Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Σύμφωνα με όσους εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, η ηθοποιός και μοντέλο Mia Goth έμοιαζε με ένα ανήλικο κορίτσι που πόζαρε σε σεξουαλικές πόζες ενώ υπονοούνταν πως κάποιος την παρακολουθεί πίσω από μια μισάνοιχτη πόρτα.
0

Αν και η πολιτική ορθότητα υπήρξε ανέκαθεν μια από τις βασικές αιτίες απαγόρευσης διαφημίσεων μόδας, ο πόλεμος λογοκρισίας και μόδας γίνεται πραγματικά τεράστιος όταν το θέμα είναι το σεξ. Πριν 3-4 χρόνια, ο οργανισμός ASA (Advertising Standards Authority) που επιβλέπει τις διαφημίσεις στη Βρετανία, έλαβε παράπονα για μια καμπάνια της Miu Miu. Σύμφωνα με όσους εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, η ηθοποιός και μοντέλο Mia Goth έμοιαζε με ανήλικο κορίτσι που πόζαρε σε σεξουαλικές πόζες ενώ υπονοούνταν πως κάποιος την παρακολουθεί πίσω από μια μισάνοιχτη πόρτα.

Τελικά με αυτή την εκτίμηση είχε συμφωνήσει και ο ΑSA, ο οποίος απαγόρευσε την καμπάνια που έφερε την υπογραφή του Steven Meisel. Η ετυμηγορία δεν έδειξε καμία εκτίμηση για το καλλιτεχνικό σκέλος της διαφήμισης και ανέφερε πως το μοντέλο ήταν προκλητικό, το styling την έκανε, αν και ήταν 21 ετών, να φαίνεται μικρότερη από 16 και πως ουσιαστικά παρουσιαζόταν ένα παιδί σαν αντικείμενο σεξουαλικού πόθου, σε σκηνοθεσία που προσέδιδε ηδονοβλεπτικό ύφος.

Αυτή ήταν μόλις μια από τις περίπου 30.000 περιπτώσεις που ο ASA καλείται κάθε χρόνο να επιθεωρήσει. Ωστόσο δεν ήταν η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος οίκος μόδας ήρθε αντιμέτωπος με τη λογοκρισία των μελών του οργανισμού. Πριν χρόνια, μια άλλη καμπάνια της Miu Miu, είχε απαγορευτεί έπειτα από παράπονα που έγιναν και πάλι στον ASA. Η ηθοποιός Hailee Steinfeld φωτογραφήθηκε το 2011 από τον Bruce Weber καθισμένη στις ράγες τρένου. Η νεαρή πρωταγωνίστρια είχε πάρει μια εξαιρετικά θλιμμένη πόζα και το στιλ της καμπάνιας ήταν μελαγχολικό. Οι συνειρμοί που έγιναν παρέπεμπαν σε κοπέλα που ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει και τελικά η φωτογραφία κρίθηκε ανεύθυνη και απαγορεύτηκε.

Η Sisley, το 2001, έβαλε την Josie Maran μπροστά στο φακό του Terry Richardson. Εκείνος με τη σειρά του την έβαλε να αρμέξει μια αγελάδα και να πιει το γάλα. Η διαφήμιση απαγορεύτηκε. 

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Η ηθοποιός Hailee Steinfeld φωτογραφήθηκε το 2011 από τον Bruce Weber καθισμένη στις ράγες τρένου

Πρωτεργάτης των υπερσεξουαλικών διαφημίσεων που μπήκαν στο στόχαστρο της βρετανικής και όχι μόνο λογοκρισίας, υπήρξε ο Tom Ford την περίοδο που είχε τα ηνία του οίκου Gucci. Ο ιταλικός κολοσσός έχει στο βιογραφικό του μερικές από τις πλέον προβοκατόρικες διαφημίσεις που κατέκλυσαν περιοδικά μόδας, τηλεοράσεις και media. Οι εικόνες του Terry Richardson ήταν σκληρές, ερωτικές, σχεδόν πορνογραφικές, και είχαν καταφέρει να προκαλέσουν αντιδράσεις που στην πραγματικότητα τροφοδότησαν ακόμη περισσότερο τον θρύλο, τόσο του σχεδιαστή όσο και του φωτογράφου.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Ο Μάριο Τεστίνο φωτογραφίζει την καμπάνια του Gucci Άνοιξη-Καλοκαίρι 2003
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter

Ο Tom Ford πάντως είχε καταλάβει πως το σεξ πουλάει, αποφασίζοντας να συνεχίσει ακόμη πιο προκλητικός. Το λανσάρισμα του αρώματος που έφερε το όνομά του και που ακόμη και σήμερα κάνει υψηλές πωλήσεις έμελλε να είναι ακόμη πιο προκλητικό από τις καμπάνιες του οίκου Gucci. Την καμπάνια ανέλαβε ξανά ο μετρ του είδους Τerry Richardson και η πρεμιέρα του αρώματος προκάλεσε αντιδράσεις που έφτασαν στον ASA.

Ωστόσο οι διαφημίσεις δεν απαγορεύτηκαν μια και κρίθηκε πως οι αναγνώστες των περιοδικών στα οποία εμφανίζονταν ήταν εξοικειωμένοι με τα μηνύματα και δεν συνέτρεχε λόγος προστασίας τους. Αυτά ως προς τον ASA, γιατί σε αρκετές άλλες χώρες η καμπάνια δεν κατάφερε να παραμείνει για πολύ σε έντυπα ή ακόμη και καταστήματα καλλυντικών.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Το λανσάρισμα του αρώματος που έφερε το όνομα του Tom Ford, και που ακόμη και σήμερα κάνει υψηλές πωλήσεις, έμελλε να είναι ακόμη πιο προκλητικό από τις καμπάνιες του οίκου Gucci.

Ο Ford έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πορεία τoυ Gucci, καθώς κατάφερε μέσα σε πέντε χρόνια να εκτοξεύσει την αξία του οίκου στα $4,3 δισ. από εκεί που το 1990 ο οίκος βρισκόταν στα πρόθυρα της πτώχευσης. Όταν ο όμιλος Gucci εξαγόρασε ένα σημαντικό ποσοστό του οίκου Yves Saint Laurent, ο Φορντ ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση και των δύο οίκων.

Για τον YSL o Τοm Ford φαίνεται πως επιφύλασσε κάτι ακόμη πιο προκλητικό. Το πρώτο αντρικό full frontal προκάλεσε αμηχανία στους πιο τολμηρούς και οργή στους συντηρητικούς. Aν και η πόζα του μοντέλου Samuel de Cubber ήθελε να αποτίσει φόρο τιμής στη θρυλική γυμνή φωτογραφία του Yves Saint Laurent από τον Jean Loup Sieff, ελάχιστοι έδειξαν ανοχή στο καλλιτεχνικό σκέλος και τα παράπονα ήταν εκατοντάδες. Τελικά η φωτογραφία κυκλοφόρησε ολόκληρη σε ελάχιστα γαλλικά έντυπα και στις υπόλοιπες χώρες εμφανίστηκε κομμένη σχεδόν στο ύψος του αφαλού του μοντέλου.

Η λίστα με τις διαφημίσεις του Tom Ford που έφτασαν στην επιθεώρηση λογοκρισίας μοιάζει ατελείωτη. Μια ακόμη καμπάνια που κατάφερε να ξεσηκώσει θύελλα παραπόνων ήταν για το γυναικείο άρωμα Opium. H ολόγυμνη μούσα του Sophie Dahl φωτογραφήθηκε ξαπλωμένη σε μεταξωτό ύφασμα χαρίζοντας το χυμώδες κορμί της στο αδηφάγο βλέμμα των αναγνωστών όλων των περιοδικών μόδας. 1000 από αυτούς ενοχλήθηκαν και έσπευσαν και πάλι να παραπονεθούν. Τελικά η διαφήμιση πέρασε στην ιστορία του οργανισμού ως μια από τις δέκα καμπάνιες με τα περισσότερα παράπονα.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
H ολόγυμνη μούσα του Tom Ford, Sophie Dahl
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μια από τις πολλές καταχωρήσεις της American Apparel που απαγορεύτηκαν. Το brand ήταν από τους πιο συχνούς πελάτες του ΑSA και κατηγορούνταν συχνά για σεξιστικό υλικό και αμφιβόλου ηλικίας πρωταγωνίστριες.

Το περιοδικό Dazed σημειώνει πως ακόμη και ένα παράπονο είναι αρκετό για να ενεργοποιήσει τον ASA ο οποίος λαμβάνει πολύ σοβαρά κάθε καταγγελία. Μερικά από τα παραδείγματα είναι αστεία και εξωφρενικά. Υπήρξαν 12 επιστολές παραπόνων για βίντεο καμπάνιας, πάλι για το άρωμα Opium, που έδειχνε ένα μοντέλο να τρέχει πανικόβλητο στους δρόμους μιας πόλης προκειμένου να προλάβει τον φίλο της που της έκλεψε το άρωμα. Οι θεατές υποστήριξαν πως το βίντεο ήταν μια αλληγορία για τους εξαρτημένους στα ναρκωτικά. Μια ακόμη «περιπτωσάρα» που αναφέρεται στο Dazed είναι εκείνη ενός θεατή που δεν έμεινε ικανοποιημένος από τους γυμνούς ώμους της Keira Knightley σε μια διαφήμιση της Chanel που προβλήθηκε κατά τη διάρκεια διαλείμματος του παιδικού φιλμ Ice Age 2.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
H Eva Mendes σε καμπάνια για τα εσώρουχα Calvin Klein

Ιδού μερικές ακόμη καμπάνιες μόδας που δίχασαν και πέρασαν από τον κυκεώνα του πουριτανισμού και της λογοκρισίας. Κάποιες τα κατάφεραν και κάποιες όχι:

Ο Calvin Klein κατάφερε από τις πρώτες του καμπάνιες να προκαλέσει σάλο για την ηλικία των μοντέλων, ή τουλάχιστον την ηλικία που έδειχναν να έχουν μετά από το styling. Πρώτη στη λίστα του CK, η 15χρονη Brooke Shields που «δεν ήθελε τίποτα ανάμεσα σε εκείνη και στο τζιν της». Ακολούθησαν μερικά ακόμη γυμνασμένα και ημίγυμνα μοντέλα διαφημίσεων που όσοι πρόλαβαν τα '90s σίγουρα θυμούνται.

 
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Διαφήμιση για αντρικά εσώρουχα Calvin Klein
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
H Josie Maran μπροστά στο φακό του Terry Richardson

Η Sisley, το 2001, έβαλε την Josie Maran μπροστά στο φακό του Terry Richardson. Εκείνος με τη σειρά του την έβαλε να αρμέξει μια αγελάδα και να πιει το γάλα. Η διαφήμιση απαγορεύτηκε. Λίγο αργότερα η εταιρεία ξαναπειραματίζεται με τα βοοειδή στις καμπάνιες της και πέφτει πάλι θύμα της λογοκρισίας. Μετά εγκαταλείπει αγελάδες και ταύρους και στρέφεται στο κόνσεπτ junkies, καταφέρνοντας και πάλι να εξοργίσει.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Η θρυλική φωτογραφία του ασθενή David Kirby που πεθαίνει στα χέρια των γονιών του.

H Benetton ακόμη και χωρίς καθόλου σεξ κατάφερε να κάνει τις πιο πολυσυζητημένες καμπάνιες στην ιστορία της μόδας. Το 2011 ο Πάπας Βενέδικτος φιλάει στο στόμα τον Ιμάμη Sheik Ahmed el-Tayeb και η φωτογραφία απαγορεύεται από παντού. Αρκετά χρόνια νωρίτερα οι κριτικοί είχαν γίνει έξαλλοι με το πρόσωπο του AIDS - μια θρυλική φωτογραφία του ασθενή David Kirby που πεθαίνει στα χέρια των γονιών του.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Το 2011 ο Πάπας Βενέδικτος φιλάει στο στόμα τον Ιμάμη Sheik Ahmed el-Tayeb
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter
H 17χρονη Dakota Fanning για το άρωμα του Marc Jacobs, Lola

O Μarc Jacobs με πρωταγωνίστρια την τότε 17χρονη Dakota Fanning κατάφερε να μπει και αυτός στη λίστα με τις απαγορευμένες διαφημίσεις. Το κόνσεπτ με το μεγάλο μπουκάλι αρώματος Lola ανάμεσα στα σκέλια της ήταν πολύ τολμηρό και τα υπονοούμενα χαρακτηρίστηκαν απαράδεκτα και ανεύθυνα.

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter

Οι Dolce & Gabbana και η φωτογράφιση με το μοντέλο σε σκηνή που θυμίζει ομαδικό βιασμό:

Μόδα εναντίον λογοκρισίας: η ιστορία των απαγορευμένων διαφημίσεων Facebook Twitter

Η Abercrombie & Fitch έγινε ανεπιθύμητη στη Σιγκαπούρη εξαιτίας της παρακάτω διαφήμισης:

Μόδα & Στυλ
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νύχια

Μόδα & Στυλ / Τα μακριά νύχια και το slut shaming στην εργασία

Τρεις γυναίκες δημοσιογράφοι συζητούν για τα αρνητικά σχόλια και τις προκαταλήψεις που συνοδεύουν ακόμα τη γυναικεία εμφάνιση και για το γεγονός πως οι περισσότερες στερεοτυπικές απόψεις στον χώρο εργασίας έχουν να κάνουν με το φύλο.
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
Έκανε ο Marc Jacobs καλύτερα τη δουλειά της Anna Wintour;

Μόδα & Στυλ / Έκανε ο Marc Jacobs καλύτερα τη δουλειά της Anna Wintour;

Ο Marc Jacobs υπογράφει το τεύχος Δεκεμβρίου της αμερικανικής «Vogue», κατακτώντας άλλη μια πρωτιά στην παθιασμένη καριέρα του, που ταυτίστηκε με επιδείξεις-υπερθεάματα, το grunge των ’90s και το fusion της πολυτελούς μόδας με την τέχνη.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ode to socks: Δείξε μου τις κάλτσες σου να σου πω ποιος είσαι

Radio Lifo / Δείξε μου τις κάλτσες σου να σου πω ποιος είσαι

Πότε ακριβώς οι κάλτσες, από ασήμαντη λεπτομέρεια, έγιναν οι πρωταγωνίστριες στο ντύσιμο; H Μερόπη Κοκκίνη μιλά με την Ξένια Βανικιώτη, τη δημιουργό της πιο δημοφιλούς ελληνικής εταιρείας cool καλτσών, της Ode to socks.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Η Άνοιξη του 2025

Μόδα & Στυλ / Άνοιξη 2025: Τα ντεφιλέ δεν κράτησαν χαμηλό προφίλ

Στα ατέλειωτα χιλιόμετρα πασαρέλας των περασμένων ημερών, η χειροποίητη δεξιοτεχνία, η πυκνή σημειολογία, οι μεταγραφές και οι επέτειοι προσέφεραν συγκινήσεις σε μια μεταβατική περίοδο για το σύνολο της βιομηχανίας του high fashion.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ