Κοσμική έκρηξη έσπασε το ρεκόρ της πηγής φωτός με την υψηλότερη ενέργεια στο σύμπαν

Κοσμική έκρηξη έσπασε το ρεκόρ της πηγής φωτός με την υψηλότερη ενέργεια στο σύμπαν Facebook Twitter
Έκρηξη ακτίνων-γ. Πηγή: DESY
0

Όταν γιγαντιαία άστρα «ξεμένουν» από καύσιμα, καταρρέουν στέλνοντας μια ριπή φωτός και ύλης σε μια από τις πιο βίαιες εκρήξεις του σύμπαντος. Τώρα αστρονόμοι ανακάλυψαν πως αυτά τα κατακλυσμικά γεγονότα, γνωστά ως εκρήξεις ακτίνων-γ, απελευθερώνουν σχεδόν διπλάσια ενέργεια από ό,τι πίστευαν προηγουμένως.

Μια σύντομη αλλά κατακλυσμική -άγνωστης προέλευσης- έκρηξη ακτίνων-γ σε ένα μακρινό γαλαξία, σε απόσταση 4,5 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, είχε την πιο υψηλή ενέργεια που έχει ποτέ γίνει αντιληπτή από τους αστρονόμους, περίπου 100 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του ορατού φωτός. Η κοσμική αυτή έκρηξη έσπασε το ρεκόρ της πηγής φωτός με την υψηλότερη ενέργεια στο σύμπαν.

Οι περισσότεροι από 300 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, ανίχνευσαν την έκρηξη (GRB 190114C) αρχικά στις 14 Ιανουαρίου φέτος με τα διαστημικά τηλεσκόπια Neil Gehrels Swift Observatory και Fermi Gamma-ray Space Telescope, ενώ στη συνέχεια και πολλά άλλα επίγεια τηλεσκόπια στράφηκαν πάνω της.

Οι μυστηριώδεις εκρήξεις ακτίνων-γ (Gamma-ray Bursts ή GRBs) είναι οι πιο ισχυρές στο σύμπαν μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Big Bang). Πιθανώς παράγονται από τεράστια άστρα που εκρήγνυνται με τη μορφή σούπερ-νόβα αφήνοντας πίσω τους μια μαύρη τρύπα ή από τη συγχώνευση άστρων νετρονίων ή μαύρων οπών. Μια τέτοια έκρηξη απελευθερώνει σε λίγα δευτερόλεπτα τόση ενέργεια όση ο Ήλιος μας σε όλη τη διάρκειας δέκα δισεκατομμυρίων ετών ζωή του.

Οι εκρήξεις αυτού του είδους, που εκτοξεύουν στο διάστημα σωματίδια πολύ υψηλής ενέργειας και ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά τυχαία στο τέλος της δεκαετίας του 1960 από δορυφόρους που παρακολουθούσαν τις πυρηνικές δοκιμές στη Γη, εμφανίζονται ξαφνικά στον ουρανό χωρίς προειδοποίηση, με ρυθμό περίπου μία τη μέρα. Διαρκούν μόνο από κλάσματα δευτερολέπτου έως μερικές εκατοντάδες δευτερόλεπτα, αλλά αφήνουν πίσω τους μια λιγότερη φωτεινή εκπομπή ακτινοβολίας σε ένα ευρύ φάσμα ενεργειών (ραδιοκύματα, οπτική, υπέρυθρη, υπεριώδης, ακτίνες-Χ), που μπορεί να παρατηρηθεί από μερικά τηλεσκόπια για λίγα λεπτά ή από τα ραδιοτηλεσκόπια για μήνες ή και χρόνια.

Κατά την έκρηξη-ρεκόρ ανιχνεύθηκαν φωτόνια των 0,2 έως 1 TeV (τεραηλεκτρονιοβόλτ), ισοδύναμα με την ενέργεια που απελευθερώνουν οι συγκρούσεις πρωτονίων στον μεγάλο επιταχυντή του CERN (συγκριτικά το ορατό φως έχει ενέργεια ενός τριών ηλεκτρονιοβόλτ). Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αντιληπτή μια ακτινοβολία τόσο ισχυρής ενέργειας από μια έκρηξη ακτίνων-γ. Η έκρηξη GRB 190114C ήταν τουλάχιστον 100 φορές πιο φωτεινή από την έως τώρα φωτεινότερη γνωστή σταθερή πηγή ενεργειών επιπέδου ΤeV στο Νεφέλωμα του Καρκίνου.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Guardian

Τech & Science
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Τech & Science / Δεινόσουχος: Ο γιγάντιος πρόγονος των κροκοδείλων που κυνηγούσε δεινόσαυρους και άντεχε το αλμυρό νερό

Ο Δεινόσουχος, ένας τεράστιος προϊστορικός συγγενής των κροκοδείλων, μπορούσε να τρώει δεινόσαυρους και να διασχίζει θάλασσες χάρη στην ανοχή του στο αλμυρό νερό. Νέα μελέτη ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την εξέλιξή του.
LIFO NEWSROOM
Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Τech & Science / Πρωτοποριακή μελέτη: Ενήλικες με αλλεργία στα φιστίκια μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία τους σε αυτά

Νέα έρευνα δείχνει ότι η καθημερινή έκθεση σε μικρές δόσεις φιστικιού μπορεί να μειώσει τις αλλεργικές αντιδράσεις σε ενήλικες με σοβαρή αλλεργία - Ελπίδες για νέα θεραπευτική προσέγγιση
LIFO NEWSROOM
Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Τech & Science / Σεισμοί βαθιά κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα στην Καλιφόρνια αποκαλύπτουν πώς σχηματίζονται οι ήπειροι

Ασυνήθιστοι σεισμοί σε βάθη έως και 40 χλμ. κάτω από τη Σιέρα Νεβάδα δείχνουν ότι η λιθόσφαιρα της Γης αποκολλάται. Μια σπάνια ματιά σε μια διαδικασία που δημιουργεί ηπείρους
LIFO NEWSROOM