Καθαρά Δευτέρα είναι οι παραδόσεις που μάθαμε και αυτές που δημιουργούμε στην πορεία

ADVERTORIAL

Ήταν πάντα το πρώτο «κανονικό» τριήμερο της χρονιάς. Το μεγάλο σαββατοκύριακο που δεν είχαμε σχολείο τη Δευτέρα και που πηγαίναμε να αγοράσουμε τα απαραίτητα για τα Κούλουμα. 

Τα σχέδια που έκαναν οι γονείς με τους παππούδες για το πού θα περνούσαμε την Καθαρά Δευτέρα -στο σπίτι ή μήπως μια μίνι εξόρμηση; Γινόταν το απαραίτητο συμβούλιο για τον χαρταετό. Θα παίρναμε έτοιμο φέτος ή θα τον φτιάχναμε μαζί με τα αδέλφια μας; Και αν είχε κακό καιρό; Τουλάχιστον θα είχαμε απολαύσει τη διαδικασία. 

Ίσως θυμόμαστε ακόμα την πρώτη φορά που ακούσαμε τη λέξη «νηστίσιμα» ή τη λέξη «ταραμάς». Σίγουρα, πάντως, θυμόμαστε την πρώτη φορά που τα δοκιμάσαμε. Και αργότερα ρωτήσαμε (ή γκουγκλάραμε) για την προέλευσή τους. 

Ταραμάς, λοιπόν, είναι οι κόκκοι από ερυθρό χαβιάρι (αυγά) που βγαίνει από τον μπακαλιάρο ή τον κυπρίνο και το οποίο - όπως και τα ξαδέλφια του, το μαύρο χαβιάρι και το αυγοτάραχο του τόνου – θεωρείται ένα από τα εκλεκτότερα είδη αυγοτάραχου. Μάλιστα, η ιστορία του ξεκινά από την αρχαιότητα και συνεχίζεται στο Βυζάντιο και την Οθωμανική περίοδο, πριν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του τραπεζιού της Καθαράς Δευτέρας, λόγω νηστείας. Λευκός ή ροζ; Πρώτα μας εντυπωσίαζε ο ροζ λόγω χρώματος, αργότερα προτιμούσαμε τον λευκό λόγω γεύσης. 

Μετά, η μεγάλη μέρα έφτανε. Δύο μεγάλες τσάντες έμπαιναν στο πορτ μπαγκάζ -η μία με το καρό τραπεζομάντηλο, τα μαχαιροπήρουνα και τα ποτήρια και η άλλη με τα νηστίσιμα, προσεκτικά συσκευασμένα σε μικρότερα ή μεγαλύτερα πακέτα. Πριν τον τελικό προορισμό, η απαραίτητη στάση στον φούρνο για φρεσκοψημένη λαγάνα. Αν έκαναν το λάθος να μας τη δώσουν στο πίσω κάθισμα, ήταν σίγουρο ότι μόλις φτάναμε, η λαγάνα θα είχε δαγκωνιές στη μία άκρη και θα κατηγορούσαμε ο ένας τον άλλο για το ποιος ήταν ο υπαίτιος. 

Μόλις φτάναμε στον λόφο, στο πάρκο ή στην αυλή του φιλικού σπιτιού και απλωνόταν το τραπεζομάντηλο, ήταν λες και μπαίναμε στον κήπο των απολαύσεων. Χωριζόμασταν σε δύο ομάδες, την ομάδα του χαρταετού και την ομάδα του τραπεζιού. Αλλά οι κανόνες ήταν ελαστικοί και οι ομάδες μπορούσαν να ανταλλάζουν μέλη μεταξύ τους. 

Έτσι, οι μισοί φώναζαν για την «καλούμπα», έδιναν οδηγίες ο ένας στον άλλο λες και επρόκειτο να απογειώσουν διαστημόπλοιο και χειροκροτούσαν ενθουσιασμένοι όταν ο χαρταετός κατάφερνε να σηκωθεί, και οι άλλοι μισοί άπλωναν τα πιάτα με τον ταραμά, τις ελιές, τη λαγάνα, το χταπόδι ξιδάτο και τα υπόλοιπα νηστίσιμα για να είναι έτοιμα για τη στιγμή του τραπεζιού. 

Λίγα τσουγκρίσματα και συζητήσεις αργότερα, έφτανε επιτέλους η στιγμή που περιμέναμε περισσότερο από όλες: η στιγμή που έφερναν τον Μακεδονικό Χαλβά και τον τοποθετούσαν στη μέση στου τραπεζιού ή του τραπεζομάντηλου. Φυσικά, ποτέ δεν ήταν μόνο ένας, γιατί μόλις τρώγαμε το πρώτο λαχταριστό κομμάτι ζητούσαμε κι άλλο, και μετά κι άλλο κι ας ξέραμε ότι θα τρώγαμε χαλβά σχεδόν καθημερινά μέχρι το Πάσχα (και ακόμα πιο μετά!). 

Ο Μακεδονικός Χαλβάς έχει, άλλωστε, τη δική του παράδοση. Από το 1924 που ξεκίνησε σε ένα μικρό εργαστήριο στη Θεσσαλονίκη μέχρι σήμερα, έχει συνδεθεί με την Καθαρά Δευτέρα και αποτελεί σταθερά κάθε νηστίσιμου τραπεζιού. 

Ο λόγος που παραμένει στην κορυφή των προτιμήσεων εδώ και έναν αιώνα είναι η αγνή, αυθεντική συνταγή του, με άριστες πρώτες ύλες και παραδοσιακές τεχνικές που παραμένουν αναλλοίωτες. Τέσσερις γενιές της οικογένειας Χαΐτογλου, φτιάχνουν τον Μακεδονικό Χαλβά από το πιο εκλεκτό ταχίνι με την ίδια πατροπαράδοτη συνταγή και -κυρίως- με την ίδια αγάπη. Γι’ αυτό κι εμείς τον είχαμε αγαπήσει τόσο πολύ, που τον είχαμε πρωταγωνιστή στο τραπέζι μας. 

Και τον έχουμε ακόμα. Γιατί όσο μεγαλώνουμε, κάποια πράγματα αλλάζουν και κάποια μένουν -ευτυχώς -αναλλοίωτα. Τώρα, είμαστε εμείς που κάνουμε την οργάνωση, τα ψώνια και το συμβούλιο για τον χαρταετό. Είμαστε εμείς που ετοιμάζουμε τα πακέτα για την μικρή εξόρμηση, αλλά με το ίδιο καρό τραπεζομάντηλο της γιαγιάς. 

Είμαστε εμείς που συνεχίζουμε τις παραδόσεις που μάθαμε και τις κάνουμε δικές μας, περνώντας τις στις επόμενες γενιές. Εμείς που ενώνουμε τις οικογένειες με τους φίλους μας, δημιουργώντας νέες παρέες, νέες αναμνήσεις και νέες εμπειρίες μοιράσματος, γύρω από ένα τραπέζι. 

Εμείς που εμπλουτίζουμε το τραπέζι με τα νηστίσιμα με τις συνταγές της μητέρας μας, λίγους νέους πειραματισμούς αλλά και τα σταθερά σημεία αναφοράς: τον Μακεδονικό Χαλβά σε όλες του τις γεύσεις και τις εκδοχές, που αποτελεί, όπως και τότε, τη στιγμή που όλοι περιμένουμε περισσότερο. 

Γιατί Καθαρά Δευτέρα είναι... οι παραδόσεις που μάθαμε και οι παραδόσεις που συνεχίζουμε. Και γιατί χωρίς Μακεδονικό Χαλβά, Καθαρά Δευτέρα... δεν είναι!

Και επειδή ο Μακεδονικός Χαλβάς επενδύει το ίδιο με εμάς στη διατήρηση των παραδόσεων στη νέα γενιά, σε συνεργασία με την HOPEgenesis που δραστηριοποιείται ενεργά στην αντιμετώπιση του δημογραφικού στην Ελλάδα, στηρίζει φέτος 10 εγκύους απομακρυσμένων ορεινών ηπειρωτικών χωριών, που έχουν δύσκολη πρόσβαση σε ιατρικές και μαιευτικές υποδομές, καλύπτοντας όλα τα έξοδα κύησης, τοκετού, μεταφοράς και διαμονής τους σε συνεργαζόμενα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα.​

Φέτος, αν θέλεις να γνωρίσεις την ιστορία κάποιων από τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας, δεν έχεις παρά να μπεις στο katharadeftera.gr και να πάρεις μέρος στην κλήρωση για να γίνεις ένας από τους 20 τυχερούς που θα κερδίσουν αγαπημένα προϊόντα για το φετινό τραπέζι, όπου και όπως και αν γιορτάσεις Σαρακοστή.