«Συμμερίζομαι την εκτίμηση ότι η Ε.E. έχει τεράστιο δημοκρατικό έλλειμμα και το νόμισμά της δεν είναι σωστά σχεδιασμένο... Είμαι επίσης πεπεισμένος ότι πολλοί άνθρωποι αυτών των δύο παραγόντων, τους οποίους απορρίπτουν οι ελίτ, είναι από τις κύριες αιτίες της επίμονης ύφεσης που μας βασανίζει... Θα τασσόμουν πολύ περισσότερο με μια ριζοσπαστική ατζέντα που αποσκοπεί να αντικαταστήσει τον καπιταλισμό με ένα ορθολογικότερο σύστημα, θέλω όμως να εξηγήσω γιατί πιστεύω ότι μια κατάρρευση του (τόσο δυσλειτουργικού) ευρωπαϊκού καπιταλισμού πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος» ανέφερε ο Γιάνης σε προπέρσινη ομιλία του στο Ζάγκρεμπ, μια ομιλία που έγινε διάσημη λόγω και του περίφημου κωλοδάχτυλου προς τη Γερμανία, χειρονομία που έσπευσε να καταγγείλει ως προϊόν μοντάζ. Ακόμα όμως κι ένα σχολιαρόπαιδο μπορεί, βλέποντας το σχετικό βίντεο, να διαπιστώσει ότι δεν επρόκειτο για νέο «ανθελληνικό παραλήρημα» της «Bild» και ότι ο καλός μας υπουργός πράγματι ψεύδεται.
Εννοείται ότι μια παραδοχή θα δοκίμαζε περαιτέρω τις ελληνογερμανικές σχέσεις και ας μην ήταν ο Βαρουφάκης τότε καν πολιτικός. Μήπως όμως θα έπρεπε να είχε παραδεχτεί ειλικρινά την προφανώς μεταφορική σημασία εκείνης της χειρονομίας; Να τη χαρακτήριζε, έστω, ένα σεξιστικό «mea culpa»; Αυτό θα υπαγόρευε το νέο ύφος και ήθος που ευαγγελίζεται η κυβέρνησή μας, ενώ και στον ίδιο θα έδινε επιπλέον «πόντους» (τη... μόδα με τα κωλοδάχτυλα την ξεκίνησε, άλλωστε, το γερμανικό «Focus»). Τότε, όμως, θα όφειλε επίσης να παραδεχτεί ότι κυνηγά μια χίμαιρα, γιατί πώς θα έπειθε, αλήθεια, κάποιος έναν καπιταλιστή να σωθεί από τον... εαυτό του; Βεβαίως, έξυπνος ων, έχει επίσης αναγνωρίσει (στην «Guardian») πως η κριτική ότι προσπαθεί να σώσει ένα «αδικαιολόγητο» κοινωνικο-οικονομικό σύστημα «τον πονάει, επειδή περιέχει ψήγματα αλήθειας». Σώπα!
Προσπαθώντας να φυλαχτεί, στήνει μόνος του άλλες παγίδες: πολλή θεωρία, πολύ μπλα-μπλα, πολλά είπα-ξείπα, αδικαιολόγητες δικαιολογίες, διαψεύσεις ανυπόστατες. Επιπλέον, καθώς μάθαμε στη Φυσική, αν ένας υπέρλαμπρος αστέρας χάσει τη θερμική του ισορροπία, εκρήγνυται, οπότε η «φωτιά» θα απειλήσει μια ολόκληρη χώρα. Αντίθετα, για εκείνον, είτε παραμείνει υπουργός είτε συνεχίσει ως ακαδημαϊκός μπον βιβέρ, η κατάσταση είναι win-win.
Αλλά δεν ήταν αυτό το μόνο πρόσφατο ατόπημα του «ασταθούς μαρξιστή». Ήταν και η πολυσυζητημένη φωτογράφιση με τη Δανάη για το «Paris Match», που πολλοί βρήκαν ανεπίτρεπτα γκλαμουράτη. Προσωπικά, δεν τη θεώρησα κακόγουστη, μήτε «τραβηγμένη», απογοητεύτηκα όμως όταν τον άκουσα να δηλώνει μετανοημένος ωσάν παραστρατημένο ανήλικο, ρίχνοντας, μάλιστα, το φταίξιμο στο γαλλικό περιοδικό. Ακόμα περισσότερο με χαλάσανε οι εξαγγελίες για νοικοκυρές, τουρίστες και φοιτητές «καμικάζι» που θα κυνηγούν τους τυροπιτάδες για αποδείξεις, ενώ όλοι ξέρουμε πού παίζεται η μεγάλη φοροδιαφυγή –ανάμεσά τους σε πολλά από τα ΜΜΕ που τόσο εκείνος όσο και άλλα κυβερνητικά στελέχη, βεβαίως και ο πρωθυπουργός, συχνότατα φιλοξενούνται–, ενώ βρήκα ακραία λαϊκιστική τη δήλωση ότι «δεν υποσχεθήκαμε τίποτα στη μεσαία τάξη, είτε βρίσκεται στην υψηλή πλευρά είτε στη χαμηλή... Γι' αυτούς θα υπάρξει αυξημένη φορολόγηση», λες και δεν είναι η εξοντωτική, παράλογη φορολογία που επίσης ευθύνεται για την προλεταριοποίηση ολοένα μεγαλύτερων στρωμάτων του πληθυσμού, λες και υπάρχει ανάκαμψη δίχως εισοδήματα στοιχειωδώς αξιοπρεπή. Δεν είδα, επίσης, καμία συγκεκριμένη αναφορά στο αν και πώς σκοπεύει να φορολογήσει τα 750 εκατομμύρια ευρώ καταθέσεων στην Ελβετία (την Εκκλησία μάλλον την ξεχάσαμε), να βρει ποιες πολυεθνικές «εξαφάνισαν» 40 φακέλους φοροδιαφυγής, να μειώσει τους ληστρικούς έμμεσους φόρους (2/3 των συνολικών κι επιβαρύνοντες κυρίως τους μισθωτούς), να αναδιανείμει το εισόδημα πριμοδοτώντας τις ασθενέστερες τάξεις και τις μικρές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και τσακίζοντας, ταυτόχρονα, την πολυπλόκαμη, διεφθαρμένη ελίτ –γιατί μόνο έτσι θα αλλάξει πραγματικά ο συσχετισμός δυνάμεων και ιδεών στην κοινωνία–, να ελέγξει μαύρη εργασία, παραοικονομία και λαθρεμπόριο, που δεν εξαντλείται βέβαια στους Αγιάννηδες πωλητές λαθραίων τσιγάρων.
Ο Γιάνης είναι, βέβαια, ιδιαίτερη περίπτωση. Είναι μια κυβέρνηση μόνος του, κάνει τη διαφορά πανευρωπαϊκά. Γοητευτικός, ευφυής, αβανγκάρντ, καλλιεργημένος, δυναμικός, πνευματώδης, ετοιμόλογος, διορατικός, ναρκισσευόμενος, «too much» ακόμα και για τον ίδιο, είναι από εκείνους τους χαρισματικούς τύπους που άνετα σε πείθουν ότι αύριο ο ήλιος θα ανατείλει δυτικά και τους πιστεύεις, επειδή βασικά γουστάρεις να το κάνεις. Όντας πολιτικός από σπόντα, είναι «ροκ», απολαμβάνει να ξεμπροστιάζει το παγκόσμιο οικονομικό παιχνίδι του χρέους και του καπιταλισμού-καζίνο, σνομπάρει καθωσπρεπισμούς και ειωθότα, θορυβεί υπερβολικά. Γι' αυτό εγχώριο κι ευρωπαϊκό κατεστημένο έχουν σκυλιάσει κι επιχειρούν να τον απαξιώσουν παντοιοτρόπως. Προσπαθώντας όμως να φυλαχτεί, στήνει μόνος του άλλες παγίδες: πολλή θεωρία, πολύ μπλα-μπλα, πολλά είπα-ξείπα, αδικαιολόγητες δικαιολογίες, διαψεύσεις ανυπόστατες. Επιπλέον, καθώς μάθαμε στη Φυσική, αν ένας υπέρλαμπρος αστέρας χάσει τη θερμική του ισορροπία, εκρήγνυται, οπότε η «φωτιά» θα απειλήσει μια ολόκληρη χώρα. Αντίθετα, για εκείνον, είτε παραμείνει υπουργός είτε συνεχίσει ως ακαδημαϊκός μπον βιβέρ, η κατάσταση είναι win-win.
Εξακολουθούμε, οπότε, να στηρίζουμε; Ελλείψει αξιότερου, σίγουρα κριτικά. Κρατάμε όμως και τα λόγια του: «Πιστεύω ακράδαντα ότι η οικονομική "επιστήμη"... είναι η μοναδική όπου ένας νομπελίστας μπορεί κάλλιστα (δικαίως, ίσως) να θεωρεί τον άλλο τσαρλατάνο... Όμως καθένας δικαιούται να έχει άποψη για αποφάσεις που αφορούν τη ζωή του, δεν αποτελούν μονοπώλιο καμιάς αυθεντίας».
σχόλια