Οι Ιρανοί διαμαρτύρονται για οργανωμένη, προμελετημένη πολιτική προπαγάνδα των ΗΠΑ εναντίον τους. Θεωρούν πως η βράβευση του Argo δεν ήταν καθόλου τυχαία και πως η παρουσία της Μισέλ Ομπάμα, η οποία άνοιξε τον φάκελο στην κατηγορία της Καλύτερης Ταινίας, σήμαινε πολύ περισσότερα από ένα επικοινωνιακό τέχνασμα προς ενίσχυση του θεσμού των Όσκαρ. Ήδη έχουν υποστηρίξει πως η ταινία του Μπεν Άφλεκ τους προσβάλλει, παρουσιάζοντας τα γεγονότα της απόδρασης των Αμερικανών μέσω της Καναδικής Πρεσβείας στα τέλη των '70s ως μια μονοδιάστατη καρικατούρα που αποθεώνει τη φιλελεύθερη Αμερική σε βάρος της ανίκανης, φρεσκοεπαναστατημένης Περσίας.
Για να είμαστε ακριβείς, το Ιράν έχει δώσει αφορμές για φωνές διαμαρτυρίας του δυτικού κόσμου, με δείγματα έντονης, ακόμα και βίαιης λογοκρισίας προς τους δικούς του κινηματογραφιστές. Πριν από μερικές εβδομάδες, και πάλι στο Φεστιβάλ Βερολίνου, μια ταινία που καθοδηγήθηκε σκηνοθετικά από τον Τζαφάρ Παναχί (τον Ιρανό σκηνοθέτη που φυλακίστηκε και μόλις πρόσφατα απελευθερώθηκε στη χώρα του, ενώ η απαγόρευση να κάνει ταινίες ακόμα ισχύει από το επίσημο κράτος) βραβεύτηκε και η ιρανική κυβέρνηση, δι' εκπροσώπων, απείλησε με κυρώσεις. Η Berlinale εξέφρασε την ευχή να μην κινηθούν νομικά εναντίον τους, σε μια διπλωματική απάντηση, που καλύπτει το καλλιτεχνικό μέρος και λογαριάζει προφανώς τις υποψίες παρανομίας στη διαδικασία συμμετοχής ενός δημιουργού όταν δεν χρηματοδοτείται από μη κρατική πηγή.
Από την άλλη, η αλήθεια είναι πως ποτέ στην ιστορία τους τα Όσκαρ, ένας ανεξάρτητος οργανισμός που δεν σχετίζεται με κανέναν τρόπο με κρατικά κεφάλαια (όπως και οι περισσότερες από τις αντίστοιχες ακαδημίες στις ΗΠΑ), δεν ενέπλεξαν τον Λευκό Οίκο ενεργά και φανερά. Μόνο μια φορά, θυμάμαι, ένας Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ρόναλντ Ρίγκαν, παρακολούθησε απονομή μέσα στην αίθουσα, και αυτό έγινε διότι ο Ρίγκαν ήταν ηθοποιός και βρέθηκε ανάμεσα σε ανθρώπους της παλιάς του δουλειάς. Μπορεί να μη μιλάμε για τον Ομπάμα, αλλά η σύζυγός του δεν είναι απλώς η γυναίκα του Προέδρου, αλλά μια ξεχωριστή και ενεργή προσωπικότητα, που μίλησε μέσα στο Πρώτο Σπίτι του κράτους, πλαισιωμένη από επισήμους που φορούσαν τα καλά τους, σε μια χρονιά που οι προεδρικές εκλογές είναι ακόμα νωπές και σε μια περίοδο που οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Ιράν παραμένουν τεταμένες. Επίσης, όλοι ήξεραν πως φέτος οι υποψηφιότητες είχαν πολιτικό άρωμα, με το Argo, το Zero Dark Thirty να καταγράφει ρεπορταζιακά σχεδόν τον εντοπισμό και την εξόντωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν και το Λίνκολν να ραψωδεί δραματικά την κρίσιμη και ιστορική απόφαση του αγαπημένου Προέδρου, κλείνοντας το μάτι στις όποιες γενναίες κινήσεις έκανε ή υπόσχεται πως θα κάνει ο Μπάρακ Ομπάμα. Όσο κι αν τα Όσκαρ είναι κατά τεκμήριο αδιάβλητα και η Μισέλ, η οποία πρόλαβε να συγχαρεί όλες τις ταινίες ως συγκινητικές ιστορίες από όλο τον κόσμο (άθελά του ο Χάνεκε και η Αγάπη λειτούργησαν ως άλλοθι για τις αμερικανικές παραγωγές που αποτελούσαν τη συντριπτική πλειονότητα των υποψηφιοτήτων), έλαβε τον φάκελο από τα χέρια του χαμογελαστού ορκωτού λογιστή, το Argo ήταν το ακλόνητο φαβορί, έχοντας σαρώσει τα πάντα στην κούρσα των βραβείων. Η γυναίκα του Καίσαρα, λοιπόν, κόλασε τους έχοντες τη μύγα και για εμάς τους υπόλοιπους η παρουσία της στο γκραν φινάλε φάνηκε ως παραδοξότητα, ή ακόμα ως λάθος επί της αρχής. Δεν έχει ουδεμία σχέση με το σινεμά, σε μια χώρα που πόρρω απέχει από κρατικοδίαιτες ή πολιτικά παρεμβατικές πολιτικές. Σημειολογικά, είναι τελείως διαφορετικό ο Φρανσουά Μιτεράν να συνοδεύει τη Μέριλ Στριπ στην επίσημη προβολή της ταινίας της στις Κάννες στα τέλη των '80s, φανερώνοντας έτσι τον έμπρακτο θαυμασμό του Πρώτου Πολίτη της χώρας στο σινεμά και στη συγκεκριμένη εκπρόσωπό του, και άλλο να βάζεις την Πρώτη Κυρία να δίνει το πρώτο βραβείο μιας ανεξάρτητης, ανθηρής βιομηχανίας, όταν το Ιράν έχει ήδη προειδοποιήσει πως θα απαντήσει κινηματογραφικά στο Argo με μια εντελώς διαφορετική εκδοχή.
Κατά τα άλλα, η τελετή κινήθηκε σε κλίμα εντελώς μη πολιτικό, αφιερωμένη στη μουσική και στο μιούζικαλ, και περισσότερο ως πρόβα του Σεθ Μακφάρλαν έμοιαζε μπροστά στο διεθνές κοινό που τον αγνοεί παντελώς. Ο Αμερικανός κωμικός και σεναριογράφος στήθηκε, μίλησε και λικνίστηκε άνετα, περιαυτολογώντας με αυτοπεποίθηση και μπρίο, εκτοξεύοντας αστεία για το σεξ και το Χόλιγουντ, σαν κολάζ παλιότερων παρουσιαστών (από τον Μπομπ Χόουπ μέχρι τον Μπίλι Κρίσταλ), μετατρέποντας μερικώς το Kodak Theater σε εξάστερο ξενοδοχείο του Λας Βέγκας. Μέχρι το Βραβείο Σκηνοθεσίας και με εξαίρεση την αναγνώριση του Τζάνγκο με δύο συμπαθέστατα βραβεία, του Σεναρίου στον Κουέντιν Ταραντίνο, 18 χρόνια μετά το Pulp Fiction, και του Κριστόφ Βαλτζ, όλα κυλούσαν με ωρολογιακά αναμενόμενη ροή, εντός των προβλέψεων. Ελλείψει Μπεν Άφλεκ στη συγκεκριμένη κατηγορία, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ ήταν το φαβορί, αλλά, όπως φάνηκε, τα μέλη της Ακαδημίας εξέλαβαν τον βερμπαλισμό του Λίνκολν ως μουσειακό ακαδημαϊσμό και προτίμησαν τον Ανγκ Λι και τη Ζωή του Πι, την πρώτη τρισδιάστατη ταινία που καταφέρνει να πάρει ένα μεγάλο βραβείο, μετά την αποτυχία του Άβαταρ και του Hugo. Κι αν πρέπει κάποιος άλλος να ξεχωρίσει στη βραδιά του Άφλεκ, αυτός είναι ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις, που με το τρίτο του Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου γίνεται ο μοναδικός άνδρας που καταφέρνει κάτι τέτοιο, συν το γεγονός πως με τη στάση του, τη μόνιμη αμηχανία του και την πειστική του ευγνωμοσύνη προς τους συναδέλφους και την τιμή που του επιφυλάσσουν, δείχνει πλέον πως αυτό το αξιαγάπητο και αξιοθαύμαστο Ούφο είναι εντελώς άσχετο με αυτό που ευρέως αποκαλούμε Χόλιγουντ. Ξυπνάει, μόνο ερμηνεύει, καταλαμβάνεται από τους χαρακτήρες που υποδύεται για όσο διάστημα διαρκεί το γύρισμα και στα βραβεία είναι ο τρελός του χωριού, που αναγκάζει τους ψηφοφόρους να πιστοποιήσουν την ανωτερότητά του, θέτοντάς τον εκτός συναγωνισμού - η Μέριλ Στριπ ανήγγειλε τη νίκη του, χωρίς να ανοίξει μπροστά στις κάμερες τον φάκελο.
σχόλια