Γιατί οι Γερμανοί δυσκολεύονται να προχωρήσουν δυναμικά στην επίλυση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη; Τα πράγματα είναι πολύ απλά, αν έχει διαβάσει κανείς ένα πρόσφατο άρθρο στον Economist που σκάβει βαθιά στην ιστορία της χώρας, γράφει στους New York Times ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, και νυν πρόεδρος της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Σε αυτό το άρθρο αναφέρεται μια φράση του Μαρτίνου Λούθηρου. “Γιατί θα πρέπει να προσφέρεται μια εύκολη λύση στους αμαρτωλούς;”.
“Οι Γερμανοί στηρίζουν ακράδαντα την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά στην πραγματικότητα δεν αγκάλιασαν ποτέ ολόψυχα το ευρώ”, γράφει ο Ίσιγκερ.
Και συνεχίζει:
“Αν κατανοήσεις αυτή την ασάφεια καταλαβαίνεις και γιατί η Άνκελα Μέρκελ δείχνει έλλειψη δράσης κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Το πιο σημαντικό, είναι ότι η κρίση του ευρώ δεν είναι απλώς μια τεράστια πρόκληση, αλλά και μια ιστορική ευκαιρία για την κα Μέρκελ, και για την Ευρώπη. Αν μπορέσει να πείσει τους συναδέλφους της Γερμανούς να στηρίξουν τις προσπάθειες διάσωσης ως αναγκαιότητα για να σωθεί η Ένωση, τότε είναι πιθανό όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά να βγει πολύ ισχυρότερη. Αλλά αν “πουλάει”, στήριξη για το θεαθήναι τότε οι Γερμανοί θα μπορούσαν να βάλουν όλη την επιχείρηση “διάσωση” σε κίνδυνο.
Οι Γερμανοί ποτέ δεν είχαν μια ερωτική σχέση με το ευρώ, γιατί ποτέ δεν το χρειάστηκαν πραγματικά. Η χώρα είχε ένα πολύ σταθερό νόμισμα, το οποίο εγγυάτο τα χαμηλότερα επιτόκια στην Ευρώπη και συμβόλιζε τη μεταπολεμική επιτυχία της χώρας.
Παρόλα αυτά, οι Γερμανοί κατανόησαν ότι η επανένωση θα άλλαζε την πορεία τους, ότι η ηγεμονία του γερμανικού μάρκου θα ήταν απαράδεκτη για τους γείτονές της ενωμένης Γερμανίας. Ο θάνατος του μάρκου ήταν το τίμημα για την επανένωση, και η υπόσχεση να διασφαλιστεί ότι η οικονομική ισχύς τους δεν θα μετατρεπόταν σε πολιτική κυριαρχία. Οι Γερμανοί τίμησαν αυτή τη δέσμευση, χωρίς παράπονο, γιατί την έβλεπαν ως το μέσο για ένα “ευτυχισμένο” τέλος: ο καλύτερος (και μόνος) τρόπος για διαρκή ειρήνη και ευημερία ήταν η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης Ευρώπης.
Και γιατί διστάζουν τώρα; Επειδή παρά τη δυναμική εικόνα της Γερμανίας στο εξωτερικό, στο σπίτι οι Γερμανοί αισθάνονται όλο και λιγότερο ασφαλείς. Η αφομοίωση του οικονομικού βάρους της επανένωσης και η εισαγωγή του ευρώ κατά την τελευταία δεκαετία, δεν ήταν εύκολο πράγμα. Επιπλέον, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, η ύφεση στη Γερμανία ήταν από τις βαθύτερες μεταξύ των βιομηχανικών χωρών. Ναι, τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, αλλά το “εύθραυστο” των εξαγωγών κρατά σε ανησυχία τους Γερμανούς.
Οι Γερμανοί επίσης ανησυχούν για το μακροπρόθεσμο μέλλον: σήμερα η πληθυσμιακή αύξηση δεν λύνει τα προβλήματα ενός πληθυσμού που γερνά και συρρικνώνεται, το εκπαιδευτικό σύστημα ταρακουνιέται, το σύστημα πρόνοιας κινείται σε τεντωμένο σκοινί, υπάρχει μια δυσλειτουργική μεταναστευτική πολιτική και η απόφαση για σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας.
Στη συνέχεια, υπάρχει το απλό θέμα της πολιτικής αδράνειας: οι Γερμανοί είναι ερωτευμένοι με το status quo. Ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει κινδύνους, αλλά οι πολιτικοί καθόλου. Το να δαπανούν δισεκατομμύρια για τη στήριξη των άλλων χωρών δεν κάθεται καλά στους τους Γερμανούς.
Κατά συνέπεια, όταν η κρίση ξέσπασε, η Μέρκελ επικέντρωσε στο τεχνικό κομμάτι, με στόχο τη διόρθωση και τη βελτίωση του ελέγχου και της εποπτείας της ζώνης του ευρώ. Χωρίς τους κατάλληλους ελέγχους, οι Γερμανοί πιστεύουν ότι, μια απλή μεταφορά των χρημάτων είναι κακή πολιτική και θέτει λάθος κίνητρα.
Όμως, οι αγορές δεν θα περιμένουν τροποποιήσεις της Συνθήκης. Με την κρίση που απειλεί να διαχυθεί από την Ελλάδα προς άλλες χώρες, καθίσταται αναγκαίο να οικοδομήσουμε μια ισχυρή γραμμή άμυνας, εν τω μεταξύ - εξ ου και το ταμείο διάσωσης. Ωστόσο, για όσο διάστημα αυτή η ασπίδα διάσωσης "πούλησε" μόνο ως μέτρο για να κρατήσει το ευρώ στη ζωή, απέτυχε να συντονιστεί με τους Γερμανούς.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η Μέρκελ κατάλαβε ότι η κρίση αυτή απαιτεί κάτι περισσότερο από εργασίες επισκευής. Και συνειδητοποιεί τα όσα διακυβεύονται: Ως εκ τούτου, πρόσφατα άρχισε να υποστηρίζει ότι η κρίση δεν είναι πλέον μόνο για την Ελλάδα ή το ευρώ. "Εάν το ευρώ αποτύχει," είπε, «η Ευρώπη θα αποτύχει."
Η θέση της αυτή ήταν αρκετή για να κερδίσει την έγκριση για το ταμείο διάσωσης. Όμως, το ταμείο αυτό, το μόνο που θα κάνει (με λίγη τύχη, αν και η Σλοβακία συμφωνήσει τελικά) είναι να σταματήσει την αιμορραγία. Το ερώτημα τώρα είναι κατά πόσο η Μέρκελ μπορεί να επιτύχει την υποστήριξη και τον ενθουσιασμό των Γερμανών για να τους οδηγήσει από το status-quo που αγαπούν στη μακροπρόθεσμη λύση - μια ακόμη σημαντική αλλαγή στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη της Ένωσης.
Δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά όταν βλέπεις ομίχλη μπροστά σου, χρησιμοποιείς το GPS. Αυτό είναι ό, τι έκανε ο Χέλμουτ Κολ ως καγκελάριος το 1989 και το 1990, όταν ο ίδιος είδε έκπληκτος τη χώρα και τον κόσμο να αγκαλιάζει σφιχτά την επανένωση της Γερμανίας. Ήταν ένα τολμηρό βήμα προς τα εμπρός, και δούλεψε.
Σε περίπτωση που η κα Μέρκελ κάνει το ίδιο σήμερα, ορίζοντας προς τα εμπρός τη στρατηγική για τη ζώνη του ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προτείνοντας ισχυρά νέα όργανα, όπως ένα ευρωπαϊκό υπουργό Οικονομικών και ένα μόνιμο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, οι Γερμανοί μπορεί να γκρινιάζουν, αλλά θα ακολουθήσουν - ακόμη κι αν , όπως ο Μάρτιν Λούθερ, μερικοί απ 'αυτούς αισθάνονται ότι στους αμαρτωλούς δεν θα πρέπει να προσφέρεται η εύκολη λύση”.
σχόλια