Η Γροιλανδία μπορεί να απεικονίζεται ως το «νέο σύνορο» για τα πολύτιμα ορυκτά και τη γεωπολιτική, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ θα πρέπει να «προσέχει τι εύχεται» με το να απαιτεί να πάρει τον έλεγχο του τεράστιου, απομακρυσμένου και αραιοκατοικημένου νησιού της Αρκτικής.
Οι περίπου 56.000 Γροιλανδοί ζουν σε μια αυτόνομη χώρα, ενώ η Δανίας ως ηγεμονική δύναμη από την εποχή της αποικιοκρατείας επιβλέπει την εξωτερική πολιτική και την ασφάλειά τους. Επί δεκαετίες, οι Γροιλανδοί είχαν ως στόχο, ή τουλάχιστον ονειρευόντουσαν, να αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησία. Ο πρωθυπουργός Μούτε Έγκεντε διεμήνυσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση.
Σύμφωνα με τον Όλε Έλεκρογκ, Δανό δημοσιογράφο που έχει ζήσει στη Γροιλανδία, οι ντόπιοι παραμένουν δυσαρεστημένοι σε ό,τι αφορά τη σχέση τους με τη Δανία. «Πολλοί Kalaallit (Γροιλανδοί) που μετακομίζουν στη Δανία... αντιμετωπίζονται με μεγάλη άγνοια και αλαζονεία από τον δανικό λαό», είπε στο Politico. «Είναι αυτή η εντεινόμενη δυσαρέσκεια που έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους στη Γροιλανδία να αισθάνονται έτοιμοι να δοκιμάσουν κάτι άλλο», παρατήρησε ο Έλεκρογκ, ο οποίος πρόσθεσε ότι η τεταμένη σχέση των δύο πλευρών ανοίγει το δρόμο σε πρόσωπα όπως ο Τραμπ να παρέμβουν, «ίσως από άγνοια, ίσως με πανουργία και με δόλο».
Η Κοπεγχάγη «πληρώνει επίσης τον λογαριασμό» για περίπου το ήμισυ του προϋπολογισμού του νησιού, το πιο πρακτικό εμπόδιο στην ανεξαρτησία για την κατά τα άλλα εξαρτώμενη από τις γαρίδες οικονομία. «Αυτός είναι ένας λογαριασμός που κυμαίνεται χονδρικά μεταξύ 750 εκατ. και 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετησίως», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Τζον Ράχμπεκ Κλέμενσεν, αναπληρωτής καθηγητής στο Royal Danish Defense College. «Στον Ντόναλντ Τραμπ δεν αρέσουν οι κακές συμφωνίες, σωστά;» Με άλλα λόγια, η Γροιλανδία είναι ένας πολύ ακριβός δήμος μεσαίου μεγέθους για τη Δανία. Και η Ουάσιγκτον μπορεί ήδη «να κάνει τη δουλειά της» δωρεάν με το status quo.
Οι επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Γροιλανδία είναι επίσης πολύ μεγαλύτερες από αυτές των ΗΠΑ. Παρόλα αυτά, οι Βρυξέλλες τηρούν στάση αναμονής. «Είναι σαφές ότι η κυριαρχία των κρατών πρέπει να γίνεται σεβαστή», δήλωσε η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ανίτα Χίπερ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τετάρτη, προσθέτοντας ότι οι Βρυξέλλες προσβλέπουν στη συνεργασία με την επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ για «μια ισχυρότερη διατλαντική ατζέντα». Ενώ η Κομισιόν έχει ένα μικρό γραφείο αντιπροσωπείας στο Νουούκ, την πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, η κενή θέση του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για τις υποθέσεις της Αρκτικής καλύφθηκε μόλις το φθινόπωρο, είπε η Επιτροπή.
Η απόκτηση της Γροιλανδίας - είτε με αγορά είτε η αρπαγή της - δεν θα βελτίωνε πραγματικά τις προοπτικές της Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ έχουν τρεις κύριους στόχους στη Γροιλανδία και αυτοί εκπληρώνονται καλά σήμερα.
- Πρώτα απ 'όλα, η Διαστημική Βάση Πίτουφικ (παλαιότερα γνωστή ως αεροπορική βάση Θούλ) είναι ένας απαραίτητος στρατιωτικός χώρος για συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και αεροπορική ισχύ πάνω από την περιοχή της Αρκτικής.
- Δεύτερον, η Γροιλανδία φλερτάρει ενεργά τους επενδυτές για την ανάπτυξη βιώσιμης υποδομής εξόρυξης για τα κοιτάσματα ορυκτών σπάνιων γαιών και επίσης ενδεχομένως χαλκού, αργύρου, πλατίνας και τιτανίου. Ο πρωθυπουργός Έγκεντε έχει ταξιδέψει πολλές φορές στις ΗΠΑ από τότε που εξελέγη το 2021 για να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις — αλλά καμία αμερικανική εταιρεία δεν έχει κάνει το άλμα.
- Τέλος, οι ΗΠΑ θέλουν να αποτρέψουν τη διείσδυση της Κίνας. Υπό την πίεση της Ουάσιγκτον, η Κοπεγχάγη εμπόδισε μια κρατική κινεζική εταιρεία να αναπτύξει τρία έργα για αεροδρόμια στο νησί, αναφέροντας ότι μια τέτοια προοπτική θα αποτελούσε κίνδυνο για την ασφάλεια.
Συνοψίζοντας, ο Ράχμπεκ Κλέμενσεν, σχολίασε ότι «οι ΗΠΑ παίρνουν ήδη αυτό που θέλουν. Και φθηνά».
Οι ορυκτοί πόροι της Γροιλανδίας γίνονται πιο προσιτοί καθώς η κλιματική αλλαγή προκαλεί την τήξη των πάγων - αλλά τα πραγματικά πρότζεκτ είναι λιγοστά. Το πιο ανεπτυγμένο ορυχείο κοντά στο νότιο άκρο της χώρας, το Κουάνερσουτ αποκλείστηκε ουσιαστικά από την εκμετάλλευση επειδή τα κοιτάσματα σπάνιων γαιών του είναι αναμεμειγμένα με ουράνιο. Η εταιρεία που κατέχει την άδεια εκμετάλλευσης έχει μηνύσει την κυβέρνηση της Γροιλανδίας για 11 δισεκατομμύρια δολάρια.
Άλλα κοιτάσματα είναι πολύ μικρότερα και δυσπρόσιτα, πράγμα που σημαίνει ότι η εκμετάλλευσή τους θα απαιτούσε τεράστια ποσά επενδύσεων και πολύ χρόνο για να αναπτυχθεί.
Το αργότερο τον Απρίλιο θα διεξαχθούν εκλογές στη Γροιλανδία, με τον Έγεντε να υπαινίσσεται κατά την πρωτοχρονιάτικη ομιλία του ότι μπορεί επίσης να προτείνει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία από τη Δανία. Ωστόσο, βρίσκεται σε δύσκολη θέση: η εξόρυξη μπορεί να συμβάλει στην ανεξαρτησία της Γροιλανδίας, αντικαθιστώντας την ετήσια επιχορήγηση της Δανίας. Αλλά οι ψηφοφόροι του ανησυχούν επίσης για τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντρικσεν, έθεσε βολικά την ερώτηση στο Νουούκ, ελπίζοντας έξυπνα να μην εκνευρίσει ούτε τον Τραμπ ούτε τους ίδιους τους Γροιλανδούς. Όταν ο Τραμπ πρότεινε να αγοράσει το νησί, χαρακτήρισε τη δήλωση «παράλογη». Όμως, μη σχολιάζοντας περαιτέρω όσα είπε, η Φρέντρικσεν θα μπορούσε να ανοίγει διπλωματική οδό για βαθύτερη συνεργασία ΗΠΑ-Δανίας-Γροιλανδίας σε ό,τι αφορά την Αρκτική. «Όταν η καταιγίδα περάσει, οι ΗΠΑ και η Γροιλανδία θα μπορούσαν κάλλιστα να διαπραγματευτούν μια νέα μορφή συνεργασίας», κατέληξε ο Έλεκρογκ.
