Η αστυνομία σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες ζητά βοήθεια για την αναγνώριση 22 δολοφονημένων γυναικών, τα ονόματα των οποίων παραμένουν μυστήριο.
Τα πτώματα βρέθηκαν στην Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Γερμανία μεταξύ 1976 και 2019.
Η κίνηση της Ιντερπόλ έρχεται μετά την ανεξιχνίαστη δολοφονία μιας γυναίκας στο Άμστερνταμ, η οποία βρέθηκε σε κάδο απορριμμάτων σε ένα ποτάμι και είναι η πρώτη φορά που δημοσιοποιεί κατάλογο με τον οποίο ζητά πληροφορίες για μη ταυτοποιημένα πτώματα.
Οι λεγόμενες «μαύρες ανακοινώσεις», που δημοσιεύονται στο πλαίσιο μιας επιχείρησης γνωστής ως «Operation Identify Me», κυκλοφορούν υπό κανονικές συνθήκες μόνο εσωτερικά μεταξύ του δικτύου αστυνομικών της Ιντερπόλ σε όλο τον κόσμο.
Η γυναίκα που βρέθηκε στον κάδο απορριμμάτων στο Άμστερνταμ το 1999 είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι και στο στήθος.
Η ιατροδικαστής Carina Van Leeuwen προσπαθεί να λύσει το μυστήριο από τότε που εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα ανεξιχνίαστων υποθέσεων της πόλης το 2005, με την ολλανδική αστυνομία να εξηγεί ότι μια υπόθεση τυπικά μπαίνει στο «αρχείο» όταν παραμένει ανοιχτή και άλυτη μετά από περίπου τρία χρόνια.
Έχοντας εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες, επικοινώνησε με την αστυνομία στη γειτονική Γερμανία και το Βέλγιο και έμαθαν για πολλές ακόμη πιθανές υποθέσεις δολοφονίας με αγνώστων στοιχείων γυναίκες θύματα.
Οι τρεις χώρες συνέταξαν έναν κατάλογο με 22 υποθέσεις που πάσχιζαν να εξιχνιάσουν και ζήτησαν από την Ιντερπόλ να δημοσιεύσει τα στοιχεία. Η βελγική αστυνομία έστειλε επτά υποθέσεις, η Γερμανία έξι και η Ολλανδία εννέα.
Τα περισσότερα από τα θύματα ήταν ηλικίας μεταξύ 15 και 30 ετών. Χωρίς να γνωρίζουν τα ονόματά τους ή ποιος τις σκότωσε, η αστυνομία λέει ότι είναι δύσκολο να καθοριστούν οι ακριβείς συνθήκες θανάτου τους.
Η πλήρης λίστα- διαθέσιμη στον ιστότοπο της Ιντερπόλ - περιλαμβάνει λεπτομέρειες για τις γυναίκες, φωτογραφίες πιθανών στοιχείων αναγνώρισης, όπως ρούχα, κοσμήματα και τατουάζ, και, σε κάποιες περιπτώσεις, νέες αναπαραστάσεις προσώπου και πληροφορίες σχετικά με τις υποθέσεις.
Η Carina Van Leeuwen λέει ότι η εξεύρεση απαντήσεων σε τέτοιες υποθέσεις είναι ζωτικής σημασίας. «Αν δεν έχεις όνομα, δεν έχεις ιστορία. Είσαι απλώς ένας αριθμός. Και κανείς δεν είναι αριθμός», εξηγεί.
Στην Ολλανδία, σχεδόν όλες οι άγνωστες σοροί γυναικών φαίνεται να είναι υποθέσεις δολοφονίας, ενώ -λέει η αστυνομία- οι άνδρες που δεν έχουν ταυτοποιηθεί πέθαναν σε διάφορες άλλες συνθήκες.
Η αυξημένη παγκόσμια μετανάστευση, και η εμπορία ανθρώπων, έχει οδηγήσει στο να δηλώνονται περισσότεροι άνθρωποι ως αγνοούμενοι εκτός των εθνικών τους συνόρων, λέει η Dr. Susan Hitchin, συντονίστρια της μονάδας DNA της Ιντερπόλ.
Μπορεί να κάνει την αναγνώριση των πτωμάτων πιο δύσκολη και οι γυναίκες «βάλλονται δυσανάλογα από έμφυλη βία, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, των σεξουαλικών επιθέσεων και του trafficking», λέει.
«Αυτή η επιχείρηση έχει ως στόχο να δώσει πίσω σε αυτές τις γυναίκες τα ονόματά τους».
Το πρώτο θύμα
Το πτώμα της γυναίκας που εντοπίστηκε σε κάδο σκουπιδιών βρίσκεται τώρα σε ένα νεκροταφείο στο κέντρο του Άμστερνταμ.
Ο τάφος της είναι κρυμμένος κοντά σε μια γραμμή τρένου και πίσω από σειρές τάφων με προσωπικές επιγραφές και φρεσκοκομμένα λουλούδια, σε μια περιοχή για εκείνους των οποίων τα ονόματα δεν έγιναν γνωστά. Εκεί, μικρές πλάκες εξέχουν από το χώμα με τις λέξεις «αγνώστου ταυτότητας θανών».
Η γυναίκα βρέθηκε όταν ένας ντόπιος, ο Jan Meijer, βγήκε με τη βάρκα του για να ανακτήσει έναν τροχήλατο κάδο που ο γείτονάς του είχε εντοπίσει να επιπλέει στο ποτάμι δίπλα από το σπίτι του στα περίχωρα της ολλανδικής πρωτεύουσας.
Όταν όμως έδεσε τον κάδο στη βάρκα, παρατήρησε ότι ήταν βαρύτερος απ' ό,τι περίμενε και, έβγαινε προς την επιφάνεια, άρχισε να μυρίζει «κάτι απαίσιο».
Όντας πυροσβέστης, ο Jan είχε βρεθεί και στο παρελθόν κοντά σε πτώματα. Αλλά η δυσωδία ήταν αφόρητη. Θυμήθηκε ένα περιστατικό της παιδικής του ηλικίας, όταν είχε βρει το σάπιο κουφάρι ενός σφαγμένου προβάτου.
Κοιτάζοντας πιο προσεκτικά, παρατήρησε ότι ο κάδος είχε καρφωθεί. Τον τράβηξε και κάλεσε την αστυνομία. Όταν ο κάδος ανοίχτηκε, οι αρχές βρήκαν μέσα σακούλες στοιβαγμένες πάνω σε μπετόν.
Γύρισαν τον κάδο ανάποδα και ένα πτώμα έπεσε στο έδαφος. Ένα από τα χέρια ήταν εν μέρει εγκλωβισμένο στο σκυρόδεμα.
Ένας αστυνομικός που ήταν εκεί είπε ότι το σώμα ήταν γκρι και έμοιαζε με «γλυπτό από άμμο». Ήταν αδύνατο να καταλάβει κάποιος αν επρόκειτο για άνδρα ή γυναίκα.
Από την τότε έρευνα διαπιστώθηκε ότι η γυναίκα ήταν πιθανότατα γύρω στα 20 και «με καταγωγή από δυτική Ευρώπη και Ασία».
Πιο πρόσφατες ιατροδικαστικές έρευνες, με τη χρήση ισοτοπικής ανάλυσης, περιόρισαν τον τόπο γέννησής της είτε στην Ολλανδία, είτε στη Γερμανία, είτε στο Λουξεμβούργο, είτε στο Βέλγιο.
«Όλα έχουν να κάνουν με την τροφή που τρως και το νερό που πίνεις, αλλά και τον αέρα που αναπνέεις», λέει η Carina Van Leeuwen για την τεχνική.
Τις επόμενες εβδομάδες, η αστυνομία έδωσε στη δημοσιότητα λεπτομέρειες σχετικά με τα μεγέθη των ρούχων και των παπουτσιών της και τι φορούσε, αλλά εξακολουθούσε να μην είναι σε θέση να την αναγνωρίσει.
Τα παπούτσια της δεν ήταν στα πόδια της, αλλά είχαν μπει στον κάδο απορριμμάτων μαζί με το πτώμα της.
H Ιντερπόλ έδωσε στη δημοσιότητα λεπτομέρειες για το τι βρέθηκε μαζί με το πτώμα στο πλαίσιο της επιχείρησης «Identify Me».
Φορούσε ένα ρολόι χρυσού χρώματος στον δεξιό της καρπό και στον κάδο βρέθηκε επίσης μια τσάντα με σχέδιο φιδιού αλλά και ανδρικά ρούχα - η αστυνομία πιστεύει ότι ανήκαν στον δράστη. Περιλαμβάνουν ένα σακάκι με ραμμένο πάνω ένα κόκκινο κυκλικό σύμβολο, ωστόσο οι προσπάθειες αναγνώρισης του συμβόλου οδήγησαν σε αδιέξοδο.
Κανένας ύποπτος δεν ανακρίθηκε ούτε συνελήφθη ποτέ σχετικά με την υπόθεση και το αρχικό έντονο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης σύντομα εξανεμίστηκε.
Αλλά για όσους ήταν εκεί την ημέρα που βρέθηκε το πτώμα, δεν ήταν τόσο εύκολο να ξεχάσουν τη γυναίκα χωρίς όνομα. Ακόμα αναρωτιούνται ποια ήταν - και ποιος μπορεί να την αναζητά.
«Όλοι έχουν κάποιον να τους ψάχνει»
Όταν η ντετέκτιβ Carina van Leeuwen επισκέφθηκε για πρώτη φορά τον τάφο του θύματος το 2007 για να κάνει εκταφή των οστών, ένιωσε σοκαρισμένη και λυπημένη με την ιδέα ότι κάποιοι άνθρωποι πέφτουν στην αφάνεια μετά θάνατον.
Ο ιδιοκτήτης του νεκροταφείου την ρώτησε τι σκόπευε να κάνει για «όλους τους άλλους».
Τότε ήταν που συνειδητοποίησε την κλίμακα του προβλήματος με τα αγνώστου ταυτότητας πτώματα
Η ταυτοποίηση των νεκρών έγινε η ειδικότητά της και κατάφερε να ταυτοποιήσει 41 ανθρώπους που πέθαναν από διάφορες αιτίες.
Όλα τα πτώματα που αναγνώρισε είχαν ένα κοινό στοιχείο. «Ανεξάρτητα από το πόσος χρόνος χρειάστηκε για την ταυτοποίησή τους, όλοι είχαν κάποιον που τους αναζητούσε», λέει.
«Ακόμη και αν περάσουν 25 χρόνια, είναι πολύ χαρούμενοι που έχουν κάτι που μπορούν να θάψουν».
Operation Identify Me
Μόνο τέσσερις από τις σορούς που η Carina βοήθησε να ταυτοποιηθούν στην Ολλανδία ήταν από τη χώρα αυτή, γι' αυτό και πιστεύει ότι η συνεργασία με αστυνομικές δυνάμεις πέρα από τα σύνορα και η ευρύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού είναι τόσο σημαντική.
Μία από τις υποθέσεις της επιχείρησης «Identify Me» είναι μια γυναίκα που βρέθηκε στο Βέλγιο με ένα χαρακτηριστικό τατουάζ ενός μαύρου λουλουδιού με πράσινα φύλλα και την ένδειξη «R'NICK» γραμμένη από κάτω.
Βρέθηκε ξαπλωμένη πάνω σε μια σχάρα υπονόμου, τυλιγμένη σε ένα χαλί και δεμένη με σπάγκο, δίπλα σε ένα ποτάμι στην Αμβέρσα το 1992. Η αστυνομία δήλωσε ότι είχε σκοτωθεί βίαια, αλλά δεν ανακάλυψε ποτέ το όνομά της.
Η Ιντερπόλ λέει ότι ελπίζει ότι η έκδοση της συγκεκριμένης δημόσιας λίστας ίσως ξυπνήσει αναμνήσεις και ενθαρρύνει τον κόσμο να δώσουν οποιαδήποτε πληροφορία έχουν.
«Ίσως αναγνωρίσουν ένα σκουλαρίκι ή ένα συγκεκριμένο ρούχο που βρέθηκε πάνω στην άγνωστη γυναίκα», λέει η Dr. Susan Hitchin της Ιντερπόλ.
Σε ορισμένες από τις 22 υποθέσεις, οι αστυνομικές δυνάμεις χρησιμοποιούν τεχνολογία που δεν ήταν διαθέσιμη όταν είχαν βρεθεί τα πτώματα για να αυξήσουν τις πιθανότητες αναγνώρισης.
Ο Dr Christopher Rynn, ιατροδικαστής στη Σκωτία, χρησιμοποίησε τη μέθοδο ανακατασκευής προσώπου στην περίπτωση της γυναίκας, που βρέθηκε νεκρή σε κάδο στο Άμστερνταμ.
Θυμάται ότι είδε τις αρχικές φωτογραφίες της γυναίκας μετά τη νεκροψία όταν ήταν φοιτητής και δεν τις ξέχασε ποτέ.
Ελπίζει ότι η νέα εικόνα, που δημιουργήθηκε με τη χρήση προηγμένου λογισμικού, θα βοηθήσει στην αποκάλυψη νέων στοιχείων.
Η Carina λέει ότι - ενώ θα ήθελε να λύσει την υπόθεση και να βρει τον δράστη - γι' αυτήν «το θέμα είναι η ταυτότητα [της γυναίκας], μόνο και μόνο για να την επιστρέψει στην οικογένεια».
Προσθέτει δε ότι «δεν θα εγκαταλείψει ποτέ» τη γυναίκα στον κάδο ή τις άλλες που ερευνά.
«Είσαι άνθρωπος, έχεις όνομα, έχεις ιστορία, και η ιστορία πρέπει να ειπωθεί μέχρι τέλους, ακόμη και αν το τέλος είναι τραγικό και φρικτό».
Με πληροφορίες από BBC
