Δεν είναι προσωπικό το θέμα... Συμμετείχα πρόσφατα σε μια πρωτοβουλία κοινωνικού χαρακτήρα και έθεσα επιτακτικά ένα θέμα που με απασχολεί εδώ και χρόνια: δεν θα είχε καμμιά πιθανότητα επιτυχίας η ομάδα αυτή, είπα, αν δεν συμμετείχαν και άτομα 25-30 ετών, μεταξύ αυτών και γυναίκες. Η ομάδα μέχρι τότε είχε ως μέλη 5 άνδρες, που άλλοι ως νέοι, άλλοι ως παιδιά θυμόμασταν την εξέγερση του Πολυτεχνείου (1973). Όλα είναι άτομα που εκτιμώ ιδιαίτερα και για την επαγγελματική τους πορεία και για το χαρακτήρα τους. Είμαι όμως αμετακίνητος: καμμιά τέτοια ομάδα με τέτοια σύνθεση, δεν έχει τύχη να επιτύχει τους στόχους της, εκτός κι αν αφορούν θέματα μεσηλίκων ή ζητήματα των ελληνικών κομμάτων, από τα οποία έχω αποστασιοποιηθεί από το 1990...
Δεν πιστεύω στις ποσοστώσεις. Δεν θα ψάχναμε μια 30ρα γυναίκα για να συμμετέχει σώνει και καλά, απλώς για να τηρήσει τα προσχήματα. Χωρίς πολύ κόπο, εντοπίστηκαν 4-5 περιπτώσεις γυναικών σε αυτή την ηλικιακή περιοχή, που ταιριάζουν στην υπόθεση που αναφέρω παραπάνω. Δεν είχαν την ‘κομματικο-πολιτική’ διαδρομή ημών των ‘παλιών’, δεν είχαν τις γνωριμίες που κάναμε οι άλλοι τα τελευταία 25 χρόνια, δεν έχουν ακόμα μια ‘ζηλευτή’ επαγγελματική θέση. Αυτά ακριβώς τα στοιχεία όμως κατέληξαν ‘βαρίδια’, που έχουν φορτώσει οι παλιότερες γενιές στη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας. Η χώρα έχει ελπίδα εαν θα επιτύχουν τις αποστολές που θα αναλάβουν οι σημερινοί –και κυρίως οι σημερινές- 25χρονες, που για να τα καταφέρουν, θα πρέπει να το πράξουν διαφορετικά απ' ό,τι τα έκαναν οι 40ρηδες και οι 50ρηδες.
Οι γέφυρες απ' όπου περνούσαν οι προηγούμενες γενιές καμαρωτές, κάηκαν ή τις έκαψαν. Τις νέες γέφυρες μπορούν να τις ανακαλύψουν μόνο οι νεώτεροι, οι χειραφετημένοι από τους προηγούμενους. Να δούμε κάποιους χώρους που θα βρουν πεδίο ανάπτυξης μόνο αν βγουν στο προσκήνιο νεώτεροι:
ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Κινήσεις που γίνονται από 55ρηδες, έχοντας ανάμεσά τους 2% σαραντάρηδες δεν έχουν καμμιά τύχη. Όλα τα κόμματα πλην δύο, γερνάνε μαζί με το στελεχιακό τους δυναμικό. Οι γιοι/κόρες πολιτικών, που κληρονομούν όλη την ‘αποσκευή’ των γονιών, δεν μετράνε επουδενί ως ανανέωση. Ούτε οι φοιτητοσυνδικαλιστές μετράνε ως ανανέωση, οι 8 στους 10 έχουν στα 22 τους όλα τα χαρακτηριστικά των 50ρηδων πολιτικών.
Κυνική διαπίστωση: Η γεροντοκρατία που επικρατεί σε όλα σχεδόν τα κόμματα, είναι ένας από τους σταθερούς τροφοδότες της Χρυσής Αυγής.
ΤΕΧΝΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Είχα την τύχη να συναντήσω από κοντά γνωστά ονόματα από αυτό το χώρο, μόνο σε 2-3 περιπτώσεις, παρότι έχω ‘καταναλώσει’ μεγάλο όγκο μουσικής, βιβλίων, θεάτρου. Από τις πιο σκληρές καταστάσεις που γνώρισα ήταν αυτές που ένας πνευματικός άνθρωπος έκανε ο ίδιος (ή συγγενής του) τον ατζέντη των δικαιωμάτων του (με φωτεινές εξαιρέσεις). Οι νέοι πνευματικοί άνθρωποι μπορούν να επανεκινήσουν μια πραγματικότητα που έμπλεξε την πνευματική δημιουργία με τις κρατικές επιδοτήσεις, το χρηματιστήριο και την κοσμική Αθήνα.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ: Μετά την κρίση η Ελλάδα θα απομείνει με ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις και πάρα πολλές οικογενειακές. Δεν θα ήταν ο καλύτερος τρόπος ανάπτυξης, αλλά εκ των πραγμάτων η ανάκαμψη της οικονομίας και η αναζωογόνηση της παραγωγής θα κριθεί από τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Λίγες από αυτές θα έχουν 500 άτομα προσωπικό, κάποιες 20 άτομα, πάρα πολλές θα διαθέτουν 2-3 εργαζομένους. Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις είναι σήμερα ‘κουρασμένες’, παρέχουν αμφίβολης ποιότητας υπηρεσίες, υψηλού κόστους, δεν έχουν ιδέα για καινοτομία και προσανατολισμό στις ανάγκες του πελάτη. Τις περισσότερες δεν θα τις σώσουν τα κονέ με το κράτος/πολιτικούς, τα κόλπα με την εφορία, το ανασφάλιστο/απλήρωτο προσωπικό.
Οι περισσότερες απ' όσες θα επιβιώσουν και οι καινούργιες που θα αναδειχθούν, θα το πετύχουν επειδή θα μπουν νεαρά άτομα στο τιμόνι και θα φέρουν τα πάνω-κάτω, με άγνοια κινδύνου, αλλά και χωρίς ‘βαρίδια’.
Είχα και έχω την τύχη να παρακολουθώ την πορεία αρκετών οικογενειακών επιχειρήσεων, μερικές είναι πολύ μεγάλες (σε ευρωπαϊκό επίπεδο), ορισμένες άλλες είναι μεγάλες για τα ελληνικά δεδομένα. Παρότι οι ‘πατριάρχες’ είναι αποδεδειγμένα ικανοί και με πολλές επιτυχίες, είναι ολοφάνερη η ανάγκη να αφήσουν τα παιδιά τους ελεύθερο χώρο για να βάλουν τη δική τους σφραγίδα, καθώς οι αγορές αλλάζουν και οι συνταγές των γονιών δεν θα 'χουν πέραση για πολύ καιρό ακόμα.
Στον τουρισμό, τα αγροτικά και τις εξαγωγές, χρειάζονται νέες/νέοι με ‘πνευμόνια’, κοσμοπολιτισμό, άτομα που έκαψαν τις γέφυρες με το πελατειακό σύστημα.
Το θέμα της ανισότητας εις βάρος των γυναικών βεβαίως είναι παγκόσμιο πρόβλημα αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τα ακόμα χειρότερα ποσοστά συμμετοχής γυναικών στην Ελλάδα, σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ.
Κάποιος αναγνώστης μπορεί να με ρωτήσει πώς χειρίζομαι τα παραπάνω θέματα εγώ, στους χώρους που έχω ευθύνη, -και όχι μόνο στους εθελοντικούς που συμμετέχω. Ναι, είναι πεποίθησή μου ότι οι νέοι και μάλιστα οι γυναίκες, μπορούν να συνεχίσουν καλύτερα τα πράγματα απ' ό,τι τα κατάφερα εγώ, -και (αυτο)δεσμεύομαι να το τηρήσω στην πράξη. Με ‘βοηθάει’ το ότι κινούμαι σε... γυναικοκρατούμενο χώρο, αλλά αυτό δεν είναι ούτε άλλοθι, ούτε αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Γράφω αυτό το σημείωμα, καθώς ο δημόσιος λόγος είναι ένα ακόμα βήμα δέσμευσης, ενάντια στον πειρασμό ότι η (δήθεν) σοφία είναι ισχυρότερη από τη δύναμη και τη φρεσκάδα που έχουν τα νιάτα.
ΥΓ. Για τα θέματα των οικογενειακών επιχειρήσεων είναι πάντα χρήσιμες οι αναλύσεις του Αρίστου Δοξιάδη (εδώ το τελευταίο του βιβλίο). Η νεαρή συγγραφέας Στέλλα Κάσδαγλη έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία κοινωνικής επιχειρηματικότητας για την υποστήριξη γυναικών, που λέγεται Women on Top.
σχόλια