Μυλαίδη Στούμπου: «Μέσα από τις εργασιακές δυσκολίες προκύπτουν πάντα ευκαιρίες»

ADVERTORIAL

Με μεγάλο ενδιαφέρον πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, 7 Ιουνίου 2023 το 7ο Women in Business Forum του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητήριου με τίτλο «Turning Points to Breakthroughs»  (σ.σ. «Μετατρέποντας αλλαγές και καμπές σε προοπτικές και νέους ορίζοντες») και βασικό θέμα την ανάδειξη πρακτικών μεθόδων αξιοποίησης των καταιγιστικών αλλαγών ως ώθηση μεταμόρφωσης και εξέλιξης στη ζωή των ανθρώπων.

Διακεκριμένοι ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παρουσίασαν εμπειρίες και πρακτικές πάνω στο πώς οι πολλαπλές καμπές μπορούν να χτίσουν την εσωτερική ανθεκτικότητα και τη δύναμη του θετικού μετασχηματισμού, ενώ παράλληλα παρουσιάστηκε η έρευνα «Readiness for Change» η οποία διεξήχθη μεταξύ στελεχών επιχειρήσεων. H συγκεκριμένη μελέτη μέτρησε την ετοιμότητα για αλλαγή και τις δεξιότητες που κάνουν τη διαφορά στις επαγγελματικές καμπές, καταγράφοντας παράλληλα τα όσα θα απαιτηθούν από τα στελέχη στο μέλλον, ώστε να υπάρχει αποτελεσματική ανταποκρισιμότητα στις αλλαγές.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Women in Business, Μυλαίδη Στούμπου μίλησε στη LiFO για τη διαχείριση της αλλαγής καταστάσεων στον εργασιακό τομέα, την εξέλιξη της τεχνολογίας και αρκετές ακόμα πτυχές που ανάδειξε η έρευνα «Readiness for Change».

Το κολύμπι σε αχαρτογράφητα νερά απαιτεί ενίοτε και μια «χείρα βοηθείας»

—Σύμφωνα με την έρευνα «Readiness for Change» το οικονομικό σκέλος επηρεάζει σημαντικά την επιθυμία των εργαζόμενων για αλλαγή. Πώς μπορεί ο κόσμος να δει μια μείωση στα οικονομικά του δεδομένα ως μια ευκαιρία για επένδυση στο μέλλον;

Οι επιπτώσεις των αλλαγών στα οικονομικά δεδομένα των εργαζομένων είναι σαφώς το πιο δύσκολο να διαχειριστεί κανείς. Στην έρευνα “READINESS for CHANGE” που διενεργήσαμε ως Επιτροπή Women in Business του Ελληνο-αμερικάνικου Επιμελητηρίου οι εργαζόμενοι ανέφεραν την απώλεια εισοδήματος ως μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις που προέκυψαν ως αποτέλεσμα κάποιας αλλαγής. Η απώλεια εισοδήματος επηρεάζει άμεσα τον τρόπο ζωής κι επομένως είναι μια από τις πλέον σκληρές επιπτώσεις των αλλαγών.

Χωρίς να ακουστεί αφελές ή ουτοπικό και η μείωση εισοδήματος μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για επένδυση στο μέλλον. Εργαζόμενοι που είδαν ξαφνικά τις απολαβές τους να μειώνονται είναι έτοιμοι να αναζητήσουν νέα επαγγελματικά μονοπάτια και νέες επαγγελματικές δυνατότητες. Είναι εκείνοι που θα επενδύσουν πρώτοι στην επανεκπαίδευση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που θα τους επιτρέψουν να διεκδικήσουν καλύτερα αμειβόμενες δουλειές. Επίσης, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι εργαζόμενοι σε κλάδους όπου έγιναν τεκτονικές αλλαγές και αναδιαρθρώσεις κινητοποιήθηκαν και ξεκίνησαν νέα μονοπάτια καριέρας ή και τη δική τους νεοφυή επιχείρηση. Σήμερα, για παράδειγμα, πολλοί εργαζόμενοι του τεχνολογικού κλάδου ξεκινούν τις δικές τους startup επιχειρήσεις κινητοποιημένοι από τις παγκόσμιες αλλαγές στον κλάδο των νέων τεχνολογιών και τις ταχύτατες εξελίξεις στις προηγμένες τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη.

—Το συμπέρασμα της έρευνας έδειξε ότι οι εργαζόμενοι πλέον χρειάζονται κατεύθυνση στο εργασιακό τους περιβάλλον παρότι αυτό πολλές φορές δεν είναι εφικτό. Θεωρείτε πως μπορεί να εκπαιδευτεί ο κόσμος σε αυτό το «κολύμπι στα αχαρτογράφητα νερά»;

Τι χρειαζόμαστε για να κολυμπήσουμε σε αχαρτογράφητα νερά;

Καταρχήν χρειαζόμαστε ένα όραμα. Το όραμα είναι εκείνο που εξηγεί το ΓΙΑΤΙ. Γιατί πρέπει να κολυμπήσουμε σε αχαρτογράφητα νερά; Εδώ σημαντικός είναι ο ρόλος των ηγετών και των ηγέτιδων των επιχειρήσεων. Όσο και δύσκολο να είναι το περιβάλλον – σήμερα είναι σαφώς ευμετάβλητο και αβέβαιο – η κατεύθυνση προς το κοινό όραμα, το μεγάλο στόχο και το σημαντικό σκοπό που εμπνέει τους εργαζόμενους και τους κινητοποιεί.

Επίσης, πρέπει να καθορίσουμε το ΤΙ. Ποιος είναι ο συγκεκριμένος στόχος που θα κρίνει επιτυχημένη την προσπάθεια; Και πάλι πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος της ηγεσίας που καλείται να προσδιορίσει τα συγκεκριμένα βήματα και τους ενδιάμεσους στόχους που θα κάνουν πιο χειροπιαστή και πιο εφικτή την απόδοση της προσπάθειας.

Και πρέπει επίσης να γνωρίζουμε το ΠΩΣ. Σίγουρα πρέπει να γνωρίζουμε «κολύμπι». Πρέπει δηλαδή να έχουμε εκείνες τις δεξιότητες που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε την αβεβαιότητα και το άγνωστο με περισσότερο θάρρος και αυτοπεποίθηση. Κι εδώ οι εργοδότες, αλλά και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι μπορούν να αναλάβουν δράσεις για την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους μέσα από συμμετοχή σε σεμινάρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκμάθηση νέων τεχνολογιών, ανάληψη νέων πρωτοβουλιών, κ.λπ.

Άφησα τελευταίο το ΠΟΙΟΙ. Το κολύμπι σε αχαρτογράφητα νερά απαιτεί ενίοτε και μια «χείρα βοηθείας». Η ομαδικότητα, η συνεργασία, η συλλογική δράση πάντα βοηθάει να αξιοποιούμε το συνολικό ταλέντο του οργανισμού μας για να αντιμετωπίζουμε πιο αποτελεσματικά τις προκλήσεις, να ξεπερνάμε τις δυσκολίες, να δημιουργούμε και να καινοτομούμε, να πετυχαίνουμε αποτελέσματα. Το ΕΜΕΙΣ είναι ισχυρότερο από το ΕΓΩ και η ικανότητα να βοηθάμε ο ένας τον άλλον, να συνεργαζόμαστε, να δουλεύουμε ομαδικά είναι σημαντική δεξιότητα σε καιρούς δύσκολους.  

—Η εξέλιξη της τεχνολογίας λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για έναν επιτυχημένο leader ή manager που δυσκολεύεται να κάνει catch up στα σύγχρονα δεδομένα εργασίας. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο που έχει μάθει να σκέφτεται με συγκεκριμένο τρόπο εδώ και τόσα χρόνια να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα;

Στο 7o WIB Forum με τίτλο «Turning Points to Breakthroughs» ο καθηγητής Ρωμανός Γεροδήμος μίλησε για τον ενάρετο κύκλο της εμπλοκής. Είναι σημαντικό ο καθένας από εμάς, και πολύ περισσότερο όσοι ηγούμαστε επιχειρήσεων, οργανισμών και ομάδων, να κατανοήσουμε το λόγο και τη σημασία των αλλαγών και να εμπλακούμε ενεργά στη διαδικασία με αποφασιστικότητα για την ανάπτυξη νέων συνηθειών και ευελιξία για την προσαρμογή σε νέες συνθήκες. Κι ο ψυχίατρος Δημήτρης Καραγιάννης είπε ότι η αγωνία που μας προκαλεί αυτό το ταξίδι στα αχαρτογράφητα νερά είναι επειδή νιώθουμε την ευθύνη να ανταπεξέλθουμε.

Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι είμαστε δέσμιοι των συνηθειών μας και κάθε αλλαγή μας δυσκολεύει γιατί μας ξεβολεύει. Είναι πάντα πιο εύκολο να επαναλαμβάνουμε συμπεριφορές και πρακτικές που έχουμε συνηθίσει και που απέδωσαν ως σήμερα, καθώς αυτές απαιτούν λιγότερη προσπάθεια και συνειδητή σκέψη. Ωστόσο, οι αλλαγές που συντελούνται σήμερα απαιτούν να βγούμε από τη ζώνη άνεσης (comfort zone) και να αναπτύξουμε νέες συνήθειες και νέες πρακτικές.

Οι αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν αναστάτωση, ανησυχία, άγχος και αντίσταση γιατί μας βγάζουν από την οικεία και γνώριμη κατάσταση. Και οι συνήθειες μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο στην αντίληψη των αλλαγών ως ευκαιρίες και να καθυστερήσουν την προσαρμογή.

Γι’ αυτό απαιτείται ανοικτό πνεύμα και ευελιξία. Όλα ξεκινούν από την αναγνώριση της ανάγκης για αλλαγή, τη συνειδητή προσπάθεια για ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και γνώσεων, και την προθυμία να δοκιμαστούν νέες προσεγγίσεις και μέθοδοι εργασίας.

Τα πτυχία δεν αποτελούν πλέον τον αποκλειστικό δείκτη της αξίας ενός ατόμου και της προοπτικής εξέλιξής του.

—Η διάθεση για αλλαγή αλλά και η προσαρμογή σε νέες συνθήκες είναι τελικά μια ένδειξη εξέλιξης και υψηλών προσδοκιών για έναν εργαζόμενο;

Σαφέστατα και είναι. Οι εργαζόμενοι που είναι ευέλικτοι, που είναι πρόθυμοι να προσαρμοστούν και να αντιμετωπίσουν αυτές τις αλλαγές είναι εκείνοι οι οποίοι θα επενδύσουν στη βελτίωση της απόδοσής τους και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους. Θα αναζητήσουν ευκαιρίες να επεκτείνουν τις γνώσεις τους, θα δοκιμάσουν νέους τρόπους εργασίας, θα καινοτομήσουν στον κλάδο τους, θα μάθουν από τις αποτυχίες τους, θα επιδιώξουν συνέργειες και θα διεκδικήσουν την προσωπική τους ανάπτυξη. Στον σύγχρονο κόσμο της εργασίας, που οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς λόγω τεχνολογικών εξελίξεων, ανταγωνισμού, νέων προκλήσεων και αναδιαρθρώσεων στις επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι που προσαρμόζονται και αναζητούν συνεχώς τη βελτίωση και την προοπτική ανάπτυξης έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναδειχθούν και να επιτύχουν τους επαγγελματικούς τους στόχους.

—Σύμφωνα με την έρευνα «Readiness for Change» είδαμε ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 6% δεν είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημίου. Θεωρείτε πλέον πως για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων στη σύγχρονη εποχή με τους ταχύτατους ρυθμούς και τις συνεχόμενες αλλαγές, ενδεχομένως τα πτυχία να μην διαδραματίζουν τόσο σημαντικό ρόλο όσο η εμπειρία;

Είναι αλήθεια ότι η σημερινή εποχή με τις ραγδαίες αλλαγές και την τεχνολογική επανάσταση απαιτεί από τους εργαζόμενους νέες δεξιότητες – ευελιξία, προσαρμοστικότητα, συνεχή εκπαίδευση κι επανεκπαίδευση. Τα πτυχία – με την παραδοσιακή έννοια – δεν αποτελούν πλέον τον αποκλειστικό δείκτη της αξίας ενός ατόμου και της προοπτικής εξέλιξής του.

Ζούμε σε μια εποχή που τη χαρακτηρίζει η αφθονία. Αφθονία στην πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, αφθονία στην πρόσβαση στην πληροφορία, αφθονία στη δυνατότητα που έχουμε να αποκτήσουμε νέες γνώσεις και νέες δεξιότητες. Η παραδοσιακή εκπαίδευση και τα Πανεπιστημιακά πτυχία εξακολουθούν να παρέχουν ένα ισχυρό θεωρητικό και γνωστικό υπόβαθρο, σε κάποια επαγγέλματα δε είναι άκρως σημαντικά και απαραίτητα. Την ίδια στιγμή, η ανάπτυξη δεξιοτήτων απαιτεί περισσότερα από την απλή απόκτηση γνώσεων. Στην πρόσφατη μελέτη του «Future of Jobs 2023» το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ καταγράφει τις 10 πιο σημαντικές δεξιότητες που απαιτούνται σήμερα προκειμένου οι εργαζόμενοι να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του μεταβαλλόμενου εργασιακού περιβάλλοντος. Οι δεξιότητες αυτές σχετίζονται εξίσου με την προσωπικότητα του ατόμου, την εμπειρία και την φιλομάθειά του όσο και με την επιστημονική και τεχνολογική του κατάρτιση. Δεξιότητες όπως η αναλυτική σκέψη, η δημιουργικότητα, η προσαρμοστικότητα, η δια βίου μάθηση συμπορεύονται με την τεχνολογική εξειδίκευση και την ικανότητα αξιοποίησης νέων τεχνολογιών όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προβλέπει επίσης ότι περίπου οι μισοί εργαζόμενοι θα απαιτηθεί να επανεκπαιδευτούν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Τα παραπάνω συνηγορούν ότι η εμπειρία αποκτάει όλο και μεγαλύτερη σημασία στην επαγγελματική πορεία ενός εργαζομένου. Η απόκτηση δεξιοτήτων περνάει μέσα από προηγούμενες επιτυχίες και αποτυχίες, από την ικανότητα προσαρμογής σε νέες καταστάσεις, από πιεστικά προβλήματα που αναζητούν επίλυση, από προκλήσεις διαχείρισης κρίσεων ή απαιτητικών projects.

Όσο λοιπόν τα πτυχία παρέχουν μια ισχυρή βάση γνώσεων, η ικανότητα προσαρμογής, η αντιμετώπιση προκλήσεων και η απόκτηση νέων δεξιοτήτων είναι το «διαβατήριο» για την μελλοντική ευημερία κι επιτυχία του εργαζόμενου.

—Τι συμβουλή θα δίνατε εσείς σε κάποιον/α που δεν έχει επιλέξει την αλλαγή αλλά για να συνεχίσει πρέπει να πορευτεί με αυτές;

Στο 7o WIB Forum η κυρία Μάγια Τσόκλη αναφέρθηκε στις αλλαγές ως μια ευκαιρία για διεύρυνση της ζωής μας. Περισσότερες αλλαγές – ακούσιες ή εκούσιες – φέρνουν και περισσότερες εμπειρίες, δημιουργούν και περισσότερες  αναμνήσεις.

Η συμβουλή μου σε όποιον αντιμετωπίζει μια μεγάλη αλλαγή που δεν την έχει επιλέξει, αλλά καλείται να τη διαχειριστεί είναι το τρίπτυχο Α – Α – Α: Αποδοχή, Ανάπτυξη, Αισιοδοξία.

Καταρχήν, είναι σημαντικό να αποδεχτούμε την αλλαγή και να προσπαθήσουμε να την κατανοήσουμε. Δεν ωφελεί η αντίσταση σε μια αλλαγή που είναι αναπόφευκτη και εκτός του προσωπικού μας ελέγχου. Αντίθετα, σοφότερο είναι να προσπαθήσουμε να ενημερωθούμε και να μάθουμε όσο περισσότερα γίνεται σχετικά με τη νέα κατάσταση, τις απαιτούμενες δεξιότητες και τις αναμενόμενες προκλήσεις. Η καλύτερη κατανόηση και η βαθύτερη πληροφόρηση θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε την αλλαγή με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

Ύστερα, πρέπει να αναζητήσουμε ευκαιρίες βελτίωσης και προσωπικής ανάπτυξης. Να επικεντρωθούμε στην ανάπτυξη εκείνων των δεξιοτήτων που θα μας βοηθήσουν να ανταποκριθούμε στη νέα κατάσταση. Η εκμάθηση νέων τεχνολογιών, η αναβάθμιση των γνώσεων μας, η ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων όπως η ευελιξία, η δημιουργικότητα, η ομαδικότητα, θα συμβάλλουν σημαντικά στην ικανότητά μας να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και να ανταπεξέλθουμε στις νέες απαιτήσεις. Στην προσπάθεια για προσωπική ανάπτυξη συμβάλλει και το σύστημα υποστήριξης του καθενός μας: οι συνάδελφοι, οι σύμβουλοι, οι ηγέτες των επιχειρήσεων και όλοι εκείνοι οι οποίοι μπορούν να συμβάλλουν με την συμβουλή, την καθοδήγηση, την ενθάρρυνση, την εμπιστοσύνη τους στην προσωπική μας διαδρομή.

Τέλος, πρέπει να αντιμετωπίζουμε την αλλαγή με αισιοδοξία. Όχι βέβαια ουτοπική αισιοδοξία ότι όλα θα πάνε καλά γιατί το σύμπαν θα βοηθήσει να πάνε όλα καλά, αλλά γιατί κάθε αλλαγή κρύβει κι ευκαιρίες κι είναι στο χέρι μας να τις εκμεταλλευτούμε για να εξελιχθούμε και να προοδεύσουμε. Νέες προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας, νέες ευκαιρίες εξέλιξης, νέοι δρόμοι δημιουργούνται πάντα μέσα από αλλαγές. Κι εμείς πρέπει να έχουμε ανοικτά μάτια κι ανοικτό μυαλό για να βγούμε κερδισμένοι στον κόσμο της εργασίας που συνεχώς αλλάζει.

Με λίγα λόγια η συμβουλή μου είναι να ενστερνιστούμε την αλλαγή «με λογισμό και μ’ όνειρο» όπως έγραψε ο εθνικός μας ποιητής – με ρομαντισμό και με ρεαλισμό ταυτόχρονα. Με καθαρή σκέψη δηλαδή και με ελπίδα για το αύριο. Με αισιοδοξία, με διορατικότητα, με την αντίληψη ότι μέσα από τις τρέχουσες δυσκολίες θα «γεννηθούν» ευκαιρίες, με τη συνειδητή προσπάθεια προσαρμογής κι ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων. Για να γίνουν αυτά τα σημεία καμπής πρόοδος κι ευημερία.

Στη σύγχρονη κοινωνία με τις καταιγιστικές αλλαγές και τη συνεχόμενη πληροφορία είναι ανάγκη να αποδεχτούμε το άγνωστο και αντί να του αντισταθούμε να το αξιοποιήσουμε δυναμικά για να προχωρήσουμε μπροστά. Με την αντίληψη ότι μέσα από τις τρέχουσες δυσκολίες θα «γεννηθούν» ευκαιρίες, είναι ο μόνος τρόπος να επωφεληθούμε μέσα στην καθημερινή αστάθεια και την αβεβαιότητα.