Σπύρος Κουβέλης: Οι τράπεζες ζητούν αξιολογήσεις με κριτήρια ESG για τις δανειοδοτήσεις
Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG δεν αποτελεί μια μόδα, λόγω της γενικής συζήτησης περί κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης να αναδειχθούν από επικοινωνιακή πλευρά οι βιώσιμες δράσεις μιας επιχείρησης, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο management και αξιολόγησης κινδύνου.
Τα τελευταία δύο χρόνια υπολογίζονται σε περισσότερα από 330 δισ. δολάρια τα περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση (Assets Under Management) με κριτήρια ESG (Environment, Social, Governance). Σύμφωνα με όσα αναφέρει σε συνέντευξή του στη LiFO ο διευθυντής του Ινστιτούτου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (European Public Law Organisation-EPLO) κ. Σπύρος Κουβέλης, πλέον πολλές, κυρίως αναπτυξιακές τράπεζες ζητούν αξιολογήσεις με κριτήρια ESG για να προχωρήσουν σε δανειοδότηση μιας επιχείρησης, ενώ και οι θεσμικοί επενδυτές λαμβάνουν υπ’ όψιν τα δεδομένα ESG όταν πρόκειται να επενδύσουν σε μια εταιρεία. Έτσι, σήμερα η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG δεν αποτελεί μια μόδα, λόγω της γενικής συζήτησης περί κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης να αναδειχθούν από επικοινωνιακή πλευρά οι βιώσιμες δράσεις μιας επιχείρησης, αλλά ένα πραγματικό εργαλείο management και αξιολόγησης κινδύνου.
— Κύριε Κουβέλη, την τελευταία χρονιά παρατηρούμε και στην ελληνική αγορά να αυξάνεται το ενδιαφέρον για τα κριτήρια ESG τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε δανειοδοτήσεις. Πού πιστεύετε πως οφείλεται αυτή η τάση και πώς θα εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια;
Η αξιολόγηση επενδύσεων και επιχειρήσεων με βάση τα κριτήρια ESG, που εξετάζουν τις επιδόσεις μιας επένδυσης ή μιας επιχείρησης σε σχέση με παραμέτρους σχετικές με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη χρηστή διακυβέρνηση, είναι πλέον η κυρίαρχη τάση σε παγκόσμιο επίπεδο, και τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχουν περισσότερα από 330 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση (Assets Under Management) με αυτά τα κριτήρια. Αναμένεται μάλιστα να γενικευθεί η εφαρμογή τους σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία είτε λόγω των αλλαγών του ρυθμιστικού πλαισίου (βλέπε Ευρωπαϊκή Ταξινομία και νέες εξελίξεις στην αμερικανική κεφαλαιαγορά) είτε λόγω πιέσεων από την ίδια την αγορά. Παρατηρούμε πως πολλές, κυρίως αναπτυξιακές τράπεζες ζητούν αξιολογήσεις με κριτήρια ESG για να προχωρήσουν σε δανειοδότηση.
Εξού και οι μεγαλύτερες και σημαντικότερες επιχειρήσεις παγκοσμίως εφαρμόζουν αξιολογήσεις με βάση τις αρχές ESG (Environment, Social, Governance) και υπάρχουν πλέον χιλιάδες επενδυτικά funds σε όλο τον κόσμο που επιλέγουν τις επενδύσεις τους αυστηρά με κριτήρια ESG, και μάλιστα με αποδόσεις πολύ μεγαλύτερες από τον μέσο όρο των παραδοσιακών funds. Γι’ αυτόν το λόγο οι θεσμικοί επενδυτές εξετάζουν προσεκτικά το διαθέσιμο υλικό αναφορικά με δεδομένα ESG όταν πρόκειται να επενδύσουν σε μια εταιρεία, το ίδιο και οι τράπεζες όταν πρόκειται να χρηματοδοτήσουν μια επιχείρηση. Με βάση το γεγονός πως η Ευρώπη αποτελεί την ηγέτιδα σε αριθμό βιώσιμων χρηματοδοτήσεων παγκοσμίως, θα είναι ενδιαφέρουσες οι εξελίξεις στις επενδύσεις και στις αξιολογήσεις με κριτήρια ESG τα επόμενα χρόνια.
— Ποιες είναι σήμερα οι σημαντικότερες προκλήσεις στην εφαρμογή των κριτηρίων ESG;
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις αυτήν την στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί η έλλειψη μιας κοινής γλώσσας, ενός κοινού κώδικα για τις αξιολογήσεις, καθώς και δεδομένων, με αποτέλεσμα τα φαινόμενα greenwashing και εξαπάτησης των επενδυτών και του κοινού, ιδίως όταν οι συχνά άσχετες με την κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μετονομάζονται σε ESG. Για την αντιμετώπιση αυτών των πρακτικών, ως Ινστιτούτο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO) και διεθνής οργανισμός, σε συνεργασία με καταξιωμένους εμπειρογνώμονες, έχουμε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια το Verimpact, μια εξαιρετικά καινοτόμο online μεθοδολογία και εργαλείο για ESG, την πρώτη στην Ελλάδα, η οποία ενσωματώνει προηγμένες προσεγγίσεις τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση και τη συλλογή δεδομένων με έναν μεγάλο αριθμό δεικτών με στόχο την εκτίμηση κίνδυνου και προβλέψεων. Καθώς πρόκειται για μια online αυτοματοποιημένη υπηρεσία, επιτρέπει να ενσωματώνεται η εφαρμογή των αρχών ESG όχι μόνο για μεγάλες επιχειρήσεις και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα που έχουν τους πόρους να επενδύσουν σε αυτό αλλά και για μικρομεσαίες εταιρείες με φιλικό προς τους χρήστες περιβάλλον και διαδραστικότητα αλλά και χαμηλό κόστος.
— Θεωρείτε πως η εφαρμογή των κριτηρίων ESG ή η εκπόνηση στρατηγικής ESG από μια εταιρεία, εισηγμένη ή μη, αποτελεί μια μόδα που θα περάσει; Σε τι βαθμό είναι έτοιμες οι εταιρείες να εντάξουν τα κριτήρια ESG στην καθημερινότητά τους και πώς θα επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά η ανταγωνιστικότητά τους;
Καταρχάς, από τις επιμορφώσεις και τις αξιολογήσεις ESG σε εταιρείες μεγάλες και μικρομεσαίες, που το Ινστιτούτο μας έχει ολοκληρώσει σε διεθνή κλίμακα, έχουμε δει ότι η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG αποτελεί ένα εργαλείο για την αξιολόγηση μιας εταιρείας ή μιας επένδυσης αλλά και για τη λήψη σωστών αποφάσεων της διοίκησης ή των επενδυτών, καθώς και για τη μείωση του ρίσκου και των κινδύνων, και μάλιστα συνεκτιμώντας τους οικονομικούς κινδύνους μαζί με εκείνους που δεν είναι χρηματοοικονομικής φύσης. Δηλαδή δεν αποτελεί μια μόδα λόγω της γενικής συζήτησης περί κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης να αναδειχθούν από επικοινωνιακή πλευρά οι βιώσιμες δράσεις μιας επιχείρησης αλλά ένα πραγματικό εργαλείο management και αξιολόγησης κινδύνου. Δεδομένων των απαιτήσεων της παγκόσμιας αγοράς, σε ό,τι αφορά τις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις ή την προσέλκυση επενδύσεων αλλά και τη συμμετοχή στις αλυσίδες τροφοδοσίας (value chains) τόσο εγχώρια όσο και μέσω εξαγωγών, τα κριτήρια ESG είναι πια παντού. Αναδεικνύεται επομένως η ανάγκη για ενσωμάτωση των κριτηρίων στις εταιρείες, είτε πρόκειται για εισηγμένες είτε για μικρομεσαίες, με θετικότερο αντίκτυπο στην απόδοσή τους, με μεγαλύτερη κερδοφορία και με μικρότερους χρηματοοικονομικούς και άλλους κινδύνους.
— Αναφορικά με την ελληνική αγορά πού βρισκόμαστε;
Έχουν γίνει σημαντικά βήματα τον τελευταίο χρόνο, με τις ελληνικές επιχειρήσεις να έχουν ξεκινήσει να μιλούν πλέον για τα κριτήρια ESG, ενώ η σχετική συζήτηση δεν είναι πια ταυτισμένη μόνο με την περιβαλλοντική διάσταση αλλά και με κοινωνικά θέματα και θέματα διακυβέρνησης, είτε αυτό αφορά την εκπροσώπηση των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια είτε τις έννοιες της πολυμορφίας και της συμπερίληψης στον δημόσιο χώρο. Ωστόσο θα ήθελα να σημειώσω πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι αρχές ESG θα ενσωματωθούν σωστά και ουσιαστικά στη λειτουργία των ελληνικών επιχειρήσεων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις τάσεις στην ευρωπαϊκή και διεθνή επιχειρηματική κοινότητα καθώς και τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, κυρίως σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αλλά και τον μετασχηματισμό της σε πιο βιώσιμη και ανθεκτική. Το ινστιτούτο μας εργάζεται πολύ εντατικά προς αυτή την κατεύθυνση και αξιοποιώντας, πέρα από το Verimpact, και το διεθνές δίκτυο εμπειρογνωμόνων που διαθέτει αλλά και την εγκυρότητά του ως Μόνιμου Παρατηρητή στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών παρέχει στήριξη σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς ώστε να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία της μετάβασης (Business Transformation) προς ένα μοντέλο λειτουργίας που να ενσωματώνει σωστά τις αρχές ESG, πέρα και πάνω από τη δουλειά που καλώς κάνουν με τους εκάστοτε συμβούλους επιχειρήσεων, οι οποίοι γενικά επικεντρώνονται σε σύνταξη εκθέσεων και εκπόνηση στρατηγικών.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
