O Ισαάκ, 17 χρονών από την Γκάνα, μετά βίας συγκρατεί τα δάκρυά του και χαμηλώνει το βλέμμα προσπαθώντας να περιγράψει τους έξι μήνες που πέρασε στις φυλακές της Λιβύης στις οποίες, όπως αφηγείται, δεν πέρασε ούτε μια νύχτα κατά τη διάρκεια της οποίας κάποιος να μην πεθάνει.
«Υπήρχαν πάρα πολλοί άνθρωποι. Όταν προσπαθούσες να κοιμηθείς, δεν μπορούσες καν να τεντώσεις τα πόδια σου» είπε ο νεαρός.
«Κάποιος πέθαινε κάθε νύχτα και εκείνοι δεν απομάκρυναν ούτε τις σορούς. Είδα να ρίχνουν στην φωτιά πολλούς νεκρούς».
Ο Ισαάκ, που δεν αποκαλύπτει το αληθινό του όνομα για να προστατεύσει την ιδιωτικότητά του, πήγε στη Λιβύη αφήνοντας τη μητέρα του και τα αδέλφια του πίσω στη Γκάνα, αφού τον έπεισε έναν άνδρας από το χωριό του να αναζητήσει σε μια άλλη χώρα καλύτερη ζωή.
Τώρα, ζει μαζί με άλλα 11 αγόρια σε έναν κέντρο φιλοξενίας παιδιών προσφύγων και μεταναστών στις Συρακούσες, στη Σικελία, καθώς είναι ένας από τους χιλιάδες ανήλικους που έφθασαν ασυνόδευτοι στην χώρα. Οι περισσότεροι έχουν να διηγηθούν ιστορίες φρίκης για όσα βίωσαν στη Λιβύη, όπου το χάος επέτρεψε σε διακινητές, παραστρατιωτικές οργανώσεις και το Ισλαμικό Κράτος να δρουν ατιμώρητοι.
Το πρόσωπο του Ισαάκ φωτίζεται όταν μιλάει για την νέα του ζωή στην Ευρώπη. «Δεν νιώθω πολίτης της Γκάνας, της Λιβύης ή της Ιταλίας. Δεν γνωρίζω πλέον από πού κατάγομαι. Αλλά στην Ιταλία, είμαι χαρούμενος» τόνισε ο 17χρονος, προσθέτοντας ότι όνειρό του είναι να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.
Η UNICEF, η οργάνωση του ΟΗΕ για τα παιδιά, προειδοποιεί ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες και μετανάστες, που μεταβαίνουν προς την Ευρώπη μαζικά, απειλούνται με τον βιασμό, την αναγκαστική εργασία, τον ξυλοδαρμό και τον θάνατο κατά τη διάρκεια των τόσο επικίνδυνων ταξιδιών τους.
Ωστόσο το να πατήσουν το πόδι τους στην Ιταλία δεν σημαίνει και το τέλος στην εκμετάλλευση, ακόμα και στα κέντρα υποδοχής, τα παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο, σύμφωνα με τη UNICEF.
«Πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης με διαφορετικούς τρόπους» δήλωσε ο Πάολο Ροζέρα, επικεφαλής της UNICEF στην Ιταλία, στο Thomson Reuters Foundation.
«Ένας είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση, άλλος ένας η παιδική εργασία στα χωράφια των αγροτικών περιοχών της Απουλίας, της Καλαβρίας, της Σικελίας».
Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ σημείωσε ότι τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν την πρόσληψη εργατών για τα χωράφια στις περιοχές της νότιας Ιταλίας δεν ενδιαφέρονται εάν οι εργάτες αυτοί είναι 15, 17 ή 20 ετών.
«Για εκείνους είναι πολύ σημαντικό να βρουν ανθρώπους που θα μπορούν να εργαστούν για πολύ λίγα ευρώ» τόνισε.
«Για τους ανήλικους είναι μια ευκαιρία να κερδίσουν μερικά χρήματα για τους ίδιους ή για να τα στείλουν στους γονείς τους».
Κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου
Η Λίντια Γκριμάλντι, από το Saligaro, μια φιλανθρωπική οργάνωση που διαχειρίζεται δύο κέντρα για παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες στη Σικελία, λέει ότι τα παιδιά εμφανίζονται διατεθειμένα να κερδίσουν κάποια χρήματα για να στείλουν στους δικούς τους. Ωστόσο μη γνωρίζοντας τα δικαιώματά τους, συχνά πέφτουν θύματα εξαπατήσεων.
«Όταν οδηγείς στην ύπαιθρο μπορείς να δει αγόρια να εργάζονται στα χωράφια» δήλωσε η Γκριμάλντι στο Thomson Reuters Foundation.
«Ένα από τα παιδιά μας είπε ότι πήγε να εργαστεί (σε μια φάρμα) και του έδωσαν 20 ευρώ για τη δουλειά μιας ημέρες ενώ ο κανονικός μισθός είναι 70 έως 80 ευρώ. Του είπαμε να μην επιστρέψει εκεί διότι τον εκμεταλλεύονται».
Τους πρώτους 5 μήνες του 2016, περισσότερα από 7.000 ασυνόδευτα παιδιά ταξίδεψαν από τη Βόρεια Αφρική στην Ιταλία, σύμφωνα με τη UNICEF.
Εκ των 20.000 ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων και μεταναστών στην Ιταλία, περίπου 5.000 έχουν εξαφανιστεί από τα κέντρα υποδοχής προσφύγων εγείροντας φόβους για την τύχη τους, επισήμανε Πάολο Ροζέρα, επικεφαλής της UNICEF στην Ιταλία.
Μια ταχύτερη διαδικασία για την χορήγηση ασύλου θα μείωνε την απογοήτευση που δημιουργείται από την καθυστέρηση της εξέτασης των αιτημάτων τους και μαζί τον πειρασμό να φύγουν μακριά, υπογράμμισε ο αξιωματούχος.
«Όταν μιλάς με έναν 15χρονο, (κατανοείς) ότι δεν θέλει να περιμένει» για πολύ, πρόσθεσε ο Ροζέρα.
«Φθάνουν στην Ιταλία έπειτα από ένα ταξίδι 2 ή 3 ετών. Η μοναδική τους ελπίδα είναι το μέλλον τους. Η ιταλική κυβέρνηση πραγματικά κάνει πολλά, (αλλά) μπορούμε να τα κάνουμε καλύτερα».
