Εκλογές 2023: Το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τις πρώτες 50 ημέρες

Στη δημοσιότητα έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ το κυβερνητικό του πρόγραμμα, λίγο πριν ανακοινώσει το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του, ενόψει των εκλογών 2023. 

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ διαρθρώνεται αφενός στις άμεσες παρεμβάσεις των πρώτων 50 ημερών για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και αφετέρου στις παρεμβάσεις σε κάθε τομέα δημόσιας πολιτικής.

Εκλογές 2023: Οι πρώτες 50 ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ

Άμεση αντιμετώπιση της ακρίβειας

Απέναντι στην πολιτική της ΝΔ που οδηγεί σε μια μεγάλη αναδιανομή εισοδήματος υπέρ των λίγων και ισχυρών με επιδότηση αισχροκέρδειας, ανεξέλεγκτη την αγορά και εύνοια υπέρ των καρτέλ, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ δεσμεύεται για μια δέσμη άμεσων μέτρων εντός των πρώτων 50 ημερών της προοδευτικής διακυβέρνησης:

• Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα.
• Θεσμοθέτηση της ετήσιας τιμαριθμικής αναπροσαρμογής στο ύψος του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα. Στον δημόσιο τομέα οι μισθοί θα αυξηθούν άμεσα κατά 10%.
• Επαναφορά της 13ης σύνταξης του 2019: πλήρης για συντάξεις έως 500 ευρώ και ποσοστιαία για τα ανώτερα κλιμάκια και χορήγηση της αύξησης του 7,5% για το 2023 σε όλους τους συνταξιούχους, ανεξαρτήτως της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς.
• Αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας για ακίνητα έως 300.000 ευρώ, μέχρι την κατάθεση συνολικού σχεδίου αντικατάστασης του πτωχευτικού νόμου της ΝΔ και μόνιμων μέτρων προστασίας της πρώτης κατοικίας.
• Ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους σε ασφαλιστικά ταμεία και εφορία, με διαγραφή μέρους της βασικής οφειλής, για χρέη που δημιουργήθηκαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και με 120 δόσεις για την αποπληρωμή του υπολοίπου. Δικαίωμα ένταξης στο σχήμα θα έχουν και όσοι απώλεσαν τη ρύθμιση του 2019.
• Θέσπιση ανώτατου συντελεστή κέρδους στον ενεργειακό τομέα στο 5%, με άμεση επίπτωση στις τιμές χονδρεμπορικής και λιανικής.
• Φορολόγηση άμεσα των υπερκερδών που έχουν συσσωρευθεί στα ταμεία των ενεργειακών εταιρειών και των διυλιστηρίων.
• Μείωση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων ρεύματος που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές (ΕΤΜΕΑΡ, ΥΚΩ).
• Προστασία από τις αποκοπές ρεύματος, ειδικότερα τους ευάλωτους καταναλωτές αλλά και το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
• Μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα (πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης, βενζίνη, φυσικό αέριο) στον χαμηλότερο συντελεστή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Κατάργηση από την καταβολή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο.
• Μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα στο 6%.
• Αφαίρεση από τη “διευρυμένη” Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων των αρμοδιοτήτων νερού και απορριμμάτων, επαναφορά των μετοχών των ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ στο Δημόσιο, μείωση του ΦΠΑ στο πόσιμο νερό στο 6% (από 13%) και στην αποχέτευση στο 13% (από 24%).

Εργασία

• Kατάργηση άμεσα του σύνολου των αντεργατικών ρυθμίσεων της ΝΔ (νόμος Χατζηδάκη, ρυθμίσεις για τις ΣΣΕ)
• Επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού με συλλογική διαπραγμάτευση μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας αμέσως μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού και την πρώτη εφαρμογή της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής
• Ξεπάγωμα των τριετών στον ιδιωτικό τομέα, μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας από το 40ωρο στο 35ωρο, χωρίς μείωση μισθών, αρχικά πιλοτικά με παροχή κινήτρων για συμφωνίες των ενδιαφερομένων
• Κατοχύρωση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, με πλήρη επαναφορά των αρχών της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας
• Επαναφορά του βάσιμου λόγου απόλυσης και κατοχύρωση αυστηρής προστασίας από τις ομαδικές απολύσεις, αναγνώριση των εργαζόμενων σε πλατφόρμες ως μισθωτών
• Αναβάθμιση του ΣΕΠΕ σε αυτοτελή Γενική Γραμματεία με ενισχυμένο ρόλο και 1.000 μόνιμες προσλήψεις και κατοχύρωση και ενίσχυση της συλλογικής αυτονομίας και της συνδικαλιστική λειτουργίας και δράσης, καθώς και κατοχύρωση του δικαιώματος της απεργίας.

Υγεία

• Αποκατάσταση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ με ακύρωση των νόμων της ΝΔ για τις εργασιακές σχέσεις των γιατρών και την ιδιωτικοποίηση του συστήματος, μηχανισμός αυτόματης και μόνιμης κάλυψης των κενών λόγω συνταξιοδότησης, μονιμοποίηση των συμβασιούχων, 15.000 στοχευμένες προσλήψεις σε βάθος 4ετίας, γενναία μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων εργαζομένων του ΕΣΥ, ένταξη στα ΒΑΕ, εισαγωγικός μισθός 2.000 ευρώ καθαρά στους γιατρούς, νέα δέσμη κινήτρων για την προσέλκυση ιατρικού δυναμικού στο ΕΣΥ, με ειδική μέριμνα για τις δυσπρόσιτες/νησιωτικές περιοχές αλλά και για τις ειδικότητες σε έλλειψη και τα άγονα τμήματα και κλινικές σε όλη τη χώρα.

• Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ και στο θεσμό του οικογενειακού γιατρού, με προτεραιότητα την ενίσχυση των δημόσιων δομών (ΚΥ-ΤΟΜΥ-ΠΙ) και τη συγκρότηση 380 ΤΟΜΥ σε όλη τη χώρα, ενίσχυση των προϋπολογισμών του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ, με τελικό στόχο τη σύγκλιση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο στις δημόσιες δαπάνες υγείας (7,5% του ΑΕΠ), περιορισμός των ανισοτήτων στη φροντίδα υγείας μεταξύ Κέντρου και Περιφέρειας με το Υγειονομικό Ισοδύναμο και ένα Εθνικό Σχέδιο Υποδομών Υγείας για τη σταδιακή αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού στο ΕΣΥ.

Παιδεία

• Κατάργηση όλων των αντιεκπαιδευτικών νόμων της ΝΔ και η εφαρμογή ενός κυβερνητικού προγράμματος με στόχο την οικοδόμηση ενός δημοκρατικού, δημόσιου, δωρεάν και ποιοτικού εκπαιδευτικού συστήματος

• Δέσμευση για 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο με την ένταξη όλων των υπαρχόντων τύπων λυκείων, την αύξηση της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση στο 5% του ΑΕΠ, τον διπλασιασμό σε βάθος τετραετίας της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, τον διπλασιασμό του αριθμού καθηγητών και ερευνητών σε βάθος τετραετίας, την αύξηση κατά 15% του διοικητικού προσωπικού των πανεπιστημίων, δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε πανεπιστημιακά τμήματα με αναβάθμιση του απολυτηρίου και καθιέρωση της Γ΄ Γενικού Λυκείου ως τάξης κυρίως προετοιμασίας.
• Ακόμη, κατάργηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής για την πρόσβαση στα πανεπιστήμια από τη φετινή χρονιά, την κατάργηση της πανεπιστημιακής αστυνομίας και επαναφορά του πανεπιστημιακού ασύλου, την προκήρυξη όλων των κενών θέσεων που προέκυψαν από αφυπηρετήσεις στα ΑΕΙ και ΕΚ από το 2018 και προγραμματισμός τετραετίας, με στόχο το διπλασιασμό των καθηγητών/-τριών και ερευνητών/-τριών, διετή προγράμματα στα πανεπιστήμια με ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά των αποφοίτων των ΕΠΑΛ, δωρεάν μεταπτυχιακές σπουδές, κατάλληλα κτίρια και επαρκή εξοπλισμό με αξιοποίηση και των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την αποκατάσταση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ, με θεμέλιο την αντιπροσωπευτικότητα και με τη συμμετοχή όλων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στην ανάδειξη των οργάνων, την αποσύνδεση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ από την αξιολόγηση, ένα Εθνικό Σχέδιο Φοιτητικής Στέγης και Μέριμνας, την σύνδεση επαγγελματικών προσόντων με την ακαδημαϊκή αναγνώριση του τίτλου σπουδών και την απόδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους όλων των πανεπιστημιακών Τμημάτων.

Κοινωνική Πρόνοια και Προστασία

• Απόδοση σε 900.000 γυναίκες το επίδομα μητέρας (πρώην επίδομα παιδιού), το οποίο θα λαμβάνουν από τη γέννηση του παιδιού τους μέχρι τα 24 του χρόνια, ανεξαρτήτως σπουδών, και από τη συντάξιμη ηλικία τους εφ’ όρου ζωής, η αύξηση του επιδόματος μητέρας για το 2ο παιδί, από 70 ευρώ στα 105 ευρώ/μήνα, και διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης, η εξίσωση της άδειας μητρότητας στις εργαζόμενες ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας στις αυτοαπασχολούμενες ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες, από τους 4 στους 9 μήνες και η καθιέρωση άδειας μητρότητας σε αυτοαπασχολούμενες, ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες. 
• Δωρεάν ένταξη όλων των παιδιών σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, με διευρυμένο 10ωρο ωράριο και δωρεάν ένταξη όλων των παιδιών σε ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠΑμεΑ, δωρεάν χορήγηση 680.000 σχολικών γευμάτων καθημερινά σε όλα τα παιδιά του δημόσιου νηπιαγωγείου και δημοτικού σχολείου και νομοθετική ρύθμιση που θα ενισχύσει την ενημέρωση των Υπηρεσιών Παιδικής Προστασίας για περιστατικά κακοποίησης και παραμέλησης παιδιού. 
• Αύξηση του αναπηρικού επιδόματος κατά 20%, εξασφάλιση προσωπικού φροντιστή ή βοηθού για 70.000 ωφελούμενους και εργαλεία αξιοπρέπειας (τεχνητά μέλη, αμαξίδια κ.λπ) σε όλους τους δικαιούχους χωρίς επιβαρύνσεις.

Αντιμετώπιση στεγαστικής κρίσης

• Σύσταση Τράπεζας Στέγης από κενά, ανεκμετάλλευτα κτίρια του Δημοσίου, των Δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού, κενά, εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών σε διάφορους Δήμους, ενεργές κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα διατεθούν στην Τράπεζα Στέγης προς ενοικίαση σε μειωμένες τιμές, για 3, 5 ή 8 χρόνια, χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων, όπως φοροελαφρύνσεις, εξασφάλιση 12 ενοικίων το χρόνο, ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και νομική κάλυψη, ανακαίνιση και παράδοση σε καλή κατάσταση μετά τη λήξη της παραχώρησης
• Έλεγχος της δραστηριότητας βραχυχρόνιας μίσθωσης. Στο πλαίσιο αυτό, θεσμοθετούνται κανόνες για τη βραχυχρόνια μίσθωση (Airbnb). Συγκεκριμένα, δεν επιτρέπονται σε νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις) δραστηριότητες βραχυχρόνιας μίσθωσης (Αirbnb). Επιτρέπεται σε φυσικά πρόσωπα η δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης για 2-3 ακίνητα/ΑΦΜ ιδιοκτήτη ή/και διαχειριστή. 
• Επιδότηση ενοικίου για νέες/νέους και νέα ζευγάρια από 24 μέχρι 44 ετών. Αφορά 150.000 νοικοκυριά με 400.000 μέλη. Η επιδότηση διπλασιάζεται από 70 ευρώ σε 140 ευρώ/μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και από 175 ευρώ σε 350 ευρώ/μήνα για ζευγάρι με 2 παιδιά. Το εισοδηματικό όριο αυξάνεται από 7.000 ευρώ σε 10.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και από 17.500 ευρώ σε 25.000 για ζευγάρι με 2 παιδιά.
• Δίκαιο φορολογικό σύστημα
• Αύξηση του αφορολόγητου ορίου στα 10.000 ευρώ, θέσπιση αφορολόγητου στα 10.000 ευρώ για όλα τα φυσικά πρόσωπα, για εισοδήματα από την εργασία τους
• Ένταξη στην ενιαία κλίμακα φορολόγησης όλων των φυσικών προσώπων, ανεξαρτήτως μορφής απασχόλησης
• Ενοποίηση των κανόνων, δίκαιη φορολογική αντιμετώπιση της διανομής μερισμάτων με αύξηση του συντελεστή φορολόγησης για μερίσματα άνω των 50.000 ευρώ, από το 5% στο 10%, και την προοδευτική του εξέλιξη έως 15% και κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ενός άδικου φορολογικού βάρους που επιβαρύνει οριζόντια επαγγελματίες και επιχειρήσεις.

Δίκαιη ανάπτυξη

• Διεύρυνση της εγχώριας παραγωγικής βάσης και των διασυνδέσεων μεταξύ κλάδων, στη λογική της οικονομίας της γνώσης με στοχευμένη ενίσχυση της βιομηχανίας και των νέων τεχνολογιών, με έμφαση στην πράσινη μετάβαση και την κυκλική οικονομία και η ανακατεύθυνση των δανείων του ΤΑΑ μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ουσιαστική ενίσχυση των δημόσιων υποδομών και του κοινωνικού κράτους. Στήριξη της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων. Επενδύσεις στη δημόσια εκπαίδευση και τη διά βίου μάθηση.

Δημόσιος πυλώνας στο τραπεζικό σύστημα

• Δημόσιος Πυλώνας στο τραπεζικό σύστημα. Συγκεκριμένα προβλέπεται κατάργηση του ΤΧΣ και υπαγωγή των μετοχών των τραπεζών που κατέχει στο Υπουργείο Οικονομικών ή άλλο δημόσιο φορέα, απόκτηση πλειοψηφικού μεριδίου και συνεπώς του management μίας συστημικής τράπεζας, μέσω των μετοχών που σήμερα κατέχει το ΤΧΣ. Η εν λόγω τράπεζα, δραστηριοποιούμενη εντός του κοινού ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου θα αποτρέπει εναρμονισμένες πολιτικές των συστημικών τραπεζών, θα χρηματοδοτεί στη βάση συγκεκριμένου αναπτυξιακού σχεδίου, θα κατευθύνει τα χρηματοδοτικά εργαλεία στην πραγματική οικονομία, δίνοντας έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη των ΜμΕ και θα ασκεί πολιτική προσανατολισμένη στο δημόσιο συμφέρον, για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων.

Ρύθμιση Ιδιωτικού Χρέους και Προστασία της Πρώτης Κατοικίας

Το πρώτο στάδιο αφορά την εξωδικαστική ρύθμιση μέσα από ηλεκτρονική πλατφόρμα με υποχρεωτικότητα για τον πιστωτή, τόσο ως προς τη συμμετοχή όσο και ως προς το αποτέλεσμα της παραγόμενης ρύθμισης. Σε περίπτωση άρνησης συμμετοχής, όποια πράξη αναγκαστική εκτέλεσης επιχειρηθεί να διενεργηθεί θα είναι άκυρη. 

Εδώ υπάρχουν δύο εναλλακτικές: 

•  (αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων) Ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της (από 40% έως 60%) και σύντομη διάρκεια αποπληρωμής (από 5 έως 10 έτη). Δυνατότητα κρατικής επιδότησης των δόσεων (έως 50%) με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. 

Ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής (από 10 έως 35 έτη) και χαμηλές δόσεις (έως τα 3/10 του διαθέσιμου εισοδήματος, με σταθερό επιτόκιο 2%). Καταβάλλεται το 100% της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου. Για ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, προβλέπεται επιδότηση της αποπληρωμής των δόσεων. Τα ισχύοντα όρια ευαλωτότητας διευρύνονται κατά 50%. 

Το δεύτερο στάδιο αφορά τη δικαστική προσφυγή, για τον οφειλέτη, εάν δεν συμμετείχαν οι δανειστές στο εξωδικαστικό στάδιο, ή θεωρεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό, ή κρίνει τη ρύθμιση ως μη βιώσιμη, για τον πιστωτή, αν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, λόγω μη τήρησης των προϋποθέσεων του νόμου.

Ενέργεια

Ανάκτηση του δημόσιου ελέγχου στη ΔΕΗ και την αξιοποίησή της για τη μείωση του κόστους ρεύματος, την αλλαγή ενεργειακού μείγματος και το σπάσιμο του καρτέλ ενέργειας, η ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και του εποπτικού και ελεγκτικού ρόλου της Πολιτείας στον ενεργειακό τομέα, και ιδίως στις υποδομές, που αποτελούν φυσικά μονοπώλια, αναθεώρηση της λειτουργίας της αγοράς ενέργειας (Targetmodel) με στόχο: 

α. την αποσύνδεση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές φυσικού αερίου ή άλλων ακραίων τιμών καυσίμων

β. τον έλεγχο του ποσοστού κέρδους
γ. τη μείωση ρυθμιζόμενων χρεώσεων τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος και 
δ. δεσμευτικό ποσοστό για διμερή και προθεσμιακά συμβόλαια και εφαρμογή αυστηρών ελέγχων στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού και αυστηροποίηση των κυρώσεων για έλλειψη διαφάνειας και ορθής ενημέρωσης των καταναλωτών.