Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα, εκτός από το τελευταίο. Διότι, όπως έχει γράψει και ο Πρεβέρ σχολιάζοντας τη διά βίου σιωπή του Ρεμπώ σε όσους ρωτούν γιατί σταμάτησε να γράφει, η απάντηση μάλλον είναι: «Μήπως ξέρουμε γιατί άρχισε;»
Towww.diavazo.blogspot.comάρχισε να εκπέμπει τον Ιανουάριο του 2006, ως ένα μπλογκ που ασχολείτο με την ελληνική λογοτεχνία, και το οποίο υπέγραφε ένας μπλόγκερ ονόματι «Reader». O Reader ξεκίνησε το έργο του αθόρυβα, χωρίς να το γνωστοποιήσει σε ανθρώπους του βιβλίου. Άρχισε να ανεβάζει ποστ με κριτικές, τις απόψεις του για τη βιβλιοπαραγωγή, κ.λπ. Άθελά του, η δουλειά του άρχισε να προκαλεί θόρυβο. Δημοσιογράφοι όπως ηΛώρη Κέζα στη γνωστή στήλη της «Βιβλιογραφίες» (ήδη από τους πρώτους μήνες της λειτουργίας του μπλογκ) αναφέρθηκαν στον Reader και έστρεψαν το ενδιαφέρον των ανθρώπων του βιβλίου στο έργο του. Καθώς περνούσε ο καιρός, οι άνθρωποι του βιβλίου άρχισαν να διαβάζουν συστηματικά όσα έγραφε. Η καθημερινή επίσκεψη στο μπλογκ του έγινε για όλους ομολογημένη (για κάποιους ανομολόγητη) συνήθεια. Τα ποστ του είχαν πάντα ενδιαφέρον: είτε επρόκειτο για τη γνώμη του για κάποιο βιβλίο είτε για εκ των έσω πληροφορίες των εκδοτών είτε για σχολιασμό των «ειδήσεων» που απασχολούν το μικρόκοσμο όσων βιοπορίζονται ή απλώς ενδιαφέρονται για τα εκδοτικά...
Βαθμηδόν, διάφοροι άρχισαν να αφήνουν σχόλια στα ποστ του. Σε όποιον παρακολουθούσε το εν εξελίξει έργο του γινόταν ολοένα και περισσότερο σαφές πως επώνυμοι άνθρωποι του χώρου άρχισαν να παρεμβαίνουν και να σχολιάζουν προκλητικά ή απροκάλυπτα. Χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο, εξέφραζαν απόψεις που δεν θα είχαν το θάρρος να εκφράσουν δημόσια. Μαζί μ' αυτούς και διάφοροι άλλοι «πικραμένοι», που δεν έχουν εκδώσει βιβλίο και υιοθετούν γενικευτικές και συνομωσιολογικές θεωρίες οι οποίες ερμηνεύουν την όποια «απόρριψή» τους από έναν κοινωνικό κύκλο στον οποίο τις περισσότερες φορές δεν έχουν καν επιδιώξει να μπουν, έσερναν το χορό των αρνητικών και καυστικών σχολίων. Κατά κάποιον τρόπο, το μπλογκ του Reader έγινε άθελά του η βαλβίδα εκτόνωσης των ενίοτε ασφυκτικών κοινωνικών σχέσεων που επικρατούν στο σινάφι συγγραφέων/ δημοσιογράφων/εκδοτών, όπως και σε οποιοδήποτε άλλο κοινωνικο-επαγγελματικό σινάφι.
Παράλληλα, εκείνος συνέχιζε απτόητος το κριτικό του έργο. Δημοσίευσε ενδιαφέρουσες απόψεις για βιβλία που αδικήθηκαν, αντιπαρατέθηκε ευθέως με κριτικούς, δεν δίστασε να καταθέσει αρνητική γνώμη για βιβλία καθιερωμένων συγγραφέων και να την εκφράσει ευθαρσώς, να καταθέσει την άποψή του για τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς και να διοργανώνει διαρκώς ψηφοφορίες για τα καλύτερα κάθε μήνα, οι οποίες είχαν ενδιαφέρον αν αναλογιστεί κανείς ποιοι ήταν (μάλλον!) αυτοί που ψήφιζαν. Μέσα από τα γραπτά του, αναδυόταν βαθμηδόν η προσωπικότητά του: Ένας άνθρωπος με μεγάλη αγάπη για τη λογοτεχνία και τα βιβλία, με κριτικό πνεύμα, οξεία και διεισδυτική ματιά και άποψη θεμελιωμένη, που ήξερε να την εκφράζει καλοπροαίρετα και πειστικά.
Όσο αυτή η προσωπικότητα έβγαινε προς τα έξω, τόσο οι φήμες και οι συζητήσεις έδιναν κι έπαιρναν: ποιος ήταν επιτέλους ο Reader; Η ανακατωσούρα που προκαλούσε στην εκδοτική, τη συγγραφική και τη δημοσιογραφική κοινότητα ήταν μεγάλη. Μήπως επρόκειτο για έναν άνθρωπο υψηλά ιστάμενο, εκδότη ή κριτικό, που αποφάσισε να υιοθετήσει ψευδώνυμο για να μιλήσει επιτέλους ευθέως; Μήπως επρόκειτο για κάποιον «αδικημένο» συγγραφέα, που είχε σχεδιάσει και υλοποιούσε τρόπον τινά την εκδίκησή του; Μήπως ήταν αντιθέτως κάποιος συγγραφέας πετυχημένος και γνωστός, που είχε ανεχτεί πολλά για να ανέβει στο λογοτεχνικό στερέωμα, και επιτέλους αποφάσισε να πει τα πράγματα με το όνομά τους, πάλι με εκδικητική διάθεση και κίνητρο;
Διάφοροι επιτήδειοι προσπάθησαν να «ψαρώσουν» τον Reader για να αποκαλυφθεί. Σύμφωνα με ποστ του, κάποτε ένας εκδότης του ζήτησε συνεργασία, να εκδώσει τα κείμενά του. Ο Reader δεν πτοήθηκε, έφερε το θέμα στην επιφάνεια. Στο τέλος, λίγο πριν σταματήσει να εκπέμπει, είχε αρχίσει μια σειρά συνεντεύξεων με συγγραφείς και δημοσιογράφους. Ξάφνου, το μπλογκ έκλεισε απότομα. Σύμφωνα με το προτελευταίο ποστ, κάποιος (δεν μάθαμε ποτέ ποιος) του έστειλε μέιλ κατηγορώντας τον ότι μείωνε τη δουλειά του, και αφήνοντας αιχμές ότι γνώριζε την πραγματική του ταυτότητα. Σύμφωνα με τα (δημοσιευμένα) λεγόμενά του, ο Reader του αποκάλυψε ευθέως ποιος είναι, του έδωσε και το τηλέφωνό του και αμέσως σταμάτησε το μπλόγκινγκ. Με την (αναμφίβολα πειστική) δικαιολογία πως δεν ήθελε να αυτολογοκρίνεται γι' αυτά που θα έγραφε εφεξής.
Μήπως φοβήθηκε πως θα τον αποκαλύψουν; Όποιος κι αν έμαθε το «μυστικό» της ταυτότητάς του, πάντως, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το κράτησε για τον εαυτό του. Ή, τουλάχιστον, αν μαθεύτηκε από κάποιους η ταυτότητά του, επικρατεί πλέον κώδικας σιωπής ανάμεσά τους. Ο Reader σταμάτησε να δημοσιεύει κείμενα, αν και το σύνολο της δουλειάς του (συν τα σχόλια των διαφόρων επισκεπτών) παραμένει αναρτημένο στο www.diavazo.blogspot.com. Το ένα μετά το άλλο, τα ποστ του Reader ίσως πράγματι στοιχειοθετούν το εναλλακτικό όνομα που ο ίδιος έδωσε στο μπλογκ του: Η εκδίκηση του αναγνώστη.
Η εκδοτική χρονιά ξεκινάει, καινούρια βιβλία βγαίνουν, οι συζητήσεις γι' αυτά δίνουν και παίρνουν, όπως και τα θερμά συγχαρητήρια ανάμεσα στους δημιουργούς για το μοίρασμα της πίτας της αγοράς, των βιβλιοκριτικών και παρουσιάσεων σε εφημερίδες κ.λπ. Μέσα σ' αυτό το θολό και στάσιμο τοπίο, Reader, όποιος και να 'σαι, να ξέρεις πως μας λείπεις...
Ποιός είναι ο Reader;
Ποιος είναι ο Reader; Τα μόνα που είναι γνωστά (από το μπλογκ) γι' αυτόν είναι πως είναι άνδρας, 47 χρονών, μανιώδης αναγνώστης ελληνικής λογοτεχνίας. Από κει και πέρα το χάος... Κάποιοι λένε πως είναι πετυχημένος συγγραφέας που εκδίδεται σε μεγάλο εκδοτικό οίκο, άλλοι τον σκιαγραφούν ως αποτυχημένο συγγραφέα τού ενός βιβλίου, για άλλους είναι μια τόσο γνωστή και ισχυρή περσόνα του εκδοτικού χώρου, που η αποκάλυψή του θα προκαλέσει σοκ... Η πιο νηφάλια άποψη, δε, που προέρχεται και από τα ποστ του, είναι πως πρόκειται για άνθρωπο με επάγγελμα άσχετο των εκδόσεων, που ασχολείται ερασιτεχνικά με τα βιβλία και το διάβασμα. Στην αρχή πας να το πιστέψεις. Στη συνέχεια, όσο το γυροφέρνεις στο νου σου, αναρωτιέσαι δικαίως: «Μα είναι δυνατόν;».
Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις του mpouligator.com, που έχει τις σχετικές λίστες, το www.diavazo.blogspot.com παραμένει μέσα στα 50 πρώτα σε επισκεψιμότητα blog ανάμεσα στα χιλιάδες -πλέον- που υπάρχουν στην Ελλάδα, αν και κλειστό εδώ και τρεις μήνες.
σχόλια