Οι κανόνες που αφιερώνουν τα παιδιά μπροστά σε μία οθόνη φαίνεται πως εξανεμίζονται καθώς σχολεία και εργασιακοί χώροι παραμένουν κλειστοί λόγω της πανδημίας.
Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτοί οι κανόνες βρίσκονται πλέον χαμηλά στη λίστα με τις προτεραιότητες.
Κάποτε, οι γονείς ακολουθούσαν αυστηρούς κανόνες σε ό,τι αφορά στο πόσες ώρες τα παιδιά μπορούν να περνούν μπροστά από μία οθόνη.
Πλέον με τις ώρες που απαιτείται να περνούν τα παιδιά στο σπίτι φαίνεται ότι οι κανόνες αυτοί αποτελούν παρελθόν. Και τα παιδιά αφιερώνουν ώρες ολόκληρες παρακολουθώντας YouTube και Netflix, ή παίζοντας Minecraft.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις συνέπειες που μπορεί αυτό να έχει, το BBC Worklife ρώτησε παιδίατρους, εμπειρογνώμονες για την ανάπτυξη των παιδιών και αναλυτές παιδικών μέσων.
Κανένας από τους ειδικούς, δεν είναι ενοχλημένος που τα παιδιά ξοδεύουν πολύ περισσότερο χρόνο στις οθόνες αυτές τις μέρες.
«Οι οικογένειες έχουν αρκετό άγχος για να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Η μέτρηση της ώρας που αφιερώνουν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη θα πρέπει να είναι πολύ χαμηλά στη λίστα προτεραιοτήτων για όλους μας», λέει ο Michael Robb της Common Sense Media, μια ομάδα που εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο και εκπαιδεύει τις οικογένειες για ασφαλή και κατάλληλη ηλικιακή χρήση της τεχνολογίας.
Η συζήτηση για την ευημερία
Η συζήτηση σχετικά με τις ώρες κατανάλωσης της τεχνολογίας και των μέσων αναφορικά με τα παιδιά προηγείται της επιδημίας του κορωνοϊού.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (ΑΑΠ) ισχυρίζεται εδώ και πολύ καιρό ότι οι γονείς θα πρέπει να κρύβουν τις οθόνες (εκτός από συνομιλία μέσω βίντεο) από βρέφη πριν από την ηλικία των 18 μηνών, να επιτρέπουν στα παιδιά έως την ηλικία των πέντε όχι περισσότερο από μία ώρα την ημέρα ποιοτικής παρακολούθησης (που παρακολουθούν μαζί με έναν γονέα) και να ακολουθούνται σταθερά όρια στον χρόνο παρακολούθησης για παιδιά ηλικίας έξι ετών και άνω. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε παρόμοια οδηγία πέρυσι.
Ωστόσο, ακόμη και πριν από την πανδημία, μια ομάδα ερευνητών των μέσων ενημέρωσης αμφισβήτησε την ιδέα ότι η τεχνολογία που βασίζεται στην οθόνη ήταν εγγενώς επιβλαβής για τα παιδιά, υποστηρίζοντας ότι το περιεχόμενο και η ασφάλεια έχουν πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ευημερία των παιδιών από τον χρόνο.
Ακόμη και η φράση «χρόνος οθόνης» ξεχωρίζει, λέει ο Andrew Przybylski, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διευθυντής έρευνας στο Oxford Internet Institute. Το FaceTiming με τον παππού και τη γιαγιά και το παιχνίδι σκάκι για παράδειγμα, στο διαδίκτυο εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες και έχουν διαφορετικές συνέπειες. Και δεν θα πρέπει να συγχωνεύονται.
Έρευνα που συνέγραψε ο Przybylski πέρυσι εξέτασε δεδομένα τεχνολογικής χρήσης από περισσότερους από 17.000 εφήβους στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία. Διαπίστωσε ότι ο συνολικός καθημερινός χρόνος στην οθόνη είχε μικρή μετρήσιμη επίδραση στην ψυχική υγεία των εφήβων.
Μια δεύτερη μελέτη που συνέγραψε ο Przybylski πέρυσι εξέτασε δεδομένα από περισσότερα από 35.000 παιδιά των ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, τα παιδιά που περνούσαν μία έως δύο ώρες την ημέρα με την τεχνολογία έδειξαν υψηλότερα επίπεδα ευημερίας από εκείνα που δεν είχαν καθόλου πρόσβαση. Σχεδόν κανένα από τα θέματα, με το οποίο ασχολήθηκαν τα παιδιά, δεν έδειξε μετρήσιμη ψυχολογική βλάβη ως αποτέλεσμα.
«Πάντα ανησυχούσαμε για τη νέα τεχνολογία που μετατρέπει τα παιδιά σε ζόμπι. Αυτό μας πηγαίνει πίσω χιλιάδες χρόνια, κυριολεκτικά μας επιστρέφει στον Πλάτωνα », λέει ο Przybylski. Ο Έλληνας φιλόσοφος ανησυχούσε για τη δυναμική του δράματος και της ποίησης, που θα μπορούσε να στρεβλώσει τα εντυπωσιακά μυαλά. Ωστόσο, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, λέει ο ερευνητής, «η πραγματική μου ελπίδα είναι ότι οι γονείς θα χαριστούν λίγο στα παιδιά».
Η μεγάλη εικόνα
Αλλά, αυτό δε σημαίνει ότι όλοι οι κανόνες πρέπει να ακυρωθούν. Η γενική παιδίατρος με έδρα το Λος Άντζελες, Cori Cross, είναι μία από τους συγγραφείς της δήλωσης πολιτικής του οργανισμού ΑΑΠ σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας σε εφήβους.
Επίσης, έχει πρόσφατα αναπροσαρμόσει τους κανόνες για τον χρόνο που αφιερώνει μία οικογένεια μπροστά στην οθόνη, τον τελευταίο καιρό, καταργώντας την απαγόρευση της χρήσης τεχνολογίας στα υπνοδωμάτια, έτσι ώστε και τα τρία της παιδιά να μπορούν να έχουν τα δικά τους ήσυχα μέρη για να κάνουν τις σχολικές τους εργασίες και να παίξουν, όταν εκείνη χρειάζεται χρόνο για να εργαστεί.
Η μέθοδος αυτή εξασφαλίζει επίσης ότι υπάρχει κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα που τα παιδιά της απενεργοποιούν τις συσκευές και βρίσκουν αναλογικούς τρόπους για να διασκεδάσουν. Τα παιδιά χρειάζονται επίσης υγιείς δόσεις σωματικής δραστηριότητας, υπαίθριο χρόνο, μη δομημένο παιχνίδι και ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια, εκτός από υγιή ύπνο και διατροφή.
«Δεν υπάρχει τίποτα λάθος με το να ενημερώνουμε τα παιδιά ότι πρόκειται για μια ασυνήθιστη εποχή στην οποία οι κανόνες είναι λίγο διαφορετικοί - και ότι όταν η ζωή επιστρέψει σε φυσιολογικούς ρυθμούς, οι κανόνες θα αλλάξουν ξανά», λέει.
«Όλα έχουν να κάνουν με την μεγάλη εικόνα. Μπορεί να υπάρχουν μέρες που αισθάνεσαι εξαντλημένος, δεν νιώθεις καλά» και τότε, λέει η Cross, είναι φυσιολογικό να δεις μια ταινία ή να παίξεις ένα παιχνίδι στον υπολογιστή.
«Ως γονείς πρέπει να ακούμε τον εαυτό μας, το ένστικτό μας. Όταν έχουμε αυτή την έξτρα ενέργεια μπορούμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα».
«Μάθετε να αυτορρυθμίζεστε»
Η Jenny Radesky είναι επίκουρη καθηγήτρια παιδιατρικής και αναπτυξιακή συμπεριφορική παιδίατρος στο Παιδικό Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου του Michigan C.S. Mott. Συνέγραψε επίσης τις οδηγίες των μέσων ενημέρωσης του ΑΑΠ για τα μικρά παιδιά το 2016.
Η Radesky ρωτήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες ποιο είναι το «σωστό» χρονικό διάστημα που πρέπει να αφιερώνει ένα παιδί στην οθόνη, κατά τις ημέρες της καραντίνας.
Δεν υπάρχει μόνο μία απάντηση, λέει, καθώς αυτό ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τις ανάγκες μιας οικογένειας και τον συνδυασμό άλλων δραστηριοτήτων στις οποίες έχει πρόσβαση το παιδί σε μια δεδομένη ημέρα.
Ούτε θεωρεί ότι θα ήταν χρήσιμο να δώσει στους γονείς άλλον έναν δύσκολο κανόνα σε μία τόσο δεινή περίοδο.
«Αυτό που μπορούν αν διδάξουν οι γονείς στα παιδιά τους σε αυτή την ασυνήθιστη περίοδο, σε σχέση με την τεχνολογία είναι η ικανότητα της αυτορρύθμισης του χρόνου και του αυτοπεριορισμού της τεχνολογικής χρήσης, η οποία στην περίπτωση του παιδιού, σημαίνει την ικανότητα να απενεργοποιήσουν μια συσκευή εθελοντικά, ακόμα και αν χρειάζονται υπενθύμιση για να το κάνουν».
Καθώς οι γονείς ίσως χρειαστεί να το υπενθυμίσουν αυτό στα παιδιά τους (και τους εαυτούς τους), αυτή η ιδιόρρυθμη περίοδος δεν θα διαρκέσει για πάντα. Τελικά τα σχολεία, τα πάρκα και οι βιβλιοθήκες θα ανοίξουν ξανά και οι οικογένειες θα μπορέσουν να επιστρέψουν σε κανόνες που έχουν νόημα.
«Όταν περάσει όλο αυτό, ελπίζουμε ότι εσείς και τα παιδιά σας θα κοιτάξετε πίσω και θα πείτε «μαζί το ανακαλύψαμε αυτό», λέει η Radesky.
Με πληροφορίες του BBC
σχόλια