Ενώ ο Τζο Μπάιντεν ετοιμάζεται να αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα έχει επιστρέψει για τα καλά στην επικαιρότητα. Τι επιρροή μπορεί να έχει ο πρώην πρόεδρος στον νέο Λευκό Οίκο;
Ο Ντέιβιντ Σμιθ, επικεφαλής του γραφείου του Guardian στην Ουάσινγκτον, επιχειρεί να δώσει μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα.
Έπειτα από μία τετραετία που κράτησε χαμηλούς τόνους, όσο ο Ντόναλντ Τραμπ βρισκόταν στον Λευκό Οίκο, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ξαφνικά παντού ξανά- στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το διαδίκτυο και τα βιβλιοπωλεία. Τα απομνημονεύματά του, με τίτλο «A Promised Land», πούλησαν σχεδόν 890.000 αντίτυπα τις πρώτες 24 ώρες.
Στο πλαίσιο της προώθησης του βιβλίου, ο Ομπάμα δέχεται ερωτήσεις για το τι επιρροή μπορεί να έχει ο ίδιος και οι συνεργάτες του όταν ο πρώην αντιπρόεδρός του, ο Τζο Μπάιντεν, αναλάβει την προεδρία τον Ιανουάριο. Είναι δίκοπο μαχαίρι. Ο Μπάιντεν ξέρει ότι πάντα θα μπορεί να του τηλεφωνήσει για συμβουλές. Αλλά ο πήχης είναι ψηλά και μπορεί να βγει χαμένος από τη σύγκριση, γράφει ο Ντέιβιντ Σμιθ.
«Είμαι σίγουρος ότι ο Μπαράκ θα ήταν χαρούμενος να ανταποκριθεί σε όποια ερώτηση ή αίτημα του θέσει ο Μπάιντεν», δήλωσε ο Ντέιβιντ Γκάροου, συγγραφέας του βιβλίου «Rising Star: The Making of Barack Obama».
«Αλλά αναρωτιέμαι, έχοντας περάσει οχτώ χρόνια ως αντιπρόεδρος, αν ο Μπάιντεν θα δίσταζε να βασιστεί στον Μπαράκ με ουσιαστικό τρόπο, λόγω του αισθήματος ότι αυτό μπορεί να είναι σαν να βασίζεσαι στον μεγαλύτερο αδελφό σου», συμπλήρωσε.
Στα 59 του, ο Ομπάμα είναι ακόμη στα καλύτερα πολιτικά χρόνια του. Γράφει στο βιβλίο ότι τον πρώτο μήνα μετά την αποχώρηση από τον Λευκό Οίκο εκείνος και η Μισέλ «κοιμόμασταν αργά, τρώγαμε ξένοιαστα δείπνα, κάναμε μεγάλους περιπάτους, κολυμπήσαμε στον ωκεανό, αξιολογήσαμε την κατάσταση, αναζωπυρώσαμε τη φιλία μας, ανακαλύψαμε ξανά την αγάπη μας και σχεδιάσαμε μια λιγότερο πολυτάραχη αλλά όχι λιγότερο ικανοποιητική δεύτερη πράξη».
Αυτή η δεύτερη πράξη περιλαμβάνει έναν ακόμη τόμο απομνημονευμάτων και ένα προεδρικό κέντρο 500 εκατομμυρίων δολαρίων στο Τζάκσον Παρκ του Σικάγο. Αλλά, οι διαδοχικές συνεντεύξεις του πρώην προέδρου- που περιελάμβαναν μια αιχμηρή διάγνωση για το πώς ο διχασμός και η παραπληροφόρηση απειλούν τη δημοκρατία- υπενθύμισαν στους υποστηρικτές του τα σπάνια πολιτικά χαρίσματά του και ανέδειξαν τη δελεαστική προοπτική μιας επιστροφής στην αρένα.
Σε συνέντευξη στο CBS ο Ομπάμα είπε πως ο Μπάιντεν «δεν χρειάζεται τη συμβουλή μου και θα τον βοηθήσω με όποιον τρόπο μπορώ. Δεν σχεδιάζω να δουλέψω ξαφνικά πάνω στο προσωπικό του Λευκού Οίκου ή κάτι τέτοιο».
Όταν ρωτήθηκε αν θα σκεφτόταν μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο, απάντησε: «Υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν θα έκανα γιατί η Μισέλ θα με εγκατέλειπε. Η αντίδρασή της θα ήταν "Τι; Κάνεις τι;"».
Η στάση απέναντι στον Μπάιντεν
Ο Ομπάμα δηλώνει ότι ο Τζο Μπάιντεν και η Καμάλα Χάρις αποτελούν την καλύτερη ελπίδα της χώρας για την αποκατάσταση της σταθερότητας, μετά τα ταραχώδη χρόνια του Τραμπ. Όμως, δεν έβλεπε πάντα τον Μπάιντεν ως τον άμεσο διάδοχό του.
Λέγεται ότι το 2015 «έδωσε» το χρίσμα στην Χίλαρι Κλίντον και αποθάρρυνε τον Μπάιντεν να μπει στην κούρσα. Όταν τελικά ο Μπάιντεν το έκανε το 2020- η τρίτη προσπάθειά του- ο Ομπάμα λέγεται πως ήταν ξανά επιφυλακτικός και δεν προσυπέγραψε την υποψηφιότητά του παρά μόνο όταν ήταν πλέον ο πιθανολογούμενος υποψήφιος των Δημοκρατικών, στα μέσα Απριλίου.
Τώρα, το βιβλίο του Ομπάμα επιβεβαίωσε ότι ο Μπάιντεν ήταν κατά της επιδρομής των ειδικών δυνάμεων στην οποία σκοτώθηκε ο Οσάμα μπιν Λάντεν το 2011, ένα θέμα που ο Τραμπ προσπάθησε να εκμεταλλευτεί στην προεκλογική εκστρατεία του.
«Κατέληξαν να διαφωνούν ιδιωτικά σε τόσο διαφορετικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όπως το θέμα του Οσάμα μπιν Λάντεν. Με κάποιον τρόπο πιστεύω ότι ο Μπάιντεν θα νιώσει ότι τον υποβαθμίζει αν τηλεφωνήσει στον Μπαράκ. Αλλά θα το έλεγα αυτό για οποιονδήποτε άλλο πρώην αντιπρόεδρο, οπότε είναι περισσότερο θέμα ρόλο παρά της προσωπικότητας ενός ατόμου», σχολίασε ο Γκάροου.
Πολύτιμη πηγή συμβουλών
Παρόλα αυτά, καθώς ο Μπάιντεν επεξεργάζεται δύσκολα θέματα που περιλαμβάνουν την πανδημία του κορωνοϊού, την καθίζηση της οικονομίας και τις αναταραχές για φυλετικά ζητήματα, ο Ομπάμα θα μπορούσε να αποδειχθεί μια πολύτιμη πηγή συμβουλών.
Αυτό μπορεί να είναι όπως όταν ο Τζον Κένεντι συμβουλεύτηκε τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας, αλλά και να συμβαδίσει με την παράδοση των προέδρων- με εξαίρεση τον Τραμπ- που μοιράζονται το βάρος με τους προκατόχους τους.
Ο Ντέιβιντ Λιτ, πρώην συγγραφέας ομιλιών του Ομπάμα, είπε ότι ο 44ος πρόεδρος και ο Μπάιντεν «έχουν μια πολύ δυνατή εργασιακή σχέση και πολύ σεβασμό και εμπιστοσύνη, οπότε πιστεύω ότι θα είναι μια ενδιαφέρουσα κατάσταση. Είμαι σίγουρος ότι ο Ομπάμα θα ήταν πολύ υποστηρικτικός με όποιο τρόπο του ζητούσε οποιοσδήποτε Δημοκρατικός πρόεδρος».
Παράλληλα επεσήμανε ότι σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που εργάζονταν στη διοίκηση Ομπάμα και στη συνέχεια στην καμπάνια Μπάιντεν και πιθανότατα θα τον ακολουθήσουν στον Λευκό Οίκο.
Όμως, θα ήταν λάθος να θεωρηθεί η προεδρία Μπάιντεν ως τρίτη θητεία του Ομπάμα, σύμφωνα με τον Λιτ. «Αν δείτε τις ομιλίες του Μπάιντεν, την εκστρατεία του και την ομάδα του, είναι πολύ ξεκάθαρο ότι ήταν σημαντικός για το βιογραφικό του ο ρόλος του ως αντιπρόεδρος, αλλά έκανε τη δική του προεκλογική εκστρατεία και αυτή θα είναι μια προεδρία Τζο Μπάιντεν», δήλωσε.
Εξάλλου, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Axios, η μεταβατική ομάδα του Μπάιντεν είπε στους «βετεράνους» του Ομπάμα ότι είναι καλοδεχούμενοι να διεκδικήσουν κάποια θέση, αλλά θα έχουν προτεραιότητα εκείνοι που εργάστηκαν στην καμπάνια του εκλεγμένου προέδρου.
Η άποψη των Ρεπουμπλικανών για τον Ομπάμα
Ένας πιθανόν κρίσιμος παράγοντας για τον τρόπο σκέψης του Μπάιντεν μπορεί να είναι η άποψη που έχει για τον Ομπάμα όχι η βάση των Δημοκρατικών, αλλά οι 73 εκατομμύρια άνθρωποι που ψήφισαν τον Τραμπ, έναν άνθρωπο που μπήκε στην πολιτική προωθώντας τη ρατσιστική θεωρία συνωμοσίας ότι ο Ομπάμα δεν γεννήθηκε στην Αμερική. Ο ρεαλιστής Μπάιντεν έχει υποσχεθεί να επουλώσει το «σχίσμα» ανάμεσα στις «κόκκινες» και τις «μπλε» πολιτείες.
«Ο Ομπάμα είναι πολύ δημοφιλής στους Δημοκρατικούς, αλλά η άποψη των Ρεπουμπλικανών είναι λίγο από όλα. Είναι αρκετά πιθανό, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δημόσια παράσταση, να δούμε λίγο από τον Τζορτζ Μπους. Μπορεί να είναι το είδος του Ρεπουμπλικανού ηγέτη που ο Τζο Μπάιντεν θα χρειαστεί την ημέρα της ορκωμοσίας και σε άλλες βασικές στιγμές, για να σηματοδοτήσει την ομαλότητα μετά την ανισόρροπη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ», εκτίμησε ο Λάρι Τζέικομπς, διευθυντής του Center for the Study of Politics and Governance στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα.
Άλλοι εκτιμούν ότι ο Ομπάμα μπορεί να είναι μια πολύτιμη ασπίδα για τον μετριοπαθή Μπάιντεν, καθώς θα αντιμετωπίζει πίεση από την αριστερή πτέρυγα για ζητήματα όπως η πολιτική μεταρρύθμιση και η κλιματική κρίση.
Επισημαίνοντας τις απώλειες των Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων ο Μάικλ Στιλ, πρώην πρόεδρος της Ρεπουμπλικανικής Εθνικής Επιτροπής σημείωσε: «Πιστεύω ότι ο Ομπάμα θα είναι σημαντικός προκειμένου να κρατήσει κατά κάποιο τρόπο μακριά τους προοδευτικούς».
Από την πλευρά του ο Μόε Βέλα, πρώην υψηλόβαθμος σύμβουλος του Μπάιντεν όταν ήταν αντιπρόεδρος, τόνισε πως αποκλείεται να νιώθει ότι απειλείται από τον Ομπάμα.
«Ο Τζο Μπάιντεν είναι πολύ σίγουρος άνθρωπος. Ξέρει ποιος είναι και ειλικρινά αγαπά και θαυμάζει τον Μπαράκ Ομπάμα. Δεν απειλείται από τον θαυμασμό στον Μπαράκ Ομπάμα. Η δουλειά που έχει στα χέρια του είναι τόσο σοβαρή και δύσκολη, που το τελευταίο πράγμα για το οποίο ανησυχεί ο Μπάιντεν- είμαι σίγουρος- είναι το αν ο Μπαράκ Ομπάμα τραβάει την προσοχή με την περιοδεία του για το βιβλίο».
