Ερευνητές και παπυρολόγοι χρησιμοποίησαν την τεχνολογία για να ανοίξουν έναν πάπυρο χωρίς φυσική παρέμβαση, δημιουργώντας έτσι μία πρώτη εικόνα του αρχαίου κειμένου.
Ο συγκεκριμένος πάπυρος, θάφτηκε κάτω από τέφρα στη ρωμαϊκή πόλη Herculaneum μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ.. Γνωστός ως PHerc. 172, ο πάπυρος ήταν μεταξύ των εκατοντάδων που ανακαλύφθηκαν στη βιβλιοθήκη ενός ρωμαϊκού αρχοντικού από έναν Ιταλό εργάτη γης το 1750.
Τώρα είναι ένας από τους τρεις παπύρους του Herculaneum (σ.σ. Ηρακλείου), που φιλοξενούνται στις βιβλιοθήκες Bodleian του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στη Βρετανία.
Μια ομάδα που συμμετέχει στο Vesuvius Challenge, έναν διαγωνισμό που προσφέρει χρηματικό έπαθλο, σε όποιον βοηθήσει στο «διαβασμα» των παπύρων -μια διαδικασία που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με το χέρι- έχει αποκρυπτογραφήσει το κείμενο χρησιμοποιώντας απεικόνιση με ακτίνες Χ και αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης (AI).
![Αποκαλύφθηκε μέσω ΑΙ αρχαίο κείμενο μέσα σε πάπυρο που κάηκε μετά την έκρηξη του Βεζούβιου](/sites/default/files/styles/main/public/articles/2025-02-07/papyros.png?itok=TAKfB8s2)
Οι λέξεις που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής είναι διατροπή (αηδία), φοβ (φόβος) και βίου (ζωή).
Σε ανακοίνωσή του, το Vesuvius Challenge ανέφερε: «Η πρόκληση του Βεζούβιου είναι μια από τις σημαντικότερες για την ανθρωπότητα: «Ο πάπυρος προσφέρει ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι ο πιθανός συγγραφέας του είναι ο επικούρειος φιλόσοφος και ποιητής Φιλόδημος. Υπάρχουν μερικά πρώιμα στοιχεία που μας δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι μορφές γραμμάτων που υπάρχουν σε αυτό το βιβλίο, υποδηλώνουν ότι γράφτηκε κάποια στιγμή τον πρώτο αιώνα π.Χ. και έχουν παρόμοιο σχήμα με τον γραφικό χαρακτήρα που βρέθηκε σε άλλα βιβλία που του αποδίδονται».
Για να αποκαλυφθεί το περιεχόμενο του καμένου παπύρου, τοποθετήθηκε αρχικά σε ένα μηχάνημα συγχρότρου σε ένα εργαστήριο της Οξφόρδης, όπου υποβλήθηκε σε ακτίνες Χ. Η σάρωση που παρήχθη βοήθησε στη δημιουργία μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης του παπύρου, η οποία στη συνέχεια αναλύθηκε με τη χρήση ΑΙ. Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκει τα πιο μικρά σήματα που υποδεικνύουν την παρουσία μελανιού, τα οποία στη συνέχεια ζωγραφίστηκαν ψηφιακά στη σάρωση, φέρνοντας στο φως τα γράμματα, σύμφωνα με το BBC.
![Αποκαλύφθηκε μέσω ΑΙ αρχαίο κείμενο μέσα σε πάπυρο που κάηκε μετά την έκρηξη του Βεζούβιου](/sites/default/files/styles/main/public/articles/2025-02-07/papyros2.png?itok=kl6Nmca-)
«Είμαστε σίγουροι ότι θα μπορέσουμε να διαβάσουμε σχεδόν ολόκληρο τον πάπυρο στο σύνολό του, και είναι η πρώτη φορά που είμαστε πραγματικά σε θέση να το πούμε αυτό με μεγάλη σιγουριά. Τώρα μπορούμε να εργαστούμε για να το κάνουμε να φαίνεται πιο καθαρά. Θα πάμε από μια χούφτα λέξεις σε πραγματικά ουσιαστικά αποσπάσματα», δήλωσε στο BBC ο επικεφαλής του έργου Stephen Parsons.
Η ιστοσελίδα Vesuvius Challenge σε ανακοίνωσή της ανέφερε πως «βρέθηκαν μερικές εκατοντάδες πάπυροι που δεν ανοίχτηκαν ποτέ και παραμένουν τυλιγμένοι με το περιεχόμενό τους σφραγισμένο. Η κοινότητά μας αναπτύσσει μεθόδους για την ανάγνωση αυτών των παπύρων, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων micro-CT (τεχνική απεικόνισης με ακτίνες Χ)».
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ο οργανισμός έχει λάβει χρηματοδότηση άνω των 2 εκατομμυρίων δολαρίων από το Ίδρυμα Musk Foundation, του Ίλον Μασκ.
Με πληροφορίες από theartnewspaper.com