Σκηνοθετημένος μικροαστισμός

Σκηνοθετημένος μικροαστισμός Facebook Twitter
Η ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Έχει μια ωραία ρήση ο Χομπσμπάουμ στην ''Εποχή των άκρων''. Στο κεφάλαιο ''Η τέχνη μετά το 1950'' έχει βάλει τίτλο ''Η πρωτοπορία πεθαίνει'' και έχει ένα ερώτημα: ''Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος του θεάτρου, όταν μια διαφήμιση σού αφηγείται μια ιστορία σε 30 δευτερόλεπτα;''
0

Δεν είναι ρίσκο μια τόσο μεγάλης διάρκειας παράσταση, γιατί έχουμε φροντίσει να περάσουν όμορφα οι θεατές. Στην ουσία, δεν είναι μια παράσταση την οποία τη βλέπεις σε πεντέμισι ώρες, ούτε θα πρέπει να την παρακολουθήσεις ολόκληρη. Είναι σπασμένα τα τμήματα: ο θεατής έρχεται, συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο, πηγαίνει πάνω στη ταράτσα που είναι ο δημόσιος χώρος, κάθεται εκεί για λίγο, μπαίνει σε ένα δωμάτιο στο οποίο κάθεται ένα τέταρτο, βγαίνει πάλι έξω, όπου ακούει κείμενα, τρώει, πίνει, πηγαίνει σε άλλα δωμάτια και όλη αυτή η διαδικασία κρατάει μιάμιση ώρα. Σ' αυτό το διάστημα ολοκληρώνεται η δραματουργία. Αν θέλει, μπορεί να παραμείνει και τις πεντέμισι ώρες στο χώρο.

Όλοι ζούμε στην Κατερίνη και είμαστε Κατερινιώτες με κάποιον τρόπο. Τα όρια της Κατερίνης ισούνται με τα γεωγραφικά όρια της χώρας μας. Είναι μια όμορφη πόλη και η παράσταση δεν βγάζει κάποιο μένος εναντίον της, απλά το όνομα «Κατερίνη» είναι πολύ εύηχο. Επίσης, μας κατηγορούσαν διάφοροι επειδή οι τίτλοι των έργων μας ήταν αγγλόφωνοι, έτσι, αυτήν τη φορά, βάλαμε ελληνικό. Γενικά, είναι το πιο ελληνοκεντρικό έργο που έχουμε γράψει κι έχει να κάνει πάρα πολύ με τον τρόπο που ζούμε σε αυτήν τη χώρα, χωρίς να είναι καμία σύγχρονη ηθογραφία ή μια αναπαράσταση του ελληνικού τρόπου ζωής.

Οι άνθρωποι που έχουν περάσει τα 30 αναπαράγουν ένα μοντέλο ζωής, το οποίο ανήκει στη δεκαετία του ‘50 και είναι το ίδιο ανελεύθερο: οικογένεια, παιδιά, υποχρεώσεις. Θέλαμε από τον κοσμοπολιτισμό του New Orderή του Motherlandνα γυρίσουμε στο μικροαστισμό, με τον οποίο λίγο ή πολύ έχουμε μεγαλώσει, στην επαρχιώτικη αντίληψη για τα πράγματα. Την κουβαλάμε, πρώτοι φορείς είμαστε εμείς οι ίδιοι, και μετά όλοι οι άλλοι γύρω μας. Ο επαρχιωτισμός είναι περισσότερο ηθική έννοια παρά γεωγραφική.

Η μιζέρια αυτή υπήρχε οπουδήποτε κι αν μεγάλωνες, σε επαρχία ή Αθήνα, κι ακόμα υπάρχει. Η λογική της επαρχίας είναι εμφανής παντού, στα νέα κτίρια που χτίζονται και στον τρόπο που τα διαχειρίζονται, ακόμα και στα αγάλματα που υπάρχουν στους δημόσιους χώρους. Βλέπεις το μικροαστισμό που υπάρχει. Το τρίπτυχο «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» μας απασχολεί πάρα πολύ. Συνέχεια συζητάμε το πόσο μπαίνουμε κι εμείς στον ίδιο κύκλο κι επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη και ότι, ενώ η πραγματικότητα έχει αλλάξει, εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε ούτε το καινούργιο, ούτε τις δυνατότητες που κρύβει αυτή η νέα πραγματικότητα σε σχέση με τη ζωή μας.

Το θέατρο είναι ένα πολύ καλό εργαλείο για να μπορέσεις να πεις μερικά πράγματα και το αγαπάμε πολύ αλλά, ταυτόχρονα, το μισούμε. Δεν υπάρχει πιο βαρετό πράγμα από το να βλέπεις έναν ηθοποιό να παίζει, εκτός κι αν έχει να σου μεταφέρει κάτι. Επίσης, στην Ελλάδα, τουλάχιστον όπως το αντιλαμβανόμαστε εμείς, οι παραστάσεις είναι επίδειξη δεξιοτεχνιών, κάτι που είναι πολύ κουραστικό.

Το ελληνικό θέατρο πάσχει από το κυνήγι της ερμηνείας από τον ηθοποιό ή την επίδειξη από το σκηνοθέτη, κάτι που είναι τρομερά βαρετό για το θεατή. Δεν είναι καθόμλου θέμα νεωτερισμού αυτό που κάνουμε. Καταρχάς, δεν είναι καινούργιο. Είναι αναγκαίο να βρεις νέους τρόπους να επικοινωνήσεις με το θεατή, ειδικά σε μια εποχή που το YouTube στα λέει όλα σε 30 δευτερόλεπτα, ή με το αμερικανικό σινεμά που επικρατεί - αυτά βλέπεις και αναρωτιέσαι «γιατί να πάω στο θέατρο»; Έχει μια ωραία ρήση ο Μπάουμ στην Εποχή των άκρων. Στο κεφάλαιο «Η τέχνη μετά το 1950» έχει βάλει τίτλο «Η πρωτοπορία πεθαίνει» και έχει ένα ερώτημα: «Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος του θεάτρου, όταν μια διαφήμιση σού αφηγείται μια ιστορία σε 30 δευτερόλεπτα;».

Μας αρέσουν τα outsider, αυτοί που τερματίζουν δεύτεροι ή τρίτοι στο μαραθώνιο. Αυτοί είναι που μας συγκινούν πολύ. Όλο αυτό το κόλπο του συστήματος της πρωτιάς, δηλαδή, και του ανταγωνισμού είναι φοβερό. Αυτός που τρέχει κι έχει μείνει πίσω ξέρει ότι κάποιος άλλος έχει τερματίσει πιο πριν και συνεχίζει, παρόλο που αντιλαμβάνεται τη ματαιότητα αυτού του πράγματος.

Τα κείμενα της παράστασης δεν ακούγονται από ανθρώπους που είναι στην εξουσία ή είναι πρότυπα, προσπαθούμε να είναι από ανθρώπους που είναι κάπως απέξω. Που δεν έχουν βήμα.

Η επιτυχία μπορεί να σε ξεκάνει τελείως, έχει κάτι εκκωφαντικό, που ποτέ δεν μας άρεσε. Ξέκανε τα καλύτερα συγκροτήματα, ακόμα και τους Sonic Youth, τους U2, τους Depeche Mode. Το θέμα δεν είναι το σουξέ, γιατί μοιραία, όταν ασχολείσαι με κάτι, είτε με το θέατρο, είτε με τη μουσική είτε με τον Τύπο, το σουξέ θα έρθει κάποτε. Το θέμα είναι πώς το διαχειρίζεσαι. Και πόσο απέχεις.

Outsider είναι κάποιος που έχει καταλάβει πόσο μάταιη είναι η ουτοπία που κυνηγάει. Μετά από πέντε χρόνια, ως ομάδα κουραζόμαστε περισσότερο κι είμαστε πιο φτωχοί... Η μόνη διαφορά είναι ότι όλοι αποκτήσαμε Mac.

Είναι δύσκολο να θεωρείς τον εαυτό σου εκτός «χοντρού κόλπου» και ταυτόχρονα να μπορείς να επιβιώνεις από αυτό που κάνεις. Είναι γεμάτο αντιφάσεις το σκηνικό που ζούμε. Αν παίζαμε για τρεις θεατές δεν θα συνεχίζαμε, όχι επειδή δεν θα είχαμε κάτι να πούμε αλλά γιατί, αν δεν αφορά κανέναν, είναι πρόβλημα. Ανεξάρτητα από το αν πληρωνόμαστε από το σύστημα -παίρνουμε επιχορήγηση από την πρώτη στιγμή, από το Motherland- αισθανόμαστε μια ελευθερία που τη βλέπουμε να υπάρχει στο εξωτερικό, στο ευρωπαϊκό θέατρο. Δεν κινηθήκαμε ποτέ αγοραία ή παρασκηνιακά. Ακόμα και τα πιο underground συγκροτήματα στο εξωτερικό παίρνουν επιχορηγήσεις. Επίσης, αν ήμασταν γερμανόφωνοι και δουλεύαμε στο Βερολίνο, θα ήταν τελείως διαφορετικά τα πράγματα για μας. Δουλεύουμε σε μία χώρα που το θέατρό της δεν αφορά καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Είναι πολύ δύσκολο. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τη γλώσσα, το σύνολο των πραγμάτων που έχουμε για να εκφραστούμε. Δεν είναι σωστό να αφήσουμε τις ζωές μας να πάνε στράφι. Το βαρόμετρο είναι η φωνή που ακούς μέσα σου. Δεν μετανιώσαμε ποτέ, αισθανόμαστε ότι είναι το πιο σωστό πράγμα που κάναμε. Το θεατρικό σκηνικό γύρω μας δεν είναι για μας, είναι απογοητευτικό.

Διάφορα
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ