Όταν ήταν μικρός ο Ξενοφών Μουσάς έμενε κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Αγαπούσε τα μαθηματικά και τις μηχανικές κατασκευές και περιδιαβαίνοντας το μουσείο κατέληγε πάντα στον μηχανισμό των Αντικυθήρων, που είχε ένα όνομα πολύ ελκυστικό στο παιδικό του μυαλό. Αστρολάβος. Λαμβάνεις τη θέση των άστρων. Στεκόταν για πολύ μπροστά σε αυτό τον μηχανισμό που μετράει τη θέση των άστρων και έχει εμφανή γρανάζια.
«Το θαύμαζα» μας λέει, «λοιπόν και απορούσα, πώς είναι δυνατόν οι αρχαίοι, να έχουν γρανάζια. Δεύτερον το ότι είχαν οποιοδήποτε ενδιαφέρον για την αστρονομία, άλλο παράξενο πράγμα. Χωρίς τηλεσκόπια, χωρίς διαστημόπλοια.. Δεν ήξερα τότε βέβαια ότι είχαν τη δυνατότητα μετρήσεων και μάλιστα ακριβών μετρήσεων στο βαθμό που ήταν αυτό δυνατό με κατάλληλα όργανα, ας πούμε με μεγάλα μοιρογνωμόνια. Έτσι λοιπόν μου γεννήθηκαν αυτές οι απορίες και άλλες στη συνέχεια γύρω από το μηχανισμό και ήθελα να τον μελετήσω. Μάλιστα, στα μαθήματά μου στην αστροφυσική πάντοτε βάζω κομμάτια της ιστορίας της φυσικής, της αστρονομίας ειδικότερα και της αστροφυσικής, γιατί έτσι τα παιδιά κατανοούν καλύτερα το πώς εξελίσσεται η επιστήμη και κυρίως εγώ θέλω να τους γεννήσω και την ιδέα ότι αυτοί θα συνεχίσουν την επιστήμη που πάει πίσω, ξέρω 3000 χρόνια και παραπάνω. Η αστρονομία έχουμε βρει τελευταία ότι ίσως πάει και 7000 χρόνια πίσω και μάλιστα στην Ελλάδα. Η αστρονομία έχει ρίζες πολύ βαθιές στην ιστορία και η ελληνική συνιστώσα είναι επίσης σημαντική, αυτό το τονίζω ιδιαιτέρως.
Η αστροφυσική είναι πάρα πολύ ελκυστική, κυρίως γιατί έχει ωραίες εικόνες, οι οποίες βέβαια πρέπει να προσθέσω ότι έχουν βγει με πολύ καλά μαθηματικά πάντοτε από πίσω, αλλιώς δεν θα βλέπαμε τίποτα. Δηλαδή μπορεί μια εικόνα που ήρθε του ήλιου, να είναι μια μουντζούρα.
— Πότε ξαναμελετήσατε τον μηχανισμό των Αντικυθήρων;
Ήρθε κάποια στιγμή το πλήρωμα του χρόνου - με την έννοια ότι ωρίμασε επιστημονικά η επανεξέταση του μηχανισμού των Αντικυθήρων- και ένας φίλος, ο Γιάννης Σειραδάκης, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονικής της αστρονομίας, μου τηλεφωνεί και μου λέει «κάνουμε μια ομάδα να συζητάμε γύρω από το μηχανισμό. Ενδιαφέρεσαι;». Του είπα ότι ναι, ασφαλώς ενδιαφέρομαι και έτσι αρχίσαμε μία ανταλλαγή mail με σκοπό εν τέλει να γίνει και η μελέτη του μηχανισμού ξανά, με σύγχρονες μεθόδους. Πράγματι, λοιπόν, οδηγηθήκαμε στο να πάρουμε την άδεια της μελέτης, πολύ δύσκολο αυτό γραφειοκρατικά.
Και φέραμε λοιπόν απ’ την Αγγλία ένα μηχάνημα, -ας το πούμε αξονικό τομογράφο-, ειδικά φτιαγμένο όμως να μπορεί να περνάει μέχρι 13 εκατοστά χαλκού. Κάναμε κάναμε τις πρώτες δοκιμές με γρανάζια από πλέξιγκλας και στη συνέχεια από φελιζόλ και αρχίσαμε να ακτινογραφούμε τον μηχανισμό, με ένα μηχάνημα τεράστιο, σκεφθείτε το βάρος του ήταν 13 τόνοι. Δυο βδομάδες παίρναμε ακτινογραφίες στο μουσείo, πήραμε 5.000 ακτινογραφίες ενώ το περιστρέφαμε. Πήραμε 5.000 ακτινογραφίες.
— Τι συμπεράνατε από τον μηχανισμό των Αντικυθήρων;
Συμπεράναμε πάρα πολλά και ακόμα βγαίνουν συμπεράσματα. Είμαστε βέβαιοι ότι είναι το αρχαιότερο μηχανικό σύμπαν που ξέρουμε, σίγουρα είναι ο αρχαιότερος υπολογιστής, επίσης, που ξέρουμε, που είναι εν μέρη αναλογικός, εν μέρει ψηφιακός. Εδώ τα bit είναι τα δοντάκια στα γρανάζια, όπως ας πούμε έχουμε εδώ μερικά γραναζάκια και μπορεί κανείς να κάνει πράξεις με αυτό. Πάνω σ’ αυτή τη λογική έχουν στηριχτεί και οι κατασκευές όλων των ατομάτων που υπάρχουνε στη γη, είτε είναι το τηλεφωνάκι σας είτε ο υπολογιστής σπίτι σας είτε το αυτοκίνητό σας που σήμερα είναι computerized, ό,τι φανταστείτε στην πραγματικότητα. Το ρολόι της ΔΕΗ ας πούμε δουλεύει κι αυτό με γραναζάκια. Φυσικά και το ρολόι σας, ακόμα και αυτό του ενός ευρώ που παίρνει κανείς στο δρόμο, με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί.
— Μας δίνει τις θέσεις των πλανητών και των άστρων;
Είναι το πρώτο μηχανικό σύμπαν το οποίο έχει τη δυνατότητα να μας δίνει πού είναι ο ήλιος και η σελήνη, τι φάση είναι η σελήνη, πού είναι το περίγειο, πού είναι το απόγειο της σελήνης, πιθανότατα και του ήλιου και των πλανητών, δεν το έχουμε βρει όμως αυτό. Αλλά αυτά τα διαβάσαμε περί πλανητών στο εγχειρίδιο χρήσης του μηχανισμού. Δηλαδή, όπως κάθε σοβαρό όργανο, ο μηχανισμός έχει ένα εγχειρίδιο χρήσης. Κάποιες περιγραφές που είναι της μιας γραμμής και κάποιες άλλες που είναι εκτεταμένες, που έχουν να κάνουν με τις κινήσεις των πλανητών για παράδειγμα. Επιπλέον προβλέπει και τις εκλείψεις, ήλιου και σελήνης. Και ειδικά με τις εκλείψεις του ήλιου και της σελήνης, έχουμε τη δυνατότητα να προσδιορίσουμε πού πάνω στη γη είναι ενδεχόμενο να είχαν ληφθεί οι μετρήσεις αυτών των εκλείψεων.
— Έχετε τη δυνατότητα να προσδιορίσετε σε ποιο σημείο της γης έγιναν αυτές οι μετρήσεις;
Όλες οι μετρήσεις έχουν γίνει στις Συρακούσες, την εποχή του Αρχιμήδη και μετά το θάνατό του. Με άλλα λόγια, με αυτή την ανακάλυψη, -αν είναι σωστή-, έχουμε αποδείξει ότι ο Αρχιμήδης, γιατί ποιος άλλος θα έκανε τέτοιες μετρήσεις, ο οποίος πρώτον, είχε κατασκευάσει δυο τέτοια μηχανήματα, που τα λέγανε σφαίρες. Δηλαδή τα πρώτα πλανητάρια. Και αποδεικνύεται έτσι έμμεσα, αλλά πολύ όμορφα θα ‘λεγα, ότι ο Αρχιμήδης είχε μία φιλοσοφική σχολή. Η οποία λειτουργεί και μετά το θάνατό του. Έτσι, λοιπόν, ο μηχανισμός, του οποίου νέα κομμάτια ελπίζουμε ότι θα βρουν οι αρχαιολόγοι που πάνε κάτω στον πάτο της θάλασσας, είναι με βεβαιότητα το αρχαιότερο μηχανικό σύμπαν, ένα πλανητάριο, ίσως και αστρονομικό ρολόι, εγώ υποστηρίζω. Και πού το βασίζω αυτό; Το βασίζω στις περιγραφές όλων των αρχαίων ρολογιών που έχουμε, που είναι παρόμοιες με του μηχανισμού. Δηλαδή, οι αρχαίες περιγραφές λένε ότι έχουμε ένα μηχάνημα, το οποίο το ονομάζουν και πίνακα ή πινακίδιο, tablet με άλλα λόγια.
— Εσείς σήμερα στο τμήμα αστροφυσικής τι ακριβώς μελετάτε;
Η κύρια εργασία που κάνουμε εδώ πέρα είναι η φυσική διαστήματος, η μελέτη δηλαδή του χώρου γύρω από τον ήλιο και τη γη. Η γη όπως και όλοι οι πλανήτες κολυμπούν μέσα σε ένα πολύ αραιό ρευστό, ένα αέριο, το οποίο ονομάζουμε ηλιακό άνεμο, βγαίνει συνέχεια απ’ τον ήλιο προς τα έξω, με τεράστια ταχύτητα φτάνει στη γη, βαθμιαία αυξάνει, ή μάλλον σχεδόν απότομα αυξάνει, πιο γρήγορα δηλαδή κοντά στον ήλιο, και επειδή είναι και μαγνητισμένο αυτό το υλικό, έρχεται στη γη και αλλάζει τις συνθήκες γύρω από τον πλανήτη μας.
Θεωρείται ότι ακόμα και η διάθεσή μας αλλάζει, η υγεία μας επηρεάζεται. Άτομα δηλαδή που έχουν τάση για καρδιακά ή εγκεφαλικά, μετά από μια έκρηξη του ήλιου είναι πιο πιθανό να πάθουν, παρά αν δεν είχε γίνει η έκρηξη, να το πούμε έτσι.
Τους λόγους δεν τους ξέρουμε, αλλά αυτό έχει μελετηθεί αρκετά καλά μέχρι τώρα και είναι αποδεκτό από την επιστημονική κοινότητα, περισσότερο ή λιγότερο. Περισσότερο θα έλεγα. Αλλά οι επιδράσεις δεν σταματούν εκεί, έχουμε επιδράσεις στο κλίμα, έχουμε επιδράσεις στην κοσμική ακτινοβολία η οποία επηρεάζει ακόμα και το DNA μας. Δηλαδή, η αλλαγή του DNA και η εξέλιξη των ειδών βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην κοσμική ακτινοβολία η οποία το αλλάζει, γρηγορότερα από ότι θα γινότανε αλλιώς, τυχαία ας το πούμε. Η κοσμική ακτινοβολία επηρεάζει και τη δημιουργία νεφών, ενδεχομένως συνεπώς και τη βροχόπτωση. Υποστηρίζεται από πολλούς και εγώ το θεωρώ δεδομένο αυτό. Έτσι ο ήλιος, μέσω αυτών των εκρήξεων, επηρεάζει τα τεκταινόμενα στη γη, τα διαστημόπλοια χαλάνε εύκολα, οι άνθρωποι οι οποίοι ταξιδεύουν απ’ την Αθήνα στην Καλιφόρνια, αν γίνει έκρηξη ηλίου, πρέπει να αλλάξουν διαδρομή, να μην περάσουν απ’ τον Καναδά.
— Ο ήλιος έχει πολλές εκρήξεις;
Ναι, πάρα πολλές. Σχεδόν καθημερινά, αλλά κάποιες από αυτές είναι πολύ μεγάλες. Οι πολύ μεγάλες μας επηρεάζουν σημαντικά. Και τους ανθρώπους και το περιβάλλον της γης και τη γη. Φανταστείτε ότι ακόμα και η περίοδος περιστροφής της γης μετά από μία τέτοια έκρηξη του ήλιου μπορεί να αλλάξει λίγο παροδικά. Δεν το καταλαβαίνουμε, μιλάμε για 10 εις την πλην της περιστροφής της γης, παρ’ όλα αυτά όμως μετριέται και δεν είναι αμελητέα, ως προς τα αποτελέσματα.
— Γιατί η αστροφυσική είναι και μια γοητευτική επιστήμη;
Η αστροφυσική είναι πάρα πολύ ελκυστική, κυρίως γιατί έχει ωραίες εικόνες, οι οποίες βέβαια πρέπει να προσθέσω ότι έχουν βγει με πολύ καλά μαθηματικά πάντοτε από πίσω, αλλιώς δεν θα βλέπαμε τίποτα. Δηλαδή μπορεί μια εικόνα που ήρθε του ήλιου, να είναι μια μουντζούρα. Αν πάρουμε κατά λάθος τον ήλιο με τη μηχανή σας, θα δούμε ανακλάσεις. Αυτές όλες τις ανακλάσεις τις αφαιρούμε με μαθηματικά, χωρίς να χαλάσουμε την εικόνα. Δηλαδή ανασυνθέτουμε την πραγματική εικόνα. Το ίδιο κάναμε και στον μηχανισμό των Αντικυθήρων, το ίδιο κάνουμε και με κάθε διαστημικό τηλεσκόπιο και γενικότερα τηλεσκόπια πάνω στη γη. Και αυτή η κάμερα που κρατά ο φωτογράφος και κάθε κάμερα που έχει ας πούμε ένα σύστημα να αφαιρεί την κίνηση του χεριού, το κάνει με παρόμοιο τρόπο. Με κατάλληλα μαθηματικά δηλαδή.
Η αστροφυσική λοιπόν είναι ελκυστική λόγω των ωραίων εικόνων, είναι ελκυστική επειδή όλοι μας καταλαβαίνουμε τι είναι ο ήλιος, τι είναι το φεγγάρι, τι είναι ένα αστέρι σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Όλα αυτά είναι ελκυστικά, από πολλές μεριές, και ρομαντικό να βλέπει κανείς τον ήλιο να ανατέλλει ή να δύει, τη σελήνη ομοίως να προχωράει στον ουρανό. Έτσι από την προϊστορική εποχή οι άνθρωποι ασχολούνται με τον ουρανό, διότι διαπιστώνουν ότι η κίνηση του ήλιου και της σελήνης επηρεάζει τη ζωή τους. Ζέστη, φως, σκοτάδι, πότε θα φυτέψουμε το κυριότερο, πότε θα ψαρέψουμε με τη σελήνη ή και το κυνήγι πάλι με τη σελήνη. Και η κίνηση των κοπαδιών πάλι με τη σελήνη γίνεται στις διάφορες εποχές του έτους. Έτσι, οι πιο έξυπνοι απ’ αυτούς αναπτύσσουν ημερολόγια, να ξέρουνε κυρίως πότε θα φυτέψουν. Γιατί αν φυτέψει κανείς το στάρι μετά την πρώτη βροχή ας πούμε τον Αύγουστο ή ακόμη χειρότερα τον Ιούνιο, δεν θα πάρει τίποτα από τη γη, θα πεθάνουν όλοι.
Έτσι ξεκινάει η αστρονομία και βαθμιαία αυτοί που μαθαίνουν τις κινήσεις του ήλιου και της σελήνης, αρχίζουν να παρακολουθούν και τις κινήσεις των πλανητών και των άστρων. Και από εκεί και πέρα, με πιο πολύπλοκα μαθηματικά αρχίζουν και εξελίσσουν την επιστήμη.
— Έχει σημασία η κίνηση των άστρων;
Θα ‘λεγα καμία εν τέλει, αλλά ήταν τότε ζωτική γιατί κρατούσαν ένα ημερολόγιο σωστό. Δηλαδή, ο μηχανισμός έχει επάνω 36 γραμμές που κάθε δέκα μέρες περίπου λέει «έχουμε10 Νοεμβρίου διότι σήμερα θα ανατείλει μαζί με τον ήλιο το τάδε αστεράκι». Και δέκα μέρες μετά «έχουμε 20 Νοεμβρίου γιατί το τάδε αστεράκι δύει μαζί με τον ήλιο». Αυτό ήταν το σημάδι. Και εκεί αρχίζει και η αστρολογία μαζί, γιατί αφού το αστέρι το βλέπω εγώ και τότε θερίζω, άρα το αστέρι επηρεάζει τη ζωή μας. Ενώ στην πραγματικότητα ο ήλιος είναι που την επηρεάζει. Ο Πλάτων λέει οι αρχαίοι Έλληνες, οι δικοί του αρχαίοι Έλληνες είχαν θεούς τους πλανήτες. «Θέω» σημαίνει «τρέχω». Άρα οι αρχαίοι θεοί είναι αυτά τα φωτεινά σημαδάκια που κινούνται, οι πλανήτες δηλαδή όπως τους λέμε, όπως τους έλεγαν και οι αρχαίοι βέβαια αργότερα, και όποιος ξέρει να προβλέψει τώρα τη θέση του θεού, είχε και μια θέση στην κοινωνία. Δηλαδή, ο άρχοντας άμα ξέρει να το πει αυτό απολαμβάνει άλλη εξουσία.
— Αληθεύει ότι στα τηγανόσχημα αγγεία έχετε βρει την κίνηση των πλανητών;
Και πριν από ενάμιση χρόνο περίπου, βρήκαμε με τον κύριο Τσικριτσή ότι στα τηγανόσχημα έχουμε καταγραφή των περιόδων των πλανητών. Το πιο πειστικό για μένα είναι το εξής: Θα έχετε προσέξει, τα πιο πολλά έχουν τα γεννητικά όργανα τα γυναικεία. Στη λαβή, στο χερούλι. Και συχνά η λαβή είναι και δυο ποδαράκια. Σε όλα αυτά, βρήκαμε τις περιόδους της Αφροδίτης. Και βρήκαμε επίσης ότι έχουνε είτε 8 ακτίνες, ένα αστέρι, μεγάλο κιόλας, πολύ μεγάλο, που ουσιαστικά είναι αυτό το μακεδονικό αστέρι κατά τη γνώμη μου. Επίσης έχουνε ένα δεύτερο αστέρι εσωτερικά, πάντοτε εσωτερικά, με 5 ακτίνες ή έχουνε 5 ας το πούμε γιρλάντες και 8 γιρλάντες απ’ έξω, και κάθε μία γιρλάντα είναι μια έλικα που συμβολίζουν οι 8, 8 χρόνια, ενώ οι 5, 5 περιόδους της Αφροδίτης. Πέντε περίοδοι της Αφροδίτης είναι οκτώ του ηλίου, δυο ολυμπιάδες, συνολικά 99 μήνες. Μία ολυμπιάδα 50 μήνες, η άλλη 49. Αν τα προβλέψεις αυτά, εντυπωσιάζεις και τον κόσμο.
— Η αστρονομία είναι λαοφιλής από την αρχαιότητα;
Η ιστορία της αστρονομίας και η προϊστορία είναι πολύ μακρά και η ελληνική συνιστώσα είναι αρκετά σημαντική. Είναι λοιπόν λαοφιλής από την αρχαία εποχή. Και σήμερα τα παιδιά την αγαπούν πολύ. Δηλαδή, το ένα τρίτο των φοιτητών που ρωτάμε στο πρώτο έτος λένε ότι ήρθαν να γίνουν φυσικοί για να γίνουν αστρονόμοι και αρκετοί απ’ αυτούς ακολουθούν. Και οι Έλληνες αστρονόμοι, από τότε που ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο, Αθηνών, αλλά και πιο πριν ακόμα, έχουν μια καλή παρουσία, ενεργό δηλαδή όχι απλώς να παρακολουθούν, στη διεθνή αστρονομική κονίστρα. Σήμερα μάλιστα είναι πάρα πολλά τα ελληνόπουλα τα οποία είναι καθηγητές σε ξένα σχολεία. Δηλαδή στην Αμερική σήμερα, οι Έλληνες καθηγητές στις ΗΠΑ είναι το 12%. Οι Γερμανοί είναι στο διπλάσιο, στο 24%. Αλλά οι άλλες εθνικότητες, ας πούμε οι Κινέζοι είναι λιγότεροι από τους Έλληνες, οι Ινδοί.
— Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχουμε μάθει απ’ την αστρονομία;
Απ’ την αστρονομία ξεκίνησε και η σύγχρονη επιστήμη, με την αστροφυσική, με το Νεύτωνα. Ο Νεύτωνας συνεχίζει τη δουλειά, και μάλιστα με τα μαθηματικά του Αρχιμήδη ουσιαστικά. Και ο διαφορικός και ο ολοκληρωτικός λογισμός, τον οποίο χρησιμοποιεί αυτός αλλά και άλλοι, ο Κέπλερ σε λιγότερο βαθμό, ουσιαστικά είναι του Αρχιμήδη. Στην πόρτα μου έχω κολλημένη μια σελίδα από το τετράδιο του Νεύτωνα, που είναι γραμμένη στα ελληνικά και η πρώτη σελίδα είναι το «περί διαφορών». Στην πρώτη σελίδα του τετραδίου που έχει ελληνικές σημειώσεις. Απίστευτο.
Έχουμε, λοιπόν, το ξεκίνημα της φυσικής με το Γαλιλαίο, πάλι απ’ την αστρονομία, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Οι εφαρμογές που χρησιμοποιούμε σήμερα, από τα γυαλιά μας, το τηλέφωνό μας, βασίζεται στη φυσική. Και οι ρίζες όλων αυτών των εφαρμογών, οτιδήποτε σύγχρονο, οι τομογραφίες βασίζονται στη φυσική, τα καινούρια φάρμακα. Τα καινούρια φάρμακα σχεδιάζονται σήμερα σε υπολογιστές, στο διπλανό κτίριο που είναι χημικοί. Όλα αυτά επίσης βασίζονται στην ίδια αντίληψη της μοντελοποίησης με μαθηματικά και τους νόμους της φυσικής που βασίζεται και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, και σ΄ αυτόν βασίζεται η αστρονομία και κάθε επιστήμη βέβαια.
— Πόσο σημαντική είναι η Ροζέτα;
Είναι φοβερό κατόρθωμα να μπορέσει ο άνθρωπος να κατεβάσει ένα μηχάνημα σε ένα αντικείμενο που είναι τέσσερα χιλιόμετρα και το οποίο βρίσκεται 7 φορές μακρύτερα από ότι ο ήλιος από εμάς αυτή τη στιγμή. Είναι σημαντικό λοιπόν γιατί οι κομήτες είναι τα πρωταρχικά υλικά του ηλιακού συστήματος, που δεν έχουν αλλάξει, απλώς παγώσανε εκεί. Έπιασαν και ένα τραγούδι, έτσι το είπανε, του κομήτη στα μαγνητικά του πεδία. Δηλαδή, τα ιόντα του κομήτη για την ακρίβεια έχουν κάποιες συγκεκριμένες συχνότητες, οι οποίες έχουνε και ένα ευχάριστο άκουσμα φαντάζομαι όταν τις βάλει κανείς. Αυτές οφείλονται στα ιόντα του κομήτη. Είτε το οξυγόνο που έχει, είτε το άζωτο. Παρόμοια είχαμε βρει εμείς στον Άρη και ήμαστε οι πρώτοι που τα βρήκαμε νομίζω. Επειδή λοιπόν έχουμε τα πρωταρχικά υλικά του ηλιακού συστήματος αξίζει να τα μελετήσουμε και είναι η πρώτη φορά που κατεβαίνει ένα μηχάνημα για να κάνει μετρήσεις. Πολύ σημαντικές. Οι επιστήμονες που έχουν τα μηχανήματα πάνω στο διαστημόπλοιο Ροζέτα βλέπουν και την επιφάνεια και το εσωτερικό. Και βγάζουν συμπεράσματα για το πώς φτιάχτηκε το ηλιακό σύστημα.
— Γιατί θα λέγατε σε ένα παιδί να ασχοληθεί με την αστροφυσική;
Γιατί θα τον ευχαριστεί όλη του τη ζωή. Εμένα ήταν το χόμπι μου όταν ήμουνα μικρός, όπως σας είπα, και βεβαίως έγινε στη συνέχεια και επάγγελμα. Όλα αυτά τα χρόνια ήμουν πάρα πολύ τυχερός να έχω επάγγελμα το χόμπι μου.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 23.11.2014
σχόλια