Ανήκεις στους ανθρώπους που καθημερινά ψάχνουν, ακούν, διαβάζουν και σημειώνουν «τρύπες» και ανεπάντεχα στέκια με νόστιμο φαγητό στην Αθήνα, αλλά μετά χάνεις τα αποκόμματα των εφημερίδων ή ξεχνάς την ιστοσελίδα που το ανέφερε; Τότε, το καινούργιο βιβλίο του σεφ Βασίλη Καλλίδη είναι για σένα!
Ο Θεσσαλονικιός σεφ, τόσο ερωτευμένος με την Αθήνα όσο και με τη μαγειρική και το νόστιμο φαγητό, κάνει στους καλοφαγάδες της πόλης ένα πολύτιμο δώρο. Καταγράφει με το δικό του μοναδικό χαλαρό ύφος τα παραδοσιακά αθηναϊκά μπακάλικα, τις ιδιαίτερες ταβέρνες, τα πολύχρωμα έθνικ στέκια και παντοπωλεία, τα παλιομοδίτικα ζαχαροπλαστεία και τα εκλεκτά τυροπωλεία, κεμπαπτζίδικα, χασάπικα, ψαροταβέρνες, φούρνους, λαχταριστά πεϊνιρλάδικα, γαλακτοπωλεία, λουκουματζίδικα, κρυμμένα μπαράκια, απίστευτες καντίνες, αρμένικα και ρώσικα σουβλατζίδικα και ό,τι άλλο νόστιμο ή ενδιαφέρον γαστριμαργικό μυστικό κρύβει η πόλη μας. Ο Βασίλης Καλλίδης δίνει στους αναγνώστες του χρόνια εμπειρίας και γνώσης και πολλά μυστικά που άλλοι κρατάνε καλά κρυμμένα.
Φυσικά και έχει πάει και στα 176 μέρη που αναφέρει, εννοείται ότι τα έχει δοκιμάσει όλα και ότι τα επισκέπτεται όλα τακτικά με τους φίλους του: είναι τα αγαπημένα του στέκια στην Αθήνα.
Στο πίσω μέρος του βιβλίου ο Βασίλης Καλλίδης προτείνει και εκατό συνταγές εμπνευσμένες από τους δρόμους της Αθήνας, σιγο-ψιθυρισμένες από τους μαγαζάτορες ή ανθρώπους που απλώς τον αναγνωρίζουν από την τηλεόραση και τον σταματούν στον δρόμο, όπως «Σαλάτα "Θα ζήσω για πάντα"», «Καλαμάρι στη Λαδόκολλα της Ψυχούλη», «Ρώσικη μακαρονοσαλάτα της Λούντα», «Σπαγγέτι που μου 'πε η Κλαούντια», «Ινδικό κοτόπουλο κάρι του Billo», «Κινέζικες τλαγανές φτελούγες», «Πολίτικο Κεσκιούλ»...
Αυτό που με συγκίνησε όμως πραγματικά ως παιδί αυτής της πόλης είναι ο πρόλογος του Άθενς Σπεσιάλ. Αν και «σένα σου κάνει κάτι η Αθήνα"» θα καταλάβεις... Bonus της έκδοσης η αφίσα με όλα τα μαγαζιά του βιβλίου που ήδη τοιχοκολλήθηκε στην κουζίνα μου για καλύτερο προγραμματισμό νυχτερινών εξόδων και ημερήσιων γευστικών επιδρομών!
Πέρυσι, τέτοιο καιρό, είχα την τύχη να περπατήσω μαζί του για λίγες ώρες μόνο στη Βαρβάκειο Αγορά και να μάθω μέσα σε ελάχιστο χρόνο καμιά δεκαριά εκλεκτά μαγαζιά, τρεις-τέσσερις άγνωστες κοπές κρέατος, μια-δυο συνταγές με ένα υλικό που του κίνησε το ενδιαφέρον όσο περπατούσαμε αλλά και να καταλάβω πόσο αγαπητός σε όλους είναι ο Βασίλης Καλλίδης. Όλοι τον σταματούν για να τον ρωτήσουν και να του προτείνουν ενδιαφέροντα μέρη για φαγητό και συνταγές!
Από όλον αυτό τον πλούτο των καταγραμμένων αθηναϊκών πληροφοριών και μικρών ιστοριών του κάθε μαγαζιού, ο Βασίλης Καλλίδης ξεχώρισε για τη LifΟ δέκα απρόσμενα μέρη.
MINI MARKET
Κάτω ακριβώς από το σπίτι μου, ένα μαγαζί μια στάλα, κι όμως έχει τόσα πράγματα που συναγωνίζεται ένα μικρό σούπερ μάρκετ, αλλά κυρίως μου αρέσει γιατί έχει αυτή την αίσθηση του παλιού χωριάτικου μπακάλικου, όπου τα αυγά είναι στοιβαγμένα πάνω από τις τσίχλες, τα ουίσκια μαζί με τα απορρυπαντικά και τα γιαούρτια μαζί με τις ελιές που φτιάχνει μόνος του ο κυρ-Βασίλης που έχει το μαγαζί. Ο κυρ-Βασίλης είναι από την Αμαλιάδα και για χρόνια ήταν καλλιεργητής καρπουζιών, οπότε μόνο αυτόν εμπιστεύομαι να μου δώσει το σωστό, το γλυκό καρπούζι, όταν έρχεται το καλοκαίρι. Κάθε φορά που πάω στο μαγαζί του μου εξηγεί όλα τα κόλπα για να αναγνωρίζω το καλό καρπούζι: «Όταν το καρπούζι είναι έντονο πράσινο, είναι άγουρο ακόμα, όταν αρχίζει να ασπρίζει το χρώμα του, τότε είναι καλό» μου λέει. Εκτός από καρπούζια, έχει ωραίες πατάτες ποικιλίας Λιζέτα από την Ηλεία, κρεμμύδια από τα Καλύβια Ηλείας, ντομάτα ποικιλίας «Ελπίδα από την Κρήτη», ενώ η γυναίκα του η κυρία Πόπη κάθε Καθαρά Δευτέρα μαγειρεύει παντζαροσαλάτα, ταραμοσαλάτα και γίγαντες και κάθε 25η Μαρτίου σκορδαλιά και μπακαλιάρο και ο κόσμος έρχεται απ' όλη την Αθήνα για να πάρει πακέτο στο σπίτι από αυτό το σουρεαλιστικό και υπέροχο μίνι μάρκετ.
Μομφεράτου 122, Γκύζη, 210 7798464
ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ Ο ΠΑΠΙΟΣ
Ο Δημήτρης Πάπιος άνοιξε το πρώτο του ζαχαροπλαστείο το 1925 δίπλα στο Α' Νεκροταφείο με ειδικότητα στην καραμέλα –εκείνη την εποχή προμήθευε την αγορά της Αθήνας με καραμέλα– ενώ αργότερα ήταν αυτός που καθιέρωσε τη δημιουργία των δίσκων μνημοσύνων από τα ζαχαροπλαστεία, όπως και τα πολίτικα κόλλυβα (βρασμένο σιτάρι με ξηρούς καρπούς) που έκαναν θραύση. Το 1968 πεθαίνει και η τέχνη και διαχείριση του μαγαζιού περνάει στους γιους του Πέτρο και Νίκο, οι οποίοι από το 1971 μετακόμισαν στο μέρος που βρίσκεται μέχρι σήμερα, ενώ τώρα ασχολείται και ο εγγονός Δημήτρης. Το ζαχαροπλαστείο έχει παρασκευάσει κόλλυβα για τα μνημόσυνα όλων των μεγάλων προσωπικοτήτων της Ελλάδας, από τον βασιλιά Παύλο, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μέχρι τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Αριστοτέλη και τη Χριστίνα Ωνάση, την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τη Μελίνα Μερκούρη, μεταξύ άλλων. Πέρα, όμως, από το μακάβριο του πράγματος, τα κόλλυβά του είναι καταπληκτικά και τα προτιμούν, εκτός από τα μνημόσυνα, και οικογένειες της περιοχής, και όχι μόνο, που έρχονται και παίρνουν δισκάκια για να δώσουν στα παιδιά τους ένα υγιεινό και θρεπτικό πρωινό.
Αναπαύσεως 27, Μετς, 210 9220814
ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ
Το έβλεπα κάθε φορά που πήγαινα σε κάποια έκθεση στην Kunsthalle που είναι ακριβώς απέναντι. Ένα τεράστιο για τα δεδομένα της περιοχής του Μεταξουργείου μάρκετ με κινεζικά προϊόντα. Την πρώτη φορά που μπήκα ένιωσα κυριολεκτικά «χαμένος στη μετάφραση». Τα ράφια είναι γεμάτα με εκατοντάδες προϊόντα σε πολύχρωμες συσκευασίες σαν ζαχαρωτά για παιδάκια, από τα οποία λίγα καταλαβαίνεις τι ακριβώς είναι και δύσκολα θα καταφέρεις να συνεννοηθείς με τους υπαλλήλους που δεν μιλάνε γρι ελληνικά ή αγγλικά. Απ' όσα μπορώ να καταλάβω κάθε φορά είναι μια μεγάλη ποικιλία με διάφορα σνακ και κράκερ, παστέλια σόγιας, πολλά τσάγια, tofu powder, ωραιότατα κατεψυγμένα dim sum, φυσικά κάθε λογής νουντλς που τα αγοράζεις ακόμα και χύμα, και η απόλυτη λιχουδιά (για τους Κινέζους), τα δάχτυλα κότας με τα νύχια τους που τα βρίσκεις σε διάφορες εκδοχές. Νομίζω ότι θα αγοράσω σόγια σος και κάποια άλλη φορά μπορεί να δοκιμάσω.
Κεραμεικού 31, Κεραμεικός
ΕΝ ΑΔΑΜΕΣ
Το καλύτερα κρυμμένο μυστικό στην Κάτω Κηφισιά είναι χωμένο σε ένα μικρό δρομάκι κάτω από την Εθνική Οδό και σερβίρει υπέροχα ψητά κρέατα. Το άνοιξε το 2002 ο κύριος Πέτρος Σαρδέλης με τη γυναίκα του, και οι δύο μερακλήδες του ψησίματος και της κουζίνας. Ο κυρ-Πέτρος, μέγας ψήστης και γνώστης του κρέατος, ξημεροβραδιάζεται πάνω από τη σχάρα για να τυλίξει πίτες με φρέσκο ζουμερό γύρο και καλαμάκια χοιρινό και κοτόπουλο που τα έχει φτιάξει μόνος του από εκλεκτό κρέας, να ψήσει φοβερό κοτόπουλο παϊδάκι ή να σου φτιάξει ένα χορταστικό μπέργκερ με μόνο 4,5 ευρώ. Κάθε μέρα κάνουν και ένα δυό μαγειρευτά, ενώ οι σπιτικές αλοιφές τους (τυροκαυτερή, μελιτζανοσαλάτα, τσίλι) είναι ποίημα. Το καλοκαίρι βγάζουν και τραπεζάκια έξω σε μια μεγάλη κατάφυτη αυλή, που νομίζεις οτι βρίσκεσαι σε κάποιο ορεινό νησιωτικό χωριό.
Ναυπλίου 8 Αδάμες, 210 8075621
ΓΑΛΑΚΤΟΠΩΛΕΙΟ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Ο Βασίλης Μπακογιάννης ήρθε στην Αθήνα το 1935 από το χωριό Πυρά Ηρακλέους της ορεινής Φωκίδας. Αφού δούλεψε στον Πειραιά σε ένα εργαστήριο γάλακτος, γύρισε στο χωριό του κατά τη διάρκεια της Κατοχής και ύστερα επέστρεψε, πιάνοντας δουλειά σε ένα αντίστοιχο εργαστήριο στο Παγκράτι, επιφορτιζόμενος με το να μαζεύει το γάλα από τα κοπάδια στον Υμηττό, να το βράζει και να το μοιράζει στις γειτονιές της πόλης, Το 1955 αγοράζει το δικό του κοπάδι και στήνει το δικό του μαγαζί στην Ηλιούπολη. Το γιαούρτι, το βούτυρο και η κρέμα του τον έκαναν γνωστό σε όλη την Αθήνα. Πριν από πέντε χρόνια ο κυρ-Βασίλης έδωσε και επίσημα τη σκυτάλη στον γιο του Γιάννη, ο οποίος ήταν από μικρό παιδί μέσα στο μαγαζί και, παρόλο που σπούδασε μηχανικός αεροσκαφών, τον κέρδισε το μαγαζί. Ο Γιάννης, μυαλό σπουδαίο και δεξιοτέχνης του γάλακτος, διατήρησε την υψηλή ποιότητα των υπαρχόντων προϊόντων, αλλά έβγαλε και παγωτά και ρυζόγαλο. Φτιάχνει μόνο κρέμα βανίλια με επιλεγμένα φρέσκα αυγά, αυθεντική βανίλια Μαδαγασκάρης και ελάχιστη ζάχαρη, παραδοσιακό καϊμάκι με μαστίχα και σαλέπι και σοκολάτα. Αξίζει να έρθεις μέχρι εδώ, ακόμα και από την άλλη άκρη της πόλης.
Χρ. Σμύρνης 15, πλ. Κανάρια, Ηλιούπολη, 210 9736971
ΜΠΑΚΑΛΙΚΟ ΚΑΡΑΛΕΚΑΣ
Το μπακάλικο του Δημήτρη Καραλέκα άνοιξε ακριβώς στο ίδιο σημείο στον Νέο Κόσμο πριν από 80 χρόνια από τον πατέρα του και είχε από τότε αποκτήσει τη φήμη ότι είχε καλά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν αποθήκη του Ερυθρού Σταυρού και μοιράζανε με το δελτίο γλυκόζη, φασόλια Αβησσυνίας και χαρούπια, ενώ έχει ζήσει και μεγάλες δόξες, όταν κάποτε περνούσε από εδώ η μισή Αθήνα για να αγοράσει το κορυφαίο του χύμα κρασί (ακόμα είναι πολύ καλό). Εγώ έρχομαι κυρίως για τις εξαιρετικές φέτες που πουλάει, όπως η «κατούνα» από την Αιτωλοακαρνανία, και για την ατμόσφαιρα χωριού. Μου αρέσει να κάθομαι να παρατηρώ τον υπέροχο κύριο Δημήτρη να φτιάχνει μόνος του με μαρκαδόρο τις ταμπέλες με τις τιμές και να τις κολλάει σε διάφορα σημεία του μαγαζιού του. Από τα πιο αυθεντικά μέρη στην Αθήνα.
Θ. Βρεσθένης 78, Νέος Κόσμος, 210 9233767
ΡΩΣΙΔΕΣ
Φτάνοντας στη γωνία Αναγνωσταρά και Γρυπάρη στην Καλλιθέα, ψάχνω να βρω πού είναι οι Ρωσίδες που φτιάχνουν τα τέλεια σουβλάκια. Έτσι μου είχαν πει να αναζητήσω το μαγαζί. Μόνο που κοιτώντας δεξιά κι αριστερά δεν βλέπω τίποτα, εκτός από ένα πολύ μικρό γωνιακό μαγαζάκι δίχως ταμπέλα με όνομα και με τα στόρια του μισοκατεβασμένα. Οι λέξεις «σουβλάκι» και «πιροσκί» που βλέπω γραμμένες στο ένα του τζάμι με καθησυχάζουν ότι βρίσκομαι στο σωστό μέρος. Είχα ακούσει πολλά για τις δύο Ρωσοπόντιες αδερφές, τις κυρίες Άννα και Σοφία, οι οποίες φτιάχνουν από το 1990 σουβλάκι με πίτα και πιροσκί με κιμά, με πατάτα και με τυρί. Πριν από αυτές πάλι δυο Ρωσοπόντιες αδερφές είχαν ανοίξει το μαγαζί, φτιάχνοντας ακριβώς τα ίδια προϊόντα, και όταν βγήκαν στη σύνταξη, έδωσαν τη μυστική τους συνταγή στις γυναίκες που το διατηρούν έως και σήμερα. Με την πρώτη μπουκιά καταλαβαίνεις οτι πρόκειται για ένα ξεχωριστό σουβλάκι. Η πίτα είναι αλάδωτη και νόστιμη, το κρέας πολύ τρυφερό και χωρίς λίπος, η ντομάτα και το κρεμμύδι είναι κομμένα αριστοτεχνικά και η γλυκιά κόκκινη σάλτσα έρχεται και απογειώνει τη γεύση. Το μυστικό, όμως, σε αυτό το αξεπέραστο σουβλάκι, που παρεμπιπτόντως δεν δέχτηκαν να μου το μαρτυρήσουν, κρύβεται στα συστατικά που μπαίνουν κατά τη διάρκεια του μαριναρίσματος του κρέατος, κάτι που γίνεται απαραιτήτως αποβραδίς. Όση ώρα το απολαμβάνω, παρατηρώ τον κόσμο που μπαινοβγαίνει για να πάρει το σουβλάκι του. Άλλωστε, αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να το αποκτήσεις, μια και η κατ' οίκον παράδοση δεν υφίσταται, εφόσον το μαγαζί δεν διαθέτει ούτε καν τηλέφωνο.
Αναγνωσταρά & Γρυπάρη, Καλλιθέα
ΕΝΤΥ
Αυτό το αρμένικο σουβλατζίδικο υπάρχει στην Κοκκινιά από το 1946. Το είχε ανοίξει ο Αρμένης Έντυ – μπορεί κανείς να τον δει στην ασπρόμαυρη φωτογραφία που είναι κρεμασμένη στον τοίχο πάνω από το ταμείο, όταν είχε πρωτοφτάσει ως πρόσφυγας στη Νίκαια. Πριν από μερικά χρόνια, όταν πια ο Έντυ ετοιμαζόταν να βγει στη σύνταξη, επέλεξε έναν νεαρό Αρμένη, τον Βαρντάν Μινασιάν, για να συνεχίσει την παράδοσή του. Ο Βαρντάν όχι μόνο ακολούθησε κατά γράμμα τις οδηγίες του προκατόχου του αλλά κατάφερε επίσης, πριν από λίγο καιρό, να ανοίξει και ένα δεύτερο μαγαζί στο Κερατσίνι. Όταν το ανακάλυψα πριν από λίγο καιρό, έπαθα πλάκα. Εδώ το χοιρινό καλαμάκι είναι από ψαρονέφρι παρακαλώ και λιώνει μέσα στο στόμα. Όλα ψήνονται τη στιγμή που τα παραγγέλνεις, από τα καλαμάκια και τα μπιφτέκια μέχρι τις τηγανητές πατάτες, γι' αυτό και πάντα θα χρειαστεί να κάτσεις λιγάκι και να περιμένεις στον πάγκο. Σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, εκτός από το σουβλάκι ψαρονέφρι, είναι φυσικά και το μοσχαρίσιο μπιφτέκι. Μπορείς να το δοκιμάσεις τυλιχτό μέσα σε αλάδωτη πίτα μαζί με μαϊντανό, κρεμμύδι και γιαούρτι.
Καλακουλουξή 4, Νίκαια, 210 4926117
TOMAS
Το σουβλατζίδικο του Αρμένιου Τόμας σερβίρει εδώ και 30 χρόνια ένα από τα καλύτερα κεμπάπ της πόλης., νόστιμο και χωρίς πολλά μπαχάρια. Και όπως «διαφημίζεται» στις πινακίδες μέσα και έξω από το μαγαζί, οι πατάτες και το τζατζίκι απαγορεύονται. Τα πάντα γίνονται όπως προτάσσει η αρμενική παράδοση. Το κοτόπουλο σις ταούκ μαρινάρεται επί δύο μέρες. Τα παστουρμαλί και λαχματζούν παρασκευάζονται μέσα στο εργαστήριο, το ίδιο και οι σαλάτες, πιπεροσαλάτα με αλεσμένο καρύδι, παντζαροσαλάτα με καρύδι και αράπικο φιστίκι, χούμους και μελιτζανοσαλάτα. Ένα από τα πιο καλά κρυμμένα μυστικά της πόλης!
Σαρκουδίνου 43, Νέος Κόσμος, 210 9015981
ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΥΡΟΣ
Ο μπαρμπα-Σταύρος ξεκίνησε πρώτα στην Πεντέλη, όπου είχε ένα μικρό αρτοποιείο, και ύστερα πουλούσε πεϊνιρλί, 70 ολόκληρα χρόνια πριν, στις τοπικές αγορές με μια καρότσα, προτού εγκατασταθεί στη Δραπετσώνα πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η συνταγή για το πεϊνιρλί, μου λέει ο Σταύρος, εγγονός του μπαρμπα-Σταύρου, δεν έχει κάποιο φοβερό μυστικό. Η ζύμη γίνεται με αλεύρι, νερό, μαγιά, αλάτι και λίγη ζάχαρη, αλλά χρειάζεται να τραβηχτεί, να τεντωθεί και να ξεκουραστεί ξανά και ξανά. Μπαίνοντας πίσω στο μικρό εργαστήριο, βλέπω τις ζύμες να ξεκουράζονται πριν μεταμορφωθούν σε μικρές γόνδολες και μετά μπουν τα υλικά, τυρί κασέρι και ό,τι άλλο τραβάει η όρεξή σου. Κατόπιν ψήνονται σιγά σιγά και αφού βγουν από τον φούρνο, προστίθενται απαραιτήτως κομμάτια από φρέσκο βούτυρο, το οποίο κυριολεκτικά λιώνει μπροστά στα μάτια σου. Μία από τις πιο αγαπημένες μου εκδοχές είναι αυτή που έχει και ένα αυγό μάτι πάνω απ' όλα τα άλλα υλικά. Σημειωτέον ότι παλιά σύχναζε εδώ ο Χατζηχρήστος σχεδόν κάθε βράδυ και είχε και το δικό του τραπέζι.
Ελευθερίου Βενιζέλου 70, Δραπετσώνα, 210 4610962
σχόλια