Η στιγμή που οι ρωσικές δυνάμεις χτυπούν το πυρηνικό εργοστάσιο στην Ζαπορίζια της Ουκρανίας αποτυπώνονται σε βίντεο και προκαλεί παγκόσμιο συναγερμό.
Τα ξημερώματα της Παρασκευής ξέσπασε φωτιά σε κτίριο εκπαίδευσης έξω από το εργοστάσιο, μετά από βομβαρδισμό από ρωσικές δυνάμεις, δήλωσαν οι ουκρανικές αρχές.
Η πρώτη αναφορά προήλθε από έναν υπάλληλο στο εργοστάσιο, ο οποίος ανάρτησε στο Telegram ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν χτυπήσει τις εγκαταστάσεις και ότι υπήρχε «πραγματική απειλή πυρηνικού κινδύνου στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στην Ευρώπη».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας επιβεβαίωσε τις αναφορές στις 2.30 π.μ., γράφοντας στο Twitter ότι ο ρωσικός στρατός «πυροβολούσε από όλες τις πλευρές κατά του NPP Ζαπορίζια, του μεγαλύτερου πυρηνικού σταθμού στην Ευρώπη. Η φωτιά έχει ήδη ξεσπάσει».
Έκανε έκκληση για άμεση κατάπαυση του πυρός για να μπορέσουν οι πυροσβέστες να ελέγξουν τη φωτιά.
Λίγο αργότερα, η Ουκρανική Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης ανέφερε ότι η ακτινοβολία στο εργοστάσιο ήταν «μέσα στα φυσιολογικά όρια» και οι συνθήκες πυρκαγιάς στο εργοστάσιο ήταν «κανονικές».
Ανέφερε ότι η φωτιά εκδηλώθηκε σε κτίριο έξω από το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Αργότερα έγινε γνωστό ότι η τρίτη μονάδα στο εργοστάσιο αποσυνδέθηκε στις 2.26 π.μ., αφήνοντας μόνο μία από τις έξι μονάδες του εργοστασίου, την τέταρτη σε λειτουργία.
Οι πρώτες αναφορές για το περιστατικό στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής είχαν άμεσο αντίκτυπο στις χρηματοπιστωτικές αγορές στην Ασία, με τις μετοχές να πέφτουν και τις τιμές του πετρελαίου να αυξάνονται περαιτέρω.
Ποια είναι η σημασία αυτού του σταθμού παραγωγής ενέργειας;
Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, που κατασκευάστηκε μεταξύ 1984 και 1995, είναι ο μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός στην Ευρώπη και ο ένατος μεγαλύτερος στον κόσμο.
Διαθέτει έξι αντιδραστήρες, ο καθένας από τους οποίους παράγει 950 MW και συνολική ισχύ 5.700 MW, αρκετή ενέργεια για περίπου 4 εκατομμύρια σπίτια.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, παράγει το ένα πέμπτο της ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας και σχεδόν τη μισή ενέργεια που παράγεται από τις εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας της χώρας.
Το εργοστάσιο βρίσκεται στη νοτιοανατολική Ουκρανία στο Enerhodar στις όχθες της Kakhovka στον ποταμό Δνείπερο. Απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από την αμφισβητούμενη περιοχή του Ντονμπάς και 550 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Κιέβου.
Υπάρχει απειλή ραδιενέργειας;
Οι ουκρανικές αρχές το πρωί της Παρασκευής δήλωσαν ότι η εγκατάσταση ήταν ασφαλής. «Η πυρηνική ασφάλεια είναι πλέον εγγυημένη» είπαν.
Νωρίτερα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας δήλωσε ότι η ρυθμιστική αρχή της Ουκρανίας μετέφερε στον οργανισμό ότι «δεν αναφέρθηκε καμία αλλαγή στα επίπεδα ραδιενέργειας στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της Ζαπορίζια».
Οι ΗΠΑ δήλωσαν επίσης ότι οι τελευταίες πληροφορίες τους δεν είχαν καμία ένδειξη για αυξημένα επίπεδα ακτινοβολίας στο εργοστάσιο.
Η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Τζένιφερ Γκράνχολμ, δήλωσε ότι οι αντιδραστήρες «προστατεύονται από ισχυρές δομές και κλείνουν με ασφάλεια».
Ορισμένοι αναλυτές τόνισαν ότι το εργοστάσιο της Ζαπορίζια είναι διαφορετικού και ασφαλέστερου τύπου από το αντίστοιχο του Τσερνόμπιλ, το οποίο αν και δεν λειτουργεί βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή.
Οι πιθανότητες έκρηξης, πυρηνικής κατάρρευσης ή απελευθέρωσης ραδιενέργειας είναι μικρές, δήλωσε ο Tony Irwin, επίτιμος αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
Ο Irwin, ο οποίος διαχειριζόταν πυρηνικούς σταθμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο για τρεις δεκαετίες, είναι πρώην διευθυντής του αντιδραστήρα ελαφρού νερού ανοιχτής πισίνας (OPAL), του μοναδικού πυρηνικού αντιδραστήρα της Αυστραλίας.
Όπως είπε, οι αντιδραστήρες PWR είναι «πολύ πιο ασφαλείς» από τους αντιδραστήρες στο Τσερνόμπιλ και δεν φαίνεται να έχουν υποστεί ακόμη ζημιές.
Οι αντιδραστήρες έχουν τεράστια κάλυψη από σκυρόδεμα και ενσωματωμένα συστήματα πυροπροστασίας όπως διευκρίνισε.
«Προφανώς, δεν είναι καλή ιδέα αν αρχίσει κάποιος να εκτοξεύει τεράστιους πυραύλους σε αντιδραστήρες», είπε.
«Ο τύπος PWR (αντιδραστήρας νερού υπό πίεση) είναι ένα πολύ πιο ασφαλές είδος αντιδραστήρα, επειδή είναι ένας αντιδραστήρας σχεδιασμού δύο κυκλωμάτων.
»Το νερό, που διατηρεί τον αντιδραστήρα δροσερό, βρίσκεται σε ξεχωριστό κύκλωμα με το δεύτερο (κύκλωμα), το οποίο στην πραγματικότητα τροφοδοτεί την τουρμπίνα και το εξωτερικό.
«Επίσης, αυτοί οι αντιδραστήρες διαθέτουν εφεδρικά συστήματα ψύξης έκτακτης ανάγκης. Εκτός από την κανονική ψύξη του αντιδραστήρα, έχουν ένα παθητικό σύστημα, έχουν συστήματα έγχυσης υψηλής πίεσης, έχουν και συστήματα έγχυσης χαμηλής πίεσης».
Με πληροφορίες του Guardian