0
NOWNESS

Jonas Mekas: Ένας προπαγανδιστής της ευτυχίας και της ομορφιάς

Ένας νέοτατος Jonas Mekas εμφανίζεται πίσω από την κάμερα σε κάποια σπάνια πλάνα γυρισμένα το 1960 από τον Charles I. Levine, αποτυπώνοντας την ένταση και τον ενθουσιασμό στο σετ της πρώτης του ταινίας, Guns of the Trees. Η δουλειά που προέκυψε, ένα χρονικό της Beat Generation που περιέχει την φωνή του Allen Ginsberg και ένα σάουντρακ του Appalachian bluegrass, σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στην καριέρα του σκηνοθέτη όταν άρχισε να χτίζει το στυλ του κινηματογραφικού ημερολογίου για το οποίο είναι γνωστός σήμερα. Ο κριτικός Roger Ebert έγραψε ότι το Guns of the Trees αποτύπωσε την εποχή του με «τιμιότητα και χαρά» και η χαρά συνεχίζει να είναι ένα σημείο αναφοράς στη δουλειά του Mekas. Για παράδειγμα, το θέμα αυτό είναι το κυρίαρχο στην πιο πρόσφατη ταινία του Outtakes from the Life of a Happy Man, η οποία προβλήθηκε σαν μέρος μιας ρετροσπεκτίβας στη γκαλερί Serpentine του Λονδίνου. Λίγες βδομάδες πριν τα ενενηκοστά του γενέθλια ο Mekas έκατσε με τη σκηνοθέτη Julia Peyton-Jones και τον βοηθό της Hans Ulrich Obrist, για να συζητήσουν για την μνήμη, τη φύση και την σημασία της ευτυχίας.

JPJ: To Outtakes είναι μια χαρούμενη ταινία. Δείχνει πολλά για σένα το ότι δηλώνεις ξεκάθαρα κάτι το οποίο είναι αδιανόητο για όλους εμάς: Η χαρά αποτελεί μια ουσιαστική επιδίωξη.

JM: Μερικές φορές νοιώθω ότι είμαι ένας προπαγανδιστής της ευτυχίας και της ομορφιάς. Όταν περπατάς μέσα στην πόλη και υπάρχει θόρυβος και κορναρίσματα και τα νεύρα σου είναι χάλια, πήγαινε σε ένα λιβάδι ή κοίτα από το παράθυρο το γρασίδι και τα λουλούδια – σε κάνει ευτυχισμένο. Λέω συχνά το ανέκδοτο με τον μοναχό στην Times Square. Οι περαστικοί τον βλέπουν να στέκεται εκεί και τον ρωτούν «Λοιπόν, πως βρίσκεις όλο αυτό το θόρυβο, την αναστάτωση;» Και ο μοναχός απαντά, «Ποιο θόρυβο, ποια αναστάτωση;»

HUO: Πως θα καθόριζες την ευτυχία;

JM: Η κατάσταση της ευτυχίας είναι όταν είσαι με τους φίλους σου και απολαμβάνετε ένα γεύμα και κάνετε μια ωραία, έντονη συζήτηση, και πίνετε και τελικά, τουλάχιστον από εκεί που κατάγομαι εγώ, τραγουδάτε και χορεύετε. Είναι μια έντονη στιγμή της ύπαρξης. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν τα πάντα αλλά είναι τόσο δυστυχισμένοι που πρέπει να πάνε κάπου αλλού για να βιώσουν την ευτυχία. Πάνε στην Ελλάδα, σε κάτι φτωχά χωριά και βλέπουν τους ανθρώπους να τραγουδάνε και να χορεύουν και τότε θυμούνται τι έχουν χάσει. Χάνουμε τόσο πολύ από την απόλαυση και την ευτυχία που λαχταράμε στον πολιτισμό μας.

HUO: Μιλάς συχνά για μια στιγμή ευτυχίας που έζησες σε ένα αγροτικό χωριό της Λιθουανίας πριν έρθουν οι Ρώσοι.

JM: Κάναμε ότι έπρεπε να κάνουμε στα χωράφια και τα απογεύματα βρισκόμασταν και νοιώθαμε μέρος του τοπίου, κομμάτι της φύσης και ήμασταν τόσο ευτυχισμένοι. Μου λείπει η φύση και οι αλλαγές των χρωμάτων στο τέλος της Άνοιξης όταν πρωτοεμφανίζονται τα λουλούδια όπως και όλα τα χρώματα του Φθινοπώρου. Όταν πηγαίνω σε γκαλερί και μουσεία ψάχνω μόνο για τα χρώματα, δεν με νοιάζει καθόλου το θέμα των έργων.

Το όλο σκηνικό της φύσης που περιγράφεις μας οδηγεί σε κάτι που κάποτε ανέφερες σαν «την ένταση της στιγμής».

JM: Αυτή είναι και η πρόκληση στην ταινία μου. Είμαι σαν ένας ανθρωπολόγος που ψάχνει, αναζητά αυτές τις έντονες στιγμές όταν συμβαίνει κάτι εντελώς ασήμαντο αλλά ταυτόχρονα αιώνιο. Όπως όταν ανοίγεις ένα δώρο από ένα καλό σου φίλο - αυτή είναι η στιγμή που προσπαθώ να εντοπίσω. Είναι πολύ φευγαλέα και πρέπει να είσαι εντελώς μη παρεμβατικός για να διατηρήσεις την αθωότητα της.

JPJ: Όταν επιλέγεις τις εικόνες για μια ταινία, τι σε κάνει να επιλέγεις μια συγκεκριμένη στιγμή αντί για μια άλλη;

JM: Αυτό δεν το ξέρω. Κινηματογραφώ μέσω της ιδιοσυγκρασίας μου, μέσω αυτού που είμαι.

©Nowness

Nowness

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ