Η πανδημία κορωνοϊού άλλαξε απότομα την καθημερινή ζωή στις ΗΠΑ, προκαλώντας απανωτά σοκ σε μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Μία από τις πιο εξώφθαλμες αλλαγές ήταν φυσικά ο αντίκτυπος στην καταναλωτική συμπεριφορά και τον τρόπο που οι Αμερικανοί ξοδεύουν τα χρήματά τους εν μέσω lockdown.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, πυλώνες της αμερικανικής βιομηχανίας έπεσαν στο ναδίρ: αερογραμμές και εστιατόρια «πάγωσαν» και τα στάδια όλων των σπορ άδειασαν. Σε πολλές πολιτείες, οι επιχειρήσεις που δεν θεωρούνται ουσιώδεις για την εύρυθμη λειτουργία των κοινοτήτων διατάχθηκαν να κλείσουν - μεταξύ των οποίων καταστήματα με είδη πολυτελείας, κλαμπ αναψυχής και γήπεδα γκολφ. «Αυτή είναι η πιο απότομη κατάρρευση στα καταναλωτικά έξοδα που έχουμε δει ποτέ», επισημαίνει ο επικεφαλής οικονομολόγος του Wilmington Trust, Λουκ Τίλεϊ.
Οι New York Times παρουσίασαν μία ανάλυση δεδομένων της εταιρείας Earnest Research, που παρακολουθεί τις αγορές μέσω χρεωστικών και πιστωτικών καρτών περίπου έξι εκατομμυρίων Αμερικανών. Αν και τα δεδομένα δεν περιλαμβάνουν τις συναλλαγές με μετρητά, προσφέρουν ένα ενδεικτικό αποτύπωμα των συνεπειών του κορωνοϊού στην αγορά.
Μέσα στην γενικευμένη ύφεση, εταιρείες όπως οι Walmart, Amazon και Uber Eats είδαν τις πωλήσεις τους να εκτοξεύονται. Σε άλλες όμως επιχειρήσεις οι πελάτες είναι πλέον «είδος υπό εξαφάνιση» αν όχι εντελώς ανύπαρκτοι πια.
Ο τρόπος που οι καταναλωτές ξοδεύουν τα χρήματά τους καθορίζει την επιβίωση των επιχειρήσεων και την αγορά εργασίας. Τις τελευταίες εβδομάδες στις ΗΠΑ, 16 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν χωρίς δουλειά και υπέβαλαν αίτηση για επίδομα ανεργίας. Το τέλος της περιπέτειας φαντάζει αβέβαιο και χρονικά άγνωστο, και η καταναλωτική συμπεριφορά αναμένεται να παραμείνει εντελώς διαφορετική για ακόμα πολλούς μήνες.
Καθώς τα εστιατόρια έβαλαν «λουκέτο» και οι άνθρωποι κλείστηκαν στα σπίτια τους τον τελευταίο μήνα, τα καταστήματα με είδη πρώτης ανάγκης και τρόφιμα γνώρισαν μια πρωτοφανή άνοδο στη ζήτηση. Από τις 12 έως τις 18 Μαρτίου, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 79% από την αντίστοιχη περίοδο της περασμένη χρονιάς. Τα ράφια άδειασαν από μακαρόνια, αλεύρι, χαρτί υγείας και σαπούνια. Επεξεργασμένες τροφές και κονσέρβες αγοράστηκαν κατά κόρον από εκατομμύρια καταναλωτές.
Μετά από την κορύφωση στα μέσα Μαρτίου ο τζίρος έπεσε μεν, ισορροπώντας σε ένα υψηλότερο επίπεδο από το κανονικό. Μεταξύ 26 Μαρτίου και 1 Απριλίου, η κίνηση παρέμεινε αυξημένη κατά 7%. Μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων οι πωλητές ειδών μαναβικής μέσω διαδικτύου και τα site με προτάσεις και λύσεις για κιτ γευμάτων.
Η υποχρεωτική καραντίνα καταβαράθρωσε τον ταξιδιωτικό κλάδο. Τα έσοδα για αερογραμμές, ξενοδοχεία, κρουαζιέρες και ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα σχεδόν μηδενίστηκαν. Διαδικτυακά πρακτορεία και πλατφόρμες ενοικίασης όπως οι Expedia, Airbnb και Priceline κατέγραψαν «κατακόρυφη βουτιά» και η κατάσταση συνεχίζει, ολοένα επιδεινώνεται. Τα μεικτά έσοδα την εβδομάδα έως την 1η Απριλίου ήταν μειωμένα κατά 85%. Τα εστιατόρια γνώρισαν οικονομική καταστροφή.
Σε προηγούμενες περιόδους ύφεσης τα εστιατόρια άντεχαν αλλά εξαιτίας της υγειονομικής φύσης της κρίσης, δεν άντεξαν αυτή την φορά. Οι οδηγίες για κοινωνική αποστασιοποίηση και τα μέτρα απαγόρευσης για σέρβις στους χώρους τους, ανάγκασαν πολλά εστιατόρια να στραφούν στις delivery υπηρεσίες ή να κλείσουν ολοκληρωτικά.
Τα υψηλότατα ποσοστά ανεργίας σε αυτούς τους χώρους αναμένεται να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις μέσα στην αγορά. «Η οικονομία του κλάδου της εστίασης ήταν παραδοσιακά αυτή που μετρίαζε την ύφεση», λέει ο Τίλεϊ. Σε αυτή την περίπτωση, η αναγκαστική παύση των εξόδων προς αυτές τις επιχειρήσεις επιδεινώνει την οικονομική κρίση.
Πολλοί από τους αγαπημένους περισπασμούς στην Αμερική είναι πια εκτός ορίων: Τα σινεμά κλειστά, τα θεματικά πάρκα το ίδιο. Σιωπή στα κλαμπ και στα μέγαρα μουσικής σιγήν ιχθύος. Από τους τοίχους του σπιτιού τους, οι Αμερικανοί ξοδεύουν τα χρήματά τους σε video games (Twitch, Nintendo), υπηρεσίες streaming για ταινίες και μουσική όπως το Netflix και το Spotify.
Ακόμα και πριν τον κορωνοϊό, ο κλάδος τις λιανικής αντιμετώπιζε προβλήματα καθώς πάσχιζε να προσαρμοστεί στην άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου και του παγκόσμιου ανταγωνισμού με εκπτωτικά brand. Η παρούσα κρίση έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα: Πολυκαταστήματα, αλυσίδες μόδας και αθλητικά είδη καταγράφουν μια πρωτοφανή ύφεση εδώ και εβδομάδες.
Για πολλούς, η υποχρεωτική δουλειά από το σπίτι σήμανε και το τέλος των μετακινήσεών τους. Ως αποτέλεσμα, ταξιδιωτικές εταιρείες, επιχειρήσεις τύπου Uber και Lyft, μαζικές μεταφορές και χώροι στάθμευσης επί πληρωμή είδαν τα έσοδα τους να εκμηδενίζονται. Το ίδιο και οι εταιρείες με σκούτερ όπως η Lime και η Bird, που πριν την επιδημική κρίση γνώριζαν τεράστια άνθηση.
Κανείς δεν πηγαίνει στο γυμναστήριο αυτές τις μέρες και αυτά είναι άσχημα νέα για αλυσίδες υγείας και ευζωίας όπως οι 24 Hour Fitness και SoulCycle. Κανείς δεν βγαίνει γενικώς, ούτε για βραδινές διασκεδάσεις και οι αλυσίδες καλλυντικών και ομορφιάς έχουν εξαιρετικά μειωμένα έσοδα, όπως φαίνεται από τις περιπτώσεις των Sephora και Great Clips.
Στον κλάδο των υπηρεσιών υγείας τα πράγματα δεν είναι πολύ καλύτερα καθώς όσοι κάνουν μικροεπεμβάσεις, όπως για παράδειγμα οι οδοντίατροι έχουν σημαντικά λιγότερη δουλειά εξαιτίας του φόβου που προκαλεί η πανδημία. Σε κάποιες κλινικές τα έσοδα είναι τόσο χαμηλά που αναγκάζονται να μειώσουν τους μισθούς σε γιατρούς, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό.
«Παραδόξως, βλέπουμε μείωση των εξόδων που κάνουν οι Αμερικανοί για την υγεία τους», σχολιάζει ο Τίλεϊ. «Ακόμα και σε αυτό το κλίμα».
Με πληροφορίες από New York Times
σχόλια