Aνέκδοτες φωτογραφίες από το αρχείο Μεγαλοκονόμου στην Τράπεζα της Ελλάδος
Το LiFO.gr απέκτησε πρόσβαση στο φωτογραφικό αρχείο του μεγάλου Έλληνα φωτορεπόρτερ, που ανήκει στην Τράπεζα της Ελλάδος, και παρουσιάζει αποκλειστικά μερικές από τις 1.505 φωτογραφίες που έβγαλε στα 46 χρόνια της συνεργασίας τους
Oι φωτορεπόρτερ τον αποκαλούσαν «καθηγητή». Όχι μόνο επειδή από έφηβος φωτογράφιζε ακατάπαυστα πρόσωπα, τοπία και κυρίως σημαντικές ιστορικές στιγμές της εποχής του, αλλά και επειδή ο γεννημένος στη Σμύρνη Κωνσταντίνος Μεγαλοκονόμος δημιούργησε σχολή με την τεχνική και την αισθητική του. Η γωνία λήψης που επέλεγε κατόρθωνε να λειάνει την αίσθηση της ακινησίας που έχει η φωτογραφική αποτύπωση. Τα πρόσωπα εξέφραζαν συναισθήματα. Είτε στις σκηνές του δρόμου ήδη από την Κατοχή, είτε στα σαλόνια της «Μεγάλης Βρετανίας», ο τρόπος που φωτογράφιζε απείχε από καθετί το διεκπεραιωτικό και τελικά, σε βάθος χρόνου, οι φωτογραφίες του έγιναν τεκμήρια Ιστορίας, ντοκουμέντα και συχνά μικρές εικαστικές χειρονομίες.
Η συνεργασία που είχε από το 1948 ως το 1994 με την Τράπεζα της Ελλάδος μαρτυρά αυτήν τη δεινότητα. Από τον εμφύλιο πόλεμο ως τη δεκαετία που το lifestyle εξερράγη, στην αστική ειρήνη και μετά στη χούντα και ξανά στη δημοκρατία, στην άνοδο του ΠΑΣΟΚ και στην εξέλιξη του ύφους και του στυλ της εξουσίας, οικονομικής και πολιτικής, ο Κωνσταντίνος Μεγαλοκονόμος δημιούργησε ένα μοναδικού πλούτου και εύρους υλικό. Το πρακτορείο του «Ελληνικά Φωτογραφικά Νέα» ήταν σε αυτά που είχαν σταθερή συνεργασία με την Τράπεζα, η οποία αγόραζε τις κόπιες, αλλά όχι τα αρνητικά. Το 2007, όταν οι κληρονόμοι του Μεγαλοκονόμου διέθεσαν προς πώληση όλο αυτό το υλικό, η Τράπεζα της Ελλάδος έσπευσε να εξασφαλίσει τα οργανωμένα σε 117 φακέλους 1.505 αρνητικά που αφορούσαν στην ιστορία της.
Αναμφισβήτητα, η πιο λαμπερή εποχή της Τράπεζας ήταν επί διοίκησης του Ξενοφώντα Ζολώτα, ενός ευζωιστή και κοσμοπολίτη, που έφερε ακόμα και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1958.
Και εδώ συναντά κάποιος μοναδικές εικόνες, συχνά απολύτως αντιθετικές. Από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ να χαλαρώνει στον καναπέ της «Μεγάλης Βρετανίας» (εδώ βλέπετε φωτογραφίες της σταρ στην Αθήνα που δεν έχουν δει ποτέ το φως της δημοσιότητας), στην άνεση και την εμφάνιση ηθοποιών του Χόλιγουντ των τότε βασιλιάδων. Τον διεθνή γόη της εποχής Κωνσταντίνο Καραμανλή, με τη λευκή στολή και το τσιγάρο να κρέμεται στα ακροδάχτυλα, ευθυτενή, σοβαρό, μοναδικής κομψότητας. Τη λαχειοφόρο αγορά του 1971 (κέρδη πολλά, σίγουρα λεφτά και εισοδήματα μεγάλα), αλλά και τις βραβεύσεις λογοτεχνών.
Αναμφισβήτητα, η πιο λαμπερή εποχή της Τράπεζας ήταν επί διοίκησης του Ξενοφώντα Ζολώτα, ενός ευζωιστή και κοσμοπολίτη, που έφερε ακόμα και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1958. Μαζί της ήταν ο τότε σύζυγός της Μάικλ Τοντ. Η δεξίωση που οργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος δόθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» και έχει ενδιαφέρον πώς ο Μεγαλοκονόμος φωτογράφισε το ζευγάρι σε μια στιγμή χαλαρή, μπροστά από ένα τραπέζι, ουσιαστικά χωρίς να τον αντιληφθεί.
FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, στην οποία απεικονίζεται η Ελίζαμπεθ Ταίηλορ μαζί τον σύζυγο της Μάικλ Τοντ στη «Μεγάλη Βρεταννία» κατά τη δεξίωση που παρέθεσε προς τιμήν της ο ΞενοφώνΖολώτας, 4.2.1958. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, στην οποία απεικονίζεται η Ελίζαμπεθ Ταίηλορ μαζί τον σύζυγο της Μάικλ Τοντ στη «Μεγάλη Βρεταννία» κατά τη δεξίωση που παρέθεσε προς τιμήν της ο ΞενοφώνΖολώτας, 4.2.1958.
Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες από το αρχείο της Τράπεζας της Ελλάδος, που για πρώτη φορά παρουσιάζονται από τη LiFO, διαπιστώνεις πολύ περισσότερα από τα προφανή. Για παράδειγμα, στις εικόνες από την επίσκεψη του βασιλιά Παύλου και του διαδόχου Κωνσταντίνου στην Τράπεζα, παρατηρεί κανείς πως ως και το 1960 οι γυναίκες υπάλληλοι φορούσαν... ποδιές. Eντυπωσιακή και η Lincoln Continental –μοντέλο του 1958− με την οποία κυκλοφορούσε στην Αθήνα ο βασιλιάς και η οποία οριακά χωράει να βγει από την έξοδο της οδού Ομήρου. Κοιτώντας μια πολύ μεταγενέστερη φωτογραφία από μια ομιλία του Γεράσιμου Αρσένη, βλέπουμε πώς έχει αλλάξει πια η στάση του σώματος του διοικητή της Τράπεζας σε σχέση με τους προηγούμενους. Με τα χέρια σηκώνει το έδρανο ψηλά, με τους ώμους σχεδόν ανασηκωμένους, όπως παρατηρεί η Μαρία Γενιτσαρίου, αναπληρώτρια προϊσταμένη του τμήματος Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας της Ελλάδος.
FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Παύλο να συνομιλεί με τον Ιωάννη (Γιάγκο) Πεσμαζόγλου κατά τη διάρκεια γεύματος στον Ξενώνα της Τράπεζας της Ελλάδος, 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει το αμάξι του βασιλιά Παύλου να εξέρχεται από την είσοδο της Τράπεζας της Ελλάδος που βρίσκεται στην οδό Ομήρου, 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Παύλο μαζί με τον διάδοχο Κωνσταντίνο να εισέρχονται στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος, συνοδευόμενοι από τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα και τον Υποδιοικητή Δημήτρη Γαλάνη, Διακρίνονται οι γυναίκες υπάλληλοι της Τράπεζας που εκείνη την εποχή φορούσαν ποδιές. 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Παύλο και τον διάδοχο Κωνσταντίνο να ανταλλάσσουν χειραψία με τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα κατά τη διάρκεια επίσκεψής τους στην Τράπεζα της Ελλάδος, 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Παύλο και τον διάδοχο Κωνσταντίνο κατά τη διάρκεια επίσκεψής τους στην Τράπεζα της Ελλάδος, 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Παύλο και τον διάδοχο Κωνσταντίνο στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος, συνοδευόμενους από τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα και τον Υποδιοικητή Δημήτρη Γαλάνη, κατά τη διάρκεια επίσκεψής τους στην Τράπεζα, 3.6.1960. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει το προσωπικό της Τράπεζας κατά τη διάρκεια ομιλίας του νέου Διοικητή της Τράπεζας, Γεράσιμου Αρσένη, στο χώρο του ισογείου του Κεντρικού Κτηρίου της Τράπεζας της Ελλάδος, 6.11.1981. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεράσιμο Αρσένη, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων, 30.4.1982. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον νέο Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεράσιμο Αρσένη, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο προσωπικό της Τράπεζας, 6.11.1981
Η δυναμική σχέση που δημιούργησε η Τράπεζα, κυρίως επί διοίκησης Ξενοφώντα Ζολώτα, αποτυπώνεται μέσα από τις δράσεις και τις βραβεύσεις που γίνονταν στο όνομα του περιοδικού «Κύκλος», το οποίο εξέδιδαν οι υπάλληλοι της Τράπεζας. Η παρουσία του υπαλλήλου της Τράπεζας (από το 1930 ως το 1957) και γνωστού πεζογράφου Ηλία Βενέζη είναι χαρακτηριστική.
FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα στο γραφείο του στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της απονομής των βραβείων διηγήματος του λογοτεχνικού διαγωνισμού του περιοδικού των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος «Ο ΚΥΚΛΟΣ». Διακρίνονται ο Υποδιοικητής Δημήτρης Γαλάνης και ο Ηλίας Βενέζης, 16.1.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα στο γραφείο του κατά τη διάρκεια της απονομής των βραβείων διηγήματος του λογοτεχνικού διαγωνισμού του περιοδικού των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος «Ο ΚΥΚΛΟΣ». Διακρίνονται ο Υποδιοικητής Δημήτρης Γαλάνης και ο Ηλίας Βενέζης, 16.1.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα στο γραφείο του στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια της απονομής βραβείων διηγήματος του λογοτεχνικού διαγωνισμού του περιοδικού των Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος «Ο ΚΥΚΛΟΣ». Διακρίνονται ο Υποδιοικητής Δημήτρης Γαλάνης, ο Ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης και ο Υποδιοικητής Ιωάννης (Γιάγκος) Πεσμαζόγλου, 30.11.1963.
Η Φωτογραφική Συλλογή Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου, που ακόμα δεν έχει ανοίξει για το κοινό, περιλαμβάνει εικόνες από γενικές συνελεύσεις, εκδηλώσεις του συνεταιρισμού υπαλλήλων-συνταξιούχων, του Συλλόγου Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος και γενικά θέματα (δεξιώσεις, ομιλίες πρωθυπουργών και προέδρων, ανακοινώσεις ομολογιών και δανείων, παρουσιάσεις διαγραμμάτων, καθημερινές στιγμές από τη λειτουργία της Τράπεζας).
Το Ιστορικό Αρχείο εντάσσεται στο Κέντρο Πολιτισμού της Τράπεζας της Ελλάδος. Αξίζει να αναφέρουμε ότι αποτελείται από 6,5 εκατομμύρια τεκμήρια που καλύπτουν περί τα 2.000 μέτρα αρχείου. Αποτελείται από τα αρχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, των διοικητών Εμμανουήλ Τσουδερού, Κυριάκου Βαρβαρέσου, Γεωργίου Μαντζαβίνου, Ξενοφώντα Ζολώτα και του ζωγράφου και σχεδιαστή χαρτονομισμάτων Μιχαήλ Αξελού, τη φωτογραφική συλλογή του Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου και το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας.
FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Σπύρο Μαρκεζίνη να ανακοινώνει τις ομολογίες Αναγκαστικού Δανείου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κεντρικού Καταστήματος 6.3.1954. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Σπύρο Μαρκεζίνη να παρουσιάζει μακέτα ομολογιών Αναγκαστικού Δανείου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κεντρικού Καταστήματος 6.3.1954. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια διάλεξης για τις οικονομικές εξελίξεις, στο χώρο που σήμερα στεγάζεται η Βιβλιοθήκη της Τράπεζας, 16.3.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει διαγράμματα που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια διάλεξης για τις οικονομικές εξελίξεις στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται ήταν πρωτοποριακή για την εποχή της, 16.3.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια της διάλεξης για τις οικονομικές εξελίξεις στην Τράπεζα της Ελλάδος, 16.3.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στην Τράπεζα της Ελλάδος κατά τη διάρκεια διάλεξης για τις οικονομικές εξελίξεις στο χώρο που σήμερα στεγάζεται η Βιβλιοθήκη της Τράπεζας. Διακρίνονται ο Διοικητής Ξενοφών Ζολώτας και ο Υποδιοικητής Ιωάννης (Γιάγκος) Πεσμαζόγλου, 16.3.1962. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Κωνσταντίνο να εισέρχεται στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος από την κεντρική είσοδο της οδού Πανεπιστημίου, συνοδευόμενος από τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα και τους Υποδιοικητές Δημήτρη Γαλάνη και Ιωάννη (Γιάγκο) Πεσμαζόγλου, 23.6.1964. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον βασιλιά Κωνσταντίνο στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος συνοδευόμενο από τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα, 31.3.1965. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τις γραμματείς του ιδιαίτερου γραφείου του Διοικητή Ξενοφώντος Ζολώτα σε ώρα εργασίας, 19.4.1966. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς τις παραγωγικές τάξεις, στην κεντρική αίθουσα εκδηλώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος, 9.10.1971. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της κεντρικής αίθουσας εκδηλώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια παρουσίασης λαχειοφόρου αγοράς, 9.10.1971. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της κεντρικής αίθουσας εκδηλώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια παρουσίασης λαχειοφόρου αγοράς, 9.10.1971. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Παναγιώτη Παπαληγούρα κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ως Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, συνοδευόμενο από τον Υπουργό Συντονισμού Ξενοφώντα Ζολώτα, τον Υπουργό Οικονομικών Ιωάννη (Γιάγκο) Πεσμαζόγλου και τον νέο Υποδιοικητή Νικόλαο Κυριαζίδη, 10.8.1974. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει την αναχώρηση του Διοικητή Παναγιώτη Παπαληγούρα και του Υπουργού Συντονισμού Ξενοφώντα Ζολώτα σε υπηρεσιακό ταξίδι, 28.9.1974. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της Τράπεζας της Ελλάδος από την οδό Σταδίου, 10.11.1978. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της Τράπεζας της Ελλάδος από την οδό Ομήρου, 10.11.1978. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της Τράπεζας της Ελλάδος από την οδό Σταδίου, 10.11.1978. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της Τράπεζας της Ελλάδος από την οδό Σταδίου, 10.11.1978. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη δεξίωση προς τιμή των υπαλλήλων της Τράπεζας για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυσή της.Τράπεζας Ο εορτασμός πραγματοποιήθηκε στο ισόγειο του Κεντρικού Κτηρίου της Τράπεζας και διακρίνεται η σχετική αφίσα και οι φωτορεπόρτερ, οι οποίο είναι ανεβασμένοι στα γκισέ των κεντρικών ταμείων της Τράπεζας, 10.11.1978. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Γεράσιμου Αρσένη, στην Τράπεζα της Ελλάδος, 25.8.1982. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Δημήτριο Χαλικιά, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων, 25.4.1984. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει άποψη της αίθουσας κατά τη διάρκεια κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Στο βήμα διακρίνεται ο Διοικητής Δημήτριος Χαλικιάς, 27.4.1984. FacebookTwitter Ασπρόμαυρη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Ιωάννη Μπούτο, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων, 27.4.1994. FacebookTwitter Έγχρωμη φωτογραφία, η οποία απεικονίζει την πλατεία Καρύτση από το εσωτερικό του φωτογραφείου Μεγαλοκονόμου, 27.4.1994.
κ. Ανέστη, στις φωτογραφίες όπου είναι ο Ηλίας Βενέζης,μαζί βρίσκεται και ο Μηνάς Δημάκης, ποιητής, υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος στο Ηράκλειο αρχικά και έπειτα, ως το 1962, στην Αθήνα.α.ζ.
Η συνεργασία που είχε από το 1948 ως το 1994 με την Τράπεζα της Ελλάδος μαρτυρά αυτήν τη δεινότητα. Από τον εμφύλιο πόλεμο ως τη δεκαετία που το lifestyle εξερράγη, στην αστική ειρήνη και μετά στη χούντα και ξανά στη δημοκρατία, στην άνοδο του ΠΑΣΟΚ και στην εξέλιξη του ύφους και του στυλ της εξουσίας, οικονομικής και πολιτικής, ο Κωνσταντίνος Μεγαλοκονόμος δημιούργησε ένα μοναδικού πλούτου και εύρους υλικό. Το πρακτορείο του «Ελληνικά Φωτογραφικά Νέα» ήταν σε αυτά που είχαν σταθερή συνεργασία με την Τράπεζα, η οποία αγόραζε τις κόπιες, αλλά όχι τα αρνητικά. Το 2007, όταν οι κληρονόμοι του Μεγαλοκονόμου διέθεσαν προς πώληση όλο αυτό το υλικό, η Τράπεζα της Ελλάδος έσπευσε να εξασφαλίσει τα οργανωμένα σε 117 φακέλους 1.505 αρνητικά που αφορούσαν στην ιστορία της.
σχόλια