Ο φόβος είναι ρυθμιστής των ανθρώπινων σχέσεων.
Αν φωλιάσει μέσα σου, παραλύει τη σκέψη και αδρανοποιεί το σώμα. Οδηγεί σε συμπεριφορές που δεν είναι πάντα κατανοητές.
Ο πατέρας που ματσουκώνει τα παιδιά στο σπίτι, τα ντρεσάρει από νωρίς, να υποκύπτουν στον πιο ισχυρό.
Η ισχύς του ενός γεννάει φόβο στον άλλο και κάθε φορά το τραβάς μέχρι εκεί που σε παίρνει, αν το ξεπεράσεις σε θεωρούν τρελό ή ήρωα.
Πάντα λίγοι περνάν τα όρια.
Για τους άλλους δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Τα έχει γράψει εδώ και χρόνια ο Φρομ: «Καθένας χάνει τόση ελευθερία, όση είναι διατεθειμένος να χάσει».
Αυτός που τρέμει τη σκιά του, δεν είναι πρόσωπο εμπιστοσύνης. Θα σε πουλήσει στην πρώτη στραβή. Θα σε καρφώσει, κι ας μην απειλείται, δεν μπορεί ν' αντέξει το μυστικό σου.
Οι φοβισμένοι πολίτες είναι πάντα με το γκουβέρνο, όποιο κι αν είναι, και μισούν όποιον αντιστέκεται, έστω στοιχειωδώς, «ποιος νομίζει ότι είναι;».
Ο φοβισμένος άνθρωπος είναι η χαρά των κυβερνώντων.
Επειδή ζει υπό διαρκή απειλή. Είτε προστατευμένος στο σπίτι του, είτε μόνος στο δάσος, ο φόβος του είναι παρών με διάφορα πρόσωπα: Θεός, θάνατος, άγνωστο, κυβέρνηση, πανδημία, αστυνόμος, αφεντικό.
Ο φοβισμένος είναι έτοιμος να χάψει, να συμμορφωθεί, να υποταχτεί, και να ακολουθήσει σαν πειθήνιο αγελαίο ον. Γι' αυτό πηγαίνει πάντα με το κυρίαρχο ρεύμα΄ ό,τι κάνουν οι πολλοί, είναι πάντα ασφαλέστερο.
Κι από τον έναν ισχυρό, με την πρώτη απογοήτευση, προσκολώνται στον άλλον, επειδή «Άγιος που δε θαυματουργεί, μήτε λιβάνι μήτε κερί»
Ο φόβος εξηγεί πολλά.
Κι ας τον παρουσιάζουν κάποιοι ως σύνεση.
Ο φοβισμένος άνθρωπος είναι μέσα του ένα τρομαγμένο ζώο, αγωνιά ακόμη και για τα στοιχειώδη, την επαφή με το άλλο φύλο, τη διεκπεραίωση των καθημερινών «πώς θα πάω;», «τι θα πώ;».
Αλαφιάζεται σαν τον λαγό με κάθε διασάλευση της συνήθους ροής των πραγμάτων. Τον τρομάζει ακόμη και η καλή εξέλιξη, γι' αυτό δέσμιος των προλήψεων και της τυχαιότητας «χτυπάει ξύλο», «φτύνει στον κόρφο του» και «πρώτα ο Θεός».
Αυτός που τρέμει τη σκιά του, δεν είναι πρόσωπο εμπιστοσύνης. Θα σε πουλήσει στην πρώτη στραβή. Θα σε καρφώσει, κι ας μην απειλείται, δεν μπορεί ν' αντέξει το μυστικό σου.
Και βέβαια, το φοβισμένο σκυλί δαγκώνει.
σχόλια