Την συγκίνησή του για τις «ιστορικές στιγμές» που μοιράστηκε με τον ομόλογό του από την Βόρεια Μακεδονία, Ζόραν Ζάεφ εξέφρασε ο Αλέξης Τσίπρας ξεκινώντας τη συζήτηση για τη συμφωνία των Πρεσπών στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στους 153 βουλευτές που στήριξαν τη Συμφωνία των Πρεσπών στο ελληνικό κοινοβούλιο όχι μόνο από το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και από το Ποτάμι ή τότε ανεξάρτητους βουλευτές. Σχολίασε, επίσης, ότι όταν έγινε η συμφωνία δεν είχαν απλά «ωριμάσει οι συνθήκες», αλλά αν περίμεναν κι άλλο, ενδεχομένως να «σάπιζαν», κάνοντας λόγο για «εξαιρετικά αρνητικό πλαίσιο έξι χρόνια μετά» κυρίως λόγω των πολέμων στην ευρύτερη γειτονιά.
Ερωτηθείς σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία και το ενδεχόμενο μη τήρησης της συμφωνίας από τη νέα κυβέρνηση, υπογράμμισε πως «η σοφία της συμφωνίας είναι ότι οι δικλείδες ασφαλείας έχουν ήδη τεθεί». Όπως εξήγησε, εάν δεν τηρηθεί δεν κινδυνεύει μόνο η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας αλλά η ίδια η «ύπαρξή» της», καθώς, απειλείται από «διεθνή απομονωτισμό», ενώ επισήμανε ότι «τρίτες χώρες», όπως η Τουρκία και η Ρωσία, προσπαθούν να παρεμβαίνουν στα Βαλκάνια. Γι' αυτό, τόνισε, η συμφωνία αυτή ήταν «στρατηγικής» σημασίας και για την ΕΕ.
Ερωτηθείς, λοιπόν, αν θα ήταν χρήσιμο να διεκδικήσει η Ελλάδα το χαρτοφυλάκιο της Διεύρυνσης στη νέα Κομισιόν, απάντησε: «Γιατί όχι; Από το να έχει αυτό για τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής σίγουρα πιο χρήσιμο». Ταυτόχρονα, τόνισε την ανάγκη η χώρα να είναι «πυλώνας σταθερότητας και ειρήνης» και «γέφυρα ανάμεσα σε ηπείρους και λαούς, ως μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», ενώ σημείωσε πως θα έπρεπε να παίξει και ρόλο «διαμεσολαβητή» στον πόλεμο στη Γάζα.
Χαρακτήρισε «δικαιολογία» ότι σε αυτή τη φάση δεν ψηφίζει η κυβέρνηση τα τρία μνημόνια, σημειώνοντας ότι ο ίδιος ανέλαβε τον κόστος της «επανεκλογής» του, αφήνοντας αιχμές ότι ο νυν πρωθυπουργός φοβάται την «εσωτερική αντιπολίτευση». Υπογράμμισε, δε, ότι εκείνη την εποχή «ακούστηκαν ακρότητες» ότι «αντάλλαξε τη Μακεδονία με τις συντάξεις», ωστόσο, σημείωσε ότι αυτή η συμφωνία ήταν ένα κοινό «όραμα» των δύο πολιτικών και μάλιστα χαρακτήρισε «σωστή πολιτική» και όχι «κωλοτούμπα» Κυριάκου Μητσοτάκη το γεγονός ότι «δεν προχωράει σε μια λογική αυτοκαταστροφική καταγγέλλοντας τη συμφωνία όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά». Τέλος, ο Αλ. Τσίπρας, επισήμανε ότι αυτή η συμφωνία μπόρεσε να πραγματοποιηθεί γιατί η συγκυρία ήταν «ευτυχής», καθώς συνέπεσε και οι δύο χώρες να έχουν προοδευτικές κυβερνήσεις.
Από την πλευρά του, ο πρώην πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ μοιράστηκε πως όταν συναντήθηκαν με τον Αλέξη Τσίπρα πρώτη φορά στο Νταβός του είπε πως είναι έτοιμος να προχωρήσει σε μια συμφωνία και κατάληξαν ότι και «οι δυο θα είναι πολιτικά νεκροί» μετά τη συμφωνία, αλλά «αξίζει τον κόπο», ως «κληρονομιά» για τους δύο λαούς.
Επίσης, έστειλε μήνυμα στο νέο πρωθυπουργό της χώρας του να «τηρήσει τη συμφωνία» όπως του έχει επιβεβαιώσει, αλλά και στον Έλληνα πρωθυπουργό, «εφόσον υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας και αγωνίστηκε για την προώθηση της ενταξιακής της πορείας» και αφού «κατά τη διάρκεια της θητείας του έχει αυξηθεί οικονομική συνεργασία με την ΕΕ» να προχωρήσει στην επικύρωση των τριών μνημονίων που επί της ουσίας τα εφαρμόζει η χώρα.
Τσίπρας και Ζάεφ βράβευσαν τον Νίμιτς
Στον Μάθιου Νίμιτς, τον Ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ για το ονοματολογικό (1994-2019) απονεμήθηκε το πρώτο Βραβείο Ειρήνης των Πρεσπών, από τους Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, κατά την πρώτη «Διεθνή Διάσκεψη για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» που συνδιοργανώνουν -σήμερα και αύριο στο Ωδείο Αθηνών-, το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα και το Ίδρυμα Ζάεφ.
Σε μια ειδική τελετή στο πλαίσιο της Διάσκεψης, ακριβώς έξι χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Πρεσπών, ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο πρώην πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, απένειμαν το βραβείο στον Μάθιου Νίμιτς, ο οποίος στη σύντομη ομιλία του έκανε έκκληση «σε όλους να ακολουθήσουν και να σεβαστούν την συμφωνία των Πρεσπών και να δουλέψουν σκληρά για την υλοποίηση της και αν υπάρχουν σημεία στην συμφωνία που χρειάζονται εργασία τότε να καθίσουν από κοινού και να βρουν τη λύση». Είχε προηγηθεί βιντεοσκοπημένο μήνυμα του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες.
Ο κ. Νίμιτς χαρακτήρισε μεγάλη τιμή του το γεγονός ότι έλαβε αυτό το βραβείο και ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τους κ.κ. Τσίπρα και Ζάεφ και τους πρώην ΥΠΕΞ των δύο χωρών «που κατέστησαν δυνατή αυτή τη συμφωνία». Ευχαρίστησε και τους ΓΓ του ΟΗΕ που τον στήριξαν (Κόφι Αναν, Μπαν Κι Μουν, Αντόνιο Γκουτέρες) στην 20ετή προσπάθεια του και κυρίως τους λαούς των δύο χωρών, όπως είπε. «Η μεγαλύτερη συνεισφορά η δική μου ήταν ότι παρέμεινα εκεί για 20 χρόνια και εργάστηκα πάνω στο πρόβλημα και θα πω ότι για έναν διαμεσολαβητή τα πρώτα 18 χρόνια άκουγα τα δύο μέρη, ίσως τα τελευταία δύο χρόνια να συνεισέφερα κάτι», «ο κύριος ρόλος που έπαιξα ήταν να ακούω τα δύο μέρη, να προσπαθώ να διατηρήσω την εμπιστοσύνη τους, να κατανοώ τις ανησυχίες τους και να βοηθώ να εξερευνούν λύσεις».
Ο κ. Νίμιτς σημείωσε ότι «η συμφωνία των Πρεσπών είναι πολύ σημαντική για τις δύο χώρες και την περιοχή, την όλη περιοχή και πέρα από την περιοχή». Επισήμανε ότι είναι ένας συμβιβασμός και σχολίασε πως «οι συμβιβασμοί είναι δύσκολο να επιτευχθούν και από τη στιγμή που επιτυγχάνεται ένας συμβιβασμός είναι πολύ εύκολο για τους ανθρώπους και απ' τις δύο πλευρές να πουν "αν ήμουν εγώ εκεί θα είχα κάνει καλύτερη δουλειά, θα είχα καλύτερο αποτέλεσμα, ο συμβιβασμός είναι υπέρ της άλλης πλευράς και τα λοιπά", αλλά πρέπει να το αντιμετωπίσουμε». Τόνισε ότι «όλες οι συμφωνίες που είναι σημαντικές τείνουν να είναι συμβιβασμοί», φέρνοντας ως παράδειγμα το αμερικανικό Σύνταγμα, τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, τον χάρη των Ηνωμένων Εθνών».
Πρόσθεσε ότι όλα αυτά είναι συμβιβασμοί «και επειδή είναι συμβιβασμοί είναι ατελής και οι άνθρωποι μπορούν πάντα να βρουν κάποια σημεία αρνητικά, αλλά σκεφτείτε πώς θα ήταν η ζωή χωρίς αυτές τις συμφωνίες». «Αυτές οι συμφωνίες είναι το πλαίσιο του πολιτισμού μας, αν δεν τις ακολουθήσουμε, αν δεν την σεβόμαστε τότε αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά προβλήματα. Κάνω έκκληση λοιπόν σήμερα προς όλους, όλες οι πλευρές, να μην υπονομεύουν αυτές τις συμφωνίες και ιδιαιτέρως τη συμφωνία των Πρεσπών. Ζούμε σε μία πολύ επικίνδυνη περιοχή, ζούμε στον πραγματικό κόσμο και στον πραγματικό κόσμο έχουμε συμφωνίες που βρίσκονται εκεί ώστε αυτοί που είναι στην εξουσία να τις ακολουθούν», ανέφερε σύμφωνα με την επίσημη μετάφραση της διοργάνωσης.
Σχολίασε ότι «δεν ζούμε στο Metaverse» όπου είναι ωραία, «αλλά στο τέλος πρέπει να βγάλεις τα γυαλιά (σ.σ. της εικονικής πραγματικότητας) και να επιστρέψεις στο πραγματικό κόσμο, ο όποιος έχει πραγματικούς κινδύνους». «Κάνω έκκληση σε όλους να ακολουθήσουν και να σεβαστούν τη Συμφωνία των Πρεσπών και να δουλέψουν σκληρά για την υλοποίηση της και αν υπάρχουν σημεία στην συμφωνία που χρειάζονται εργασία τότε να καθίσουν από κοινού και να βρουν τη λύση», είπε, ολοκληρώνοντας την ομιλία του.
Στη διάσκεψη παραβρέθηκε και παρακολούθησε τη βράβευση του Μάθιου Νίμιτς από τους Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Στέφανος Κασσελάκης.
