O Aχιλλέας Μαδράς αναχώρησε για νέους εύφλεκτους ουρανούς, τέτοιες μέρες-29 Νοεμβρίου του 1972. Παρ'ολίγον εκατό, γεννημένος στην Πόλη το σωτήριο έτος 1875. Κονσερβατουάρ στα ένδοξα Παρίσια, ρολάκια κοντά στην Σάρα Μπερνάρ, ύστερα επιστροφή στη γενέθλια.Η Μεγάλη Ιδέα είχε πιάσει πάτο κι ο επίμονος Αχιλλέας μοντάρει επίκαιρα του ελληνικού στρατού. Οι "Πρόσφυγες του πολέμου", ένα μεγάλου μήκους ζουρνάλ γίνεται σουξέ στην ομογένεια της Αμερικής.
Στα 1922 ξεκινά να γυρίζει και την Τσιγγάνα της Αθήνας- ό,τι επίκαιρο του περίσσεψε από τη Μικρασιατική το ανακυκλώνει μια χαρά στο ερωτικό δράμα του μάγου Μίρκα και της άπιστης Λιλής. Η ταινία θα περάσει από σαράντα κύματα για να μετεξελιχθεί στον περίφημο Μάγο της Αθήνας (1931), μία από τις εμβληματικότερες ταινίες νιτρικής κυτταρίνης, ταινίες εύφλεκτες όπως και το υλικό τους, η περίφημη βαμβακοπυρίτιδα ή coton poudre ( ένα στραβό βλέμμα, μια λάθος κινησούλα και το φιλμ έπαιρνε φωτιά,καμμιά φορά μαζί με τον μηχανικό προβολής)
Ο Μάγος ήταν τυχερός: δεν έγινε τσατσάρα (συνήθης κατάληξη πολλών τέτοιων φιλμ που έλυωναν σε καζάνια βιοτεχνιών), ούτε επιταχυντής ανάμματος φλόγας κατόπτρου (κατά την τελετή αφής στο Ηραίο της Ολυμπίας..). Τον φετινό Ιούνιο ο Μάγος (ξανα)μάγεψε στο 15ο Nitrate Film Festival, ένα φεστιβάλ εξειδικευμένο στην προβολή αποκατεστημένων ταινιών εθνικών αρχείων που διοργανώνειι εδώ και δεκαπέντε χρόνια η Ταινιοθήκη της Σερβίας.
Η υπόθεση της ταινίας (Ένας μάγος-βιολιστής ευγενικής καταγωγής που υποδύεται ο Μαδράς, τρελλαίνει με τη γοητεία του ακόμη και θηλυκή γάτα. Όταν η αγαπημένη του, χορεύτρια οριεντάλ Λιλή, τον εγκαταλείπει για τον ζάμπλουτο βιομήχανο Πάουλο, εκείνος θα κάνει τα πάντα για να την ξανακερδίσει) ελάχιστα μπορεί να υποψιάσει για το παραληρηματικό αριστούργημα που θα καταθέσει ο Μαδράς.
Ανατολίτικοι χοροί με ξύλινα φίδια, διαφημιστικές επιγραφές (''Ψαθάκια Αριανούτσου''!) σε πλάνα ερήμου, επιχρωματισμένα καρρέ που χορεύουν, μια ογδοντάχρονη γεροντοκόρη εκ Καλκούτας να απαγάγει έναν νεαρό μάγειρο με σκοπό την ακολασία, ντακότες και οχηματαγωγά του πρώτου παγκόσμιου, ένας Μίρκα που.. ne trouve du soulagement que dans les narcotiques.
Στην ταινία (σε σενάριο και σκηνοθεσία Αχιλλέα Μαδρά και παραγωγή Άζαξ Φιλμ) συναντούμε τη Λέλα Πατρικίου (τη μητέρα του ποιητή Τίτου Πατρίκιου), τον Πέτρο Κυριακό και τον Ορέστη Μακρή στην πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση!
Εμβληματική φιγούρα, όμως, είναι η πρωταγωνίστρια (και στεφάνι του Μαδρά) Φρίντα Πουπελίνα- ''διάσημη Αμερικανίδα ηθοποιός του Χόλλυγουντ'' όπως τη διαφήμιζε ο Μαδράς (αν και οι φήμες την ήθελαν ξεπεσμένη Ρουμάνα χορεύτρια καμπαρέ). Η Ροζίτα Σώκου θεωρούσε το ξεψύχισμα του κύκνου (τον περίφημο χορό με πούπουλα της Πουπελίνα) ένα από τα χειρότερα πλάνα στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου και την ίδια την Φρίντα '' φρικώδους ασχήμιας''.
''Πρόκειται περί μιας ταινίας μερικών χιλιάδων μέτρων μήκους, δια την οποίαν εκ σεβασμού προς το αναγνωστικόν μας κοινόν και δι αυτήν την αξιοπιστίαν του φύλλου μας , δεν πρέπει ν ασχοληθώμεν περισσότερον'', έγραφε ο ''κινηματογραφικός Αστήρ''της εποχής, ενώ ο Κώστας Δαφνής συμπλήρωνε "...ο Μαδράς στερείται δημιουργικής φαντασίας, αν όχι και κοινού νου. Μολαταύτα κατορθώνει να επιπλέη. Αναμίχθηκε σ΄ όλα τα είδη της τέχνης, για ν΄ αποτύχη σε όλα, και για να βρη στερνό αποκούμπι στον κινηματογράφο ο οποίος θα δεινοπαθήσει στα χέρια του''
Ο Μαδράς δε θα το βάλει κάτω. Θα γυρίσει την Μαρία την Πενταγιώτισσα (με την Πουπελίνα στο ρόλο της Μαρίας και τον Αιμίλιο Βεάκη ως λήσταρχο Ματάλα!), θα ιδρύσει μεταπολεμικά τη σχολή κινηματογράφου "Στούντιο Μαδρά", θα επιζήσει .
Με τη μπέρτα του, τον μπερέ του, τα σαρδάμ του (από τον αναγραμματισμό του επιθέτου του προήλθε η λέξη σαρδάμ) διέσχισε δυο εύφλεκτους αιώνες και χιλιόμετρα νιτρικής κυτταρίνης- ευγενής και ενθουσιώδης ως το τέλος.
σχόλια