Μια αποκαλυπτική δημοσιογραφική έρευνα έρχεται στη δημοσιότητα από τον Guardian και δεκάδες άλλα διεθνή μέσα σχετικά με ισραηλινή ομάδα εργολάβων που ισχυρίζεται ότι έχει προβεί σε οργανωμένη χειραγώγηση τουλάχιστον 30 εκλογικών διαδικασιών σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ομάδα για να πετύχει τους στόχους της έχει προβεί σε αυτοματοποιημένη παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χάκινγκ και σαμποτάζ.
Η μονάδα διευθύνεται από τον Ταλ Χανάν, έναν 50χρονο πρώην πράκτορα των ειδικών δυνάμεων του Ισραήλ, ο οποίος εργάζεται πλέον ιδιωτικά χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Χόρχε» και από τον οποίο έχει πάρει και το όνομα η ομάδα. Αξίζει, στο μεταξύ να σημειωθεί ότι ο 50χρονος «εγκέφαλος» της ομάδας μίλησε επίσης για ύπαρξη ομάδας-παραρτήματος στην Ελλάδα και στα Εμιράτα.
A team of Israeli contractors who claim to have manipulated more than 30 elections around the world using hacking, sabotage and automated disinformation on social media has been exposed in a new investigation. https://t.co/CvjdrHSdEl
— The Guardian (@guardian) February 15, 2023
Οι εν λόγω πληροφορίες έρχονται στο «φως» από μια διεθνή κοινοπραξία δημοσιογράφων και αποκαλύπτει λεπτομέρειες σχετικά με το πώς η παραπληροφόρηση χρησιμοποιείται ως όπλο από την ομάδα Χόρχε, η οποία λειτουργεί ως μια ιδιωτική υπηρεσία που παρεμβαίνει κρυφά στις εκλογές χωρίς να αφήνει ίχνη. Η ομάδα εργάζεται επίσης για εταιρικούς πελάτες.
Ο Χανάν είπε σε δημοσιογράφους που χρησιμοποίησαν κρυφή κάμερα ότι παρείχε υπηρεσίες -πολλοί τις χαρακτηρίζουν μυστικές επιχειρήσεις- για υπηρεσίες πληροφοριών, πολιτικές εκστρατείες και ιδιωτικές εταιρείες που ήθελαν να χειραγωγήσουν κρυφά την κοινή γνώμη. Είπε ότι αυτές οι πρακτικές έχουν χρησιμοποιηθεί στην Αφρική, τη Νότια και Κεντρική Αμερική, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Μία από τις βασικές υπηρεσίες της ομάδας Χόρχε είναι ένα εξελιγμένο πακέτο λογισμικού, το Advanced Impact Media Solutions ή αλλιώς Aims. Το λογισμικό ελέγχει έναν «στρατό» χιλιάδων ψεύτικων προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter, το LinkedIn, το Facebook, το Telegram, το Gmail, το Instagram και το YouTube. Ορισμένα μποτ διαθέτουν ακόμη και λογαριασμούς Amazon με πιστωτικές κάρτες, πορτοφόλια bitcoin και λογαριασμούς Airbnb.
Η κοινοπραξία δημοσιογράφων που ερεύνησε την ομάδα Χόρχε περιλαμβάνει δημοσιογράφους από 30 μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων η Le Monde, το Der Spiegel και η El País.
Το δημοσίευμα, μέρος μιας ευρύτερης έρευνας για τη βιομηχανία παραπληροφόρησης, συντονίστηκε από το Forbidden Stories, μια γαλλική μη κερδοσκοπική οργάνωση, αποστολή της οποίας είναι να συνεχίσει το έργο των δολοφονημένων, απειλούμενων ή φυλακισμένων δημοσιογράφων.
Σαμποτάζ σε πολιτικούς αντίπαλους
Τα κρυφά πλάνα τραβήχτηκαν από τρεις δημοσιογράφους, οι οποίοι προσέγγισαν την ομάδα παριστάνοντας τους υποψήφιους πελάτες.
Σε περισσότερες από έξι ώρες μυστικά καταγεγραμμένων συναντήσεων, ο Χανάν και η ομάδα του μίλησαν για το πώς θα μπορούσαν να συλλέγουν πληροφορίες για αντιπάλους χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, χάκινγκ για την πρόσβαση σε λογαριασμούς Gmail και Telegram. Καυχιόντουσαν επίσης για «φύτευση» υλικού σε νόμιμα ειδησεογραφικά μέσα, που στη συνέχεια ενισχύονται από το λογισμικό Aims.
Μεγάλο μέρος της στρατηγικής τους φάνηκε να περιστρέφεται γύρω από τη διατάραξη ή το σαμποτάζ αντίπαλων εκστρατειών: η ομάδα ισχυρίστηκε ακόμη και ότι έστειλε ένα σεξουαλικό παιχνίδι που παραδόθηκε μέσω Amazon στο σπίτι ενός πολιτικού, με σκοπό να δώσει στη σύζυγό του την ψευδή εντύπωση ότι είχε εξωσυζυγική σχέση.
Ο Χανάν φαίνεται να διεξήγαγε τουλάχιστον ορισμένες από τις επιχειρήσεις παραπληροφόρησης μέσω μιας ισραηλινής εταιρείας, της Demoman International, η οποία είναι εγγεγραμμένη σε έναν ιστότοπο που διαχειρίζεται το ισραηλινό υπουργείο Άμυνας για την προώθηση των εξαγωγών αμυντικών προϊόντων. Το ισραηλινό υπουργείο Άμυνας δεν έχει μέχρι τώρα απαντήσει για τη φερόμενη εμπλοκή του στην υπόθεση.
Τα κρυφά πλάνα των δημοσιογράφων
Δεδομένης της εμπειρίας τους, είναι ίσως περίεργο ότι ο Χανάν και οι συνεργάτες του επέτρεψαν τέτοια έκθεση της δραστηριότητάς τους. Οι δημοσιογράφοι που έχουν χρησιμοποιήσει πιο συμβατικές μεθόδους μέχρι τώρα, έχουν δυσκολευτεί να «φωτίσουν» την τεράστια, όπως φαίνεται, οργανωμένη βιομηχανία παραπληροφόρησης.
Οι κρυφά μαγνητοσκοπημένες συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Ιουλίου και Δεκεμβρίου 2022. Τρεις δημοσιογράφοι -από το Radio France, τη Haaretz και το TheMarker- προσέγγισαν την ομάδα Χόρχε προσποιούμενοι ότι είναι σύμβουλοι που εργάζονται για λογαριασμό μιας πολιτικά ασταθούς αφρικανικής χώρας που ήθελε βοήθεια για την καθυστέρηση μιας εκλογικής αναμέτρησης.
Οι συναντήσεις με τον Χανάν και τους συναδέλφους του πραγματοποιήθηκαν μέσω βιντεοκλήσεων και μιας προσωπικής συνάντησης σε ένα βιομηχανικό πάρκο μερικά χιλιόμετρα έξω από το Τελ Αβίβ.
Ο Χανάν περιέγραψε την ομάδα του ως «απόφοιτους κυβερνητικών υπηρεσιών», με τεχνογνωσία στα οικονομικά, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και στον «ψυχολογικό πόλεμο», έχοντας έξι γραφεία σε όλο τον κόσμο. Τέσσερις από τους συναδέλφους του Χανάν συμμετείχαν στις συναντήσεις, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του, Ζοχάρ Χανάν, ο οποίος περιγράφηκε ως ο διευθύνων σύμβουλος της ομάδας.
Μιλώντας προς τους δυνητικούς πελάτες, ο Χανάν ισχυρίστηκε: «Τώρα συμμετέχουμε σε μία εκλογική αναμέτρηση στην Αφρική [...] Έχουμε μια ομάδα στην Ελλάδα και μια ομάδα στα [Εμιράτα] [...] [Έχουμε ολοκληρώσει] 33 εκστρατείες προεδρικού επιπέδου, 27 από τις οποίες ήταν επιτυχείς».
Αργότερα, δήλωσε ότι εμπλέκεται σε δύο «μεγάλα έργα» στις ΗΠΑ, αλλά ισχυρίστηκε ότι δεν ασχολείται άμεσα με την αμερικανική πολιτική.
Όπως είναι αναμενόμενο, δεν είναι δυνατό να επαληθευτούν όλοι οι ισχυρισμοί της ομάδας, που μπορεί να εξωράισε την εικόνας της για να εξασφαλίσει μια προσοδοφόρα συμφωνία με τους υποψήφιους πελάτες.
Για παράδειγμα, η ομάδα είπε αρχικά ότι θα χρέωνε μεταξύ 6 και 15 εκατ. ευρώ για παρέμβαση στις εκλογές και θα δεχόταν να πληρωθεί σε διάφορα νομίσματα, συμπεριλαμβανομένων κρυπτονομισμάτων όπως bitcoin. Ωστόσο, τα email που διέρρευσαν στον Guardian δείχνουν ότι ο Χανάν ζήτησε πιο χαμηλές χρεώσεις. Στο μήνυμα αναφέρει ότι το 2015 ζήτησε 160.000 δολάρια από τη βρετανική εταιρεία συμβούλων Cambridge Analytica για συμμετοχή σε μια εκστρατεία οκτώ εβδομάδων σε μια χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Τα μποτς στην υπηρεσία της προπαγάνδας
Το λογισμικό διαχείρισης των μποτ της ομάδας Χόρχε φαίνεται πως έχει επεκταθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον Χανάν. Ο ίδιος μίλησε για έναν πολυεθνικό «στρατό» 30.000 μποτς, δείχνοντας δεκάδες ψεύτικα προφίλ διαφορετικών εθνικοτήτων και φύλων.
«Αυτό είναι ισπανικό, ρωσικό, βλέπετε Ασιάτες, μουσουλμάνους. Ας φτιάξουμε έναν μαζί», είπε στους δημοσιογράφους, προτού καταλήξει σε μια εικόνα μιας λευκής γυναίκας. «Sophia Wilde, μου αρέσει το όνομα. Βρετανίδα. Ήδη έχει email, ημερομηνία γέννησης, τα πάντα», πρόσθεσε.
Ο Guardian και οι συνεργάτες του εντόπισαν τη δραστηριότητα των μποτς που συνδέονται με το Aims σε όλο το διαδίκτυο. Ήταν πίσω από ψεύτικες καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αφορούσαν κυρίως εμπορικές διαφορές, σε περίπου 20 χώρες, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Ελβετία, το Μεξικό, η Σενεγάλη, η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
