Η Μαριούπολη είναι η πόλη που έχει δεχθεί και συνεχίζει να δέχεται τα περισσότερα πλήγματα στην Ουκρανία από τον ρωσικό στρατό.
Είναι επί της ουσίας μία πόλη κλειδί για την ρωσική εισβολή. Γιατί όμως;
Τέσσερις είναι οι κύριοι λόγοι, για τους οποίους η κατάληψη του σημαντικού αυτού λιμανιού στην Αζοφική θάλασσα είναι στρατηγικής σημασίας για τη Ρωσία και σημαντικό πλήγμα για την Ουκρανία.
Εξασφάλιση χερσαίου διαδρόμου μεταξύ Κριμαίας και Ντονμπάς
Η Μαριούπολη, είναι σημείο με γεωγραφική σημασία. Η πόλη καταλαμβάνει μόνο μια μικρή περιοχή στον χάρτη, αλλά στέκεται επίμονα ως εμπόδιο στις ρωσικές δυνάμεις.
Πιέζουν βορειοανατολικά για να προσπαθήσουν να συνδεθούν με τους συντρόφους τους και τους Ουκρανούς-αποσχιστικούς συμμάχους στην περιοχή του Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας.
Ο στρατηγός σερ Ρίτσαρντ Μπάρονς- πρώην διοικητής της Διοίκησης Κοινών Δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου - ισχυρίζεται ότι η κατάληψη της Μαριούπολης είναι ζωτικής σημασίας για την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας.
«Όταν οι Ρώσοι αισθανθούν ότι ολοκλήρωσαν επιτυχώς αυτή τη μάχη, θα έχουν ολοκληρώσει μια χερσαία γέφυρα από τη Ρωσία στην Κριμαία και θα το δουν αυτό ως μια μεγάλη στρατηγική επιτυχία».
Εάν καταληφθεί η Μαριούπολη, η Ρωσία θα έχει επίσης τον πλήρη έλεγχο πάνω από το 80% της ακτογραμμής της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας, αποκόπτοντας το θαλάσσιο εμπόριο και απομονώνοντάς την περαιτέρω από τον κόσμο.
Ωστόσο, οι αμυνόμενοι Ουκρανοί με την αντοχή που έχουν επιδείξει έως τώρα κατάφεραν να απασχολήσουν μεγάλο αριθμό ρωσικών στρατευμάτων. Αλλά αυτή η αποτυχία της Ρωσίας να εξασφαλίσει την ταχεία κατάληψη της πόλης, ώθησε τους Ρώσους διοικητές να καταφύγουν σε μια εκδοχή μεσαιωνικής πολιορκίας του 21ου αιώνα.
Οι Ρώσοι έχουν χτυπήσει τη Μαριούπολη με τα πάντα: πυροβολικό, ρουκέτες και πυραύλους, καταστρέφοντας πάνω από το 90% της πόλης. Έχουν επίσης διακόψει την πρόσβαση σε ηλεκτρισμό, θέρμανση, πόσιμο νερό, τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες δημιουργώντας μια ανθρωπιστική καταστροφή.
Αυτό έχει αποτελέσει αφορμή για τη Μόσχα να κατηγορήσει την Ουκρανία ότι επιτρέπει μία τέτοια κατάσταση. Αν παραδοθεί όμως μπορεί να δώσει τέλος στο μαρτύριο των εγκλωβισμένων κατοίκων.
Ουκρανός βουλευτής κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «προσπαθεί να λιμοκτονήσει τη Μαριούπολη για να παραδοθεί».
Η Ουκρανία, ωστόσο, έχει ορκιστεί να υπερασπιστεί την πόλη μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη. Μπορεί κάλλιστα να φτάσει σε αυτό. Τα ρωσικά στρατεύματα πιέζουν σιγά-σιγά στο κέντρο και, ελλείψει οποιουδήποτε είδους εφαρμόσιμης ειρηνευτικής συμφωνίας, η Ρωσία είναι πλέον πιθανό να εντείνει τους βομβαρδισμούς της, κάνοντας ελάχιστη έως καθόλου διάκριση μεταξύ των ένοπλων υπερασπιστών της και του πολιορκημένου άμαχου πληθυσμού, που εξακολουθεί να αριθμεί πάνω από 200.000.
Εάν, και όταν, η Ρωσία, ωστόσο, πάρει τον πλήρη έλεγχο της Μαριούπολης, αυτό θα απελευθερώσει σχεδόν 6.000 από τα στρατεύματά της, τα οποία είναι οργανωμένα σε τακτικές ομάδες των 1.000 ατόμων. Τότε θα μπορέσουν να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τα υπόλοιπα πολεμικά ρωσικά μέτωπα στην Ουκρανία.
Ενδεικτικά θα μπορούσαν να κατευθυνθούν:
- προς τα βορειοανατολικά για να συμμετάσχουν στη μάχη για την περικύκλωση και την καταστροφή των τακτικών ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας που πολεμούν τους αυτονομιστές υπέρ του Κρεμλίνου στην περιοχή του Ντονμπάς
- προς τα δυτικά με κατεύθυνση την Οδησσό, η οποία θα ήταν η τελευταία σημαντική διέξοδος της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα
- είτε πάλι προς τα βορειοδυτικά προς την πόλη του Ντνίπρο.
Αποστράγγιση της ουκρανικής οικονομίας
Η Μαριούπολη υπήρξε από καιρό ένα στρατηγικά σημαντικό λιμάνι στην Αζοφική Θάλασσα. Είναι το μεγαλύτερο λιμάνι στην περιοχή και έδρα ενός σημαντικού εργοστασίου σιδήρου και χάλυβα.
Σε καιρό ειρήνης η Μαριούπολη είναι βασικός εξαγωγικός κόμβος για τον χάλυβα, τον άνθρακα και το καλαμπόκι της Ουκρανίας που προορίζονται για τις αγορές σε Μέση Ανατολή και όχι μόνο.
Τα τελευταία οκτώ χρόνια, από την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014, η πόλη βρίσκεται άβολα στριμωγμένη μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων και των υπέρ του Κρεμλίνου, αυτονομιστών στις αποσχισθείσες και αυτοανακηρυχθείσες λαϊκές δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.
Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια της Μαριούπολης θα ήταν σημαντικό πλήγμα για ό,τι έχει απομείνει από την οικονομία της Ουκρανίας.
Ευκαιρία για προπαγάνδα
Η Μαριούπολη φιλοξενεί μια ουκρανική μονάδα πολιτοφυλακής που ονομάζεται Τάγμα του Αζόφ. Πήρε το όνομά της από τη Θάλασσα του Αζόφ που συνδέει τη Μαριούπολη με την υπόλοιπη Μαύρη Θάλασσα. Στους κόλπους της έχει ακροδεξιούς εξτρεμιστές, μεταξύ των οποίων και νεοναζί.
Αν και αποτελούν μόνο το πιο μικρό ποσοστό των μαχόμενων δυνάμεων της Ουκρανίας, η ομάδα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο προπαγάνδας για τη Μόσχα.
Ουσιαστικά, δίνει πρόσχημα στη Μόσχα για να πει στον ρωσικό λαό, ότι οι νεαροί άνδρες που έστειλε να πολεμήσουν στην Ουκρανία είναι εκεί για να απαλλάξουν τον γείτονά τους από τα ναζιστικά μορφώματα.
Αν η Ρωσία καταφέρει να συλλάβει ζωντανό ένα σημαντικό μέρος μελών του τάγματος του Αζόφ, τότε είναι πολύ πιθανό, ότι θα προελαύνουν στα ρωσικά Μέσα ως μία συνεχιζόμενη παροχή πληροφορίας για τον πόλεμο, η οποία θα αιτιολογεί μια πτώση της ουκρανικής κυβέρνησης.
Σημαντική ενίσχυση του ηθικού
Ο τέταρτος και τελευταίος λόγος της σπουδαιότητας της Μαριούπολης είναι ότι η κατάληψή της από ρωσικές δυνάμεις, όταν και εάν συμβεί τελικά, θα είναι σημαντική σε ψυχολογικό επίπεδο, και για τις δύο πλευρές.
Μια ρωσική νίκη στη Μαριούπολη θα επέτρεπε στο Κρεμλίνο να δείξει στον λαό - μέσω των κρατικά ελεγχόμενων μέσων ενημέρωσης - ότι η Ρωσία πετυχαίνει τους στόχους της και σημειώνει πρόοδο.
Για τον Πρόεδρο Πούτιν, για τον οποίο αυτός ο πόλεμος φαίνεται να είναι προσωπικός, όλα αυτά έχουν ιστορική σημασία. Θεωρεί ότι η ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας ανήκει σε κάτι που ονομάζεται Novorossiya (Νέα Ρωσία δηλαδή), που χρονολογείται από την αυτοκρατορία του 18ου αιώνα.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να αναβιώσει αυτή την ιδέα, «σώζοντας τους Ρώσους από την τυραννία μιας φιλοδυτικής κυβέρνησης στο Κίεβο», όπως ο ίδιος το βλέπει. Η Μαριούπολη παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Από την άλλη, για τους Ουκρανούς, η απώλεια της Μαριούπολης θα αποτελούσε ένα σημαντικό πλήγμα. Όχι μόνο στρατιωτικά και οικονομικά αλλά και σε όσους πολεμούν εκεί, υπερασπιζόμενοι τη χώρα τους.
Ο λόγος είναι ότι η Μαριούπολη θα ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη που θα έπεφτε στα χέρια των Ρώσων μετά τη Χερσώνα, μια πόλη μικρότερης στρατηγικής σημασίας , που μετά βίας υπερασπίστηκαν.
Υπάρχει μια άλλη ηθική πτυχή εδώ και αυτή είναι η αποτροπή.
Η Μαριούπολη έχει επιδείξει σθεναρή αντίσταση, αλλά με τεράστιο κόστος. Έχει κατεδαφιστεί σχεδόν ολοκληρωτικά. Θα μείνει στην ιστορία, μαζί με τις Grozny και Aleppo, περιοχές που τελικά βομβάρδισαν οι ρωσικές δυνάμεις.
Το μήνυμα προς άλλες πόλεις της Ουκρανίας είναι κυρίαρχο: αν επιλέξετε να αντισταθείτε όπως έκανε η Μαριούπολη, τότε μπορείτε να περιμένετε την ίδια μοίρα.
«Οι Ρώσοι δεν μπόρεσαν να μπουν στη Μαριούπολη», λέει ο στρατηγός σερ Ρίτσαρντ Μπάρονς. «Δεν μπόρεσαν να μπουν με τα τανκς τους κι έτσι την έχουν στριμώξει στα ερείπια. Και αυτό θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε σε οποιαδήποτε άλλο μέρος έχει σημασία για τη ρωσική δύναμη».
Με πληροφορίες του BBC
