Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται έτοιμος να προσαρτήσει στις ΗΠΑ τη Γροιλανδία, τον Καναδά και τη Διώρυγα του Παναμά - ποια είναι η ουσία των επεκτατικών του βλέψεων, όμως;
Η μεγαλομανία του Ντόναλντ Τραμπ είναι γνωστή και πασιφανής, όμως αρκεί ώστε να εξηγήσει γιατί τα τελευταία 24ωρα ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει εμφανιστεί να διεκδικεί εδάφη άλλων κυρίαρχων κρατών με σκοπό να τα προσαρτήσει στη χώρα του; Προφανώς, ο τρόπος με τον οποίο μιλά για τα σχέδιά του αυτά είναι απολύτως σύμφωνος με τον χαρακτήρα του. Σε μια συνέντευξη Τύπου που είχε οργανωθεί για άλλο θέμα, χθες, Τρίτη, ο Τραμπ επανέλαβε τη φιλοδοξία του να προσαρτήσει τη διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία, δια της βίας αν χρειαστεί. Σε μια ασυνάρτητη και προκλητική εμφάνιση, που προκάλεσε αυστηρές απαντήσεις από τις ενδιαφερόμενες χώρες.
Όταν ερωτήθηκε, αν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα υπάρξει προσφυγή στις ένοπλες δυνάμεις για να προσαρτηθούν η διώρυγα του Παναμά, αρτηρία ζωτικής σημασίας για τις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές, και η Γροιλανδία, αυτόνομο έδαφος της Δανίας, ο Ντόναλντ Τραμπ απάντησε: «Δεν μπορώ να σας το διαβεβαιώσω για καμιά από τις δύο». Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ αναφέρθηκε και στο ότι θέλει να πάρει πίσω τη διώρυγα του Παναμά: «Δεν μας φέρονται σωστά. Βάζουν τα πλοία μας να πληρώνουν περισσότερο από τα πλοία άλλων χωρών», ισχυρίστηκε χθες. «Μας κοροϊδεύουν γιατί πιστεύουν ότι είμαστε βλάκες. Τώρα όμως δεν είμαστε βλάκες», είπε επίσης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε επίσης να χρησιμοποιήσει την «οικονομική ισχύ» εναντίον του Καναδά, αυτού του συμμάχου η ασφάλεια του οποίου, σύμφωνα με τον ίδιο, «επιδοτείται» από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Λίγες ώρες αργότερα, στο Truth Social, το μέσο κοινωνικής δικτύωσης του οποίου είναι ιδιοκτήτης, δημοσίευσε έναν χάρτη των ΗΠΑ που περιλαμβάνει ως τμήμα της χώρας του και τον Καναδά - επανειλημμένως δε, έχει μιλήσει για τον πρωθυπουργό του Καναδά ως «κυβερνήτη».
Τι συνδέει τη Διώρυγα του Παναμά, τη Γροιλανδία και τον Καναδά
Η Διώρυγα του Παναμά κατασκευάστηκε από τις ΗΠΑ, που την εκμεταλλεύονταν οικονομικά από όταν εγκαινιάστηκε το 1914. Το 1977 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ, σύνηψε συμφωνία, η οποία κατέληξε στη μεταβίβαση του ελέγχου της διώρυγας στον Παναμά το 1999. Τώρα ο Τραμπ, θέλει να την «πάρει πίσω» και ο λόγος είναι σαφής: Να τη διασχίζουν οικονομικότερα τα αμερικανικά πλοία.
Αντίστοιχα, περισσότερο σαφείς είναι οι λόγοι που θέλει να προσαρτήσει τον Καναδά. Κατά τη λογική του, ο γειτονικός στις ΗΠΑ Καναδάς - που μάλιστα είναι ανάμεσα από τις κεντρικές ΗΠΑ και την Αλάσκα - θα έπρεπε να είναι η 51η πολιτεία. Τα λιμάνια του Καναδά, που είναι πολύ πλησιέστερα στην Ευρώπη, είναι επίσης στο στόχαστρο του Τραμπ - μια επίσης σαφής αιτία, όσο κι αν μοιάζει ανήκουστο να το ξεστομίζει καν αυτό ένας πολιτικός.
Η άγνωστη σε πολλούς Γροιλανδία, αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση. Είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου, βρίσκεται στον Αρκτικό ωκεανό, κατοικείται από μόλις 57.000 κατοίκους και είναι καλυμμένη από παγετώνες, στο 81% της έκτασής της. Γιατί λοιπόν ο Αμερικανός πρόεδρος ενδιαφέρεται να προσαρτήσει αυτή την πρώην αποικία της Δανίας και σήμερα αυτόνομο κράτος που υπάγεται όμως στο βασίλειο της Δανίας;
Η αιτία είναι και πάλι οικονομική, σαφώς. Η Γροιλανδία γεωγραφικά ανήκει στη Βόρεια Αμερική. Βρίσκεται «ανάμεσα» από τον Καναδά και την Ευρώπη, δηλαδή σε μία διαδρομή ναυσιπλοΐας και διακίνησης εμπορευμάτων πολυσύχναστη και περιζήτητη.
Το σημείο - «κλειδί» είναι η κλιματική αλλαγή και ο ρόλος που παίζει στο λιώσιμο των πάγων και στη «διάνοιξη», ακόμα περισσότερο στο άμεσο μέλλον, της «νέας» διαδρομής του Αρκτικού ωκεανού. Ήδη το λιώσιμο των πάγων στις θάλασσες του Βορρά έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της Κίνας, που έχει δείξει σημαντικό ενδιαφέρον για μια νέα διαδρομή μέσω της Αρκτικής, και τον Νοέμβριο Κίνα και Ρωσία συμφώνησαν να συνεργαστούν για να αναπτύξουν αρκτικές ναυτιλιακές διαδρομές.
Όπως επισημαίνουν οι New York Times, αναλύοντας το ενδιαφέρον του εκλεγμένου προέδρου για το παγωμένο νησί της Δανίας, είναι η υπερθέρμανση του πλανήτη που καθιστά τη Γροιλανδία περιζήτητη, καθώς τη μετατρέπει σε πολύ σημαντικό παράγοντα για την παγκόσμια ναυτιλία και το εμπόριο. Και, η κίνηση των πλοίων στην Αρκτική έχει αυξηθεί κατά 37% την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Αρκτικού Συμβουλίου, καθώς ο θαλάσσιος πάγος έχει μειωθεί. Περισσότερο λιώσιμο των πάγων θα μπορούσε να ανοίξει ακόμη περισσότερους εμπορικούς δρόμους.
Γιατί ο Τραμπ εστιάζει στη Γροιλανδία: Τα κοιτάσματα και οι γεωτρήσεις
Η περίπτωση της Γροιλανδίας είναι «μοναδική» για έναν ακόμη λόγο, που επίσης σχετίζεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη: Το ανεκμετάλλευτο υπέδαφός της.
Λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών, περίπου 11.000 τετραγωνικά μίλια των πάγων και των παγετώνων της Γροιλανδίας έχουν λιώσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Ο πάγος της Γροιλανδίας που υποχωρεί θα μπορούσε να ανοίξει περιοχές για γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο και μέρη για εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών, γεγονός που έχει ήδη προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον και έχει εγείρει ανησυχίες για περιβαλλοντικές βλάβες.
Ο Τραμπ αποκαλεί την κλιματική αλλαγή φάρσα. Ωστόσο, ο πρώην σύμβουλός του για την εθνική ασφάλεια, Robert C. O'Brien, ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι η κλιματική αλλαγή ήταν ένας παράγοντας στο ενδιαφέρον του Τραμπ για την απόκτηση της Γροιλανδίας. «Η Γροιλανδία είναι ένας αυτοκινητόδρομος από την Αρκτική μέχρι τη Βόρεια Αμερική, τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε στο Fox News. «Είναι στρατηγικά πολύ σημαντικό για την Αρκτική, η οποία θα είναι το κρίσιμο πεδίο μάχης του μέλλοντος, επειδή καθώς το κλίμα θερμαίνεται, η Αρκτική θα είναι ένα μονοπάτι που ίσως περιορίσει τη χρήση της Διώρυγας του Παναμά».
