ΙΝΕ ΓΣΕΕ: Προϋπόθεση ευημερίας η αξιοπρεπής εργασία

Η δημιουργία συνθηκών που προάγουν την αξιοπρεπή εργασία αποτελεί θεμελιώδη αρχή για μια υγιή και παραγωγική κοινωνία. Ωστόσο, οι δείκτες μέτρησης της ποιότητας στην εργασία παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση στην Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), «αξιοπρεπής» είναι η εργασία που αποφέρει δίκαιες αμοιβές, με ισότητα και συνθήκες υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, καθώς και κοινωνική προστασία των οικογενειών των εργαζομένων. Είναι η εργασία που προάγει την προσωπική ανάπτυξη, την ελεύθερη έκφραση και τη συμμετοχή των εργαζομένων στις αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές τους.

Η μέτρηση της αξιοπρέπειας στην εργασία μπορεί να φαίνεται δύσκολη, καθώς η έννοια της αξιοπρέπειας είναι συνδεδεμένη με ηθικές αξίες που δεν αποτυπώνονται εύκολα σε αριθμούς. Υπάρχουν, ωστόσο, δείκτες που επιτρέπουν την αξιολόγηση της ποιότητας των συνθηκών εργασίας: Επίπεδο αμοιβών, χρόνος εργασίας, δυνατότητες συμφιλίωσης εργασιακού και ιδιωτικού βίου, ποσοστά κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις, υγεία και ασφάλεια στον εργασιακό χώρο, δυνατότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων.

Ποια είναι όμως η κατάσταση στην ελληνική αγορά εργασίας; «Δυστυχώς, δεν υπάρχει μετρήσιμος δείκτης της ποιότητας της εργασίας που να αναδεικνύει την Ελλάδα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως περιβάλλον ανάπτυξης ποιοτικών και αξιοπρεπών θέσεων εργασίας», αναφέρει ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, Χρήστος Γούλας, επικαλούμενος τα ευρήματα έρευνας της ETUC, της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, σύμφωνα με τα οποία η Ελλάδα καταλαμβάνει μια από τις τελευταίες θέσεις στην Ε.Ε.

«Στην Ελλάδα ιστορικά αναπτύχθηκε μια στρεβλή αντίληψη σύμφωνα με την οποία η παραγωγικότητα της εργασίας δεν συνδέεται τόσο με την ποιότητα των συνθηκών όσο με την εντατικοποίησή της, σε επίπεδο ωρών εργασίας», προσθέτει, κάνοντας λόγο για μια προσέγγιση που έχει συμβάλει στις διαχρονικές αδυναμίες της ελληνικής αγοράς εργασίας, όπως τα χαμηλά επίπεδα απασχόλησης, οι χαμηλές επιδόσεις παραγωγικότητας και η περιορισμένη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλών προσόντων.

Σύμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ, η χαμηλή κάλυψη των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις (μόλις το 30% εντάσσεται σε ΣΣΕ) και η αποδόμηση των μηχανισμών συλλογικής διαπραγμάτευσης εμποδίζουν τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου και παραγωγικού εργασιακού προτύπου.

Tο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα έρευνας και επιμόρφωσης σε θέματα απασχόλησης στη χώρα, με σκοπό την υποστήριξη των εργαζομένων μέσω δεδομένων, αναλύσεων και επιχειρημάτων, που ενισχύουν τη θέση της εργασίας ως κεντρικό άξονα της παραγωγικής διαδικασίας. Η συμβολή του Ινστιτούτου στην προάσπιση της ποιότητας και της αξιοπρέπειας στην εργασία δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή επιστημονικά τεκμηριωμένων δεδομένων, αλλά επεκτείνεται και στη διαμόρφωση ρυθμιστικών εργαλείων που αφορούν την αγορά εργασίας, όπως τα Πιστοποιημένα Επαγγελματικά Περιγράμματα και τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το ΙΝΕ ΓΣΕΕ αναλαμβάνει επίσης ενεργό ρόλο στην προσαρμογή των εργαζομένων στις νέες συνθήκες της αγοράς εργασίας, όπως η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση.

«Οι αλλαγές είναι αναπόφευκτες, ωστόσο είναι κρίσιμο να μην πραγματοποιηθούν σε βάρος των εργαζομένων», εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου, επισημαίνοντας ότι η πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας τα επόμενα χρόνια θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν η κοινωνία θα υιοθετήσει ένα σύγχρονο μοντέλο που συνδυάζει την παραγωγικότητα με την αξιοπρέπεια.

«Χωρίς αυτή τη μετάβαση, η χώρα θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, καθώς η απορρύθμιση και η εντατικοποίηση δεν μπορούν να προσφέρουν βιώσιμες λύσεις», εκτιμά ο Χρήστος Γούλας, προσθέτοντας πως η αξιοπρέπεια στην εργασία δεν είναι απλώς ένα ηθικό ζήτημα, αλλά μια αναγκαία προϋπόθεση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των παραγωγικών κλάδων και την προσέλκυση νέων, προσοντούχων εργαζομένων.