Η συναυλία του Μάνου Χατζιδάκι στο Καστελόριζο στις 22 Αυγούστου του 1991
αποτελεί αφενός ένα σπάνιο ντοκουμέντο και αφετέρου σηματοδοτεί με τον τελεσίδικο τρόπο που έχει η τηλεοπτική εικόνα το τέλος μιας ολόκληρης εποχής μέσα στην οποία γεννήθηκε, ανδρώθηκε και δραστηριοποιήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Βλέποντας αυτό το βίντεο δε μπόρεσα παρά να σκεφτώ πως αποτελεί κατά κάποιο τρόπο το οπτικό ρέκβιεμ αυτού του μεταπολεμικού καλλιτεχνικού ρεύματος που στο πρόσωπο του Χατζιδάκι και μερικών άλλων βρήκε μερικούς από τους ιδανικούς του εκφραστές.
Ήταν χρόνια δύσκολα και ρευστά αυτά πού δραστηριοποιήθηκαν αλλά είχαν ως βασικό τους συστατικό την ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα και έναν πνευματικό πυρήνα αξιοθαύμαστα στέρεο.
Η εποχή τους τότε στα 90ς τελείωνε και παγκόσμια, καθώς οι baby boomers επελαύναν κυκλωνικά και καταλάμβαναν τα διάφορα ηγετικά πόστα, το ηλεκτρονικό σύννεφο είχε ήδη αρχίσει να σχηματίζεται και οι εναρκτήριες σκηνές από τα επόμενα επεισόδια του έργου μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου είχαν ήδη αρχίσει να παίζονται.
Τους παρατηρώ όλους μαζί και καθένα χωριστά. Ο Χατζιδάκις ζει ένα τελευταίο κρατικοτηλεοπτικό revival, ο φίλος του ο senior Καραμανλής είναι ξανά πρόεδρος της Δημοκρατίας, η δεξιά (έστω και μητσοτακική) είναι πάλι στην εξουσία. Όλα μοιάζουν σαν μερικά (γαλάζια) χρόνια πριν.
Και όμως είναι ο τελικός ρόχθος μιας εποχής που είχε τελειώσει ως παράγων καλλιτεχνικού προσυλητισμού και επιδραστικότητας καθώς η ιδιωτική τηλεόραση και ραδιοφωνία θα ολοκλήρωναν την επόμενη εικοσαετία τον πασοκικό εκμαυλισμό που είχε ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 80.
Προσωπικό αγαπημένο στιγμιότυπο στο πεντηκοστοόγδοο λεπτό όταν ο Ηλίας Λιούγκος και η Νανά Μούσχουρη τραγουδάνε το Αστέρι του Βοριά ακαπέλα και ο Χατζιδάκις υποτυπώδως και λυγμικά διευθύνει.
Ανατριχιάζω κάθε φορά όταν το βλέπω.
Γιατί όντως σε λίγο καιρό ο Χατζιδάκις
θα ήταν έξω άπό τον χρόνο.
― Πάνος Μιχαήλ
