Ανθρωπιστικές ομάδες κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση ότι υποδαυλίζει μια επισιτιστική κρίση στους προσφυγικούς καταυλισμούς με «συνειδητές» πολιτικές επιλογές, που έχουν αφήσει χιλιάδες άτομα χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του ο Guardian, οι αποφάσεις που στόχευαν στην αποτροπή των μεταναστευτικών ροών δημιούργησαν μια αφόρητη κατάσταση στην οποία οι πρόσφυγες αγωνίζονται να βρουν τροφή.
«Είναι αδιανόητο να πεινούν οι άνθρωποι στην Ελλάδα», είπε η Μάρθα Ρούσσου της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης (IRS). «Χωρίς να είναι δικό τους λάθος, έχουν εμπλακεί σε μία κατάσταση και όλα αυτά εξαιτίας ενός προβλήματος που δημιουργείται από κενά στη νομοθεσία και την πολιτική».
Σύμφωνα με υπολογισμούς της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης το 40% των κατοίκων των καταυλισμών, δηλαδή περίπου 6.000 πρόσφυγες στερούνται βασικών μέσων επιβίωσης λόγω της απόφασης της κυβέρνησης να σταματήσει την παροχή τροφίμων για όσους δεν βρίσκονται πλέον σε διαδικασία ασύλου. Ανησυχητικά υψηλά είναι τα νούμερα που αφορούν στα παιδιά. Περίπου το 40% του πληθυσμού που διαμένει στις εγκαταστάσεις είναι ανήλικοι.
«Οι δάσκαλοι σε τοπικά δημοτικά σχολεία αναφέρουν ότι έρχονται παιδιά στο σχολείο χωρίς να έχουν φάει, χωρίς καν ένα σνακ για όλη την ημέρα», ανέφερε η ομάδα, με έδρα τη Νέα Υόρκη. Αν και καταγράφηκαν 16.559 πρόσφυγες σε καταυλισμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι νέες συμβάσεις για την παροχή τροφής αφορούσε μόνο για 10.213 άτομα, όπως αποκαλύπτει η Επιτροπή.
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σήμαναν για πρώτη φορά τον κώδωνα του κινδύνου τον περασμένο Οκτώβριο, μετά από νομοθετική αλλαγή, όπως αναφέρει ο Guardian, που οδήγησε σε περικοπές ζωτικών υπηρεσιών όχι μόνο για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες και όσους έχουν λάβει αρνητική απάντηση στην αίτηση ασύλου, αλλά και για όσους δεν είχαν υποβάλλει ακόμα αιτήσεις, συχνά λόγω χρόνιων καθυστερήσεων στη διεκπεραίωσή τους.
Σε ανοιχτή επιστολή προς Έλληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι 33 ομάδες ζήτησαν να δοθεί φαγητό σε όλους τους κατοίκους καταυλισμών, ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς. Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρώπης, Ίλβα Γιόχανσον, απάντησε ότι οι ελληνικές αρχές έχουν επανειλημμένα κληθεί να «διασφαλίσουν ότι όλα τα άτομα, ιδιαίτερα τα ευάλωτα» λαμβάνουν τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Το Ελληνικό Υπουργείο Μετανάστευσης από την πλευρά του απορρίπτει σθεναρά οποιαδήποτε κατηγορία για επισιτιστική κρίση. Ο Μάνος Λογοθέτης, ο οποίος επιβλέπει την υποδοχή των προσφύγων, χαρακτήρισε τον ισχυρισμό ως «ανοησία», λέγοντας ότι πρόκειται για κατασκευάσματα των ΜΚΟ. «Αν υπάρχουν 10 πρόσφυγες σε αυτή τη χώρα στους οποίους έχουν αρνηθεί το φαγητό, θα σταματήσω τη δουλειά μου», είπε.
«Αν υπήρχε πραγματικά μια επισιτιστική κρίση, θα υπήρχαν ταραχές και διαμαρτυρίες. Είμαστε σε συζητήσεις με την Επίτροπο της ΕΕ κάθε εβδομάδα και την έχουμε διαβεβαιώσει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τα τρόφιμα, ότι όλοι όσοι υποτίθεται ότι θα τα λάβουν, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων και των ανάπηρων, λαμβάνουν υποστήριξη» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όμως σε γραπτή δήλωση το υπουργείο επανέλαβε ότι βάσει της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας μόνο τα άτομα που υποβάλλουν αίτηση για διεθνή προστασία μπορούν να θεωρηθούν «δικαιούχοι που πληρούν τις υλικές συνθήκες της υποδοχής και κατά συνέπεια τα τρόφιμα».
Τους τελευταίους μήνες οι κάτοικοι του καταυλισμού, που δεν ταιριάζουν με αυτή την περιγραφή έχουν αυξηθεί, παρά το γεγονός ότι η Αθήνα επικροτείται για την επιτάχυνση των αιτήσεων ασύλου.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία που εφαρμόστηκε πέρυσι, όσοι έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες αναλαμβάνουν πλέον γρήγορα μόνοι τους την ευθύνη της διατροφής και της διαβίωσής τους καθώς μετά από 30 ημέρες αναστέλλονται τα προνόμια που απολάμβαναν κάποτε, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας σε χρήμα και της διατροφής.
Σε μια κοινωνία με ελάχιστη υποστήριξη για την ένταξή τους, όπως αναφέρει ο Guardian, η επιβίωση είναι συχνά αδύνατη και οι περισσότεροι αναγκάζονται να επιστρέψουν σε καταυλισμούς καθώς αντιμετωπίζουν γραφειοκρατικά εμπόδια, γλωσσικές προκλήσεις και δυσκολίες στην εύρεση εργασίας. Από την άλλη, η άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί εκ νέου αιτούντες άσυλο που έχουν απορριφθεί δεν βοηθά την κατάσταση.
Μια συμφωνία ορόσημο που επιτεύχθηκε μεταξύ της ΕΕ και της Άγκυρας το 2016 είχε ως στόχο να στείλει τους μετανάστες που δεν κατάφεραν να αποκτήσουν το καθεστώς του πρόσφυγα πίσω στην Τουρκία.
Η χώρα ωστόσο από τον Μάρτιο του 2020, αρνείται να τους δεχτεί πίσω. Τότε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενθάρρυνε χιλιάδες αιτούντες άσυλο να εισέλθουν στο μπλοκ, μέσω της Ελλάδας, πυροδοτώντας μια συνοριακή κρίση που επιδείνωσε περαιτέρω τους ήδη τεταμένους δεσμούς Ελλάδας- Τουρκίας. Χωρίς να έχουν πού να στραφούν, οι πρόσφυγες αναγκάζονται να παραμείνουν στους καταυλισμούς.
Ωστόσο, η οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα λέει ότι είναι η αμφιλεγόμενη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης που αναγνώρισε την Τουρκία ως μια ασφαλή τρίτη χώρα, η οποία ευθύνεται κυρίως για τη συσσώρευση προσφύγων, που δεν θεωρούνται πλέον μέρος της διαδικασίας ασύλου. Από τον Ιούνιο, Αφγανοί, Σύροι, Σομαλοί, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί δεν έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες, με την Αθήνα να λέει ότι πρέπει να υποβάλουν αίτηση για καθεστώς πρόσφυγα στη γειτονική Τουρκία.
«Έχει δημιουργήσει μια κατάσταση όπου χιλιάδες αιωρούνται σε ένα νομικό κενό και σε απόλυτη εξαθλίωση χωρίς πρόσβαση σε τρόφιμα και άλλα βασικά δικαιώματα στους καταυλισμούς», δήλωσε ο Μίνως Μουζουράκης, νομικός υπάλληλος στην Refugee Support Aegean, μια ομάδα αλληλεγγύης μεταναστών στην Αθήνα. «Αυτό που είναι απολύτως σαφές είναι ότι η επισιτιστική κρίση, που εκτυλίσσεται στην Ελλάδα είναι άμεσο αποτέλεσμα των συνειδητών πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης».
Όπως αναφέρει ο Guardian περίπου 90.000 πρόσφυγες ζουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα με τις αφίξεις να έχουν μειωθεί σημαντικά, από την κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης, τότε που σχεδόν 1 εκατομμύριο Σύροι διέσχισαν τη χώρα καθοδόν προς την ΕΕ.
Το βρετανικό μέσο σχολιάζει πως η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει υιοθετήσει μια πολύ πιο σκληρή προσέγγιση στο θέμα από αυτή του προηγούμενου πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Πέρυσι η κυβέρνηση ανέλαβε τον έλεγχο της λειτουργίας και των 24 καταυλισμών στην ηπειρωτική χώρα, που προηγουμένως διοικούνταν από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, και σε μια πολύ καθυστερημένη διαδικασία ανέλαβε ένα οικονομικό πρόγραμμα βοήθειας χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ που διοικούσε παλαιότερα ο ΟΗΕ.
Η χαοτική μετάβαση επιδείνωσε περαιτέρω την επισιτιστική κρίση ενώ οι δωρεές από τις εκταμιεύσεις των χρημάτων που προορίζονταν για πρόσφυγες, οι οποίοι ήταν επιλέξιμοι, σε καταυλισμούς και ιδιωτικές κατοικίες, πάγωσαν για τρεις μήνες. Ο κ. Λογοθέτης αναγνώρισε το πρόβλημα, αλλά επέμεινε ότι από την περασμένη εβδομάδα οι πληρωμές «ξεκίνησαν».
«Μεγάλο μέρος αυτής της κρίσης είναι αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης, αποδιοργάνωσης και μη πολιτικής σκέψης», λέει η Μάρθα Ρούσσου. «Εργαζόμαστε στο Αφγανιστάν όπου υπάρχει πείνα και είναι πολύ δύσκολο να επιλυθεί. Εδώ στην Ελλάδα θα έπρεπε να είναι εύκολο».
👉According to @IOMGREECE, 16,659 people live in #Refugee camps across mainland 🇬🇷
— Martha Roussou (@MarthaRoussou) January 18, 2022
👉However, according to @migrationgovgr catering contracts, only 10,213 are to receive #Food (I won't get into the quality and quantity here)
❗️40% of all refugee camp residents don't get food❗️ pic.twitter.com/kVojfwRJ0T
Με πληροφορίες του Guardian
