Οι παλιοί υποστηρίζουν πως αν ένα ζευγάρι βρεθεί για διακοπές στο νησί, τα ενδεχόμενα είναι δύο: ή θα μείνουν ερωτευμένοι για όλη τους τη ζωή ή θα σκοτωθούν επιτόπου και θα χωρίσουν - μέση οδός δεν υπάρχει. Πιθανότερο είναι το δεύτερο... Θα μαλλιοτραβηχτούν, θα πλακωθούν, θα χύσουν δάκρυα και χολή, θα ξεκατινιαστούν κανονικά.
Αυτό που δεν λένε είναι τι γίνεται μετά. Ιδίως αν το κορίτσι σηκωθεί και φύγει, ενδεχομένως γιατί έχει-παραμείνει-για-πάντα-ερωτευμένο, χωρίς να το ξέρει, με κάποιον άλλο, με τον οποίο είχαν επισκεφθεί παλιότερα τον τόπο και τρέχει τώρα να ξαναχωθεί στην αγκαλιά του, γύρευε από ποια μεταφυσική δύναμη ορμώμενη. Εσύ όμως έχεις μείνει πίσω, αμανάτι. Αρνήθηκες την ιδέα να μπεις στο πρώτο καράβι για Νεάπολη ή Γύθειο, κι έχεις μείνει πίσω στο καταραμένο νησί.
Ιούνιο μήνα στα Κύθηρα, μονάχος, να κοιτάζω την καμπύλη της κλειστοφοβικής καμάρας πάνω απ' το κεφάλι μου και να κάνω σχέδια για μια καινούργια αρχή. Στην Αθήνα λυσσομανούν οι απεργίες και οι διαδηλώσεις, και οι καρδιές είναι σφιγμένες από την προσδοκία ενός μέλλοντος ασταθούς.
Η αλήθεια είναι ότι αρχικά δεν είχα καμία όρεξη να έρθω εδώ κάτω - προτιμούσα παραδοσιακά Ρόδο, Σύρο, Κέρκυρα, Ρίο, Χαλκιδική, Λουτράκι, κάπου, τέλος πάντων, με δράση και δυνατές συγκινήσεις. Αλλά η Λίλιαν υποστήριξε με πάθος ότι οι μέρες του τζόγου είχαν παρέλθει, κι εγώ ήμουν φουλ ερωτευμένος, οπότε δεν μου 'κανε καρδιά να της εξηγήσω ότι άπαξ τζογαδόρος σημαίνει για πάντα τζογαδόρος, ούτε ότι στον καθένα από τους προαναφερθέντες τόπους είχα αφήσει κατά καιρούς ορισμένα ποσά και έπρεπε οσονούπω να επιστρέψω για να τα ανακτήσω, να αναπληρώσω και μερικά από τα χαμένα μελλοντικά επιδόματα αδείας.
Οι μέρες μας κυλούσαν ανέμελες -όπως είναι πάντα οι μέρες στα Κύθηρα όταν δεν είναι θυελλώδεις και καταστροφικές- με πολλά χιλιόμετρα προς ποικίλες κατευθύνσεις, με κυκλικές διαδρομές σε διάσπαρτους αποκεντρωμένους οικισμούς που κρατάνε ακόμα, σε σχηματισμό πέπλου αράχνης, τη φεουδαρχική δομή των ενετικών λατιφουντίων. Όλ' αυτά, με μόνιμη υπόκρουση το «Suspicious Minds» του Έλβις, που το 'βαζε ξανά και ξανά η Λίλιαν στο CD του αυτοκινήτου λες και το 'χε δει στ' όνειρό της.
Οι αγαπημένες παραλίες, Αβλέμονας, Παλαιόπολη, Καλαδί, Χαλκός, Μελιδόνι, σχηματίζουν στον χάρτη μια μοναδική γυναικεία καμπύλη. Μέσα σ' αυτήν εισχωρεί καθέτως μια αμιγώς ανδρική ηπειρωτική ευθεία: Χώρα, Λειβάδι, Καρβουνάδες, Τσικαλαρία, Αρωνιάδικα, Ποταμός. Κι είναι όλο το νησί Νότος και Ανατολή, σταυροδρόμι, αλλεπάλληλα στρώματα πολιτισμών, Κρήτη, Επτάνησα, Πελοπόννησος, Βενετία, Μπαρμπαριά, Αγγλία, Ρωσία, Αυστραλία - δυνατές επιρροές που έχουν δουλευτεί σε διαχρονικό χωνευτήρι.
Το όνομά μου είναι Βλαδίμηρος Δημητριάδης, πρώην τζογαδόρος και αργόμισθος δημοσιογράφος. Ήρθα στο νησί με την παρέα μου, να όμως που τώρα βρίσκομαι μόνος, ξαπλωμένος σε μια καμάρα στα Αρωνιάδικα, στο σημείο G του νησιού, ενώ θα μπορούσα να βρίσκομαι σ' ένα νεοκλασικό στην Ερμούπολη και να περιμένω την ώρα που θ' ανοίξει το καζίνο, να τρυπώσω μέσα και να χαθώ.
Αν τα Κύθηρα ήταν ο ομφαλός της Γης, τα Αρωνιάδικα, γεωμετρικό κέντρο του νησιού, θα ήταν ο ομφαλός του ομφαλού. Αλλά ομφαλός της Γης είναι όπως όλοι ξέρουμε οι Δελφοί - τα Κύθηρα είναι τοποθετημένα σε στρατηγική θέση, ευθεία κάτω, στο υπογάστριο, στο απώτατο όριο, εκεί όπου συναντιούνται και αναμειγνύονται τα αμνιακά υγρά του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους.
Ωραία όλ' αυτά, αλλά τι στα κομμάτια κάνω εδώ κάτω μονάχος;
Βγαίνω επιτέλους έξω στον δρόμο, να ξεφύγω από τον ιδρυματισμό και την αυτολύπηση, και συνειδητοποιώ ότι άλλο κακό με περιμένει εκεί. Το αυτοκίνητο δεν είναι στη θέση του - πάει κι αυτό.
Κάθομαι στο αρχαίο πεζούλι να αναλύσω την περίσταση. Χωρίς πυξίδα, χωρίς τη Λίλιαν, χωρίς αυτοκίνητο, χωρίς προορισμό, χωρίς, χωρίς, χωρίς - εντάξει, χώρισα, το έλαβα το μήνυμα, παρακάτω τι γίνεται.
Κι εκεί πάνω στο αδιέξοδο, ακούω μέσα απ' το στενό δρομάκι γνώριμο μουγκρητό αυτοκινήτου που πλησιάζει, κι αμέσως μετά σκόρπιες νότες από το «Suspicious Minds» - ταξίμι τσιριγώτικο. Ακούω την πόρτα να βροντάει ανακουφιστικά κι η Λίλιαν έρχεται καταπάνω μου μ' ένα πάκο εφημερίδες και κάτι σακούλες.
«Ξύπνησες, γλυκέ μου; Κοιμόσουν πολύ βαριά και δεν μου 'κανε καρδιά να σου μιλήσω, οπότε πετάχτηκα μέχρι την Τσικαλαρία για εφημερίδες και κρουασάν».
Ένα τζιτζίκι σκεπάζει, τζι-τζι-τζι-τζι-τζι, τη φλυαρία της και τη φλυαρία του Έλβις - κι εγώ στέκομαι και την καμαρώνω να πλησιάζει, ανύποπτη και λαμπερή, εκεί, στο σημείο Τζι του νησιού. Αν υπάρχει σημείο G...
Survival Guide
Το ταξίδι στα Κύθηρα έχει συνδυαστεί με κάτι το άπιαστο, κάτι που ποτέ δεν θα συμβεί, και κάπως έτσι το νησί έχει αποκτήσει μια αύρα μυθική έτσι όπως έχει αποτυπωθεί από ζωγράφους, ποιητές, λογοτέχνες και κινηματογραφιστές. Ωστόσο, τα Κύθηρα δεν είναι μόνο κάτι εξωπραγματικό. Έχουν χειροπιαστές ομορφιές και χαρίζουν στους συνήθως χαλαρούς επισκέπτες τους ξεχωριστές εικόνες είτε πρόκειται για καθαρές και γαλάζιες θάλασσες, είτε για υπέροχες αμμουδιές και εντυπωσιακά κάστρα.
Την αγάπη των ρομαντικών για το νησί δικαιολογούν η Χώρα με το ενετικό κάστρο, ο Αβλέμονας με τη μοναδική γραφικότητά του, τα γραφικά σοκάκια, το Ιστορικό Αρχείο των Κυθήρων και το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Παλαιόχωρα με την εξαιρετική παραλία της και το θρυλικό κάστρο της, τα Μητάτα, ο Καραβάς με τις πηγές τους και την πλούσια βλάστηση και ο περίφημος παραδοσιακός Μυλοπόταμος με τους νερόμυλους, τον καταρράκτη της Φόνισσας και την πλατανοσκέπαστη πλατεία του.
Πώς θα πας: Υπάρχουν πολλοί τρόποι να πάτε στα Κύθηρα. Με αεροπλάνο από το «Ελ. Βενιζέλος» ή οδικώς μέχρι Γύθειο και Νεάπολη Λακωνίας και από εκεί πάλι με πλοίο.
Διαμονή: Στο λιμάνι, το Καψάλι, επιλέξτε τα Σπίτια του Βασίλη (31125) με θέα στον κόλπο του Καψαλιού, καθώς βρίσκονται ψηλά στους πρόποδες του κάστρου. Στη Χώρα τη Μαργαρίτα ( 31711), ένα αναπαλαιωμένο αρχοντικό με άνετα δωμάτια.
Φαγητό: Ο Πλάτανος (33397) στον Μυλοπόταμο είναι το πιο όμορφο παραδοσιακό καφενείο των Κυθήρων όπου θα φάτε περιποιημένα μαγειρευτά και για τον απογευματινό καφέ γλυκά του κουταλιού και δίπλες. Στην ψαροταβέρνα με ονοματεπώνυμο Μαρία Γεωργοπούλου (33211) θα ευχαριστηθείτε ψαροφαγία. Η Φιλιώ (31549) είναι μια όμορφη ταβέρνα στον Κάλαμο με καλό φαγητό και στη Στέλλα ( 33513), στην Αγία Πελαγία, θα φάτε κυριολεκτικά πάνω στην αμμουδιά μαγειρευτά και ψάρια σε πολύ καλές τιμές.
Σπεσιαλιτέ: Θυμαρίσιο μέλι από τον Μελισσοκομικό Συνεταιρισμό Κυθήρων, τσιριγώτικα παξιμάδια, φατουράδα (το εξαιρετικό γευστικότατο ηδύποτο των Κυθήρων από αγνό τσίπουρο και κανελογαρύφαλα), ξυνόχοντρο, λουβία (κουκιά) τηγανητά και από γλυκά η τοπική πάστα «μύλου».
Διασκέδαση: Στο Καψάλι και στη Χώρα βρίσκονται τα περισσότερα μέρη για νυχτερινή διασκέδαση. Το παραλιακό Fox Anglais στο Καψάλι είναι ένα από τα μπαρ με συμπαθητική μουσική. Στη Χώρα των Κυθήρων και στον δρόμο για το Κάστρο το Cafe Bar Mercato.
Παραλίες: Μια από τις πολυσύχναστες παραλίες του νησιού είναι ο Χαλκός που έχει γαλαζοπράσινα νερά με φανταστικά χρώματα και είναι κοντά στον Κάλαμο. Η Βρουλέα, από την άλλη, είναι απομονωμένη και ερημική όπως και η Βλυχάδα και η Λίμνη Κακιάς Λαγκάδας, βορειοανατολικά της Αγίας Πελαγίας. Στον Ρούτσουνα, που θα φτάσετε από έναν χωματόδρομο βορειοανατολικά από το Γερακάρι, θα δείτε ίσως το πιο όμορφο ηλιοβασίλεμα των Κυθήρων. Πολύ καλή επιλογή είναι και ο Λιμνιώνας κοντά στον Μυλοπόταμο, αλλά πιο απομονωμένη και με ψιλή λευκή άμμο. Η παραλία διαθέτει, παρ' όλα αυτά, σνακ μπαρ που θα το βρείτε πολύ χρήσιμο, ειδικά αν αποφασίσετε να διανυκτερεύσετε εκεί.
Αξιοθέατα: Μια βόλτα στο κάστρο της Χώρας των Κυθήρων, το πιο καλοδιατηρημένο του νησιού, επιβάλλεται, μιας και η θέα είναι καταπληκτική. Στα βράχια του κάστρου θα δείτε και το φυτό σεμπρεβίβα, αυτό με το κίτρινο λουλουδάκι.
Lifo Choice: Στο γραφικό χωριό Μητάτα, στο κέντρο του νησιού, αράξτε στην κεντρική πλατεία και δοκιμάστε τους «μαστούς της Αφροδίτης», που δεν είναι άλλοι από τα πεντανόστιμα μηλοροδάκινα που βρίσκει κανείς μόνο εδώ.
Χρήσιμα τηλέφωνα: Δημαρχείο 31213, λιμεναρχείο 31222, ιατρικό κέντρο 33203, αστυνομία 33222. Κωδικός περιοχής: 22360.
Web: www.kythera.gr/, www.visistkythera.gr
Secret island
Η παραλία Σπαραγγαρείο. Ακριβώς δυτικά από το Καψάλι. Κατεβαίνετε σε 10 λεπτά με τα πόδια από το μονοπάτι ή πηγαίνετε εκεί με θαλάσσιο ποδήλατο από το Καψάλι. Λευ- κά βότσαλα, σμαραγδένια νερά, ησυχία και άφθονος χώρος, ακόμα και για να κατασκηνώσετε. Στο φαράγγι πίσω από την παραλία υπάρχουν διαδρομές για αναρρίχηση.
σχόλια