Εγραφα στη LIFO της προηγούμενης εβδομάδας πως αυτό που βρίσκω εξαιρετικά ενδιάφερον στην έκθεση "Επέκεινα" που φιλοξενείται αυτές τις μέρες και μέχρι τις 24 Μαίου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων είναι τη μετακίνηση του επιμελητή λόγου περί τέχνης στην άμεση διαμεσολάβησή της. Όταν έγραφα το κείμενο για το έντυπο, δεν είχα στα χέρια μου τον κατάλογο και δεν είχα προλάβει να συζητήσω καθόλου την έκθεση με τον επιμελητή της Θεόφιλο Τραμπούλη.
Ο κατάλογος "ανέβηκε" στο διαδίκτυο προχθές και μόλις τον ξεφύλλισα ομολογώ πως αισθάνθηκα καλά που η ανάγνωση της έκθεσης που πρότεινα δεν ήταν λανθασμένη (και μην μου πει κανείς ότι δεν υπάρχουν λάθος αναγνώσεις εικαστικών εκθέσεων γιατί θα κάνει λάθος! Υπάρχουν λάθος αναγνώσεις). Δεν θ'αναφερθώ καν στο δίπολο λόγου-εικόνας γιατί όσο μεγαλώνω διαπιστώνω ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Άνθρωποι σοφοί μου το έλεγαν δηλαδή αλλά κι αυτή, ανήκει στις διαπιστώσεις που πρέπει να τις κάνεις μόνος σου για να κατανοησεις τη σημασία τους όμως πλέον με ενδιαφέρει η μεταξύ τους σχέση και όχι η διάσταση. Το πώς ο λόγος μπορεί να συμπληρώσει ή και ν'αναιρέσει την εικόνα.
Τα κείμενα του καταλόγου της έκθεσης "Επέκεινα" διαβάζονται και αυτόνομα χωρίς να απαιτείται η επίσκεψη στην έκθεση ενώ οι εικόνες των έργων μάλλον λειτουργούν ως λεζάντες του κειμένου πάρα το αντίθετο. Έχω ξαναδεί τον Θεόφιλο Τραμπούλη να το κάνει αυτό. Θα το έλεγα παιχνίδι αν δεν γνώριζα πόσο επώδυνη είναι αυτή η διαδικασία της επιλογής κειμένων από τον ωκεανό της πνευματικής παραγωγής για έναν επιμελητή καταλόγου αλλά και έκθεσης. Το έχει ξανακάνει με το συνοδευτικό τόμο των λογοτεχνικών κειμένων που εξέδοσε η Μπιενάλε τη Αθήνας για την έκθεση "Destroy Athens", ο οποίος είναι διαθέσιμος σε βιβλιοπωλεία και σας συνιστώ θερμά να τον αποκτήσετε ειδικά οι φίλοι της λογοτεχνίας. Αυτό όμως που παρατηρώ στην περίπτωση του "Επέκεινα" και με εντυπωσιάζει είναι ότι τα κείμενα του Τραμπούλη δεν καθοδηγούν τον θεατή. Αντιθέτως. Τον απελευθερώνουν, τον προσκαλούν, σχεδόν, να διασχίσει και να ξεπεράσει το Επέκεινα ως ενδιάμεσο στάδιο αναμονής και αμφιθυμίας και να καταλήξει, διανοητικά, σε συμπεράσματα. Η εμπειρία του να στοχάζεσαι καθώς στέκεσαι μπροστά σ'ενα καλό έργο σύγχρονης τέχνης δεν περιγράφεται και πιστεύω πως κάθε άνθρωπος σχεδόν το χρωστάει στον εαυτό του να το ζήσει.
Αυτό είναι το τελευταίο Σαββατοκύριακο που μπορείτε να επισκεφτείτε την έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Με τον κατάλογο ανά χείρας ή στα smart phones συστήνω θερμότατα την επίσκεψη στην έκθεση.
Σ'ενα πρωινό Σαββάτου, υπάρχει χώρος για παραπάνω από μία εκθέσεις όμως.
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τις "Περιηγήσεις" μέσα από το γραπτό λόγο, μέσα από τις αφηγήσεις των δυτικοευρωπαίων που από το δέκατο έβδομο αιώνα ακόμα έκαναν τα μεγάλα ταξίδια προς την Ανατολή αναζητώντας τις "Αρκαδίες" τους. Δεν είναι της παρούσης να αναφερθώ σ'αυτό το ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος στο οποίο έχω τεράστια αδυναμία και δεν αναφέρομαι μόνο στις αρχαίες και παλιές περιηγήσεις αλλά και στις πιο σύγχρονες όπως αυτές του Ουίλιαμ Νταρίμπλ.
Η έκθεση "The Last Grand Tour" που οργανώνει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε επιμέλαι της Jessica Morgan έρχεται να μας συστήσει στον "περιηγητισμό" από την ανάποδη, δηλαδή από την πλευρά της εικαστικής δημιουργίας/εικόνας. Αν και μόνο... περιηγητική δεν ήταν η διάθεση των δεκαεπτά (17) σύγχρονων σημαντικών καλλιτεχνών που βρέθηκαν στην Ελλάδα από το 1950 μέχρι σήμερα, η επιλογή έργων τους που δημιουργήθηκαν στη χώρα ή τη σχολιάζουν έστω και υπαινικτικά έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως γιατί τοποθετούνται σ'ενα μουσείο. Εχουμε σχολιάσει αρκετά την διαπραγμάτευση της ταυτότητάς μας με τους όρους και την αισθητική του μουσείου και έτσι η συγκεκριμένη έκθεση θα είναι λάθος να την δούμε αγνοώντας ότι βρισκόμαστε μέσα σ'ενα αρχαιολογικό μουσείο.
Τα έργα της έκθεσης είναι εξαιρετικά, διαλεγμένα ένα-ένα με προσοχή και είναι φανερό ότι η επιμελήτρια έκανε σημαντική έρευνα. Η έκθεση είναι πολύ ωραία στημμένη στο χώρο και σχολιάζω με λίγο περιπαικτική διάθεση πως ο φωτισμός των έργων γίνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις πτέρυγές του. Ωστόσο το "μουσείο" που καταπίνει και τελικά απονευρώνει τη δυναμική της σύγχρονης δημιουργίας με αφήνει με μια πικρή επίγευση και δεν δέχομαι κιόλας το πολιτικό της συμφραζόμενο. Μπορεί ένα σημαντικό κομμάτι της κοινής γνώμης να είναι εγκλωβισμένο στο συγκεκριμένο context αλλά οι σύγχρονοι πνευματικοί δημιουργοί είναι πλέον αλλού. Ευτυχώς δηλαδή.
Η έκθεση είναι must see. Συγκινήθηκα με τα έργα των Κουνέλλη-Σαμαρά και νομίζω πως θα έσκαγαν στα γέλια αν έβλεπαν εαυτούς "εντός μουσείου" και οι εγκαταστάσει των Κιπενμπέργκερ - Σπέρι είναι οι πιο σημαντικές στιγμές της έκθεσης. Εξαιρετικός και ο συνοδευτικός κατάλογος τις πληροφορίες του οποίου μπορούμε να βρούμε και στο site της έκθεσης που ανέβηκε κι αυτό προχθές.
Καλή βόλτα.
Η φωτογραφία είναι από το group του "Επέκεινα" στο facebook κατά την εγκατάσταση της έκθεσης. Η συγκεκριμένη απεικονίζει τον καλλιτέχνη Γιάννη Σαββίδη μπροστά στο έργο του.
σχόλια