Δεν θυμάμαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά που διάβασα ένα βιβλίο με γκέι χαρακτήρες, με γκέι θέμα ή γκέι προοπτική.
«Και γιατί να είναι απαραίτητα γκέι το βιβλίο;» θα μου πει όποιος δεν θεωρεί ότι χρειάζεται να υπάρχουν ταμπέλες και κατηγοριοποιήσεις. Αυτό ρώτησα κι εγώ όταν συνάντησα τον Rod Evan, έναν από τους λίγους εναπομείναντες εκδότες γκέι λογοτεχνίας. Ο εκδοτικός του οίκος λέγεται Wilkinson House και κόπιασε πολύ για να τον φτιάξει. Πρόσφατα βρέθηκα στην παρουσίαση δυο καινούριων βίβλιων του, σε κεντρικό γκέι βιβλιοπωλείο του Άμστερνταμ, όπου ο εκδότης διάβασε αποσπάσματα και συνομίλησε με το κοινό. Μπορείτε να πάρετε μια μικρή γεύση και στα βίντεο που ακολουθούν.
Τον ευχαριστώ πολύ και για την συνέντευξη που μου έδωσε και του εύχομαι καλή τύχη. Αν υπάρχει κάποιος από εσάς που γράφει γκέι ιστορίες, σε ότι γλώσσα, και ψάχνει για εκδότη, μπορεί να επικοινωνήσει με τον Rod.
---
Ποιο ήταν το κίνητρο για τη δημιουργία του εκδοτικού σου οίκου; Γιατί το έκανες;
Πρώτα απ’ όλα, αγαπώ τα βιβλία. Αγαπώ τις ιδέες που κουβαλούν. Και την μονιμότητα της ύπαρξής τους. Αγαπώ κάθε λεπτό από τον χρόνο που μου παίρνει να διαβάσω ένα βιβλίο. Ακόμα κι αν διαβάζεις γρήγορα, πρέπει να πάρεις το χρόνο σου για να το τελειώσεις. Στην εποχή της ταχύτητας, το βιβλίο εκπροσωπεί την «βραδεία επανάσταση», είτε το διαβάζεις στην παραδοσιακή του μορφή, είτε στο Iphone σου.
"I love their permanency. I love the time it takes to read a book."
Πριν 18 μήνες αναζητούσα έναν εκδοτικό οίκο για έναν φίλο μου συγγραφέα, και ανακάλυψα ότι όλοι οι γκέι εκδοτικοί οίκοι σε Αμερική και Βρετανία που γνώριζα, έχουν πλέον κλείσει ή έχουν αγοραστεί από πολυεθνικές. Είχα και στο παρελθόν ασχοληθεί με την έκδοση βιβλίων, αλλά πιο μεμονωμένα. Οπότε το να στήσω ένα δικό μου εκδοτικό οίκο που να εστιάζει στην γκέι λογοτεχνία ήταν απλά το επόμενο βήμα. Ομολογώ ότι θέλει πολύ κόπο και προσπάθεια, αλλά το απολαμβάνω, με συναρπάζει. Και μέχρι τώρα έχω δεχτεί πολύ καλές προτάσεις για βιβλία από συγγραφείς από όλο τον κόσμο.
Γιατί έφτιαξες έναν εκδοτικό οίκο αποκλειστικά για γκέι λογοτεχνία;
Τα γκέι βιβλία που διάβαζα όταν άρχισα να καταλαβαίνω ότι είμαι γκέι και να ξεμυτώ από την ντουλάπα, με σημάδεψαν για ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή μου. Μιλάω για κλασσικά έργα όπως το The Charioteer (Mary Renault), το A Boy’s Own Story (Edmund White), το Giovanni’s Room (James Baldwin), και το City of Night (John Rechy). Μέσα από τα βιβλία αυτά κατάλαβα καλύτερα τον εαυτό μου και τη θέση μου στον κόσμο. Με βοήθησαν περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο πολιτιστικό αγαθό.
"Μainstream publishers are always looking at the bottom line."
Υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι γκέι συγγραφείς, η δουλειά τους όμως δεν γίνεται αποδεκτή από μεγάλους, παραδοσιακούς εκδοτικούς οίκους. Οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι κοιτούν πρωτίστως τις πωλήσεις. Περιμένουν από τα βιβλία που εκδίδουν να κάνουν τρελές πωλήσεις, έτσι ώστε να βγάλουν και μεγάλα κέρδη. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι πολύ προσεκτικοί και αποφέυγουν να ρισκάρουν. Αυτό όμως δυσκολεύει πολύ τα πράγματα για τους συγγραφείς. Και ως αποτέλεσμα στερείται και ο αναγνώστης την ευκαιρία να διαβάσει κάτι διαφορετικό. Ως γκέι εκδότης δεν προτίθεμαι να βλέπω τα γκέι βιβλία ως εμπορικό αγαθό, ούτε ως ρίσκο. Κάθε άλλο. Είμαστε εδώ για να κάνουμε τη διαφορά.
Τί είναι αυτό που ψάχνεις σε κάθε νεα πρόταση για βιβλίο;
Δεν χρειάζεται να είναι έτοιμο βιβλίο, δεν χρειάζεται να είναι ούτε καν μια ιστορία. Ακόμα και αν πρόκειτα για μυθοπλασία, δεν χρειάζεται να ακολουθεί τις συμβατικές γραμμές και φόρμες της αφήγησης. Πρέπει να είναι καλογραμμένο, να είναι κατανοητό και αυθεντικό. Θα πρέπει να έχει και το γκέι στοιχείο για να μας κεντρίσει το ενδιαφέρον. Όταν εξετάζω προτάσεις από συγγραφείς, το πρώτο που κοιτάζω είναι η γραφή τους.
Πως μπορεί ένας γκέι συγγραφέας να «πιάσει» το πνεύμα της εποχής; Πως μπορεί να έχει «ουσία» αλλά και «πέραση»;
Δεν είμαι καν σίγουρος για το αν θα πρέπει ένας συγγραφέας να πιάνει απαραίτητα το πνεύμα της εποχής. Το αν αυτά που γράφει έχουν ουσία, αν σημαίνουν κάτι για όσους τα διαβάζουν, είναι υποκειμενικό. Ο συγγραφέας είναι ένας καλλιτέχνης. Κατα την άποψη μου, θα πρέπει να γράφει ότι θέλει, χωρίς να σκέφτεται το πνεύμα της εποχής ή την ουσία. Τώρα το αν ο κόσμος θα ανταποκριθεί και θα τον διαβάσει, αυτό είναι ένα άλλο θέμα.
"Relevance is irrelevant. I don’t think a gay writer should contrive to ensure that what they write is relevant in some social sense. "
Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πιστεύω ότι ένας γκέι συγγραφέας θα πρέπει να αγωνιά αν το έργο του θα έχει απήχηση στο μαζικό κοινό. Το μαζικό κοινό είναι το φετίχ των μεγάλων και παραδοσιακών εκδοτικών οίκων. Ούτε θα πρέπει να αγωνιά για το αν τα όσα γράφει αγγίζουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες με συγκεκριμένα προβλήματα. Υπάρχει χώρος για όλους στον γκέι εκδοτικό οίκο που έχουμε, χίλιοι καλοί χωράνε. Υπάρχει χώρος και για το παραμύθι, και για το πολιτικό μυθιστόρημα. Αν ένα βιβλίο είναι αυθεντικό, τότε θα έχει και ουσία.
Διαβάζουν οι γκέι;
Πολλοί ομοφυλόφιλοι διαβάζουν βιβλία, αλλά όχι όλοι. Όπως συμβαίνει φαντάζομαι και με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Μερικοί δεν έχουν ανοίξει ποτέ τους ένα βιβλίο, άλλοι πάλι αρχίζουν να διαβάζουν ένα, το αφήνουν στη μέση και ξεκινούν ένα άλλο. Υπάρχουν και αυτοί που διαβάζουν πάντα στις διακοπές τους. Μπορεί τα βιβλιοπωλεία να αργοσβήνουν, αλλά δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι διαβάζουν λιγότερο στις μέρες μας.
Οι γκέι διαβάζουν γκέι βιβλία;
Είναι πολύ σημαντικό για πολούς γκέι αναγνώστες να έχουν πρόσβαση σε βιβλία γκέι συγγραφέων. Χωρίς το «γκέι βιβλίο», ή για να το πούμε κι αλλιώς, χωρίς βιβλία γραμμένα με την γκέι ματιά, ένας γκέι αναγνώστης λαμβάνει μια λειψή εικόνα των πραγμάτων. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι μια λεσβία διαβάζει μόνο λεσβιακή λογοτεχνία, ή οτι οι γκέι άνδρες διαβάζουν μόνο βιβλία γραμμένα από ομοφυλόφιλους συγγραφείς. Αλλά η γκέι θεματική, η γκέι άποψη και αντίληψη, εξακολουθεί να είναι απαραίτητη στους γκέι αναγνώστες.
Σαν κοινό οι ομοφυλόφιλοι αναγνώστες έχουν κοινά χαρακτηριστικά; Είναι εύκολο κοινό, ή δύσκολο; Το πορνό είναι must;
Ένα μέρος του γκέι κοινού ενδιαφέρεται για βιβλία με ερωτικό περιεχόμενο ή ανάλογο φωτογραφικό υλικό. Παρ’ όλα αυτά πρέπει να θυμησω ότι, στατιστικά, ένα ανοιχτά ομοφυλόφιλο άτομο είναι πιθανότερο να έχει ανώτερη μόρφωση, παρά κατώτερη. Διαπιστώνω γενικά ότι η ομοφυλόφιλη λογοτεχνία είναι σαν ένας καθρέφτης της ετεροφυλόφιλης λογοτεχνίας, όσο αφορά το είδος και το ύφος. Δηλαδή υπάρχουν και στην γκέι λογοτεχνία μυθιστορήματα φαντασίας, ρομαντικά διηγήματα ή και αστυνομικές νουβέλες.
"The "coming out" theme is quite unique and dominant, as are works that explore the clandestine nature of gay relationships often in a historical context."
Ένα θέμα που είναι κάπως μοναδικό και κυρίαρχο στην γκέι λογοτεχνία είναι το θέμα του coming out, του να αποδεχτείς ανοιχτά την ομοφυλοφιλία σου. Επίσης, πολλά είναι και τα γκέι βιβλία με θέμα τις παράνομες ομοφυλοφιλικές σχέσεις σε δύσκολες ιστορικά περιόδους.
Μπορεί να μην είναι πολλοί οι εναπομείναντες γκέι εκδοτικοί οίκοι, αλλά φαίνεται να υπάρχει σχεδόν πληθώρα γκέι περιοδικών. Πως προκύπτει αυτό; Μήπως τα γκέι περιοδικά καλύπτουν το όποιο κενό; Επείδή είναι πιο εύκολα στην ανάγνωση, πιο εμπορεύσιμα και πιο κοντά στην εποχή της ταχύτητας που ζούμε σήμερα;
Υπάρχουν πολλά θαυμάσια γκέι περιοδικά. Υπάρχουν και πολλά «σκουπίδια» που «ζούνε» μόνο για να πωλούν διαφημιστικές καταχωρήσεις. Έτσι δεν καλύπτεται το κενό ενός καλού βιβλίου.
Το θέμα είναι οικονομικό. Βέβαια χαίρομαι όταν μπαίνω σε ένα πρακτορείο τύπου και βλέπω σειρές ολόκληρες από περιοδικά με γκέι προσανατολισμό, κι ας μην είναι στο πάνω-πάνω ράφι, κι ας μην είναι τυλιγμένα σε πλαστικό. Καλύτερα. Έχει να κάνει με την ορατότητα (δηλαδή, το visibility). Αλλά προσωπικά θίγομαι όταν ανοίγω ένα γκέι περιοδικό και βομβαρδίζομαι από διαφημίσεις για κρέμες ομορφιάς, αυτοκίνητα και ακριβά ρολόγια. Δεν με αγγίζουν αυτά.
"Τhe magazine phenomenon has a lot to do with our perceived higher than average disposable income."
Η πληθώρα των περιοδικών έχει να κάνει με την πεποίθηση που κυκλοφορεί ότι ο κόσμος έχει λεφτά για ξόδεμα, έχει υψηλότερα εισοδήματα σε σχέση με μια ή δυο δεκαετίες πριν. Βέβαια δεν νομίζω ότι αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα πολλών ανθρώπων σήμερα, αλλά γνωρίζω πολλούς γκέι που συνεχίζουν να αγοράζουν φανατικά λάιφ στάιλ γκέι περιοδικά, έστω κι αν δεν μπορούν να αγοράσουν τίποτα από τα προϊόντα που διαφημίζουν.
"Novels take your mind to another level. Away from your reality and into someone else's and that's really healthy."
Ο τρόπος που διαβάζεις ένα περιοδικό είναι ριζικά διαφορετικός από τον τρόπο που διαβάζεις ένα βιβλίο, ανεξάρτητα από το αν το βιβλίο είναι δεμένο ή σε ηλεκτρονική μορφή. Η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου σε βγάζει από την πραγματικότητα σου και σε βάζει στην πραγματικότητα κάποιου άλλου. Κι αυτό είναι βάλσαμο για τον αναγνώστη.
Πιστεύεις πως είναι καλό να υπάρχουν γκέι βιβλία, γκέι περιοδικά, γκέι παρελάσεις, γκέι κουλτούρα, και γενικά πράγματα που να φέρουν την «ταμπέλα» του γκέι; Όλα αυτά συμβάλλουν στην χειραφέτηση ή την γκετοποίηση του γκέι κινήματος; Ευνοούν ή όχι τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων οι γκέι ταμπέλες;
Φυσικά και ευνοούν, φυσικά και είναι απαραίτητα. Είναι ζωτικής σημασίας για μειοψηφικές ομάδες όπως οι ομοφυλόφιλοι, οι λεσβίες ή οι τρανς, να εκπροσωπούνται και να ακούγεται η φωνή τους. Να φαίνονται και να μην κρύβονται. Χωρίς γκέι σινεμά, χωρίς γκέι λογοτεχνία κλπ., η γκέι κοινότητα παύει να έχει φωνή και παρουσία στο κοινωνικό γίγνεσθαι, και τελικά παύει να υπάρχει, αφομοιώνεται και εξαφανίζεται. Σκέψου το κι αλλιώς. Μπορείς να φανταστείς ότι κάποια στιγμή θα πάψουμε να λέμε Ελληνικό φαγητό, Ελληνική μουσική, Ελληνικός ρυθμός, και θα υπάρχει μόνο το κυρίαρχο Ευρωπαϊκό φαγητό και η κυρίαρχη Ευρωπαϊκή μουσική;
"Representation and visibility are vital, especially for minorities."
Η ορατότητα, το να φαίνονται και ακούγονται οι γκέι και η λογοτεχνία ή ο κινηματογράφος τους, συντελεί στην χειραφέτηση και την πρόοδο. Αλλά παίζει και έναν άλλο ρόλο. Η γκέι λογοτεχνία, ή ο γκέι κινηματογράφος είναι ο τρόπος που έχουν οι γκέι να μιλήσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους στους «ομοίους» τους. Είναι η αντιπροσώπευσή τους. Από τους γκέι για τους γκέι. Πως να περιγράψει ένας ετεροφυλόφιλος τον ομοφυλόφιλο έρωτα; Εξ’ ακοής;
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπου γκέι γράφουν για γκέι θέματα απευθυνόμενοι σε γκέι κοινό, ακόμα και η αρνητική απεικόνιση ενός γκέι χαρακτηριστικού επιτρέπεται, αφού κανένας από εμάς δεν θα πρέπει να είναι υπεράνω αυτοκριτικής.
σχόλια