Διαδηλωτές εισέβαλαν σε δημόσια κτίρια στη μεγαλύτερη πόλη του Καζακστάν, καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας προσπαθούσαν να επιβάλουν τον έλεγχο μετά την παραίτηση της κυβέρνησης, που ακολούθησε τη λαϊκή οργή για την αύξηση της τιμής των καυσίμων.
Βίντεο σε ζωντανή μετάδοση στο Instagram από έναν Καζάκο μπλόγκερ δείχνει φωτιά στο γραφείο του δημάρχου στην πόλη του Αλμάτι, ενώ ακούγονται πυροβολισμοί. Άλλα βίντεο δείχνουν επίσης το διπλανό γραφείο του εισαγγελέα να φλέγεται.
Οι διαδηλωτές φαίνεται πως έχουν σπάσει τον κλοιό των δυνάμεων ασφαλείας, παρόλο που οι τελευταίες προχώρησαν σε ρίψη χειροβομβίδων κρότου-λάμψης.
Το Καζακστάν είναι μια αυστηρά ελεγχόμενη πρώην Σοβιετική δημοκρατία που καλλιεργεί μια εικόνα πολιτικής σταθερότητας, βοηθώντας την να προσελκύσει ξένες επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στις βιομηχανίες πετρελαίου και μετάλλων.
Ο Πρόεδρος Kassym-Jomart Tokayev αποδέχτηκε την παραίτηση της κυβέρνησης σήμερα, μια ημέρα αφότου η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης για να διώξει εκατοντάδες διαδηλωτές από την κεντρική πλατεία στο Αλμάτι.
Ανταποκριτής του Reuters μετέδωσε πως είδε χιλιάδες διαδηλωτές να προχωρούν προς το κέντρο της πόλης του Αλμάτι, ορισμένοι από αυτούς μέσα σε ένα μεγάλο φορτηγό, αφού οι δυνάμεις ασφαλείας δεν κατάφεραν να ανακόψουν την πορεία τους.
Ο Atameken, ο όμιλος επιχειρηματικών λόμπι του Καζακστάν, δήλωσε ότι τα μέλη του ανέφεραν επιθέσεις σε τράπεζες, καταστήματα και εστιατόρια.
Σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της πόλης, 190 άτομα ζήτησαν ιατρική βοήθεια, μεταξύ των οποίων 137 αστυνομικοί. Οι αρχές της πόλης κάλεσαν τους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους.
Το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι κυβερνητικά κτίρια δέχθηκαν επίσης επίθεση στις νότιες πόλεις Σίμκεντ και Ταράζ κατά τη διάρκεια της νύχτας, με 95 αστυνομικούς τραυματίες κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. Η αστυνομία έχει συλλάβει περισσότερα από 200 άτομα.
Σχετικό βίντεο που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο δείχνει την αστυνομία να χρησιμοποιεί κανόνια νερού και χειροβομβίδες κρότου-λάμψης εναντίον διαδηλωτών μπροστά από το γραφείο του δημάρχου στο Ακτόμπε, την πρωτεύουσα μιας άλλης δυτικής επαρχίας.
Σημειώνεται ότι οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν μετά την άρση των ελέγχων στις τιμές του υγραερίου από την κυβέρνηση στην αρχή του έτους. Πολλοί κάτοικοι έχουν μετατρέψει τα αυτοκίνητά τους για να λειτουργούν με υγραέριο λόγω του χαμηλού κόστους του.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της είπε ότι η ρυθμιζόμενη τιμή προκαλεί απώλειες στους παραγωγούς και έπρεπε να απελευθερωθεί.
🇰🇿 Kazakhstan
— KARIM (@KARIMAMARKHODJ1) January 5, 2022
À Almaty, nous sommes informés que pendant 15 minutes toutes les communications mobiles ont été activement bloquées dans la ville. pic.twitter.com/T1eva7p6Xz
Μιλώντας σε εν ενεργεία μέλη του υπουργικού συμβουλίου, ο Πρόεδρος Tokayev διέταξε αυτούς και τους κυβερνήτες των επαρχιών να επαναφέρουν τους ελέγχους τιμών στο υγραέριο και να τους επεκτείνουν σε βενζίνη, ντίζελ και άλλα «κοινωνικά σημαντικά» καταναλωτικά αγαθά.
Διέταξε επίσης την κυβέρνηση να προωθήσει έναν νόμο περί προσωπικής πτώχευσης και να εξετάσει το ενδεχόμενο παγώματος των τιμών κοινής ωφέλειας και επιδότησης των πληρωμών των ενοικίων για τις φτωχές οικογένειες.
Πρόσθεσε ότι η κατάσταση βελτιώνεται σε πόλεις και κωμοπόλεις μετά τις διαδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο Αλμάτι, όπου οι αρχές κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
NOW - Situation in #Almaty, Kazakhstan's largest metropolis, spirals out of control. The president imposes a curfew and deploys the military to quell the anti-government protests. pic.twitter.com/AZIsZlhEYd
— Disclose.tv (@disclosetv) January 4, 2022
Εκτός από την αντικατάσταση του πρωθυπουργού, ο πρόεδρος της χώρας διόρισε επίσης νέο πρώτο αναπληρωτή επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, ο οποίος αντικατέστησε τον Σαμάτ Αμπις, ανιψιό του ισχυρού πρώην προέδρου Nursultan Nazarbayev.
Ο 81χρονος Nazarbayev, επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος επί εποχής Σοβιετικής Ένωσης, όριζε την τύχη του Καζακστάν για σχεδόν 30 χρόνια πριν παραιτηθεί αιφνιδιαστικά το 2019. Τότε στήριξε τον νυν Πρόεδρο για τη διαδοχή του.
Ο Nazarbayev διατηρεί ακόμα σαρωτικές εξουσίες ως πρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας. Δεν έχει συγκαλέσει το συμβούλιο ούτε σχολίασε την χαοτική βία που σημειώθηκε αυτή την εβδομάδα.
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στην πετρελαιοπαραγωγό δυτική επαρχία Mangistau την Κυριακή, όταν οι τιμές του υγραερίου υπερδιπλασιάστηκαν μετά την άρση των ανώτατων ορίων.
Πηγή που γνωρίζει την κατάσταση είπε ότι ορισμένοι εργαζόμενοι στην Mangistaumunaigas, μια κοινοπραξία παραγωγής πετρελαίου Καζακστάν-Κίνας με έδρα την επαρχία Mangistau, είχαν ξεκινήσει απεργία, αν και αυτό δεν επηρέασε την παραγωγή μέχρι στιγμής.
More #clashes in #Almaty, #Kazakhstan: pic.twitter.com/GyXei87fYy
— Sergej Sumlenny (@sumlenny) January 5, 2022
Ο Πρόεδρος της χώρας κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στο Αλμάτι και στο Mangistau και είπε ότι πίσω από τη βία βρίσκονται εγχώριοι και ξένοι προβοκάτορες.
Ο δήμαρχος του Αλμάτι, Bakytzhan Sagintayev δήλωσε ότι η κατάσταση στην πόλη είναι υπό έλεγχο και οι δυνάμεις ασφαλείας έχει θέσει υπό κράτηση «προβοκάτορες και εξτρεμιστές».
Την ίδια ώρα, τα κρατικά ομόλογα του Καζακστάν (σε δολάρια) υπέστησαν απότομη πτώση. Πολλά έφτασαν στα επίπεδα που είχαν δει τελευταία το 2020, σύμφωνα με στοιχεία του Tradeweb.
Όπως πολλές αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, έτσι και το Καζακστάν έχει αντιμετωπίσει αυξανόμενες πιέσεις στις τιμές τα τελευταία χρόνια. Ο πληθωρισμός πλησίαζε στο 9% στα τέλη του 2021 - το υψηλότερο επίπεδό του τα τελευταία 5 χρόνια - αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια στο 9,75%.
Administration building in #Aktobe (the fifth largest city in #Kazakhstan) pic.twitter.com/QsZVJpc1zz
— David Galstyan (@Aeternum7) January 5, 2022
Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι οι διαδηλώσεις - οι πιο σοβαρές στη χώρα εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία - έδειξαν πιο βαθιά ριζωμένα ζητήματα.
«Πιστεύω ότι υπάρχει ένα υποκείμενο ρεύμα απογοήτευσης στο Καζακστάν για την έλλειψη δημοκρατίας», δήλωσε ο Tim Ash, της BlueBay Asset Management.
«Οι νέοι, γνώστες του Διαδικτύου, ειδικά στο Αλμάτι, πιθανότατα θέλουν παρόμοιες ελευθερίες με τους Ουκρανούς, τους Γεωργιανούς, τους Μολδαβούς, τους Κιργίζους και τους Αρμένιους, οι οποίοι έχουν επίσης εκφράσει την απογοήτευσή τους στα αυταρχικά καθεστώτα».
Με πληροφορίες του Reuters
