Ομάδα υποστήριξης για το πένθος, στην Ανέμη

Το πένθος «ορίζεται ως αντίδραση προσαρμογής σε ένα ή πολλά ψυχοπιεστικά γεγονότα που χαρακτηρίζονται από μια σημαντική απώλεια, με γνωστότερο το πένθος στην απώλεια αγαπημένου προσώπου» (Γουρνάς, 2011, σελ. 308). Ο θρήνος είναι μια δυναμική διεργασία που εμπεριέχει μια κοπιώδη προσπάθεια να εγκλιματιστεί κάποιος άνθρωπος ξανά σ’ έναν κόσμο όπου κάποιο κεντρικό πρόσωπο, μέρος ή στόχος έχουν χαθεί. Mέσω της διεργασίας του θρήνου το άτομο που πενθεί, αντιλαμβάνεται την κληρονομιά που του αφήνει η απώλεια για το υπόλοιπο της ζωής του, ενώ παράλληλα συνειδητοποιεί τη θνητότητά του, αναπτύσσει την ικανότητα να συμπάσχει με τον συνάνθρωπό του, επαναξιολογεί τις αξίες αλλά και τις σχέσεις του με τους άλλους και μαθαίνει προοδευτικά να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη ωριμότητα τις προκλήσεις της ζωής (Neimeyer, 2006). Με άλλα λόγια προσπαθεί να αποδώσει νόημα στην απώλεια διότι με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να την εντάξει στην ιστορία της ζωής του χωρίς να τη θεωρεί τραυματικό γεγονός, ακατανόητο και αποκομμένο από την προσωπική αντίληψη του εαυτού του (Μπελλάλη, 2003) και έτσι, προοδευτικά «οδηγείται στην εις βάθος αναγνώριση της προσωπικής ταυτότητάς του και της προσωπικής του φιλοσοφίας, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη ζωή γενικότερα (Μπελλάλη & Μηνασίδου, 2014, σελ.781). Επί της ουσίας, κεντρικό στοιχείο αυτής της διεργασίας είναι η «εκ νέου μάθηση του κόσμου», ενός κόσμου που για πάντα έχει αλλάξει από την απώλεια  (Neimeyer, 2006).

Η Χατζηνικολάου (2009, σελ. 77) χαρακτηρίζει τον θρήνο «ως μια δεξιότητα ζωής που πρέπει να βιωθεί και όχι μια αρρώστια που πρέπει να θεραπευτεί». Θεωρεί ότι το άτομο που αποδέχεται το πένθος του και που μπορεί μέσα από τη διεργασία του θρήνου να το εντάξει στη ζωή του, μαθαίνει μια ουσιαστική δεξιότητα ζωής.

Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου πάντα μας αγγίζει βαθιά αλλά, ολοένα και συχνότερα, τον αντιμετωπίζουμε ως μια απόμακρη πραγματικότητα. Ο άνθρωπος που πενθεί, περιθωριοποιείται, πιέζεται να ενταχθεί σε έναν φυσιολογικό ρυθμό ζωής και να ξεπεράσει όσο πιο σύντομα γίνεται την οδύνη της απώλειας. Έτσι ο θρήνος γίνεται μια αυστηρά προσωπική υπόθεση. Ακόμα και οι τελετουργίες πένθους απλοποιούνται και χάνουν το νόημα τους. Έτσι, ο θάνατος και ο πόνος που προκαλεί σπάνια συζητιέται ανοιχτά επικυρώνοντας τη διαπίστωση ότι οι άνθρωποι στις σημερινές δυτικές κοινωνίες αρνούνται να μιλήσουν για τον θάνατο, θεωρώντας το ένα θέμα ταμπού.

Το πένθος είναι μια βαθιά εσωτερική διεργασία, όπου το άτομο προσπαθεί να επεξεργαστεί την απώλεια, να συμφιλιωθεί με την απουσία και να αναδιαμορφώσει την προσωπική του αφήγηση. Αν και η διαδικασία αυτή είναι εσωτερική, δεν σημαίνει ότι πρέπει να βιώνεται μοναχικά. Η ομάδα έχει ως σκοπό να λειτουργήσει ως ένα ασφαλές πλαίσιο όπου τα πενθούντα πρόσωπα μπορούν να μοιραστούν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, βρίσκοντας ανακούφιση στην αλληλεπίδραση με άλλους που βιώνουν παρόμοιες εμπειρίες. Μέσα από την αμοιβαία κατανόηση και τη συλλογική επεξεργασία, το ατομικό πένθος μετασχηματίζεται σε μια διαδικασία σύνδεσης, δίνοντας χώρο στην έκφραση, τη νοηματοδότηση και την προοδευτική προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα.

Στην ομάδα, τα μέλη θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις σκέψεις τους που συνδέονται με τον θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου, να αφηγηθούν την ιστορία της απώλειας τους, να εντοπίσουν τρόπους για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που συνοδεύουν αυτό το γεγονός, να αναγνωρίσουν τους προσωπικούς πόρους και τις δυνάμεις τους.

Η τέχνη κατέχει κεντρικό ρόλο στην ομάδα, καθώς αξιοποιείται για την επίτευξη των στόχων της. Μέσα από τον συμβολισμό και την δημιουργικότητα δίνεται ο χώρος και η κατάλληλη αισθητική απόσταση για να χωρέσουν, να επεξεργαστούν και να εκφραστούν τα συναισθήματα συμβάλλοντας στη διαδικασία και προσαρμογή των μελών στην απώλεια.

Στόχοι της Ομάδας:

-Έκφραση και Επεξεργασία Συναισθημάτων: Δημιουργία ενός τόπου όπου τα μέλη μπορούν να αναγνωρίσουν, να αποδεχτούν και να μοιραστούν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους με άλλους που έχουν βιώσει παρόμοιες απώλειες.

-Καλλιέργεια Αίσθησης Αλληλοϋποστήριξης: Δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου τα μέλη αισθάνονται ότι συνδέονται μέσα από την κοινή τους εμπειρία και ενθαρρύνονται να προσφέρουν και να λάβουν βοήθεια.

-Κατανόηση και Αποδοχή της Απώλειας: Υποστήριξη για να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τον θάνατο του αγαπημένου τους προσώπου, αναγνωρίζοντας την επίδραση που έχει αυτή η απώλεια στη ζωή τους.

-Διατήρηση της Μνήμης του Αγαπημένου Προσώπου: Ενίσχυση της διαδικασίας διατήρησης της μνήμης του αγαπημένου προσώπου με σεβασμό και αγάπη.

-Ένταξη της Απώλειας στην Ιστορία Ζωής: Υποστήριξη στη διαμόρφωση νοήματος, εντάσσοντας την εμπειρία της απώλειας στην προσωπική τους ιστορία.

-Επεξεργασία και Διαμόρφωση της Αντίληψης του Εαυτού και της Ζωής: Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η απώλεια επηρεάζει την αυτοαντίληψη, τις σχέσεις με τους άλλους και τη φιλοσοφία ζωής.

Πριν την ένταξη των μελών στην ομάδα, θα πραγματοποιηθούν ατομικές συναντήσεις με τους συντονιστές, κατά τις οποίες θα εξεταστούν οι ανάγκες και οι προσδοκίες των μελών. Κατά τη διάρκεια αυτών των συνεντεύξεων, θα αναγνωριστεί εάν το κάθε μέλος είναι έτοιμο να συμμετάσχει στην ομάδα και να δεσμευτεί στη διαδικασία.

Ο μέγιστος αριθμός μελών της ομάδας θα είναι 8.

Οι συναντήσεις θα ξεκινήσουν τον Φεβρουάριο του 2025  και θα πραγματοποιηθούν 10 συναντήσεις. Κάθε συνάντηση θα πραγματοποιείται από τις 7:30 μ.μ. έως τις 9.00 μ.μ. στην Ανέμη, Χώρος Ψυχοθεραπείας & Τέχνης, Μαιζώνος 197, Πάτρα.

Για πληροφορίες και κράτηση θέσης μπορείτε να επικοινωνείτε στο 2610240684

Σύντομα βιογραφικά:

Ο Λάμπρος Αραπάκος είναι κοινωνικός λειτουργός με εξειδίκευση στη Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία και εκπονεί διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Πατρών, με αντικείμενο τη Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας και το Πένθος. Έχει ολοκληρώσει μεταπτυχιακές σπουδές στην Ψυχική Υγεία (ΤΕΙ Θεσσαλίας) και την Κοινωνική Εργασία στην Εκπαίδευση (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης) και είναι απόφοιτος της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης «Εμπρός Θέατρο Εργαστήριον». Έχει εκπαιδευτεί στη Συμβουλευτική Παιδιών, Εφήβων και Οικογενειών στη Σοβαρή Ασθένεια και το Πένθος (Μέριμνα), καθώς και στη Θεραπευτική Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων (Μονάδα Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ). Είναι απόφοιτος των Προγραμμάτων Ειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό, καθώς και της Παιδαγωγικής Κατάρτισης (ΑΣΠΑΙΤΕ). Έχει εργαστεί σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας παρεμβάσεις κοινωνικής ένταξης για ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά (PRAKSIS) και για άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας (ΣΟΨΥ Πάτρας). Τα τελευταία 8 χρόνια εργάζεται ως κοινωνικός λειτουργός σε δημόσια σχολεία, εμψυχώνει ομάδες συμβουλευτικής και ενίσχυσης δεξιοτήτων για παιδιά, εφήβους/ες και ενήλικες. Παράλληλα, πραγματοποιεί εργαστηριακά μαθήματα στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Εξαρτήσεις και Νέες Τεχνολογίες» (Πανεπιστήμιο Πατρών). Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά και έχουν παρουσιαστεί σε συνέδρια και ημερίδες. Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας στην Πάτρα.

Η Ράνια Πανουργιά είναι ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Κοινωνική Κλινική Ψυχολογία του ΑΠΘ. Είναι Δραματοθεραπεύτρια με ανάλογη πιστοποιημένη τετραετή εκπαίδευση από το Ψυχοθεραπευτικό & Εκπαιδευτικό κέντρο ΕΡΜΑ. Έχει ολοκληρώσει μονοετή εκπαίδευση στη συστημική θεραπεία ζευγαριών στο Ινστιτούτο Συστημικής Θεραπείας Θεσσαλονίκης και στην θεραπεία ομάδας με το μοντέλο του Irvin Yalom από το κέντρο ΚΕΑΣ. Την παρούσα στιγμή εκπαιδεύεται στην συστημική σεξολογία και σεξοθεραπεία στο ΚΕΣΜΕΘ και στο μοντέλο τραυματοθεραπείας CRM στο Ινστιτούτο Τραυματοθεραπείας. Έχει εργαστεί για πέντε χρόνια στο Άλμα Ζωής Ν. Αχαΐας για γυναίκες με καρκίνο μαστού όντας υπεύθυνη για την υποστήριξη των γυναικών και των οικογενειών τους, αλλά και συμμετέχοντας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προγραμμάτων πρόληψης και ακόμα διατηρεί σχέση συνεργασίας. Έχει συντονίσει εργαστήρια και ομάδες για ασθενείς με καρκίνο, για γονείς, για φοιτητές και για άτομα με στόχο την αυτογνωσία. Είναι εξωτερική συνεργάτης στο ΤΕΠΕΚΕ Πατρών με διδακτικό έργο στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, Εξαρτήσεις και Νέες Τεχνολογίες». Είναι εκπαιδεύτρια στην Ακαδημία ΕεΝΘΕΣΥ (Εφαρμογές Ενσυνειδητότητας στη Θεραπεία και τη Συμβουλευτική) από το 2023. Εργάζεται από το 2013 στο ιδιωτικό της γραφείο προσφέροντας υπηρεσίες ψυχοθεραπείας και υποστήριξης ενηλίκων και σεμινάρια δραματοθεραπείας. Στον νέο της χώρο «Ανέμη» προσφέρει υπηρεσίες ψυχοθεραπείας και εργαστήρια τέχνης για παιδιά και ενήλικες.

Βιβλιογραφία

Γουρνάς, Γ. (2011). Το πένθος. Στο Λ. Λύκουρας, Α. Πολίτης, Ρ. Γουρνέλλης και Α. Μαϊλλης. Στοιχεία Ψυχογηριατρικής, (σελ. 305-317). Αθήνα: Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις.

Μπελλάλη, Θ. και Μηνασίδου, Ε. (2014). Ο ασθενής που πεθαίνει και οι φροντιστές του. Στο Π. Σαράφης και Θ. Κωνσταντινίδης (Συν.). Εισαγωγή στη Νοσηλευτική Επιστήμη και τη Φροντίδα  Υγείας, (σελ 771-787). Λευκωσία: Broken Hill.

Μπελλάλη, Θ. (2003). Μελέτη του θρήνου των γονιών μετά τη δωρεά οργάνων του παιδιού τους. Διδακτορική διατριβή, τμήμα Νοσηλευτικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Neimeyer, R. (2006). Ν’ Αγαπάς και να Χάνεις. (Μτφρ. Ε. Παπάζογλου, Επιμ. Δ. Παπαδάτου). Αθήνα: Κριτική.

Χατζηνικολάου, Σ. (2009). Οι διεργασίες του θρήνου στα παιδιά. Επιστημονικό Βήμα, 11, σελ. 77-90.