Κάθε τόσο λίγο ψάξιμο στο AppStore μπορεί να αποδειχθεί ως μια καλή απόδραση από την μονοτονία του «άστοχου» σκρολαρίσματος. Μια βόλτα στο «Εκπαιδευτικό» τμήμα των παιχνιδιών κρύβει πολλούς θησαυρούς, όπως αυτήν την επιλογή από δωρεάν παιχνίδια, ή καλύτερα διασκεδαστικές εφαρμογές, που δεν είναι (ακόμη) αποδεδειγμένο ότι μπορούν να σε κάνουν πιο έξυπνο (όπως ένα από αυτά υπόσχεται), αλλά τουλάχιστον θα καταφέρουν να ξεκουράσουν το μυαλό και τη σκέψη μετά από μια δύσκολη μέρα. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτά τα «εγκεφαλικά» παιχνίδια μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν τις γενικές γνωστικές δεξιότητες ή τις λειτουργίες της μνήμης – ακόμη κι αν αυτό είναι ό,τι θέλουν να διαφημίζουν.
Πριν ένα χρόνο περίπου οι δημιουργοί Lumos Lab Inc και το διαφημιστικό τμήμα του "Lumosity" (ένα πολύ ωραίο παιχνίδι το οποίο θέλει να εξασκεί τον εγκέφαλο με πιο σπιρτόζικους τρόπους απ' ότι ένα sudoku) έπρεπε να διευθετήσουν αποζημιώσεις 2 εκατομμυρίων σε πελάτες που θεώρησαν ότι εξαπατήθηκαν, αλλά και να υποστηρίξουν τη θέση τους. To παιχνίδι διαφημίστηκε μαζικά στην Αμερική μέσα από μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια όπως το CNN, Ηistory Channel και Fox News, μπορεί να είναι αρχικά δωρεάν, αλλά προσφέρει μηνιαία και ετήσια συνδρομή για να γίνει πιο πλούσιο και άρα πιο αποδοτικό. Το "Lumosity" κατηγορήθηκε ότι "τσίμπησε" πελάτες εκμεταλλεύομενο τους φόβους των καταναλωτών για τη γνωστική φθορά που σχετίζεται με την ηλικία, υποδηλώνοντας ότι το παιχνίδι τους θα μπορούσε να αποτρέψει την άνοια, ή ακόμη και τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Εννοείται, ότι η εταιρεία του "Lumosity" δεν είχε την κατάλληλη επιστήμη στα χέρια της για να καταφέρει κάτι τέτοιο. Ένα απλό περιοδικό, κάτι σαν ένα ψηφιακό «Τεστ» ήθελε να είναι, γεμάτο σταυρόλεξα και γρίφους που γυμνάζουν το μυαλό.
Γι' αυτό αν κάποιος σας πει ότι το brain fitnessείναι μια καθαρά ψηφιακή τάση, τότε χτυπήστε τον απαλά με μια εφημεδίδα και δείξτε του τη σελίδα με το σταυρόλεξο. Από τότε όμως που οι Ιάπωνες κατάφεραν να μάθουν στην ανθρωπότητα ότι το ατέρμονο παιχνίδι παραγωγής γρίφων αποτελεί μια καλή βιομηχανία και ένα μεγάλο κομμάτι της ψηφιακής διασκέδασης, τα κινητά και τα tablet δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Οι παρακάτω τίτλοι είναι συλλογές μίνι παιχνιδιών, όλα έρχονται δωρεάν (αν και όλα προσφέρουν συνδρομές που σας γλυτώνουν από τις διαφημίσεις) και όλα υπόσχονται, αν όχι να βελτιώσουν, αλλά να δοκιμάσουν διάφορες διανοητικές ικανότητες. Όμορφα απλά γραφήματα, κάποια πιο διασκεδαστικά και κάποια πιο χαοτικά σε βάθος σκέψης.
Κami 2
To Kami 2 είναι ένα παζλ το οποίο αν μη τι άλλο έχει πολύ όμορφη αισθητική και αρκετό βάθος για να σε μαγνητίσει στις πολλαπλές παραλλαγές του, οι οποίες όλες θυμίζουν πολύχρωμα οριγκάμι που ψάχνουν την τέλεια μαθηματική ισορροπία τους. Η διάταξη των επιπέδων θέλει λίγο χρόνο μέχρι να τη συνηθίσεις, αλλά μόλις το μυαλό κάνει κλικ και δέσει με τον τρόπο που εξαπλώνονται τα χρώματα, το παιχνίδι γίνεται αυτόματα ένας πολύ απλός τρόπος για να χαλαρώσεις και να χαθείς στους άπειρους ανασχηματισμούς του.
TypeShift
Το παιχνίδι με το TypeShift σου υπενθυμίζει ότι το γνωστικό υπόβαθρο ενός υπολογιστή μπορεί να ξεπεράσει κάθε όριο φαντασίας, αλλά επειδή το μυαλό σου είναι καλύτερο όπλο από τον υπολογιστή, μπορείς να το κερδίσεις. Όχι εύκολα, αν παίζεις με τις λέξεις (και στα αγγλικά μόνο). Κάποια στιγμή στη διάρκεια του παιχνιδιού θα πρέπει να θυμηθείς κάποια λέξη και μπορεί να νιώσεις σαν εκείνη τη στιγμή, όταν σε μια συνομιλία δεν βρίσκεις τη σωστή λέξη που ταιριάζει ή θέλεις να πεις. Και ίσως η κατασκευαστική λειτουργία της σκέψης σου να θέλει λίγο λάδωμα. Όμως, η ιεραρχία αυτού του έξυπνου παιχνιδιού είναι πιο αποτελεσματική από την λιτή αισθητική του. Μετά από μια δύσκολη μέρα, μοιάζει σαν το καλύτερο φάρμακο που θα διώξει κάθε αντιφατική σκέψη που μπορεί να σας παιδεύει.
Unblock Me
Ένα ακόμη παιχνίδι γρίφων στο οποίο το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να σύρετε ξύλινα τετραγωνάκια μέσα σε έναν πίνακα για να ελευθερώσετε το το κόκκινο προς την έξοδο. Το παιχνίδι, μέσα στο στενό πλαίσιό του, είναι άκρως εθιστικό, τα επίπεδα δυσκολεύουν όσο προχωράς, αλλά όταν το μυαλό αποκτήσει μια καλή συσχέτιση με την επανάληψη και τη διαφορά των κινήσεων, αρχίζει και φτιάχνει το δικό του προγραμματισμό και βρίσκει, έστω και αναπάντεχα καμιά φορά, την έξοδο. Αν κολλήσεις σε ένα επίπεδο τότε, για μια στιγμή, μπορεί να νιώσεις ότι έρχεται η πνευματική καταστροφή, αλλά τα tips βοηθάνε να γλυστρίσεις προς την έξοδο, βγάζοντας έτσι γλώσσα στη διάνοια της μηχανής.
AbyssRium: Tap Tap Fish
Και πώς να μην αισθανθείς ότι το μυαλό βρίσκει την απόλυτη γαλήνη στο βάθος ενός πεντακάθαρου ωκεανού, όπου είσαι ένα κοραλιογενής βράχος σπέρνεις ζωή και ενέργεια για να δημιουργήσεις κοράλλια και ψάρια, μέχρι να φτιάξεις ένα πανέμορφο ενυδρείο που χωράει στο κινητό σου; Μπορείτε να ξεκλειδώσετε εκατοντάδες είδη ψαριών, είκοσι είδη κοραλλιών, μπορείτε επίσης να διακοσμήσετε το βράχο σας, μπορείτε να ελέγξετε ποιες οικογένειες ψαριών θα αναπτυχθούν πιο εύκολα μέχρι που κάποια στιγμή θα να το κάνετε πιο μεγάλο και από το φυσικό ενυδρείο της Ατλάντα, και βάλετε καρχαρίες ή φάλαινες. Επίσης, η τρέλα που έχει δημιουργήσει στο Instagram με τις φωτογραφίες των ενυδρείων άλλων χρηστών απ' όλο τον κόσμο, είναι πρωτοφανής.
Lumosity
Ο βετεράνος του είδους, μια υπηρεσία που έφερε όλα τα γνωρίσματα πολλών παιχνιδιών σε ένα ταμπλό, όπου μια καθημερινή επιλογή μίνι γρίφων ταιριάζει απόλυτα στο δικό σας πρόγραμμα, και δείχνει την καθημερινή σας βελτίωση με την πάροδο του χρόνου. Αν και το παιχνίδι είναι ιδανικό για πολλές στιγμές πνευματικής άσκησης, δεν ενδείκνυται για χρήση σε μέσα μαζικής μεταφοράς, επειδή ο αγχωτικός παράγοντας του χρόνου σε πολλά από τα παζλ απαιτεί καλή συγκέντρωση. Μια συνδρομή στα μέτρα σας (ανάλογα με το credit στο AppStore) ξεκλειδώνει περισσότερα παιχνίδια και στατιστικά. Είναι το πιο ακριβό απ' όλα, αλλά όπως είπαμε δεν φαίνεται να έχει σαφείς επιστημονικές αποδείξεις ότι οι γρίφοι του αποδίδουν περισσότερο από όσο ένα σταυρόλεξο, ένα παζλ ή ακόμη και η ανάγνωση μιας εφημερίδας. Από την άλλη κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο σχεδιασμός και η λογική του παίζουν πιο ευφυή κόλπα με τις συνάψεις ανάμεσα στα χρώματα, τα σχήματα, τα προβλήματα και τη γρήγορη κριτική σκέψη.