Το Γκάζι μπαίνει στον αστικό χάρτη στα τέλη της δεκαετίας του '90, με το εργοστάσιο φωταερίου κλειστό από το '84, μπόλικα εγκαταλελειμμένα νεοκλασικά και την τάση του gentrification, της ανάπλασης, δηλαδή, πρώην υποβαθμισμένων περιοχών, να έχει αρχίσει δειλά δειλά να αναπτύσσεται στου Ψυρρή: το πρώην «γκαζοχώρι» είναι έτοιμο να «ανακαλυφθεί». Το Γενάρη του '99 ανοίγει το Γκαζάκι στην Τριπτολέμου και τον Ιούνιο του 2000 το Νηπιαγωγείο στην Ελασιδών και Κλεάνθους. Το 1989 η Σοφία Σπυράτου ιδρύει το χοροθέατρο «Ροές» και ακολουθούν και άλλα θέατρα.. Στα χρόνια που ακολουθούν το Γκάζι ισορροπεί σε μια καινούργια πραγματικότητα -αυτήν της περίφημης «ανάπλασης»- ό,τι κι αν σημαίνει αυτός ο όρος πλέον. Επικρατεί μια (έστω, άβολη) γραφική συνύπαρξη: η μουσουλμανική κοινότητα από τη Θράκη συνυπάρχει με καλλιτέχνες που αγοράζουν φτηνά, gay bar ξεφυτρώνουν δίπλα στα χαμόσπιτα, το Γκάζι γίνεται μια περιοχή για «ψαγμένους».
Το μετρό
«Η περιοχή έχει αλλάξει άρδην. Όταν πρωτοδούλευα τα βράδια οι μόνοι που κυκλοφορούσαν ήταν Τσιγγάνοι με τρίκυκλα. Όλα αυτά άλλαξαν με το μετρό» μας είπε εργαζόμενη σε ένα από τα πρώτα μπαρ που άνοιξαν στην περιοχή. Μέχρι και το φθινόπωρο του 2007, η «κορεσμένη», ακόμα και για το Δήμο Αθηναίων που έχει αποφασίσει πως δεν θα χορηγήσει άλλες άδειες στο δρόμο, οδός Βουτάδων ήταν ένας σκοτεινός χωματόδρομος με 2-3 μπαρ. Ο σταθμός του μετρό ανοίγει το Μάιο του 2007. Από την πρώτη κιόλας εβδομάδα το τοπίο αλλάζει ριζικά και οι δρόμοι και τα πεζούλια μπροστά από το σταθμό γίνονται «στέκι». Κόσμος από όλη τη Αθήνα καταφθάνει για να πιει μπίρα και να κάτσει χαλαρός στα τσιμέντα του σταθμού, όπως κάποτε περπατούσε πάνω κάτω στου Ψυρρή και καθόταν στα παγκάκια της πλατείας Ηρώων. Σύντομα στην περιοχή αρχίζει να γίνεται το αδιαχώρητο: οι χώροι διασκέδασης αρχίζουν να ξεπετάγονται σαν τα μανιτάρια και η κίνηση ξεχύνεται από τη Βουτάδων και την Περσεφόνης προς την Κωνσταντινουπόλεως και σε ανεξερεύνητα, μέχρι πριν, σοκάκια. Tα Σαββατοκύριακα σχεδόν δεν μπορεί να περπατήσει κανείς από το συνωστισμό σε καφέ, εστιατόρια, μπαρ. Όπως αναφέρουν κάτοικοι της περιοχής, «κάθε μέρα μάς φαίνεται σαν να ανοίγει κι ένα καινούργιο μαγαζί». Σήμερα το Γκάζι θυμίζει την περιοχή του Ψυρρή το 2003.
Hγειτονιά των loft
Παράλληλα, από το 2000 και μετά, ξεκινά να γίνεται της μόδας το Γκάζι ως χώρος κατοικίας. Υπολογίζεται ότι από το 2002 μέχρι το 2009 το κόστος της γης στο Γκάζι ανέβηκε κατά 300%. Συγχρόνως, η περιοχή γίνεται (μετά του Ψυρρή) το ιδανικό μέρος για την ανοικοδόμηση των πρώτων αθηναϊκών loft. Xάρη στην τοποθεσία του, στην καρδιά της πόλης, και τον έντονο βιομηχανικό χαρακτήρα της γειτονιάς, το Γκάζι μοιάζει με το ιδανικό μέρος για να χτιστούν loft, τα οποία πλέον κοστολογούνται από 3.000 έως 5.000 το τετραγωνικό, ενώ κάποια φτάνουν τα 8.000 ευρώ. Όπως επισημαίνει και ο Γιώργος Σταματόπουλος της Αlfadelta Developments, μια από τις πρώτες εταιρίες που ενεργοποιήθηκε στον χώρο των loft στο Γκάζι, το φάσμα των αγοραστών είναι πλέον πολύ ευρύ:«Στην αρχή βλέπαμε πιο καλλιτεχνικό κόσμο, αλλά τώρα πλέον οι αγοραστές προέρχονται από όλους τους χώρους, και από τον κόσμο των επιχειρήσεων. Τα loft εξάλλου απευθύνονται σε έναν κόσμο που θέλει να ζει σε ένα ζωντανό downtown 24 ώρες το 24ωρο». Παρά τα όποια προβλήματα που αντιμετωπίζει το Γκάζι τον τελευταίο καιρό, μας διαβεβαιώνει πως δεν υπάρχει πτώση τιμών ή ζήτησης. «Το Γκάζι υπάγεται στο γενικότερο κύμα της επιστροφής στο κέντρο. Εξάλλου, νομίζω ότι πλέον οι πελάτες σιγουρεύτηκαν πως το Γκάζι δεν θα γίνει Ψυρρή». Oπως και να 'χει, οποιαδήποτε απόκλιση από την καθημερινή πρόταση της πολυεπίπεδης σομόν πολυκατοικίας, που μοιάζει να είναι η μόνη αρχιτεκτονική πρόταση αυτήν τη στιγμή στην Αθήνα, είναι τουλάχιστον καλοδεχούμενη».
Το τίμημα της ανάπλασης
Όπως ήταν αναμενόμενο, κανείς δεν προέβλεψε για τις ανάγκες των κατοίκων που ζουν εκεί, οι οποίοι αισθάνονται ότι εκδιώκονται από τη γειτονιά. Τα νοίκια έχουν ανέβει ιλιγγιωδώς, κάνοντας την περιοχή απαγορευτική για όλους όσοι ζούσαν εδώ μέχρι τώρα. Η Κλίμακα ήταν μία από τις πρώτες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που μετακόμισαν εδώ. Για χρόνια η οργάνωση νοίκιαζε ένα σπίτι για Κέντρο Ημέρας Αστέγων στην οδό Κωνσταντινουπόλεως. «Πριν από δυο χρόνια περίπου μας έκαναν έξωση και πλέον το πρώτο μας Κέντρο Ημέρας έχει γίνει μπαρ. Φαντάζομαι ότι ο ιδιοκτήτης ήθελε να το νοικιάσει κάπου πολύ ακριβότερα» μας λέει η Νικολέττα Κυράνα, κοινωνιολόγος της Κλίμακας, που δουλεύει χρόνια στην περιοχή. Παράλληλα, η ηχορρύπανση, ο απίστευτος συνωστισμός στο παρκάρισμα, τα τραπεζοκαθίσματα που έχουν πλημμυρίσει τα πεζοδρόμια έχουν οδηγήσει τους κατοίκους σε απόγνωση. «Ποιος ορίζει ότι μια συνοικία ολόκληρη πρέπει να πωληθεί; Εγώ Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο όχι μόνο δεν μπορώ να παρκάρω κοντά στο σπίτι μου αλλά ούτε και να μπω» λέει η Βάσω Μπάρκα, πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων «Μέγας Αλέξανδρος». Κάποιοι έχουν ήδη μετακομίσει, όπως ο Μαριος Δεμάστιχας, που έμενε τα τελευταία οκτώ χρόνια σε ένα ρετιρέ παλιάς πολυκατοικίας. Γύρω στο 2006 η γειτονιά του γέμισε μπαρ: η μουσική τον κρατούσε ξύπνιο μέχρι τα ξημερώματα. «Για τέσσερα χρόνια έκανα καταγγελίες παντού: ο δήμος με παρέπεμπε στη νομαρχία, η νομαρχία στο δήμο κι αυτό το παιχνίδι συνεχιζόταν επ' άπειρον. Κουράστηκα». Μένει πλέον στο Μαρούσι.
Το μέλλον
Η κατασκευή του πάρκινγκ του μετρό στη συμβολή Πειραιώς και Αττικής Οδού που ήδη είναι στα σκαριά αναμένεται να ανακουφίσει την περιοχή, ενώ μεγάλες ελπίδες έχουν όλοι από την αναστολή των αδειών καταστημάτων που πρότεινε ο δήμος για ένα μεγάλο κομμάτι του Γκαζιού (Γκάζι - οδός Βουτάδων, Κωνσταντινουπόλεως από Μ. Βασιλείου μέχρι Αχιλλέως, Τριπτολέμου, Δεκελέων, Μ. Βασιλείου). Ο μεγάλος φόβος των κατοίκων βέβαια είναι πως απλώς θα αρχίσουν να δίνονται άδειες για μαγαζιά σε άλλους δρόμους. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι και για το κτίριο του Αεριοφυλακίου Δ15 της Τεχνόπολης, μιας και ο δήμος προωθεί τη συντήρηση και μετατροπή του σε χώρο συνάθροισης και συναυλιών: για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να αλλάξει και η όψη του μνημείου κι ας πρόκειται για ένα από τα λίγα βιομηχανικά κτίρια που μας απομένουν στην Αθήνα. Ανεξάρτητα βέβαια από τις θέσεις του πάρκινγκ ή από το αν θα γίνει η Τεχνόπολη συναυλιακός χώρος, καλό είναι να θυμόμαστε πως οι ισορροπίες σε οποιαδήποτε γειτονιά είναι πολύ ευαίσθητες -πόσο μάλλον σε μια γειτονιά πολυ-πολιτισμική (ενδεικτικό είναι ότι το δημοτικό σχολείο του Γκαζιού είναι από τα λίγα που χαρακτηρίστηκαν «διαπολιτισμικά» εν έτει 1996)- και εδώ έχουν ανατραπεί για τα καλά. Το σαφώς αποτυχημένο πείραμα στου Ψυρρή, που από γειτονιά επαγγελματιών αναβαθμίστηκε με loft και γκαλερί για να καταλήξει λίγα χρόνια μετά σε γκέτο, αποτελεί πικρή υπενθύμιση του τι μπορεί να γίνει σε μια περιοχή όταν υπάρχει ασυδοσία και πλήρης εγκατάλειψη των ανθρώπων που έχουν κατοικήσει κι επενδύσει σε αυτήν. Καλό θα είναι να φροντίσουμε να μη συμβεί το ίδιο και στο Γκάζι.
STOP THE PRESS!
Από το 2002 ως το 2009 το κόστος της γης στο Γκάζι ανέβηκε κατά 300%.
ΟΧΙ ΑΛΛΕΣ ΑΔΕΙΕΣ!
Ο δήμος έχει εισηγηθεί την αναστολή νέων αδειών καταστημάτων στο Γκάζι (Βουτάδων, Κωνσταντινουπόλεως, Τριπτολέμου, Δεκελέων, Μ. Βασιλείου).
σχόλια