της Vinnova, της κρατικής υπηρεσίας καινοτομίας της Σουηδίας, η δύναμη δηλαδή πίσω από το έργο, μαζί με τον επιμελητή αρχιτεκτονικής, Kieran Long.
«Αυτός είναι ένας χώρος όπου θα μπορούσαμε να παρέμβουμε και να αρχίσουμε να δοκιμάζουμε πιθανές εκδοχές του μέλλοντος. Υπάρχει μια γενική αναγνώριση σε όλο τον κόσμο ότι ο ρόλος της όποιας μηχανής/αυτοκινήτου πρέπει να μειωθεί, αλλά αυτό δημιουργεί νέα ερωτήματα» λέει.
Ο Long είναι διευθυντής του ArkDes, του εθνικού μουσείου αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού της Σουηδίας, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από τη Vinnova για να ηγηθεί του έργου. Ο Long ισχυρίζεται ότι το Street Moves είναι «μια σειρά από εικασίες για το πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι δρόμοι και για το πώς μπορούμε να μεταφέρουμε τις θέσεις στάθμευσης μακριά στην πόλη, γιατί είναι προφανές ότι πρόκειται για κακή χρήση ενός κρίσιμου δημόσιου χώρου».
Η Talcoth, αν και σε γενικές γραμμές είναι θετική, ανησυχεί ότι οι χαμένες θέσεις στάθμευσης μπορεί να της κοστίσουν, αλλά παραδέχεται επίσης ότι η οδήγηση στο Γκέτεμποργκ έχει γίνει τόσο δύσκολη, που όλο και λιγότεροι άνθρωποι φέρνουν τα αυτοκίνητά τους.
Το έργο σχεδιάστηκε επίσης ως λύση στο πρόβλημα της στάθμευσης ηλεκτρονικών σκούτερ. Η σουηδική εταιρεία σκούτερ Voi Technology συμμετείχε ήδη από τα πρώτα στάδια (αν και χωρίς να συνεισφέρει χρηματοδότηση), όταν οι μονάδες χαρακτηρίστηκαν αρχικά ως «κόμβοι κινητικότητας».
Ο σχεδιαστής του έργου, Olle Lundberg, του οποίου η εταιρεία απέχει δύο λεπτά με τα πόδια από ένα από τα έργα στη Στοκχόλμη, λέει ότι είναι ευχαριστημένος με την υποδοχή από τον κόσμο.
«Περνάω κάθε μέρα και βλέπω ότι οι άνθρωποι σταματούν, κάθονται και μιλούν. Αυτό που επεξεργαστήκαμε είναι ότι οι θέσεις κατευθύνονται ως επί το πλείστον προς το πεζοδρόμιο, οπότε γίνεται σαν ένας μικρός χώρος, ένα στέκι για τους ανθρώπους εκεί, ειδικά τα μικρότερα παιδιά των 13 ή 14 ετών. Είναι απλώς καταπληκτικό».
Περίπου το 70% των 322 ατόμων που ρωτήθηκαν σχετικά με τα έργα στη Στοκχόλμη ήταν θετικό, με την ArkDes να ισχυρίζεται ότι υπάρχει μια αύξηση κατά 400% στους δρόμους γύρω από κάθε ξύλινη μονάδα.
Ο Lundberg περιγράφει τις μονάδες που ανέπτυξε η εταιρεία του «σαν ένα σύστημα Lego», κατασκευασμένες από ξύλινες λωρίδες πλάτους 9εκ. που μπορούν να τοποθετηθούν γρήγορα για να δημιουργήσουν μια βάση που καλύπτει μία, δύο ή περισσότερες θέσεις στάθμευσης. Οι ξυλουργοί του έργου μπορούν να εγκαταστήσουν μια μονάδα από το μηδέν μέσα σε μόλις πέντε ώρες.»
«Είναι μια υπέροχη ιδέα από την άποψη ότι έχεις όλες τις καθημερινές σου ανάγκες εντός αυτού του χρονικού πλαισίου. Αυτή είναι η γειτονιά μας», λέει ο Hill.
Η μονάδα στο Γκέτεμποργκ σύντομα θα δώσει τη σκυτάλη σε μία ανάλογη κίνηση στο Χέλσινγκμποργκ ενώ και άλλες πόλεις στη Σουηδία έχουν επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Η μονάδα στο Χέλσινμποργκ θα βρίσκεται έξω από ένα κολέγιο και θα συνδυάζει καθίσματα με καλλιέργειες και ενσωματωμένο φωτισμό LED.
«Φτιάξαμε ένα στιλ καναπέ που μοιάζει με μικρά νησιά, τα οποία στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο και ο στόχος μας ήταν να κάθονται οι φοιτητές στο χώρο λίγο πριν ή λίγο μετά το σχολείο», λέει ο Lundberg. «Θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς θα λειτουργήσει».
Με πληροφορείς του Guardian
σχόλια